«Corcuera legearen printzipio batzuk oso kezkagarriak dira»


2021eko uztailaren 19an
EAEko drogaren aurkako fiskala den Javier Hueteri elkarrizketa
«Corcuera legearen printzipio batzuk oso kezkagarriak dira»
JAVIER HUETE
E uskal Autonomi Elkarteko drogaren aurkako fiskala da. Ez du lan erraza, beraz. Azken bost urteotan langintza horretan aritua, berak onartu digunez, drogaren aurkako borroka ez da, «Miami Vice» telesailean bezala, oso ikusgarria. Badaki aski ondo zeintzuk diren sistema judizialaren hutsune eta ahultasunak drogaren arazoari dagokionez. Dena den, ziur gaude elkarrizketa honetan ez dela Javier Huetek dakien guztia ageri.
ARGIA. Ezinbesteko galdera batekin hasiko gara. Zer gertatuko litzateke droga legeztatuko bagenu?
JAVIER HUETE. Zer da legeztatzea? Kontsumoa ez zigortzea? Inoiz ez da Espainian kontsumoa zigortuta egon. Liberalizatu behar al ditugu, beraz, trafiko ekintza hauek? Ez zigortzearen ondorioa droga dohainik banatzea da eta honela sustantzia horiek merkatzea. Legeztatzearen alde daudenen ustez, droga trafikoa liberalizatzen badugu botere gune garrantzitsuek dirua eta beraz boterea galduko dute. Baina tabako kontrabandoan aritzen direnek boterea galdu ote dute? Petrolioaren inguruko sare boteretsuak desagertu al dira akaso? Sustantzia baten arautzeak ez du esanahi arazoa bukatuko denik, eta legeztatzeak ezin ditu narkotrafikari taldeak desagertarazi. Neurri honekin, agian, jabegoaren aurkako delituak bukatu ahal dira, baina argi izan behar dugu drogak legeztatuta alkoholarekin ditugun arazo berak izango ditugula: pertsonen aurkako delituak _tratu txarrak adibidez_, marginazioa, eta abar.
A. Zein da orduan irtenbidea, penala eta polizi alorrekoa?
J.H. Zigorra eta errepresioa ez dira inoiz irtenbidea, hauek soilik estatuaren baliabideak dira. Benetan ikasi behar duguna zera da, drogekin bizitzen, hauen ondorioak zeintzuk diren jakin eta gizarte heziketaren bidez drogak baztertzea, drogak ez hartzea. Legeztatu ezinak eta zigortuak izan behar diren ekintzak daude. Ezin dugu horrelako ekintzak izan daitezen utzi. Narkotrafikoak hor jarraituko du, trafikariek berdin jokatuko dute eta.
Irtenbideak? Aurrikuspena, informazioa, heziketa, beldurrik gabe garbi hitz egitea. Aldatu daitezkeen alderdiak? Zaharkituak gelditu diren kontzeptu batzuk berraztertu beharko ditugu: droga biguinez ari naiz. Edozein medikuk esango dizu droga guztiak _legeztatuak eta legez kanpokoak_ kaltegarriak direla, baina beti ere, haxixarekin adibidez, kontsumoaren araberakoa izan daiteke.
A. Hala ere, orain arte egin diren aurrikuspen kanpainak ez dira oso eraginkorrak izan.
J.H. Orain arte egin diren kanpainak beldurrean oinarritu direlako, heroinaren aurka, batez ere. Eta, alde honetatik, HIESak ere kontsumo joerak aldatu ditu. Baina arazoa askoz ere zabalagoa da, alkoholetik hasita. Anfetaminek eta kokainak oso prentsa ona daukate, dirudienez, jabegoaren aurkako delituak ez dituztelako eragiten. Baina suntsipen psikiko eta fisiko beldurgarriak eragiten dituzte. Badirudi hori ez dela arazoa. Nire ustez, ordea, magnetofoi larrurketa baino kezkagarriagoa da.
A. Zeintzuk dira irizpideak ikerketa judizial batean: narkotrafikariak, banatzaileak edo kontsumitzaileak atxilotzea?
J.H. Maila desberdinetan, denak atxilotzen saiatzen gara. Ikerketa kriminalak ere baliabide maila desberdinak ditu: poliziaren egiturak, adibidez, ekintza desberdinak barneratzen ditu. Polizi ekintzaren zati garrantzitsu batek maila txikiko trafikoa erreprimitzen du, hau ikusgarriena, zabalena eta harrapatzen ere errazena da. Baina trafikoaren piramide horretan gorantz jarraituz gero, drogarekin harremana galtzen da eta gero eta zailagoa da zerikusia dutenak atxilotzea. Alde batetik, pertsona kopurua txikiagoa delako, babestuagoak daudelako. Bestetik, trafiko frogak ez daudelako, hau da, gorengo mailetan ez dago drogarik baizik eta hortik atera den diru beltza.
A. Maila horietan nabaritzen al dira sistema judizialak dituen hutsuneak eta ahultasunak?
J.H. Sistema demokratiko batean bizi gara, eta narkotrafikariek sistema horrek eskaintzen dituen babesak baliatzen dituzte. Honek polizia eta legearen eraginkortasun handia eskatzen du. Sistema ezin dugu ukitu, ezin ditugu askatasun eta garantiak murriztu eraginkortasuna lortzeko. Beraz, ikerketa mekanismoak hobetu beharko ditugu. Dirudienez, errepresioa da jorratzen den bide bakarra, gorengo mailetan hain eraginkorrak ez garelako. Hori horrela da, ezin dugu ukatu. 10 kasutik bakarra aurrera eramanez gero eraginkorrak gara.
