«Narkotrafikoaren aurkako borroka erabat hipokrita da»


2021eko uztailaren 19an
Samuel Blixen kazetariari elkarrizketa narkotrafikoari buruz
«Narkotrafikoaren aurkako borroka erabat hipokrita da»
Samuel Blixen, narkotrafikoaren ikerketan kazetari aditua
Uruguayko «Brecha» aldizkariko kazetaria, Drogen Obserbatorio Geopolitikoa eta Suediako Irrati Nazionaleko korrespontsala da. Montevideon bizi da eta 50 urteko bizitzan denbora asko eman du Hego eta Ertamerikako narkotrafikoa eta diru zuriketaren urratsei jarraitzen. Bilbora Hegoaren eskutik etorria, ez dugu berarekin izateko aukera galdu.
Zer da diru zuriketa?
Funtsean, legez kanpoko dirua estatuaren finantza sisteman sartzea. Transferentziak, inbertsioak, ondasun erosketak... edozein bide erabil liteke diru horren jatorria ezkutatzeko. Baina, zuritzeaz gain, eragiketok dirua ematen dute. Narkotrafiko diruaren zuriketan, zuritzaileak diruaren % 8tik % 10erako irabaziak bereganatzen ditu, zuriketa egiten duen azkartasun eta segurtasun mailaren arabera.
Nola egiten dute?
Urtero narkotrafikoaren etekina 12,5 bilioi pezetakoa da (500 miliar libera inguru). Diru hori guztia urtero zuritzen da nazioarteko diru merkatuan. Batzuetan droga saltzaileak berak eskuratzen du dirua eta etxean gordetzen du: EEBBetan, adibidez, oso garbia da, diru-paperak 20 dolarrekoak ohi dira-eta, diru-metak izan ohi dituzte etxean. Ahalik eta azkarren atera behar dute, hala ere, eta sarritan dirua kontatzeko makinak geldoak direnez, kontatu beharrean pisuaren arabera egiten dute.
Dirua zuritzeko kontsumo handiko enpresa `estalkiak' eratzen dira, bitxi denda txikiak, pizzeriak, garbitegiak... Dena den, batzuetan dirua fisikoki ateratzen da itsasuntziz edo hegazkinez, maletatxoetan, paradisu fiskalak diren lekuetarantz, Uruguayra adibidez. Han inork ez dizu galdetuko diru hori nondik datorren; mugan maleta irekitzean, gura duzun diru kopurua barruan eduki arren, inork ez dizu ezer galdetuko.
Orduan, nola borroka liteke narkotrafikoaren diruaren aurka, horrelako paradisuak egonda?
Ez dut uste narkotrafikoa eta zuriketaren aurka joteko borondaterik dagoenik. Agintarien argudioa da kapital sarrera samurtu behar dela, Uruguayn inbertitu eta hazkunde ekonomikoari lagundu diezaion. Baina sartu den dirua espekulaziorako erabili da, edo atera eta sartu egin da, gure herriari ez dio inongo etekinik ekarri.
Uruguayn zehazki, nola erabiltzen dute diru hori?
Narkotrafikariek ez dute dirua sektore produktiboetan inbertitzen. Bankuetan jartzen dute, interesen bidez irabaziak ateratzeko, edo etxebizitzak erosteko erabiltzen dute.
Zer gertatuko litzateke drogak legeztatuko balira?
Lehenbizi, nire ustez, kontsumorako prezioa jaitsiko litzateke. Kokaina gramoa, adibidez, 15-20 mila pezeta balio beharrean automatikoki mila pezetara jaitsiko litzateke edo akaso gutxiagora. Droga merkatu-legearen aginduetara jarriko litzateke, eskaintza eta eskariaren menpe. Kontsumitzailea, noski, mesedetuta aterako litzateke eta narkotrafikariaren irabazi erraldoiak murriztuko lirateke.
Bigarrenez, kontsumoa jaitsi egingo litzatekeelakoan nago, debeku guztietan giza lelokeriak funtzionatzen du-eta: debekatua dagoenez tentazioa dago. Sexuarekin antzera gertatu da, duela 50-100 urte, gizartea sexuarekiko itxiagoa zenean, sexu astakeriak askoz handiagoak ziren.
Narkotrafikoa eta boterearen arteko loturaz ere sarri hitz egin da.
Narkotrafikoa, erakunde kriminalek monopolizatutako merkatu jarduera esportatzailea da, interes ekonomiko eta politikoetara lotua dagoena. Horregatik ez da komeni berori ezabatzea. Narkotrafikoaren kontrako borroka erabat hipokrita da, moral bikoitzekoa. Latinoamerikan behintzat samurra litzateke; beste erakunde klandestino batzuen _batez ere politikoak_ aurkako borrokak arrakastatsuak izan dira. Estatu Batuetan, mugak zehatz zainduz gero, narkotrafikorako zailtasunak handiak lirateke. Iran, Irak edo Libiako komandoen sarrerak oso ondo kontrolatzen dituzte, baita mexikarrak ere; baina bestetik narkotrafikoaren hegazkinak, itsasuntziak, kamioiak eta dena delakoak pasatzen dira. Baina narkotrafikoaren dirua, gaur egun Latinoamerikako estatu askoren politika neoliberalen sostenguaren zati bat da. Sasoi hauetan gainera, narkotrafikariak eta hauen laguntzaileak _zuritzen duten bankariak_ boterearen egituretan oso sartuta daude.
Bestetik, historikoki narkotrafikoak legez kanpoko operazio ugari finantzatu ditu, adibidez «Irangate»koa, edota diktadura garaian Txileko Poliziak oposizioaren aurka atzerrian bideratzen zituen hilketak. Baita Argentinako militarrek ere, narkotrafikoaren dirua Miamin zurituz, El Salvadorren bertako armada entrenatzen ari ziren argentinarrak ordaintzen zituzten. Berdin Boliviako 1980ko estatu kolpea. Zerrenda benetan oso luzea litzateke.
Hainbeste loturarekin, pentsa liteke narkotrafikoarekin amaitzea ezinezkoa dela.
Oso gaitza da, korapilo ekonomiko handia sortuko litzateke. Gure errealitatearen mutur itsusia da.
EEBBetako DEA eta bere drogen aurkako kanpainek, beraz, ez dute ezertarako balio?
Ez. Hala ere, horretan diraute. Jadanik oso garbi dago Hego Amerikako koka landare ekoizpenaren murrizteak ez duela kokaina kopurua murrizten eta are gutxiago kontsumoa, bai aldiz produktuaren prezioak izugarri igoarazi. Baina gainera, koka landarea apurtzera ez dituzte agronomoak bidaltzen, soldaduak baizik; hauek hiru landaretxo apurtzen dituzte eta bertan geratzen dira.
Zein da susmoa orduan?
Narkotrafikoaren aurkako EEBBen politika militarrak, Latinoamerikan partehartze militarra bideratzeko atxakia besterik ez dela. Gaur egun badaude EEBBetako indar militarrak Paraguayn, Bolivian, Perun... Horiek han geratzen dira eta gero eta gehiago doaz gainera. Normalean egoera sozio-ekonomiko gaitzenak bizi dituzten lekuetan kokatzen dira, leherketa sozialak samurrago eman daitezkeen lekuetan, alegia.
XABIER LETONA
14-15

