«Golkoko gerrak jarri zuen martxan bake prozesua»


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Carlos Varea-ri elkarrizketa Palestinako bake prozesuari buruz
«Golkoko gerrak jarri zuen martxan bake prozesua»
Carlos Varea, Comite de Solidaridad con la Causa Arabe elkarteko kidea
Madrilgo Unibersidad Complutensen Antropologia irakaslea da Varea, baina dituen 35 urteetatik mordoxka bat herri arabiarren urratsak jarraitzen eman ditu. Elkarrizketan PAE eta Israelen arteko negoziaketaz jardun dugu batez ere.
Zer aldatu da Ekialde Erdian bake prozesua gauzatu ahal izan dadin?
Egoera aldatu duen partehartzea izan da Ekialde Hurbilean. Iraken aurkako gerrak bake prozesua martxan jarri du. Negoziaketa prozesu bat aurrebaldintza barik eta oreka egoera batean eraman beharko litzateke aurrera. Gerrak mundu arabiarraren apurketa dakar eta honek negoziaketa mahaira ahultasun egoeran joan beharra, batez ere palestinarren eta jordaniarren kasuan. Siriarenean gutxiago, honek Iraken aurkako koalizoian parte hartu baitzuen. Golkoko gerrak, arabiarren zatiketa, Estatu Batuen izaera militarra zonan, Israelen indartzea, inguruko herrien ahultze ekonomikoa... ekarri ditu.
Nola lotzen da hori guztia Irakekin.
Kolonialismoaren ereduaren ondoren, Ekialde Erdian errenta eta baliabideen arteko banaketa handia dago; hots, herri arabiar batzuk oso populatuak baina baliabide gutxikoak dira eta beste batzuek oso populazio gutxi eta, petrolioaren ustiaketa medio, oso errenta handiak dituzte. Erregio-integrazioaren bidez bakarrik konpon daitekeen egiturazko desoreka ekonomikoa.
Nola izan da negoziaketa prozesua?
Lehenbiziko formulazio idatzia Oslokoa da, Washintongen sinatu zena. Hura garatzen ari dira. Baina PAEk sinatzen dituen agiriak, negoziaketetan duen indarraren arabera lortzekoak dira, eta PAEk egoera ahula bizi duenez emaitza kaskarrak lortu ditu. Agiri berri bakoitzak aurrekoaren zehazgabetasunak nabarmentzen ditu, palestinarrak desabantailan utziz.
Bitxia da negoziatzaile palestinarrak nola ari diren erretiratzen. Washintongeko agiria sinatu zuenak, maiatzean sinatutako Kairoko agiritik erretiratu zen eta Kairoko agiria _Gaza eta Jerikoko autonomia martxan jartzen duena_ sinatu zuen Abu Abla ere_Arafaten kontseilari ekonomikoa_ erretiratu egin zen. Zergatik? Prozesua inoiz uko egin ez zaion estatu independenterantz ez delako bideratzen, edo bestela negoziatzaileen eta Arafat beraren artean desadostasunak daudelako.
Gaur egun erregio integrazio eredu bat ari da gailentzen. Zeintzuk dira bere ezaugarriak eta zein litzateke erregio-integrazio eredu egokia zure ustez.
Integrazio prozesua Israelen inguruan dauden herriekin gauzatzen ari da eta Israelen nagusitasunarekin. Baina oraingoz Irak alde batera uzten da eta, beraz, Ekialde Erdiko konponbidea modu artifizialean zatitzen.
Baina bideraezina da, politikoki zein ekonomikoki, Israelekiko bakean oinarrituta dagoelako. Lehenbizi estatu arabiarren arteko integrazio ekonomikoa bultzatu behar zen, eta batez ere estatu arabiarren lan indarraren merkatuaren integrazioa. Merkatu hori apurtu egin da, Irakekiko harreman ekonomiko eta teknologikorako aukerak apurtu egin diren moduan. Ezin dira integrazio ereduak inposatu, adostasunean lortutakoak bakarrik aterako dira aurrera.
Zein da PAEri negoziaketekiko egiten zaion kritika nagusiena?
Arlo ekonomikoa oso agudo negoziatzen ari dela eta politikoa, aldiz, oso geldo. Ekonomiaz negoziatutakoa Israelek menperatutako erregio ereduan oinarritzen da, baina gai politikoak, Jerusalen, burujabetza, asentamenduak... atzean geratzen ari dira. Orduan, eremu ekonomikoan azkar eta politikoan polito joatean, politikora heldu orduko estatu palestinarra ia bideraezina izatea gerta liteke.
Hitzaldian palestinar eta arabiarren porrotaz mintzo zara? Zure ustez bake prozesua errefusatu egin behar da?
Ez, baina nik uste dudan moduan Iraken aurkako gerra eta bake prozesua lotuta badaude, ezin ditugu begiak itxi gerra ostean geratu den egoeraren aurrean. Orduan, egoera horretan negoziaketa mahaira doanak badaki negoziaketarako indar gutxirekin doala. Negoziaketara ez joatearen alternatibak? Oso mugatuak dira, besteak beste, Golkoko gerrak errespetatu behar den erregio ordena hor dagoela erakutsi zuelako. Hori guztia konpondu ez eta militarki galdu egin denean, arabiarrak egoera txarretik ahalik eta gehien ateratzera doaz. Palestinarrena sinbolikoki oso garrantzitsua da arabiarrentzat, baina Israelentzat garrantzitsuena Siriarekin negoziatzea da.
Hamasek hartuko al du PAEren lekua?
Hamas lurralde okupatuetako bigarren indarra da, ez dago zalantzarik. Baina bake prozesuaren aurka dauden talde guztiek, PAE barruko edo kanpokoa izan, bake prozesua atzeraezina delakoan daude. Hauteskunde prozesua etorriko da laster, eta indar guztiak horretarako prestatzen ari dira, ez baitut uste ez Hamas ez beste indarrak prozesu horretatik kanpo geratuko direnik. Hamasek, gainera, PAEk orain onartu duen bake ereduaren oso antzekoa onartu du aurretik ere, baina une honetan, PAEko beste erakunde batzuk legez, Israeli militarki presioa egiten jarraitu behar dela uste dute.
XABIER LETONA
14-15

