«Drogak ia gatazka lokal politiko guztietan parte hartzen du»


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Drogen eragina gatazka politikoetan
«Drogak ia gatazka lokal politiko guztietan parte hartzen du»
Alain Labrousse, Drogen Behatoki Geopolitikoko zuzendaria:
Bordelen jaio zen baina Parisen bizi da aspaldi. Mundu zabalean narkotrafikoak eta droga munduko jira-birak gertutik jarraitzen ditu Efifel dorreko talaiatik, unean uneko gatazka guneetara hurbilduz. Hegoa institutukoek talaiatik jaitsiarazi eta Bilbora ekarri zuten `narkodiruak' nazioarteko gatazketan duen zeregina azaltzeko.
Drogaren erabilera gatazketan oraingo kontua ala lehengoa era bada?
Drogaren erabilera gatazketan oso zaharra da. Adibidez, Ameriketako Espainiako koloniak matxinatu zirenean, espainiarrek kokari zerga berezia jarri zioten bere armada hornitzeko. Historian zehar armadek drogak eskaini izan dizkiete beren soldaduei. Gaur egun, ordea, drogaren erabilera gatazketan oso bestelakoa da, eragile ekonomiko moduan gerrak finantzatzeko erabiltzen da.
Hau, bestalde, ez da berria: Indotxinako gerran frantsesek Kortsikara saldutako opioa erabiltzen zuten Moon gutxiengoa finantzatu eta vietming-aren aurka egiteko. Vietnamgo gerran, Estatu Batuen aliatuak opioa eta heroinaren salmenta baliatu zuten dirua lortzeko. Erabilera hau ere argi ikusi zen Nikaraguako gerran, North koronel estatubatuarrak armak ematen zizkien kontrei, hemen ere kokainaren salmentaren bidez.
Gerra Hotzaren garaian bloke bakoitzak bere aldekoei laguntzen zien; Gerra Hotzaren amaierak nola eragiten du gatazkagune eta narkotrafikoaren harremanetan?
Harreman hori areagotu egiten du eta Afganistango kasua oso nabarmena da. Laguntzez gain droga ere erabiltzen zen gerra finantzatzeko, bai landatuz bai droga trafikoari zerga jarriz. Dena den, 1988tik aurrera, gerra amaiera aldera, droga ekoizpena izugarri hazi zen. Errusiarrek eta amerikarrek 1992ko urtarriletik aurrera talde desberdinei ez laguntzea erabaki zutenean Pakistanen nengoen, eta mujahidin-ek landaketak kemen handiaz bultzatu zituzten.
Gaur egun ia ez dago gatazka lokalik drogak parte hartzen ez duena, nahiz eta leku batzuetan oso modu txikian izan. Jugoslavian, esate batera, 1990-1991 artean, kroaziarrek Brasilgo kokaina jaso zutela frogak dauzkagu: Kroaziako portu batean, bertako langileek, oharkabean, bertan utzitako droga kargamendu bat aurkitu zuten. Gero jakin izan da beste bide batetik ere heroina hartzen zutela. Orain, ordea, Serbiako frontea geldi dagoenean eta armak behar ez dituztenean, alderantziz egiten dute, armak saldu, heroina erosi eta diru horri beste erabileraren bat eman.
Ba al duzue diozunaren froga zehatzik?
Batzuetan garbiak, beste batzuetan ez horrenbeste. Azerbadjan eta Armeniaren arteko gatazkan, frogatu dugu armeniarrek Marseillako kasinoetan dirua zuritzen dutela beren herriaren borrokari laguntzeko. Hego eta Ertamerikan ere aspalditik ikusten da FARC eta Sendero Luminosok drogari jarritako zerga erabiltzen dutela beren borrokarako.
Kolonbiako FARCen kasuan nahiko garbi dago. Lehen ekialdeko bloketik laguntzak jasotzen zituzten eta baita Kubatik ere, baina laguntzak desagertzean, 1990ean narkotrafikariak opio-belarra (heroina egiteko) eraman zutenean hara, FARCek prozesu guztia kontrolatzea erabaki zuen.
Oro har, dena den, ekoizte prozesuaren _landatze, salmenta, banaketa..._ zein unetan esku hartzen dute?
Ez dago araurik, eremuaren araberakoa da. Talde gerrilariek nekazariei babesa ematen diete narkotrafikari eta estatuaren aurrean eta trukean ekoizpenaren % 10 zerga moduan jasotzen. Baina nekazariei ondo datorkie, gerrilak narkotrafikoak gehiago ordain diezaien behartzen du eta. Hau Filipinetan, Senegalen eta Hego Amerikan ikusten da.
FARC ere saiatuko da eraldatze horretan sartzen, bitartekoak edukiz gero bederen, horrela etekin guztiak bere esku geratuko lirateke. Sendero Luminosok adibidez, etikaz ez du eraldatze prozesu horretan parte hartzen, ekoizle eta nartrafikariari zerga jartzera mugatzen da. PKK-koak, Sri Lankakoak, albaniarrek, prozesua droga hartzen den uneraino eramaten dute. Albaniarrak adibidez, Suitzara doaz, heroina saldu eta armak erosita itzultzen dira.
Azken etapan, droga gerrarako bitarteko izateaz gain, gerrarako arrazoi bihurtzen da eta talde desberdinak droga merkatua kontrolatzearren borrokatzen dira. Hau Birmania eta Afganistanen oso nabarmena da. Askotan gerra ideologikoa drogaren merkatua kontrolatzeko gerra bihurtzen da.
Talde gerrilari iraultzaileek, marxistak eta antzerakoek, ez dute arazo etikorik drogaren merkatu honetan sartzeko?
Taktikoki erabiltzen dutela esan ohi dute. Beren burua defenditu beharrean daude eta droga horiek etsaiaren asmakizuna dela diote, gringo-ak kontaminatzera doala... Beraz, moral bikoitza dago, ez baitute bere erabilera bereganatzen. Birmanian, adibidez, beste bitartekorik eduki arte erabilera berenganatu egiten dute. Oso erabilera arriskutsua da eta lehenago edo geroago ustelkeriara darama.
XABIER LETONA
14-15