GaiezGizarteaDrogaNarkotrafik
PertsonaiazBLIXEN1
EgileezLETONA1Gizartea

Kanal honetatik interesatuko zaizu: Uruguai
2024-11-25 | Leire Ibar
Fronte Zabala itzuliko da boterera Uruguain, bost urteren ostean

95.000 botogatik gailendu da Fronte Zabala azaroaren 24an eginiko hauteskundeetan. Yamandu Orsi izango da Uruguaiko hurrengo presidentea, Álvaro Delgado eskuineko Alderdi Nazionaleko presidentegaiari aurre hartuta.


2024-08-28 | Ane Azkona
Lorategi bat desagertuei

Manuela Aldabe artista, kazetari eta irakasle uruguaitarra da eta urteak daramatza bere praktika artistikoarekin heriotza bidegabeak ikertzen. 2016an hasi zen feminizidioaren biktima izan diren emakumeen jantzien inguruan lanean eta, besteak beste, senarrak hil zuen Delmira... [+]


2022-05-23 | Axier Lopez
Non dira?

Uruguaiko diktadura zibiko-militarrean (1973-1985) desagertutako 197 lagunak kalera atera zituzten milaka lagunek beste hainbeste argazkitan, 27. Isiltasunaren Martxan. Manifestazioa bereziki jendetsua izan da aurten, pandemiagatik bi urtez egin gabe egon ondoren.


