«Ezker abertzaleak eskuinak baino arrazoi gehiago du gustura egoteko»


2021eko uztailaren 19an
Jaime Mayor Oreja, PPko ehendakarigaiari elkarrizketa
«Ezker abertzaleak eskuinak baino arrazoi gehiago du gustura egoteko»
Jaime Mayor Oreja, PPko lehendakarigaia
Uda honetan, PPren eskutik, bergizarteratzea izan da politikarien artean gai nagusia. Gasteizko Legebiltzarrean eginiko elkarrizketa honetan ere hilabete hauetako tirabiren itzala suma daiteke. Baina bestelako gaiek ere izan dute lekurik urriaren 23ko hauteskundeen aurrean oso baikor ageri den hautagai honekin izandako solasaldian. Hitz leunez bada ere, bere jarrerak oso tinko defenditzen ditu, eta berak esandakoaren arabera, ez dirudi PPk inolako gaietan jarrera aldatzeko asmorik duenik.
Egun bergizarteratzearen aurka ari zarete; Ajuria Eneko Ituna sinatzean, ordea, ez zenuten jarrera hori.
Uztailean Gobernuak obsesio bat zuen: Amedo eta Dominguez kasua konpontzea. Akatsa, ahultasuna, Gobernuaren gehiegikeria edo nahi den bezala dei daitekeen hori estatu politika berria bihurtzen saiatu da Gobernua, terroristen bergizarteratze prozesuaren iragarritako azkartze batez. Hori onartzeko prest ez gaude, ez baita Euskal Herriaren baketze eta normalizaziorako, baizik eta Gobernuaren aurpegi zuriketa. Hori gertatu da; bergizarteratzea beste gauza bat da.
Askotan ustez besterik ez diren hainbat demokratak PPren aldetik jarrera ia antidemokratikoa ikusi dute, eta gezurra dirudi gero Gobernuaren estrategia hau ikusteko gai ez izatea.
Bergizarteratzearen drama politikoa da ez dutela ETAren inguruan baloratzen, ez bergizarteratu direnek ez ezta bergizarteratu nahi ez dutela diotenek ere, denek aurretik lortua dutela uste baitute. Preziatua ez denean ez da politikoki eraginkorra. Bergizarteratzeak, preziatua izan dadin, mugatua izan behar du; ez dut ezagutzen mugagabea eta estimatua den ezer.
Orduan, noiz eman beharko litzateke bergizarteratzea?
Akats nagusiena bergizarteratzearen eztabaida aurreratzea da. Zenbait kasutan aplikatu ahal izango da, baina eztabaida handia ezin da aurreratu. Eztabaida handi hau, polimili-en kasuan bezala, bakeranzko pauso garbiak ematen direnean gertatu behar da.
Bitarte horretan zer egin beharko litzateke?
Hogei urtetan euskal herritarrok kolektiboki egin dugun akats nagusia terrorismoaren aurreko exigentzia falta izan da. Zuzenean edo isiltasunez terrorismoa babestu dutenak erosotasun politiko eta soziala dute, eta hau horrela den bitartean fenomeno hau finkatzea besterik ez da lortzen.
Frankismo garaiko hondarrak deituak izan zirenak politikoki eta sozialki bakartzeko egin zen lana hemen indarkeria babesten dutenekin egin izan balitz, egoera ezberdina zatekeen. Horrelako jarrera batek mugitzera behartuko lituzke.
Egun PPk jarrera hori du. Exigentzia hori tolerantzia, moderazioa eta esfortzuaren ondorio da. Ustez elkarrizketaren aldekoago diren hainbat jarrerak baketzearen aurka jokatzen dute.
A.Beraz, Gobernuak geldirik egon beharko luke?
J.M.1991tik, nire ustez EAJk bultzatuta, jarrera bat dago indarrean, eta horren arabera geldirik egotea ez zen jada nahikoa; egunero gairen batean mugitzea beharrezkoa zen. Batean Leitzarango autobidearen nondik norakoak negoziatuz; bestean, EAJ-HB elkarrizketak; ondoren, Azkoiti operazioa... Hauek porrot eginda EAJ ezin da geldirik geratu eta preso kopuru garrantzitsu bat kaleratu beharra dago. Hau da geldirik ez geratzea, ez soilik bergizarteratzearen gaian; oinarrizko gai sakonagoa da.
Gure jarrera ortodoxoagoa da. ETAk gerra batean ari dela uste du, eta arerioaren zenbait mugimendu ahultasun gisa ulertzen ditu.
ETAk bergizarteratzearen inguruan azaldu duen iritzia kontuan hartuz, keinu bezala ulertzen duela uste duzu?
Onartzen dut batzuetan ETArentzat enbarazu txikia izan daitekeela, baina ETArentzat bergizarteratzea ez da funtsezko gaia. ETAk Gobernuaren politika guztiak kritikatzen ditu, beraz ETAk bergizarteratzea kritikatzeak ez du esan nahi ETAren aurkako neurri eraginkorra denik.
Nola baloratzen dituzu Patxi Zabaletak bergizarteratzearen inguruan esandakoak?
Ez soilik Patxi Zabaleta, Elkarri eta horrelako taldeen inguruko balorazioa ere egingo nuke; mundu horren barruan egoera honekin amaitu nahi dutela diotenen ingurukoa. Horretan benetan sinesten badute, pauso hori eman dezatela. Badakite ez direla demokratekin liskartuko, arazoa da talde horretan bertan daudenei aurre egin beharko dietela. Beraien jabeak zeintzuk diren badakite.