A. Zeintzuk dira goian daudenak, drogaren euskal `jauntxoak'?
J.H. `Jauntxoak' izen handiegia da. Nire ustez, eta poliziak pasatutako txostenen arabera, klanak eta taldeak ezagutzen ditugu baina pertsona hauek ez dira hemen bizi, euskal mugetatik kanpo baizik. Eta honen arrazoi garrantzitsuenetakoa Euskal Herrian honen aurka dagoen presio soziala da. Oraingoz, gune horiek kanpoan daude. Noski, barruan ere badaude. Kontuan izan behar dugu pasagune geografiko garrantzitsua garela, baina ezin ditugu gure eta Galiziako egoera alderatu.
A. Pepe Reik idatzitako «La Red Galindo» liburuaren arabera, Goardia Zibileko buru asko narkotrafikariak dira.
J.H. Irakurri dut liburu hori, baina nik ez dakidana da zein den eleberri horren dokumentuzko oinarria. Nik sinetsiko banitu hor agertzen diren gauza asko, nire baliabideak martxan jarri beharko nituzke. Dokumentu horiek azterketa judiziala behar dute. Egia da argitaratutakoaren ondorioz diligentziak zabaldu direla eta hauek ez dutela emaitza baikorrik eman. Agian, Pepe Reik erabili dituen dokumentuak ez dira gerora auzitegiek erabili dituztenak, eta zentzu honetan balioa duen bakarra justizia administrazioak ikertu duen egia da. «Pertsona honek trafikatzen du» esatea ez da txorakeria. Honek ikerketa judiziala eskatzen du eta honen arabera, ez dira datuak egon ekintza hori leporatzeko.
A. Inoiz pentsatu izan da Euskal Herrira droga sartu duena Polizia izan dela. Zer deritzozu?
J.H. Ez dut uste hartzera behartzea hain erraza denik, horretarako sustantziez gain, beste gauza batzuk behar baitira. Ez dut uste hori horrela denik, baina egia da nik ez dudala inoiz eskua inor dela eta sutan jartzen.
A. Espetxeetara droga nola sartzen da?
J.H. Pakete zerbitzuen bidez, vis a vis-etan, hirugarren graduan daudenen bitartez... Mila bide ditu. Oso gune itxia da, adiskidetasun handiak dituena, eta esparru hau zabaltzea oso zaila da. Funtzionariak ere batzuetan nahastuak agertu izan dira, baina ez da bide bakarra. Zigortuta dauden funtzionariak baditut eta horregatik ez dut nire lana edota erantzukizuna utzi.
A. Zer gertatzen da «Necora» operazioaren makro-epaiketarekin?
J.H. Ez zait batere gustatzen. Honelako makro-epaiketak urtu egiten dira, ezertan gauzatu gabe. Damutu baten aurkako pin-pan-pun-a dela dirudi. Sei edo zazpi pertsona epaiketa batean bildu direnez, badirudi pertsona baten hitzek dutela balioa; eta hori ez da horrela. Gizartera zabaldu den irudipena da erdi txantxetan ari ote diren. Epaiketa hori gauza oso serioa da, maila honetako trafikariei egiten zaien lehenengoa. Oso zaila da azpilan osoa egituratzea, are gehiago epaiketa paraleloak egiten badira.
Eta gainera narkotrafikariak lasai daude, babestuak egongo balira bezala. Frogak baliogabetzen dira, lekukoak gutxietsi... Nire ustez, askoz ere gogorragoak izan behar dute epaileek honelako kasuetan, eta ekintza zehatzak bultzatu.
A. Corcuera legea ibili dute denek hitzetik hortzera. Aurrerako pausoa da, edo atzerakoa?
J.H. EAEn ez da ia erabili. Auzitegi Konstituzionalaren erabakia, errespeto handienez diot, ez zait egokia iruditzen. Aipatu diren arau biak, erretentzioa eta ateko ostikadarena, edo biak dira Konstituzioaren araberakoak edo ez dira. Ezin da erretentzioarena Konstituzioaren araberakoa jo eta bestea ez. Corcuera legea ez da arriskutsua, baina baditu printzipio batzuk, elkartze eskubideari dagokiona adibidez, nahiko kezkagarriak. Corcuera legearen ikuspuntutik, ahalmen batzuk askotxo murriztu dira, eta atean ostikada ematearena, garrantzi gutxienekoa da horiekin konparatuz gero. Egokiagoa zen Enjuiziamendu Kriminalerako Legea eraldatzea.
A. Badirudi espetxe arautegi berriak aldaketa asko ekarriko dituela.
J.H. Espetxe arautegi berriak gauza on asko ditu, eta beste batzuk ez hain onak. Alde batetik, zigorren murrizketa. Hau da, zigor errealak jarriko dira, azken batean 30 urtekoa izango da zigor nagusia. Faltsukeria da zigor gogorrak jartzea gero edozein mekanismo dela medio murrizten baditugu. Zigorren mekanismo alternatiboak ere aurrikusten dira, tratamendu terapeutikoak... Tipologia deliktiboari dagokionez, agian batzuek esango dute zabalegia dela, adibidez abortoari dagokionez, ala intsumisioaz... Alderdi bakoitzeko kritikak egongo dira baina, nire ustez, beharrezkoa zen.
Myriam Gartzia
32-36