2021-12-15 | Ahotsa.info
“Non dago Mikel?” filmak AtlantiDoc Saria irabazi du Uruguaiko Nazioarteko Zine dokumentalaren jaialdian

Mikel Zabalzari buruzko Non dago Mikel? filmak Urugaiko Nazioarteko Zine dokumentalaren festibalaren sari nagusia irabazi du, AtlantiDoc Saria hain zuzen ere, dokumentu-film luzerik onenarentzat.


«Estradizioen auzia hautesleak eskuineratzeko erabili da»
Mauricio Rosencof Tupamaroen buruzagi ohiari elkarrizketa
«Estradizioen auzia hautesleak eskuineratzeko erabili da»
Mauricio Rosencof, Uruguayko tupamaroen buruzagi ohia
Askapen Nazionalerako Mugimendu Tupamaroaren buruzagi ohia da Rosencof. Bizi izan dituen 61... [+]



2021-07-15 |
EUSKAL FUTBOL SELEKZIOA
MUNDUARI BIRA EMAN ZION FUTBOL SELEKZIOA
Igandean Euskal Selekzioaren II. Eguna ospatuko da Bilbon, "Euskal Lizentziak Bai" lemapean. Aldarrikapenak badu historiarik eta euskal futbol selekzioak bere bidea 1915ean hasi zuen. Hala dio, bederen, "Euskadiko Futbol Selekzioaren Historia" liburuak.

Kaxa Hutsak proiektuak ‘Oroimina loretan’ Josu Lariz iheslariaren dokumentala aurkeztu du

Kaxa hutsak proiektuaren baitan, azken hamarkadetan Uruguain bizi den Josu Lariz euskal iheslariaren esperientzia biltzen duen dokumentala estreinatu zen ostegun honetan Iruñeko Katakrak liburudendan: Oroimina loretan


Agur Uruguai ezkertiarrari

Hamabost urteko agintaldi ezkertiarraren ostean, martxoaren 1ean eskuinak hartuko du Uruguaiko agintaritza. Presidente berria Luis Alberto Lacalle Pou izango da, herrialdeko presidente ohiaren semea, eta jada 457 neurri iragarri ditu. Neurrion artean, greba eskubidea murriztea,... [+]


2019-08-07 | Z. Oleaga
Hego eta Ertamerika disputan

Aurreko mendeko ziklo neoliberala atzean utzita, Abya Yalako edo Hego eta Ertamerikako politikaren grabitate zentroa ezkerrean egon da 2000. urtetik. Mugimendu eta protesta herritar eraginkorrak, kontinente mailako aliantza berriak, gobernu ezkertiar edo aurrerakoiak herrialde... [+]


2019-05-02 | ARGIA
Euri uretan ere pestizidak daudela frogatu dute lehen aldiz Uruguain

Uruguaiko Paysandú departamentuan egindako ikerketa batean pestizida arrastoak aurkitu dituzte zerutik datorren euriko uretan. Hainbat ikerlarik laborategian aztertu dute ura eta intsektizidak eta fungizidak dituela ondorioztatu dute.


2018-04-19 | Lur Olaizola
Artxiboetatik abiatutako filmak 2018ko Berlinalen
Historia berrikusten

“Zinemak gezurrak esan ditzake, kirolak ez”. Hauxe da Julien Faraut zuzendari frantsesaren L’empire de la perfection (2018) pelikularen ardatza. Ideia Godarden elkarrizketa batetik dator: “Giza gorputzak gezurrik esan gabe jarraitzen duelako ikusten dut... [+]


Jose Mugicak eta Paco Etxeberriak jasoko dute Gernika Saria

Apirilaren 26an izango da sari banaketa, Gernikako bonbardaketaren 79.urteurreneko ekitaldien barruan.


2015-04-13 | ARGIA
Eduardo Galeano idazlea hil da

Idazle uruguaitarra Montevideoko ospitalean hil da 74 urterekin, Espainiako Irrati Publikoak zabaldu duenez eta Uruguaiko Montevideo Portal guneak baieztatu duenez. Hego Amerikako idazlerik nabarmenduenetakoa da.


Eguneraketa berriak daude