GaiezPolitikaNazioarteaGerra/IraulPalestina
PertsonaiazVAREA1
EgileezLETONA1Politika

Azkenak
Adin txikikoak dira Osakidetzako genero identitateko unitatetik pasa diren erdiak

1.075 pertsona artatu ditu Barakaldoko ospitaleko genero-identitateko unitateak, 2016ean unitate hori martxan jarri zenetik. Erdiak baino gehiagok adin-nagusitasuna bete aurretik jaso zuen lehen arreta. Eta, kopuru osoaren herenak hamasei urte baino gutxiago zituen.


BBK Livek bisitarien oinarrizko hainbat eskubide urratzen ditu eta salaketa ipini diote

OCU kontsumitzaileen Elkarteak hiru arrazoi zehaztu ditu, horien artean kanpoko janaria eta edaria Kobetamendiko esparruan sartzeko debekua, eta eskudirutan edo banku-txartelaren bitartez ordaintzeko ezintasuna. Facuak aurreko urtean egindako salaketan zehazturiko arazoak... [+]


Arrazakeria salaketen erdiak Polizia jotzen du “agente diskriminatzailetzat” Bizkaian

Diskriminazioaren ahotsak txostenak zenbakitan jasotzen ditu 2023an Bizkaiko SOS Arrazakeriaren Informazio eta Salaketa Bulegoan pertsona ugarik agertarazitako esperientziak, eta haietan "arrazoi arrazista eta xenofoboen aurkako indarkeria, eraso eta diskriminazioak”... [+]


Meaka-Irimo bizirik!

