«Ezin zaio Baionako herriari bakarrik exigitu erakustokia berritzeko ardura»


2021eko uztailaren 19an
Manex Pagola, Baionako Euskal Erakustokiko arduradunari elkarrizketa
«Ezin zaio Baionako herriari bakarrik exigitu erakustokia berritzeko ardura»
Manex Pagola, Baionako Euskal Erakustokiko kontserbatzaile-laguna:
Bost urte dira jada Baionako erakustokiak ateak itxi zituela. Polemikarik izan da franko, arazoa politikoa izan dela esanez, itxialdi luze horren arrazoiak edo bilatu nahirik. Argi pixka bat izateko, bertako zuzendariorde den Manex Pagola izan dugu solaskide. Euskal historiaren lehen mailako lekuko honen egungo egoeraren berri eman eta era berean etorkizuneko ildoak argitu digu.
Zein da Euskal Erakustokiaren egungo egoera?
Orain bost urte ateak ixtea erabaki zen. Arrazoi nagusia segurtasun mailako bermerik ez izatea da, etxe zahar honetan zenbaitetan 500 bisitari izan baikenituen. Departamentuko buruak ixteko eskatua zuen hirutan, baina 1989 arte alkateak ardura beregain hartzen zuenez, zabalik jarraitzen zuen. Urte hartan Olivier Ribeton jauna izendatu zuten kontserbatzaile (Haritxelhar ordezkatzeko) eta ardura bere eskuetara iragan zenez, ixteko erabakia hartu zuen.
Zein asmo du zuen Baionako Herriko Etxeak?
Grammont gobernadorearen familiak donazio handia egin zion Baionako hiriari, eta alkateak fondo hau Euskal Erakustokian sartzerik ez zuenez, bi museo batera eraikitzeko asmoa izan zuen, Baionako gaztelu militarrean; baina azkenean unibertsitatearentzat izan zen eta atzerapen handia bildu da azkenean.
Proiektu ugari aurkeztu dira museoa berritzeko.
Proiektu ezberdinak ziren, Euskal Herritik eta atzerritik, eta lau onenen artean bat aukeratu zen. Bi polo egiteko asmoa zen, lehen aipaturiko museoekin, bakoitza kokapen ezberdin batekin. Gure ustez ez zen proiektu biribila, baina zenbait ados agertu ginen proiektua horren txartzat ez jotzeko. Arazoa, ordea, politikoa bihurtu zen, Parisen PSk agintzen zuelako eta hemen zentro-eskuinak. Hori dela eta, Parisen ez zuten onartu proiektua. Indar politiko ezberdinak izateak bi urteko atzerapena ekarri du.
Dirulaguntzak iristen hasi dira. Zer dela eta ez zaie berritze-lanei ekiten?
Proiektu osoko aurrekontua 65 milioi liberakoa da. Lortu dugu dagoeneko Parisek 23 milioi libera igortzea eta Akitaniako Erregio Kontseiluak bere lehen laguntza ere agindu berri du, 1,7 milioi liberakoa. Baina dirulaguntza guztiak -Udalarena falta da, 6,3 milioikoa- eskuan izan arte ezin da lanekin hasi. Bestalde, nik uste dut Grenetek gaizki hartu duela Parisek dirua jarrita -monumento historiko izendaturikbere baldintzak ezarri nahi izana Baionari. Baina Parisek bultzatu plangintza onartua izateko beste urtebete joan da.
Zein urrats eman behar dira hemendik aurrera?
Orain bi museoak hemen lehengo lekuan kokatu behar dira. Inguruan hainbat etxe erosi eta leku gehiago dago, baina ez da nahikoa. Lehenik osorik hustu eta erreserbak gaztelu militarrera eraman behar dira, katalogazio lan informatizatua egiteko. Liburuak eta eskuizkribuak -desinfektazio prozesua burutu eta geroudal liburutegira eramanen ditugu. Martxo alderako hasiko dira hustuketa-lanak. Eta dena ondo joanez gero, obrak larrazkenean hasiko direla uste dut.
Proiektua motel joatea egotzi izan da.
Ezin zaio Baionako herriari bakarrik erakustokia berritzeko ardura exigitu, kontuan harturik hiri txikia dela eta horrelako museo bereziaren -bakarra da euskal kulturari eskainia- berritzea oso lan astuna dela eta Baionak azken boladan inbertsio handiak egin dituela hiriaren modernizazioan.
Zein motako lanak burutzen dira egun museoan?
Hamar langile daude, erreserba-zaintzaileak, kontserbatzailea, kontserbatzaile-laguna... Erakusketak, katalogazio-lana, antolaketa, jasotzen diren eskaera ugariei informazioa emanez erantzun, trasladorako prestaketak ere egiten ditugu.
Noiz zabal liteke berriro?
Gutxienez hiru urte joanen dira; etxea ia osorik bota behar da, egitura zaharra eta etxaurrea gordez. Eta monumento izanik, zainketa-lan bereziak behar direnez, luzeago joko du oraindik.
RITXI LIZARTZA
42-43

GaiezKulturaArteaAretoakMuseoakBaionako Eu
PertsonaiazPAGOLA1
EgileezLIZARTZA2Kultura

Azkenak
Hezkuntza politiken “noraeza” geldiaraztea helburu duen taldea sortu du hainbat irakaslek: “Burokrazia jasanezina da”

HezkuntzArtea Irakasleen Elkargunea sortu du EAEko irakasle talde batek. Hezkuntza politiken “noraeza” salatu nahi dute, politika horiek etengabeko metodologia berrietan, “burokrazia ikaragarrian” eta IKTen “erabilera zentzugabean”... [+]


