«Nire barruko kezka, obsesio eta ideiak kanporatzeko idazten dut»


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Juan Luis Zabala idazleari elkarrizketa
«Nire barruko kezka, obsesio eta ideiak kanporatzeko idazten dut»
«Sakoneta» ipuin liburua argitaratu du Juan Luis Zabalak Susa argitaletxearekin
Seigarren liburua kaleratu du Juan Luis Zabalak, «Sakoneta», azken urteotan idatzitako hamaika ipuinen bilduma. Ipuin guztiek dute idatzizko munduarekin lotura, pertsonaiak bere alter egoak direla dio idazleak, munduaren aurrean deseroso sentitzen direnak, eta aurre egiteko edo erantzuteko idazten dutenak. Aurreko liburuetan landutako joerak eta moduak azpimarratu ditu beraz, oraingoan ere, azkoitiarrak.
Hamaika ipuin bildu dituzu; bakoitza pertsonaia bati lotua eta lehenengo pertsonan kontatuak.
Nire literaturaren betiko ezugarri bat ageri da hor, normalean ipun guztietan eta baita eleberrietan ere, pertsonaia bakarra dago, nire alter egoa dena. Hemen hamaika ipunetan hamaika pertsonaiak nire alter egoak dira. Pertsonaia nagusi bakarra, beraz. Gainerako pertsonaiak oso gutxi agertzen dira eta kontaketa beti oso pertsonal eta intimoa da.
Denek dute idatzizko munduarekin lotura.
Aitorpenak dira. Liburu hau «Ahanzturaren artxipielagoa» eta «Gertaerei begira» ipuin liburuen konpendio modukoa da, haietan garatutako bi kontaketa moduen konbinazioa, baina gehiago du lehenengotik bigarrenetik baino. «Gertaerei begira» argitaratu zenean Josu Landak kritika egin zidan, liburua gustatu zitzaiola esanez, eta komentatzen zidan «Ahanzturaren artxipielagoa» eta «Gertaerei begira»ren arteko konbinazioa zela nik hartu beharreko bidea. Hala ere, lehenengotik gehiago duela uste dut.
Pertsonaiak zure alter egoa direla esan duzu; terapia egiten al duzu pertsonaien bitartez?
Asko du hortik. Nik neure barruko kezka, obsesio eta ideiak kanporatzeko idazten dut, eta terapia moduan ere balio du. Pertsonaiek ere neurri batean horretarako idazten dute. Identifikazio handia dago idazlearen eta pertsonaiaren artean. Nahiz eta pertsonaia horiek nigandik oso ezberdinak izan kanpoko ezaugarrietan, barnean duten hori nire barruaren isla da. Orain arte ez dut batere errealismo deskribatzailerik edo arlo sozialik ukitu. Oinarrian neure barruko kezkak eta obsesioak izan dira.
Ihes doakigun bizitza eutsiezina aipatzen duzu. Pertsonaiak azaltzen dituzun moduan badirudi ez daudela errealitatearekin eroso, txoke egiten dutela.
Liburuko pertsonaia batek dio: «Nire literatura ez da munduaren aurkako kolpean isurtzen zaidan odola baino». Esaldi horretan dago pertsonaia hauen idazkien mamia. Munduaren aurrean deseroso sentitzen dira, kolpea hartzen dute munduaren aurka eta hori leundu edo horri erantzuteko pentsatzea, eta hori dena idatziz ematea dute irtenbidea.
Hau ere nire bost liburuen ezaugarria dela uste dut.
Ipuinak sei edo zazpi urteko tartean idatziak izateko deigarria da mantentzen duten egitura komun hori.
Agian izango da lehen nituen kezka eta obsesioak konpondu ez eta atzera eta aurrera dabilzkidala.
Ukituak egin ditut eta horrek ere izan dezake eraginik. Aldaketarik handiena da erreferentzia konkreturik gabeko izen geografikoak kendu eta Euskal Herriko hiri eta herri zehatzak aipatu ditudala.
Orain arteko joera bat aldatu duzu kokapen zehatzarekin. Zerk eraman zaitu horretara?
Bilduma honetako «Sakoneta» ipuina izan zen apur bat iraultza markatu zuena. Honek derrigor eskatzen zidan leku zehatza, lekua bera zelako neurri batean protagonista. Ordura arte idatziak nituen ipunek ere leku zehatza eskatzen zutela ikusi nuen, egokiagoa zela, ez zutela unibertsaltasunik galduko tokia jarrita eta bildumari batasun handiagoa emango ziotela.
Zure lehen liburuko kapitulu bat berreskuratu duzu. Orain arteko zikloaren amaiera gisa?
Ipuin hau sartzearen asmoa ez zen hori, baina ipuin bilduma honen asmoa hori da. Liburu bakoitzarekin pentsatu izan dut kontatzeko modu bat bukatu dudala. Hiru ipuin liburuetan bakoitzean kontatzeko modu bat dago; dena den, nire bost liburuetan badago beharbada irakurlea nazkatzeko bidean jar dezakeen ezaugari errepikakorra. Horrekin hurrengo lanean hautsi nahi dut.
Beka bat lortu duzu eleberri bat idazteko. Ezer aurreratu al dezakezu?
Dirulaguntza jaso dut eta proiektua egina dago, eta argumentoa finkatua, ziurrenik aldaketak izango dituen arren. Asmoa neure barrutik irten eta inguruari begiratzea da. Eleberri sozialagoa egin, trama zabalagoa duen eleberria, estandarragoa edo normalagoa.
Horretarako eredu gisa orain dela hamar urte nire herrian bizi izan zen giroa kontatzea izango litzateke. Duela hamar urteko gazteen bizimodua. Batez ere giro horretan berezitasun asko daudela ikusi dudalako, eta badaudela oso ongi ezagutzen ez diren elementu batzuk. Nik ezagutu dut, eta ezagutu dugunon artean ni naiz idazle bakarra eta badut halako betebehar modukoa. Horri erantzuten saiatuko naiz segidako eleberrian.
J.J. PETRIKORENA
40-41

