Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

igandea 2024ko irailaren 15ean

«`Egunkaria"rekin astakeria egin da, beharrezkoa da betoa berehala jasotzea»

2021eko uztailaren 19an

Mario Onaindiari elkarrizketa
«`Egunkaria'rekin astakeria egin da, beharrezkoa da betoa berehala jasotzea»
Mario Onaindia, PSE-EEko lehendakariordea:
Urte batzuk politikagintzatik kanpo igaro ondoren PSE eta EEren elkartzearekin batera itzuli zen politika mundura. PSE-EEko lehendakaritzaordera iritsi zenetik etengabe ibili da guztien ahotan. Oraingoan euskara, euskal kultura eta ezker abertzalearekiko zubiak egitearen alde azaldu da. Honek eztabaida handia sortu du bere alderdian, eta baita alderditik kanpo ere.
ARGIA. Azken aldian euskara eta euskal kulturarekiko hurbiltzea bultzatzen ari zara. Zer dela eta?
MARIO ONAINDIA. Euskal Herrian zenbait gauza jendea elkarren aurka jartzeko erabiltzen direla uste dut. Euskara, adibidez. Euskara, beste hizkuntzak bezala, arma politiko bezala erabili da eta maiz banakuntza sortzeko. Alderantziz egin beharko genuke, demokrazia zaintzeko erabili.
Ajuria Eneko Itunakpolitika bat darama «Egin»i buruz eta politika bera darama «Egunkaria»ri buruz. «Egin» aukeratzen duen euskaldun batek beste hamar aukera ditu eta bat hartzen du. Instituzioek ez diote propaganda instituzionalik ematen. Nik ez dakit hori ona den ala ez, baina hala da. Hau bera egiten da «Egunkaria»rekin, eta nire ustez hori Euskal Herriarentzat kaltegarria da. «Egunkaria»rekin egin dena astakeria da, eta ez dakit zergatik egin den. Beharrezkoa da lehenbailehen «Egunkaria»ri betoa jasotzea. Bestetik, eta ez horren truke, «Egunkaria» berarentzat ere komenigarria litzateke, euskal egunkari bakarra denez, euskaldun guztien egunkaria izateko, zabaltzea. Hau ez litzateke posible beste egunkari edo aldizkarietan; euskarak plus bat ematen digu elkar gehiago errespetatzeko.
Orain asmoa euskal munduan dauden hainbat aldrebeskeria, batez ere elkar ezagutzen ez dugulako ematen direnak, lehenbailehen konpontzea.
A. Zer gertatuko da «Egunkaria»rekin?
M.O. Nik uste dut ez dagoela arrazoirik hori ongi ez ateratzeko. Niretzat ongi ateratzea, betoa jasotzea, publizitate instituzionala jartzea eta hori euskaldunon egunkari bakarra dela onartzea da, beste proiektuak zakarrontzira botata. Nolako «Egunkaria» nahi dugun eztabaidatu eta ez mahai baten inguruan baizik eta «Egunkaria»n bertan. Nik «Egunkaria»ko jendea oso zabalik ikusten dut horrelako gauza bat egiteko eta Joseba Arregi ere bai. Gero bien artean ez da hain erraza elkarrizketa, baina halako gauza bat egin beharko genuke lehenbailehen.
A. Aipatzen duzuna batez ere kulturala da, baina arlo politikoan ere zabaltze honen beharra ikusten al duzu?
M.O. Ni kanpoan egon naiz hainbat urtetan eta agian horregatik gauza batzuk besteek baino errezago sumatzen ditut. Nire ustez, aldaketa batzuk eman dira, agian ez oso sakonak, baina baztertu behar ez direnak. Zenbait akordio eman dira eta horrelako gauzak bultzatu behar dira. Zergatik? Nire iritzian euskaldunok ez dugu elkar ezagutzen, batez ere politika alorrean ari den jendea. Izugarrizko ezezagutza dago HBren munduari buruz eta uste dut berdin gertatzen dela HB-PSE, PSE-EAJ eta baita EA-PSEren artean. Orain, udan, ikusi da arazo asko ez direla euskaldun eta Madrilen artean, baizik eta euskaldunen artekoak soilik. Euskaldunok ez gara gai izan denontzako sistema politiko demokratiko bat gure buruari emateko. Batzuk joko demokratiko bat sortu dugu, baina demokraziak funtziona dezan denontzako funtzionatu behar du.
A. Adiskidetzea legegintzaldi honetan etorriko dela aipatu izan duzu. Nola etorriko da adiskidetze hori?
M.O. Datorren legegintzaldian gertaera politiko bat eman daiteke, Estatutua erabat lortzea, prozedura autonomikoa ixtea. Ikuspegi historiko batetik autonomia hasi zenean euskaldunen arteko batasun bat lortu zen, lehenago Konstituziarekin lortu ez zena. Batasun hori batasun demokratikoa izan zen, baina ez zen euskaldun guztiona izan. Jende askok, eta bere arrazoiak bazituen, autonomi prozesua inoiz ez zela amaituko uste zuen. Baina behin hori ixten bada, eta nire ustez ez da hipotesia -errealitate bat bihurtuko da-, hori ez dadila izan soilik euskaldunen eta Estatuaren arteko gatazka ixteko, baita euskaldunen artekoa konpontzeko ere.
