«Bergaran aurkeztu zen HBren izpiritua ez zen betierekoa»
Txalaparta etxearekin argitaratu berri duen «El nudo corredizo» liburuarekin itzuli zaigu gasteiztar hau plazara. HBko Mahai Nazionaleko partaide izana, «Punto y Hora» eta «Egin»en ardura lanak betetakoa, denbora luzea igaro da pertsonaia publikoa izateari utzi zionetik. Bitarte horretan ikasi eta idazteari eskaini dizkio egunak, hilabeteak eta urteak. Horretan dihardu oraindik ere.
Frankismoaren lehen urteetan, Euskal Herriaren biziraupena, herri bezala, kinka larrian jarri zen, eta badirudi, idatzi diren gauzen arabera, guztiak oposizioan zeudela orduan. Baina hamarkada horretan ez zen oposiziorik izan. 1946an jabetu ziren bertakoak aliatuak ez zirela itzuliko Espainiara Errepublika berriro ezartzera. Orduan hasi zen oposizioa, baina tarte horretako urteek lorratz sakonak utzi zituzten Euskal Herrian.
Kultura erdalduna nagusitu zen, irakaskuntzan, komunikabideetan, etxeetan... Gurasoak beldur ziren euren haurrei euskara irakasteaz. Hain handia izan da galga euskararentzat, itxuraz behintzat ezarri diren erraztasunak eta gero, Errepublika garaian zen ilusioaren laurdena ere ez dagoela egun hizkuntzarekiko.
Hala ere, guztia da erlatiboa. Errepublika garaian bizi izan zen loraldia ere ez zen erabatekoa. Euskal kultura egiteke dago oraindik. Beraiek indarrez ekin zioten lanari, eta horregatik aipatzen da loraldia.
Herriaren sustraiez ari naiz, eta hizkuntzak hor garrantzi handia baldin badu, ez da txikiagoa politikarena. Politika, egun, hainbeste alderdikeria eta nahasterekin, herriaren benetako sustraiak lausotzen ari da. Non daude herriaren helburu nagusiak? Alderdien helburuek ezkutatuta. Errepresioaren onura hori izan zen agian, helburu handiak non zeuden oso argi utzi ziela abertzaleei. Erreformismoaren bertute eta asmakizuna _beraien alderako, noski_, helburu horiek lausotu eta txikikeria bihurtzea izan da.
Gaiztotze arazoa dagoela uste dut. Mahai Nazionalean aritu nintzen garaian HB ilusio bat zen, ez alderdi bat. ANV, ESB, LAIA, HASI, independenteak... denetarik zen. Ezkerraren kontraesan guztiak onartzen zituen bere baitan aurrera egiteko nahiaz. Ezker abertzalea ez zen beste alderdiak bezain dogmatikoa. Nire burua abertzaletzat dut, eta albokoa abertzalea eta aurrerakoia den neurrian, elkarlanean aritu naitekeela uste dut.
Beraz, hortik egungo zurruntasunera bitartean izan den prozesuak pena ematen dit. Pertsonalki ez naiz eroso sentitzen sistema hertsi batean, eta zabaltasuna behar dut. HB azkena izan da niretzat gaixotasuna den dinamika horretan erortzen, baina uste dut lehen sintomak agertzen hasia dela. Nire ustez, egin dituen koadro eta batzokiek enkistamendu bat sortu dute, mundu propio bat eraikiz, eta Euskal Herrian gaude, eta horrek izan behar du, inorena izatekotan, bere mundua. Enkistamendu honen aurrean zerbait desberdina asmatu beharra dago, ilusioa sortu eta batasuna hain beharrezkoa duen abertzale mundua batu dadin.
Herri honetan dena oso biziatua dagoela eta honelako saio bat sortzen denean lupaz begiratu behar zaiola, atzean nor dabilen jakiteko? Noski, baina horixe da arazo nagusia. Elkarriri konfidantza tarte bat eman behar zaiola uste dut. Bat nator guztiz bere izpirituarekin.