Enpresa batek Irimo mendian zentral eolikoa eraikitzeko asmoa zuela iragarri zigun aspaldi batean haize kolpe batek. Gehienek ezin zuten sinistu, inondik ere. Are gutxiago Irimo mendiaren orografia eta izaera harritsua ezagutzen dituztenek. "Baina ba al dakizu ze nolako... [+]


2024-07-12 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektua hasia da konponketa lanak, landaketak eta formazio saioak egiten

Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]


Emakume alkateentzako jantzi erronkariarra diseinatu dute, Hiru Behien Zergan parte hartzeko

Larunbatean egingo dute San Martin Harriaren inguruan 600 urte baino gehiago dituen ohitura eta aurten emakume alkateentzako jantzi erronkariarrak prestatu dituzte, orain arte gizonezkoentzako baino ez baitzeuden.


2024-07-12 | Gedar
Pertsona bat atxilotu dute Gasteizen, faxista bati aurre egiteagatik

Orgullo Cazurro talde faxistako kide bati kontra egin zion atxilotuak, eta bideo batean jaso zuen hori. Guardia Zibilak atxiki du berriki, eta badirudi "gorroto-delitu bat" egotzi diola.


Donostian 300 pertsona baino gehiago “muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute

Donostian, 300 pertsona baino gehiago “pobrezia eta muturreko bazterkeria egoeran” bizi direla salatu dute Kaleko Afari Solidarioak (KAS) eta Hiritarron Harrera Sarea taldeek. “Michelin izarrak dituzten zortzi jatetxe dituen hirian eta Basque Culinary Center... [+]


2024-07-12 | Euskal Irratiak
Cyclopotes elkartea: Ikusmenik gabeko jendeen inklusioaren alde, bizikletaz ibiltzeko

Angeluko Cyclopotes elkarteak ikusmen-gabeko jendeer parada ematen die bizikletaz ibiltzeko. Tandem club des déficients visuels du zinezko izena elkarteak eta 2004ean sortu zen. Joan den astean Amikuze eta Oztibarren gaindi pasa dute aste osoa, egun guziez ibilbide... [+]


Kataluniara itzuli dira Tsunami auziko erbesteratuak

Ostiral goizean ekitaldi politiko bateratua egingo dute Gironan, Herrialde Katalanetan. Puigdemont faltako da, ezin baitu itzuli.


Maximo Aierbe hil da, Euskaldunon Egunkariaren sortzaileetakoa

Bere sorterri Ataunen hil da Maximo Aierbe Muxika, 74 urterekin. Euskaldunon Egunkariaren sortu aurreko eta ondoreneko urte malkartsuetako eginahaletan parte hartu zutenek gogoratuko dute proiektu berriaren akziodun bila hainbeste lan egindako gizon hura. Disziplina eta... [+]


2024-07-11 | Uriola.eus
Gentrifikazioaren aurka, pisu turistiko bat okupatu dute Bilbon

Bilboko AZET plataformak pisu turistiko bat okupatu zuen atzo, auzoaren turistifikazioa salatzeko.


Fronte Herritar Berria garaile atera da, eta hirugarren kokatu da eskuin muturra

20:00etan atera dira lehen datuak, harridura orokorra eraginez: zundaketa guziek lehen kokatzen zuten eskuin muturreko RN hirugarren atera da eta ezkerreko FHB Fronte Herritar Berria garaile. Gehiengoan edota gehiengo osoan ikusten zen RN Batasun Nazionalarentzat zaplaztekoa... [+]


Anibal direktiba
Urriaren 7an Israelgo Armadak bere soldaduak eta zibilak ere hil zituen, ‘Haaretz’-en arabera

Israelgo egunkari Haaretz-ek hilabeteetako ikerketa egin du Israelgo Armadak iragan urriaren 7an Hamaseko erasoari nola erantzun zion aztertzeko. Armadako soldadu eta ofizial ugarirekin hitz egin du eta ondorioa argia da: Israelek Anibal direktiba indarrean jarri zuen, aurretik... [+]


Eguneraketa berriak daude