«Diskriminazio positiboa behar du emakumeon literaturak»


2021eko uztailaren 19an
Clara Sanchez idazle espainarrari egindako elkarrizketa
«Diskriminazio positiboa behar du emakumeon literaturak»
Clara Sanchez, idazle espainiarra
Bilboko Udalak gonbidatuta, Clara Sanchez Bilbon izan zen joan den astean, eta «El Palacio Dorado» bere azken lana aurkezteaz gain, «Emakumeak eta literatura» gaiaz aritu zitzaigun.
Emakumeek eta gizonezkoek berdin idazten ote dute?
Galdera konplexua da. Idazle gisa emakumeok gutxienak gara nahiz eta irakurle bezala gizonezkoak baino gehiago irakurtzen dugun, batez ere eleberriak. Emakumeoi eta literaturari buruz hitz egitean, egia da ate berria zabaldu dugula, hau da, emakumeok geure gauzez idazten dugu askotan. Hala ere, gero eta gehiago dira gizonezkoak emakumeon gauzez idazten dutenak. Eta historia aztertzen badugu, hainbat adibide aurki ditzakegu: Tolstoiren «Ana Karenina» edo Flauberten «Madame Bovary».
Ez dut uste, emakumeok idazten dugun literaturak eta gizonezkoek idazten dutenak diferentzia handirik dutenik, gizabanako bakoitza desberdina baita eta desberdintasun horren baitan jarrriko nuke gizon edo emakume izatea. Lana indibidualtasunean oinarritzen da, ez sexu banaketan.
Ez dago ezaugarri komunik idazten duzuen emakumeon artean?
Denetatik dago, eta ezaugarri komunik egon daiteke gizonezkoen artean edo gizonezko eta emakumezkoen artean dauden bezala. Badago banaketa bat, emakume talde bat, baina ez nuke esango mugimendu bateratu bat dagoenik, bakoitzak estilo eta teknika desberdinak lantzen baititu.
Ildo honetatik, idazten duzuen literaturak diskriminazio positiboa merezi du?
Zalantzarik gabe. Edozein motako jardunaldik zein topoketak antolatzeari ondo deritzot, emakumeok gutxienak izan arren, idazten gabiltzalako, eta hau sozialki nabarmendu beharreko kontua da. Gainera, jardunaldi hauek ahots literario berrien aurkikuntza ekar dezakete, emakumezkoak zein gizonezkoak izan. Eta egia da, bestetik, literarioki emakumeok gauza asko ditugula kontatzeko eta kontatu behar ditugula. Orain arte ez dugu aukerarik izan, baina gaur egun emakume idazleok korronte literarioen barruan kokatzen gara.
EEBBetan badira idazle feministak, gogor salatzen dutenak emakumeon zeregina egungo gizartean; zer deritzozu honi?
Ezagutzen dut mugimendu hau eta honen aitzindaria, Alice Sheldon. Literatura feminista bat badago mugimendu bezala, eta eleberriak eta zientzia fikzioa egiten dute. Helburu argia dute: emakumeon egoera salatzea. Baina ez dut mugimendu honetako ordezkaririk ezagutzen Espainian.
Zein da gizonezkoen jarrera emakumezkoek idazten duten literaturarekiko?
Publikoki esango nuke ona dela, behintzat idazle gizonezkoen artean. Idazleok beste idazle bat goraipatzeko ahalmena eta ulermena dugulako. Emakumezkook egun idazten dugun literatura kalitate handikoa da eta errealitate hau onartzen ez duena nahiko aldrebesa da. Hala ere, emakumeok beste hainbat arlotan bezala, gizonezkoek manejatzen duten munduetan sartzen ari gara eta hau, beti ere, gogorra da. Exigentzia maila handia dago eta emakume izateak ez du bidea errazten. Emakumeok egin behar dugun esfortzu hau neurri batean ona da, gerora emaitza literarioak oso onak direlako.
Bestetik, gizonezko irakurleei dagokienez, ez daude emakumeok idazten dugun literatura irkaurtzera ohituta. Emakumeok, aldiz, bai, orain arteko bazterketa dela medio. Azken finean, gizonezkoak konbentzitu behar ditugu emakumezkook idazten duguna irakurtzera.
Aipatu didazun honek zer eragin ekar dezake han eta hemengo sari literarioen banaketan, hau da, kontuan izanda epaimahaiko kide gehienak, orokorrean, gizonezkoak direla?
Baditu zenbait ondorio. Emakume idazleok gutxienak garenez, gizonezkoek baino esfortzu handiagoa egin behar izaten dugu sariak eskuratzeko, eta hori nabaritzen da.
MYRIAM GARTZIA
44-45

GaiezKulturaLiteraturaIdazleakSANCHEZ7
PertsonaiazSANCHEZ7
EgileezGARTZIA3Kultura

Azkenak
2024-12-27 | Julene Flamarique
EuskarAbentura 2025: izena emateko epea zabalik martxoaren 5era arte

EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]


2024-12-27 | Leire Ibar
AEBek eta aliatuek 260.000 milioi dolar eman dizkiote Ukrainari laguntza militarrerako

AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]


2024-12-27 | Julene Flamarique
Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko

Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]


2024-12-27 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera

Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.


2024-12-27 | Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago

The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.


2024-12-27 | ARGIA
Gutxienez 5.212 eraso matxista salatu dituzte aurten EAEn, iaz baino %8 gehiago

2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).


2024-12-27 | Euskal Irratiak
Benito Lertxundi
“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”

Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]


2024-12-27 | Gedar
Eguberrietan 110 osasun-zentrotan ezarri ditu murrizketak Osakidetzak

Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.


Ibai Ripodas: “Balorazio oso positiboa egiten dugu, orain gazteek sortu beharko dituzte presoei elkartasuna helarazteko bide berriak”

Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.


2024-12-27 | ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez

"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]


Lore Lujanbio
“Zaintza lanak ez dira jarduera zehatz bat; produkzio-erlazio patriarkalek ekoizten dituzte”

Tesia amaituta, pozik dago Lore Lujanbio. Militantziarako denbora gehiago du, besteak beste. Mugimendu transfeministaren erronkez galdetuta, hauek identifikatzen ditu: neoliberalismoak mugimenduaz egin duen apropiazioari heltzea, faxismoaren eta erreakzio heteropatriarkalen... [+]


Eguneraketa berriak daude