Espainiako Estatutik Frantziakora “legez kanpoko” gero eta migratzaile gehiago igarotzen direla argudiatuta, mugetako kontrolak indartzea begi onez ikusi du Pirinio Atlantikoetako prefetak. Migratzaileek delitu txikietan “eragin hautemangarria” dutela... [+]
Poloniako Maszycka kobazuloan duela 18.000 urteko arrastoak topatu zituzten XIX. mendearen amaieran. Baina berriki giza hezurrak teknologia berriak erabiliz aztertu eta kanibalismo zantzu garbiak aurkitu dituzte.
Ez da ikerlan bat ondorio horretara iristen den lehen... [+]
Porzheim (Alemania), 1945eko otsailaren 23a. Iluntzeko zortziak jotzear zirela, hegazkin aliatuak hiria bonbardatzen hasi ziren bonba su-eragileekin. Erasoak sarraski izugarria eragin zuen denbora gutxian. Baina Pforzheimen gertatutakoa itzalean geratu zen, egun batzuk lehenago,... [+]
Matematika, zientzia, euskara, gaztelania eta ingelesa konpetentzietan EAEko ikasleek duten maila neurtzen duen ebaluazio diagnostikoaren emaitza festan, 13-14 urteko ikasleek zientzia eta gaztelanian izan duten deskalabrua "zuhurtziaz" gogoetatzeko beharra adierazi... [+]
Otsailaren 3an hasi da gure umeak eta gaztetxoak eskoletan aurre-matrikulatzeko garaia, eta urtero bezala gogoratu nahi genizueke zergatik ez zaigun ideia ona iruditzen erlijioan matrikulatzea. Iaz artikula bukatzen genuen esanez “askori idazki hau ezaguna egingo zaizue,... [+]
Emakumearen familiako kideek jarri dute salaketa Bilboko Kolonbiaren kontsulatuan. Otsailaren 1ean jasan zuen erasoa, Donostiako Manterola kaleko diskoteka baten atarian. Hainbat testigantzen arabera, konorterik gabe egon arren berari kolpeka jarraitu zuen ertzain batek.
Ilezko prakak, gerritik oinetaraino, latexa besoetan eta soinean, eta adatsa laranja gori. Horrela aurkeztu du La Furiak bere bosgarren lan luzea: Ultra. Horrek guztiak ederki islatzen du rap abeslariaren apustua: dena eman, bere irizpideen arabera.
Tranbia txiki Arratia Institutuko Guraso Elkartetik pantailen erabileraren inguruko hausnarketa bultzatu nahi dugu ikas komunitatean.
Azkenaldian kezka handia dago ume eta nerabeengan pantailek duten eragina dela eta. Ardura hori etxeko erabileratik eskola eta institutuetako... [+]
Petronorrek adierazi du asmoa duela hidrogenoa ekoizteko lantegia abiatzeko Bilboko Portuan eta erregai mota hori Tubacex, Tubos edota Vidrala enpresetara heltzeko, beharrezkoa izango dela hidroduktoa eraikitzea.
Etxebizitza berrien promozioak ez atzeratzea da Eusko Jaurlaritzako Gobernu Kontseiluak onartu duen dekretuaren helburu nagusietako bat. Zentzu horretan, udalei "autonomia" gehiago emango diela ziurtatu du Denis Itxaso sailburuak.
Mozambiken gas eremu zabal batean erauzketa prozesu bat martxan ezartzeko prest zen 2020an TotalEnergies enpresa frantsesa, eta gunearen segurtasuna bermatzeko Mozambikeko unitate militar bat kontratatu zuen. Baina Afrikan egitekoa zuen "inoizko inbertsio pribaturik... [+]
Bai, bai, holaxe. Ez naiz harago joatera menturatzen. Pleonasmo bat dela? Tautologia bat agian? Baliteke, baina egia-oste deitzen dioten garai honetan, oinarri-oinarrizko egitateak beharrezkoak dira. Begira, bestela, “Ez da ez!” lelo indartsuari. Bagenekien hori... [+]
Baneukan lagun bat Porcelana Irabian lan egin zuena itxi zuten arte, eta jatetxe edo taberna batera joaten ginen aldiro kikara eta plateraren ipurdia begiratzen zituena pieza non egina zegoen jakiteko. Gauza bera egiten dut nik gauza zaharren azoketara joaten naizenetan:... [+]