2025-01-14 | Sustatu
“Dragoi Bola” maratoia, atalak Makusin ikusgai jarriko dituztela ospatzeko

"Dragoi Bola" maratoia egingo da EITBren Bilboko egoitzan datorren larunbatean urtarrilak 18; 16:00etatik 21:00etara. Motiboa da Dragoi Bola euskaraz bikoiztuaren atalak Makusi plataformara iritsiko direla, euskaraz eta doan, ostiralero atalen batzuk gehituz joango... [+]


Asier Cabodevilla (AZ Ekimena)
“Auzoa indartzen segitzeko proiektua da Jantoki Herrikoia”

Iaz jarri zuten martxan lehenengoz Alde Zaharrean Jantoki Herrikoia. Auzokoak elkartu eta mahaiaren bueltan konpainian bazkaltzea da gakoetako bat. "Auzotarrak elkarren artean ezagutu eta komunitatea sortzea da gure nahia", azaldu du AZ Ekimeneko kide Asier... [+]


2025-01-14 | UEU
Naiara Martin Gomez
“Haurrak komunitateko parte direla aitortzeko helduak atzerapauso bat eman behar du”

"Nola sustatu haurren parte-hartzea ekintza komunitarioen bitartez" ikastaroa emango du otsailean Iruñean Naiara Martin Gomezek (Elgoibar, 1982). Pedagogian graduatua da eta Atxutxiamaika Saileko arduraduna. Izen-ematea irekita dago UEUren webgunean. Ikastaroaz... [+]


Instagrameko ‘Denuncias Euskal Herria’ kontuak sexu erasoen ia 500 testigantza jaso ditu azarotik

Indarkeria matxistari buruzko testigantzak jasotzeko Instagram kontua 2024ko azaroan jarri zuen abian emakume talde anonimo batek. Espainiako Estatuan Cristina Fallarás kazetariak abiatutako #Cuentalo egitasmoan oinarritu dira. Emakumeek, testigantza anonimoen bidez,... [+]


Irungo Harrera Sarean Gautxori taldearen lana indartu da

2024ko balantzea egin du Irungo Harrera Sareak. Aurreko urtearekin alderatuta saretik migrante gehiago pasa dira, eta Gautxori taldearen harrerak laukoiztu egin dira. 6.000 pertsona inguru artatu dituzte guztira.


2025-01-13 | Gedar
Poliziaren errepresio bortitza Berlinen, Luxemburg eta Liebknecht omentzeko manifestazioan

Berlingo mobilizazio komunista tradizionala, Palestinarekiko elkartasunak markatua, bortizki zapaldu zuen Poliziak: kargak, ospitaleratutako zaurituak, atxiloketak, manifestarien inguraketa metro-geltoki batean eta abar.


Ahetzek auzapez abertzalea izanen du: Ramuntxo Labat-Aramendi

EH Bai koalizioak babesturiko Ahetzen zerrenda gailendu da bozen bigarren itzulian, joan den igandean, botoen %44 erdietsirik.


Presidente kargua hartu du Madurok, eta González oposizio burua ez da Venezuelan agertu

Irailetik Venezuelatik alde eginda egon ondotik, eta azken asteotan Hego Ameriketan kanpaina kutsuko bira egin ostean, hauteskundeetara aurkeztu zen Edmundo Gonzálezek hitzemana zuen Caracas hiriburuan agertuko zela Nicolas Madurok kargua hartuko zuen egunean. Bere... [+]


2025-01-13 | Jon Torner Zabala
Euskal Selekzioa Orain osatu da, Frantzia edo Espainiako selekzioei uko egiten dioten pilotariak babestea helburu

Lapurdiko Makean egin du Euskal Selekzioa Orain elkarteak lehenengo biltzar nagusia. Iazko udan Frantziako selekzioarekin jokatzeari uko egin ziotela iragarri zuten Ipar Euskal Herriko hamabost pilotarik osatzen dute gaur gaurkoz ekimena, zeinak helburu duen, besteak beste,... [+]


2025-01-13 | ARGIA
Gernikako entrenatzaile ohiaren aurkako epaiketa asteartean hasiko da

Fiskaltzak hamalau urteko espetxe zigorra eskatu du Mario López saskibaloi entrenatzaile ohiarentzat. Akusazio partikularrak hemezortzi urtekoa eskatu du. Gernika-Lumoko Sare Feministak elkarretaratzea deitu du Bilboko epaitegi aurrean. Lópezi 1998 eta 2001 artean... [+]


2025-01-13 | Gerardo Luzuriaga
Euskadiko Selekzioa?

Euskadiko Selekzioa lortzea, ezbairik gabe, lorpen historikoa izan da. Baina horretan geratzen bada, euskaldun askorentzat –ni barne, nafarra bainaiz– egunik ilunena eta tristeena izango da. Lehenengo egunetako poza eta berotasuna gozatu ondoren, itzul gaitezen... [+]


Entzumen eta hizkuntzako irakasleen gaur egungo egoera kezkagarria eta horren ondorioak

Entzumen eta hizkuntza irakasleak (EHI) eta logopedak eskola publikoan zein kontzertatuetan lan egiten duten irakasle espezialistak dira. Horien funtzioen artean hizkuntzan eta komunikazioan zailtasunak dituzten ikasleei arreta zuzena ematea da, baina baita komunikazio sistema... [+]


Eguneraketa berriak daude