GaiezGizarteaDrogaBesteak
PertsonaiazLABROUSSE1
EgileezLETONA1Gizartea

Azkenak
Adin txikikoak dira Osakidetzako genero identitateko unitatetik pasa diren erdiak

1.075 pertsona artatu ditu Barakaldoko ospitaleko genero-identitateko unitateak, 2016ean unitate hori martxan jarri zenetik. Erdiak baino gehiagok adin-nagusitasuna bete aurretik jaso zuen lehen arreta. Eta, kopuru osoaren herenak hamasei urte baino gutxiago zituen.


BBK Livek bisitarien oinarrizko hainbat eskubide urratzen ditu eta salaketa ipini diote

OCU kontsumitzaileen Elkarteak hiru arrazoi zehaztu ditu, horien artean kanpoko janaria eta edaria Kobetamendiko esparruan sartzeko debekua, eta eskudirutan edo banku-txartelaren bitartez ordaintzeko ezintasuna. Facuak aurreko urtean egindako salaketan zehazturiko arazoak... [+]


Arrazakeria salaketen erdiak Polizia jotzen du “agente diskriminatzailetzat” Bizkaian

Diskriminazioaren ahotsak txostenak zenbakitan jasotzen ditu 2023an Bizkaiko SOS Arrazakeriaren Informazio eta Salaketa Bulegoan pertsona ugarik agertarazitako esperientziak, eta haietan "arrazoi arrazista eta xenofoboen aurkako indarkeria, eraso eta diskriminazioak”... [+]


Meaka-Irimo bizirik!

Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]


2024-07-12 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektua hasia da konponketa lanak, landaketak eta formazio saioak egiten

Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]


Emakume alkateentzako jantzi erronkariarra diseinatu dute, Hiru Behien Zergan parte hartzeko

Larunbatean egingo dute San Martin Harriaren inguruan 600 urte baino gehiago dituen ohitura eta aurten emakume alkateentzako jantzi erronkariarrak prestatu dituzte, orain arte gizonezkoentzako baino ez baitzeuden.


2024-07-12 | Gedar
Pertsona bat atxilotu dute Gasteizen, faxista bati aurre egiteagatik

Orgullo Cazurro talde faxistako kide bati kontra egin zion atxilotuak, eta bideo batean jaso zuen hori. Guardia Zibilak atxiki du berriki, eta badirudi "gorroto-delitu bat" egotzi diola.


Donostian 300 pertsona baino gehiago “muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute

Donostian, 300 pertsona baino gehiago “pobrezia eta muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute Kaleko Afari Solidarioak (KAS) eta Hiritarron Harrera Sarea taldeek. “Michelin izarrak dituzten zortzi jatetxe dituen hirian eta Basque Culinary Center... [+]


2024-07-12 | Euskal Irratiak
Cyclopotes elkartea: Ikusmenik gabeko jendeen inklusioaren alde, bizikletaz ibiltzeko

Angeluko Cyclopotes elkarteak ikusmen-gabeko jendeer parada ematen die bizikletaz ibiltzeko. Tandem club des déficients visuels du zinezko izena elkarteak eta 2004ean sortu zen. Joan den astean Amikuze eta Oztibarren gaindi pasa dute aste osoa, egun guziez ibilbide... [+]


Kataluniara itzuli dira Tsunami auziko erbesteratuak

Ostiral goizean ekitaldi politiko bateratua egingo dute Gironan, Herrialde Katalanetan. Puigdemont faltako da, ezin baitu itzuli.


Maximo Aierbe hil da, Euskaldunon Egunkariaren sortzaileetakoa

Bere sorterri Ataunen hil da Maximo Aierbe Muxika, 74 urterekin. Euskaldunon Egunkariaren sortu aurreko eta ondoreneko urte malkartsuetako eginahaletan parte hartu zutenek gogoratuko dute proiektu berriaren akziodun bila hainbeste lan egindako gizon hura. Disziplina eta... [+]


2024-07-11 | Uriola.eus
Gentrifikazioaren aurka, pisu turistiko bat okupatu dute Bilbon

Bilboko AZET plataformak pisu turistiko bat okupatu zuen atzo, auzoaren turistifikazioa salatzeko.


Fronte Herritar Berria garaile atera da, eta hirugarren kokatu da eskuin muturra

20:00etan atera dira lehen datuak, harridura orokorra eraginez: zundaketa guziek lehen kokatzen zuten eskuin muturreko RN hirugarren atera da eta ezkerreko FHB Fronte Herritar Berria garaile. Gehiengoan edota gehiengo osoan ikusten zen RN Batasun Nazionalarentzat zaplaztekoa... [+]


Anibal direktiba
Urriaren 7an Israelgo Armadak bere soldaduak eta zibilak ere hil zituen, ‘Haaretz’-en arabera

Israelgo egunkari Haaretz-ek hilabeteetako ikerketa egin du Israelgo Armadak iragan urriaren 7an Hamaseko erasoari nola erantzun zion aztertzeko. Armadako soldadu eta ofizial ugarirekin hitz egin du eta ondorioa argia da: Israelek Anibal direktiba indarrean jarri zuen, aurretik... [+]


Eguneraketa berriak daude