GaiezGizarteaDrogaNarkotrafik
GaiezGizarteaJustizia
PertsonaiazHUETE1
EgileezGARTZIA3Gizartea

Azkenak
Migratzaileak delinkuentziarekin lotu eta mugen kontrola areagotzearen alde egin du Pirinio Atlantikoetako prefetak

Espainiako Estatutik Frantziakora “legez kanpoko” gero eta migratzaile gehiago igarotzen direla argudiatuta, mugetako kontrolak indartzea begi onez ikusi du Pirinio Atlantikoetako prefetak. Migratzaileek delitu txikietan “eragin hautemangarria” dutela... [+]


Kanibalismoa bizirauteko

Poloniako Maszycka kobazuloan duela 18.000 urteko arrastoak topatu zituzten XIX. mendearen amaieran. Baina berriki giza hezurrak teknologia berriak erabiliz aztertu eta kanibalismo zantzu garbiak aurkitu dituzte. 

Ez da ikerlan bat ondorio horretara iristen den lehen... [+]


Aliatuen errekorrak

Porzheim (Alemania), 1945eko otsailaren 23a. Iluntzeko zortziak jotzear zirela, hegazkin aliatuak hiria bonbardatzen hasi ziren bonba su-eragileekin. Erasoak sarraski izugarria eragin zuen denbora gutxian. Baina Pforzheimen gertatutakoa itzalean geratu zen, egun batzuk lehenago,... [+]


Zer gertatu da DBH 2n? “Ezohiko bi jaitsiera handi” nabarmendu ditu ebaluazio diagnostikoak zientzia eta gaztelanian