Guk baten esanak kritikatu edo goraipatzen ditugunean oztopatu besterik ez dugu egiten. Beraiek, ENAM delakoaren inguruko batzuk izango dira bakearen benetako protagonistak, ez alderdi demokratikoak. Beraiek kapitalizatu, errentagarri bihurtuko dute, baina beraiek izango dira, halaber, bakea lortzeko izerdituko direnak.
Zein eratara eman beharko lukete pauso hori?
Demokrazia honetan edozein ideia defendi daitekeela esateko ausardia izanez.
Nik askotan galdetzen diot neure buruari ea ni egongo ote naizen gusturago, Euskal Herriaren azken emaitzarekin, ezker abertzaleko pertsona bat baino? Ezker abertzaleko pertsona batek politikoki gustura egoteko euskal eskuineko batek baino arrazoi gehiago dauzka. Herri honetako hainbat sinbolo eta helburu batez ere beraiek protagonizatuak izan dira, eta herri hau horren emaitza da.
Niri askotan ez zait ETB atsegin, maiz manipulazio handia dagoela uste dut. Beste hainbat gauza ere ez ditut atsegin, baina plazako neurriak onartu eta aldatzen saiatuko naiz.
Euskal Herriaren balizko eskubide kolektiboez aspertuta zaudela azaldu duzu. Zer esan nahi zenuen horrekin?
Politikak bi gauzatarako balio dezake: batetik, eztabaida abstraktoetan aritzeko, eta hori gizarte erabat politizatuaren ondorio da. Edo bestela, politika arazo erreal eta zehatzen konponbide gisa. Hogei urtetan politizazio izugarria bizi izan dugu. Hori gainditzea da herri honen zinezko erronka.
Maila horretan garrantzitsuagoak dira euskal herritarren eskubide indibidualak, hau da, ongi edo gaizki bizi diren, beraiek autodeterminatu ote daitezkeen nahi duten lanpostua aukeratzen... euskal gauzen defentsa, autodeterminazio, independentzia eta abar baino. Lehentasuna euskal herritarren eskubidean jartzen dugu.
Zergatik erabiltzen duzu `balizko' hitza?
Kontzeptua gutxiesten saiatzen naizelako, hori eztabaida amaigabea baita. Zergatik markoa aldatu objetiboki dakigunean autodeterminazio eskubideak euskal herritarrak Autonomi Estatutuak baino gehiago banatzen dituela.
Inkestek PPk igoera izango duela adierazten dute. Datorren gobernuan egotea al da PPren helburua?
Ziurrenik PP gobernuan egotea ez da bere esku izango. Gure obsesioa ez da gobernuan egotea. Gure helburua PP herri hau aldatzen ari dela seinale izateko adina haztea da: PP aldaketaren garantia izatea, alternantzia demokratikoa ematen dela ikustea. 24an herri honek demokratikoki aldatzeko gai delako esperantza izatea da nire nahia.
Nik ez dut sentituko porrot egin dudanik gobernuan ez nagoelako. Porrot egin dudala sentituko nuke gobernuan edo oposizioan egonik PP aldaketaren garantia izango ez balitz.
Ordoñezek elkarrizketa batean PP txapelik gabeko EAJ dela adierazi zigun. Aurrez begiratuta, horrek akordioa erraztu dezakeela dirudi.
EAJ eta PPren arteko harremanak zailak dira, baina hau normala da. Alderdi sozialistak erreferentzi puntu garrantzitsua izateari utzi dio, etahorregatik PP erreferentzi puntu bezala geratu da. Beste erreferentzi puntua EAJ da. Hau gogoan, bistakoa da elkar ulertzeko zailtasunak badirela, baina ez diogu elkarrekin hitz egiteari uko egingo, gai askotan ados jar baikaitezke.
Espero dezagun, bestalde, herri honen beste erreferentzi puntua den ezker abertzalearekin horrelakoak egin ahal izatea. Erreferentzi gisa beste alderdi demokratiko bat egotea litzateke nire nahi nagusia.
PSE-EEk «Osakidetza kasua» hauteskunde hauetan ordainduko du?
Ziur naiz, eta gainera merezi dute. Eskandalu publiko eta agerikoena izan da. EAJk administrazioa politizatu zuela -eta egia da- ez da aitzakia Osakidetzako oposizioekin egin zen narraskeria justifikatzeko. Patetikoa izan da. Iparra galdu dute, eta ordaindu egingo dute.
AITZIBER YARZA
8-10,11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakPP
GaiezPolitikaEuskal HerrBozketakHauteskunAutonomi
PertsonaiazMAYOR1
EgileezYARZA1Politika

Azkenak
Herrialde Katalanetako herririk turistikoenak, eskuin muturraren bozen biltoki

Kataluniako azken hauteskundeetako eta Europako hauteskundeetako emaitzetatik abiatuta, presio turistiko handiena bizi duten Herrialde Katalanetako herrietan eskuin muturraren botoak nola egin duen gora aztertuko dugu.


Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu
Puigdemontek nola egin zien iskin poliziei?

Carles Puigdemonten ihesaldiaren bertsio bat kontatu du La Vanguardiako kazetari Mayka Navarrok, "iturri ofizialetatik lortua". Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu erabili zituzten mossoak nahasteko. Puigdemontek “gaur edo bihar” hitz... [+]


2024-08-09 | Euskal Irratiak
Baionako Euskal Museoak ehun urte bete ditu aurten

Mende batean, Baionako Euskal Museoak izan duen bilakaeraz erakusketa berezia sortu dute. Argazki, tindu edo objektuak ikusgai dira. 1924an William Boissel Bordaleko militarrak bultzatu zuen museoaren sorrera, "euskal herri tradizionalaren" ondarea babesteko... [+]


Sustantziarik gabea

Egia esan, pena ematen dit kritika honi izenburu hau ipintzea. Bizeten Carmen oso opera ederra da, sentimendu unibertsalak jorratzen dituena, hala nola pasioa, jeloskortasuna, maitatuaren posesioa, independentzia... Eta hori guztia musika-lan bikaina oinarri hartuta. Baina... [+]


Gasteizko jaietan izandako bi bortxaketak salatu dituzte

Bi bortxaketa eta beste sei erasoren salaketa zuzenak jaso ditu Gasteizko Mugimendu Feministak. Elkarretaratzea egin du erasoak salatzeko txosna gunean, ostegunean. Gasteizko Udalak elkarretaratzea ostiralean 11:00etan egin du. Erasoen harira ez dute inor atzeman, momentuz.


Euskal Herriko ikurrak kendu dituzte Atarrabiako pilotalekuan, Nafarroakoa izan ezik

Martxoaren 5ean zabaldutako auto batek armarria “kentzea edo ezabatzea” agindu zuen, “jarrera politiko baten aldeko posizionamendua” dela eta “neutraltasun politikoaren aurka” egiten duelako. UPNk jarri zuen salaketa, eta Atarrabiako alkate... [+]


Lodifobia eta patologizazioa Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean

Bizkaiko e28 koordinadorak salatu du kide trans lodi batek eraso lodifoboa pairatu duela Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean.


2024-08-09 | ARGIA
Uda honetan irakurtzea merezi duten sei liburu

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.


2024-08-09 | Axier Lopez
UPNk eta PSNk ez dute lortu Raimundo el Canastero zentsuratzea Tafallan

UPNk mozioa aurkeztu du Tafallako udalbatzan gobernu taldeari eskatzeko bertan behera utz dezala Raimundo el Canastero musika taldearekin zuen kontratua jaietan kontzertu bat egiteko. Lizarrako jaietan izandako polemikaren ondoren etorri da zentsura eskaera. PSN batu zaio... [+]


2024-08-09 | Axier Lopez
Beste milioi bat euro eman die Jaurlaritzak erdarazko hedabideei

Kultura eta Hizkuntza Politikako sailak nagusiki gaztelania darabilten hedabideetan "euskarazko albisteak areagotzeagatik" diru-laguntzak banatu ditu beste urte batez. Ia milioi bat euro banatu dute Noticias, Gara eta Vocento hedabide taldeen artean, artikulu batzuk... [+]


Ertzain bat atxilotu dute homizidio saiakera egotzita, lan orduetatik kanpo hiru pertsonari tiro egiteagatik

Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.


Sardiniak ezetz esan dio kolonizazio energetikoari

Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.


2024-08-08 | ARGIA
Venezuelako Askapenaren brigada
“Herriak eta gobernuak ez dute atzerapausorik onartuko”

Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.


2024-08-08 | ARGIA
Puigdemont Kataluniara itzuli da zazpi urteren ondoren, eta berriz ere desagertu da

Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]


2024-08-08 | Sustatu
Twitterren alternatiben analisia: Bluesky, Mastodon eta Threads

Elon Musk-en jarrera ultra eta toxikoak egunetik egunera agerikoago izanik, X/Twitter noren eskutan dagoen edozeinek ikusten du. Berriz ere egunotan sare horretatik alde egiteko deiak eta agurrak ikusten ari gara, eta horren harira artikulu interesgarria irakurri dugu Electronic... [+]


Eguneraketa berriak daude