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakABALA5
PertsonaiazABALA5
EgileezPETRIKOREN1Kultura

Azkenak
Adin txikikoak dira Osakidetzako genero identitateko unitatetik pasa diren erdiak

1.075 pertsona artatu ditu Barakaldoko ospitaleko genero-identitateko unitateak, 2016ean unitate hori martxan jarri zenetik. Erdiak baino gehiagok adin-nagusitasuna bete aurretik jaso zuen lehen arreta. Eta, kopuru osoaren herenak hamasei urte baino gutxiago zituen.


BBK Livek bisitarien oinarrizko hainbat eskubide urratzen ditu eta salaketa ipini diote

OCU kontsumitzaileen Elkarteak hiru arrazoi zehaztu ditu, horien artean kanpoko janaria eta edaria Kobetamendiko esparruan sartzeko debekua, eta eskudirutan edo banku-txartelaren bitartez ordaintzeko ezintasuna. Facuak aurreko urtean egindako salaketan zehazturiko arazoak... [+]


Arrazakeria salaketen erdiak Polizia jotzen du “agente diskriminatzailetzat” Bizkaian

Diskriminazioaren ahotsak txostenak zenbakitan jasotzen ditu 2023an Bizkaiko SOS Arrazakeriaren Informazio eta Salaketa Bulegoan pertsona ugarik agertarazitako esperientziak, eta haietan "arrazoi arrazista eta xenofoboen aurkako indarkeria, eraso eta diskriminazioak”... [+]


Meaka-Irimo bizirik!

Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]


2024-07-12 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektua hasia da konponketa lanak, landaketak eta formazio saioak egiten

Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]


Emakume alkateentzako jantzi erronkariarra diseinatu dute, Hiru Behien Zergan parte hartzeko

Larunbatean egingo dute San Martin Harriaren inguruan 600 urte baino gehiago dituen ohitura eta aurten emakume alkateentzako jantzi erronkariarrak prestatu dituzte, orain arte gizonezkoentzako baino ez baitzeuden.


2024-07-12 | Gedar
Pertsona bat atxilotu dute Gasteizen, faxista bati aurre egiteagatik

Orgullo Cazurro talde faxistako kide bati kontra egin zion atxilotuak, eta bideo batean jaso zuen hori. Guardia Zibilak atxiki du berriki, eta badirudi "gorroto-delitu bat" egotzi diola.


Donostian 300 pertsona baino gehiago “muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute

Donostian, 300 pertsona baino gehiago “pobrezia eta muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute Kaleko Afari Solidarioak (KAS) eta Hiritarron Harrera Sarea taldeek. “Michelin izarrak dituzten zortzi jatetxe dituen hirian eta Basque Culinary Center... [+]


2024-07-12 | Euskal Irratiak
Cyclopotes elkartea: Ikusmenik gabeko jendeen inklusioaren alde, bizikletaz ibiltzeko

Angeluko Cyclopotes elkarteak ikusmen-gabeko jendeer parada ematen die bizikletaz ibiltzeko. Tandem club des déficients visuels du zinezko izena elkarteak eta 2004ean sortu zen. Joan den astean Amikuze eta Oztibarren gaindi pasa dute aste osoa, egun guziez ibilbide... [+]


Kataluniara itzuli dira Tsunami auziko erbesteratuak

Ostiral goizean ekitaldi politiko bateratua egingo dute Gironan, Herrialde Katalanetan. Puigdemont faltako da, ezin baitu itzuli.


Maximo Aierbe hil da, Euskaldunon Egunkariaren sortzaileetakoa

Bere sorterri Ataunen hil da Maximo Aierbe Muxika, 74 urterekin. Euskaldunon Egunkariaren sortu aurreko eta ondoreneko urte malkartsuetako eginahaletan parte hartu zutenek gogoratuko dute proiektu berriaren akziodun bila hainbeste lan egindako gizon hura. Disziplina eta... [+]


2024-07-11 | Uriola.eus
Gentrifikazioaren aurka, pisu turistiko bat okupatu dute Bilbon

Bilboko AZET plataformak pisu turistiko bat okupatu zuen atzo, auzoaren turistifikazioa salatzeko.


Fronte Herritar Berria garaile atera da, eta hirugarren kokatu da eskuin muturra

20:00etan atera dira lehen datuak, harridura orokorra eraginez: zundaketa guziek lehen kokatzen zuten eskuin muturreko RN hirugarren atera da eta ezkerreko FHB Fronte Herritar Berria garaile. Gehiengoan edota gehiengo osoan ikusten zen RN Batasun Nazionalarentzat zaplaztekoa... [+]


Eguneraketa berriak daude