Matematika, zientzia, euskara, gaztelania eta ingelesa konpetentzietan EAEko ikasleek duten maila neurtzen duen ebaluazio diagnostikoaren emaitza festan, 13-14 urteko ikasleek zientzia eta gaztelanian izan duten deskalabrua "zuhurtziaz" gogoetatzeko beharra adierazi... [+]


Eta hemen gaude berriro, erlijioa eskolan

Otsailaren 3an hasi da gure umeak eta gaztetxoak eskoletan aurre-matrikulatzeko garaia, eta urtero bezala gogoratu nahi genizueke zergatik ez zaigun ideia ona iruditzen erlijioan matrikulatzea. Iaz artikula bukatzen genuen esanez “askori idazki hau ezaguna egingo zaizue,... [+]


Donostiako emakume batek salatu du Ertzaintza bere aurka oldartu ostean ZIUan amaitu zuela, konorterik gabe

Emakumearen familiako kideek jarri dute salaketa Bilboko Kolonbiaren kontsulatuan. Otsailaren 1ean jasan zuen erasoa, Donostiako Manterola kaleko diskoteka baten atarian. Hainbat testigantzen arabera, konorterik gabe egon arren berari kolpeka jarraitu zuen ertzain batek.


La Furia. Mimoa eta indarra
“Cascante Euskal Herria bada, zergatik ez dira jotak euskal kultura?”

Ilezko prakak, gerritik oinetaraino, latexa besoetan eta soinean, eta adatsa laranja gori. Horrela aurkeztu du La Furiak bere bosgarren lan luzea: Ultra. Horrek guztiak ederki islatzen du rap abeslariaren apustua: dena eman, bere irizpideen arabera.


Pantailen erabileraren inguruko hausnarketak

Tranbia txiki Arratia Institutuko Guraso Elkartetik pantailen erabileraren inguruko hausnarketa bultzatu nahi dugu ikas komunitatean.

Azkenaldian kezka handia dago ume eta nerabeengan pantailek duten eragina dela eta. Ardura hori etxeko erabileratik eskola eta institutuetako... [+]


Hidrodukto batek zeharkatuko du Aiaraldea?

Petronorrek adierazi du asmoa duela hidrogenoa ekoizteko lantegia abiatzeko Bilboko Portuan eta erregai mota hori Tubacex, Tubos edota Vidrala enpresetara heltzeko, beharrezkoa izango dela hidroduktoa eraikitzea.


Hirigintza araudia malgutu eta etxebizitzen eraikuntza sustatzeko dekretua sinatu du Jaurlaritzak

Etxebizitza berrien promozioak ez atzeratzea da Eusko Jaurlaritzako Gobernu Kontseiluak onartu duen dekretuaren helburu nagusietako bat. Zentzu horretan, udalei "autonomia" gehiago emango diela ziurtatu du Denis Itxaso sailburuak.


2025-02-19 | Nicolas Goñi
Mozambiken kontratatu zituen militarren torturak isilpean gorde ditu Total multinazionalak

Mozambiken gas eremu zabal batean erauzketa prozesu bat martxan ezartzeko prest zen 2020an TotalEnergies enpresa frantsesa, eta gunearen segurtasuna bermatzeko Mozambikeko unitate militar bat kontratatu zuen. Baina Afrikan egitekoa zuen "inoizko inbertsio pribaturik... [+]


Izena duenak badu izena

Bai, bai, holaxe. Ez naiz harago joatera menturatzen. Pleonasmo bat dela? Tautologia bat agian? Baliteke, baina egia-oste deitzen dioten garai honetan, oinarri-oinarrizko egitateak beharrezkoak dira. Begira, bestela, “Ez da ez!” lelo indartsuari. Bagenekien hori... [+]


2025-02-19 | Castillo Suárez
Porcelana Irabia

Baneukan lagun bat Porcelana Irabian lan egin zuena itxi zuten arte, eta jatetxe edo taberna batera joaten ginen aldiro kikara eta plateraren ipurdia begiratzen zituena pieza non egina zegoen jakiteko. Gauza bera egiten dut nik gauza zaharren azoketara joaten naizenetan:... [+]


Eguneraketa berriak daude