Indarkeria politikoa gizarte batean arazo historiko sakonak daudenean sortzen da, baina hori konpontzea gure eskutan dago, ez Madrilen esku. Madrilek daukan indarra polizi bideak erabiltzea edo euskaldunok dioguna onartzea izango da.
A. Estatutua beneta legegintzaldi honetan amaituko al da, zazpi urte transferentziarik jaso gabe igaro ondoren?
M.O. Parlamentuan onartu da transferentzien irakurketa guztiz zehatz bat. Orain badago oinarri sendo bat adostasuna lortzeko. Komenigarria da PSOEk Madrilen gehiengoa ez izatea, negoziatu behar izatea eta EAJ negoziatzeko prest egotea. Baina autonomiaren izaerak ez du EAJ eta PSOEren arteko akordioa izan behar, euskaldun guztien arteko akordioa izan behar du.
A. Aipatu izan duzu Bakearen Aldeko Koordinakundea eta Senideak-en arteko harremanak ongi ikusten dituzula. Baina hau ongi ikusita ez al zenuke zure alderdiaren barruan ere HB eta bere inguruarekiko hurbiltzea bultzatu behar?
M.O. Bai, ni prest nago edozeinekin elkartzeko. Esaten duzuna logikoa da, oso garrantzitsuak dira harreman hauek, batez ere egoera politikoa aldatzen bada, eta aldatuko da. Aldatu behar dugu autonomia lortuz eta baita konstituzioa aldatuz Senatuaren funtzioa aldatzeko. Nire alderdiaren baitan gauzak ez dira horrela ikusten, baina harreman pertsonalak normaldu eta gero alderdikoak bultzatu behar dira. Harremanak izan behar dira, alderdiek berez duten garrantziagatik. Gu botoa eman diguten euskaldunak ordezkatzen ari gara, eta HB beste batzuk. Guk ordezkatzen ditugunen artean eta HBk ordezkatzen dituenen artean zubiak egin behar dira egoera normaltzeko.
A. Aipatzen dituzun zubiak haustura sortzeko ala historikoki eman den injustizia bat konpontzeko al dira?
M.O. Ez bata ez bestea. Politikan ez dugu Maquiavelo txikiak izan behar. HB Euskal Herrian dagoen errealitate politiko bat da eta indar demokratikoek hori onartu behar dugu. Gure politika ez da errealitate hori ukatzea, gure burua engainatzea pentsatuz indarkeriak irauten duelako dago hori hemen, eta indarkeria desagertzen bada desagertuko da.
A. Indarkeriaren amaierak ere elkarrizketaren bidetik etorri beharko luke?
M.O. Nik elkarrizketaren bidean sinesten dut, baina elkarrizketaren bidea arazo politikoei dagokienez, batez ere alderdi politikoen artekoa izan behar da. Hori bai, alderdi politiko guztiak onartuz. Hemen errealitate bat dago eta onartu behar da. Ahaleginak egin beharko ditugu hemengo errejimen politikoan denok bere lekua izan dezagun. Oraingoz ez dugu lortu eta horregatik dirau indarkeriak. Nire ustetan, indarkeria sukarra bezalakoa da, gizartea gaizki dagoenez indarkeririk badago. Eginbeharra gizartea konpontzea da. Agian poliziaren bidez biolentzia amaitu daiteke, baina gizartea ez litzateke sendatuko eta askoz ere hobea litzateke gizartea konpontzea. Ni oso baikorra naiz. Euskal Herrian, Franco hil eta gero, normalena Yugoslavia ohian gertatzen ari dena jazotzea zatekeen, baina orain arazo etnikoak konpontzen ari gara eta autonomi prozedurak ez du parerik munduko beste inon. Ez gara lortzen ari euskaldunek eta erdaldunek bakea lortzea, baizik eta herritar guztiak euskaldun eta erdaldun izatea. Ez da Belgikan bezala, hemen denak gara flandiarrak eta walloniarrak, batzuk gutxiago besteak gehiago.
A. Azaltzen ari zaren planteamentu guzti hauetan alderdiko sektore bat ordezkatzen al duzu?
M.O. Horrelako planteamenduetan gauza batzuetan alderdi osoa ordezkatzen dut eta beste zenbait gauza pertsonalak dira. Garrantzitsua da hori egiteko prest nagoen ala ez, eta ni prest nago. Gauzak ikusi baino lehen zaila da adostasunik ematea. Jendea ez dago ados hortik ezer positiboa sortuko den zalantzan jartzen duelako. Baina adostasuna ez izateak ez nau kezkatzen.
A. Jonan Fernandezek zurekin egindako bileraren ondoren, zuk planteatzen zenuen arazoaren amaiera eta Elkarri-k planteatzen duen bidea antzekoak direla azaldu zuen. Hala al da?
M.O. Ez dakit zenbateraino. Bi mutur ezberdinetan gaude. Ni berarekin bildunintzen Elkarri-k zer planteatzen duen jakiteko. Berak paper batzuk eman zizkidan eta irakurri nituenean ondorio bat atera nuen: komenigarria dela Euskal Herriarentzat horrelako elkarrizketak aurrera eramatea. Hortik ondorioak atera. Norbaitek HB inguruan elkarrizketaren kultura bultzatu nahi badu, ikusi eta babestu egin behar dugu.
A. Zure alderdikide asko zuk emaniko pausoen aurka azaldu da. Horregatik aipatu izan da lehendakariorde postua bi alderdien batzea azaltzeko besterik ez zitzaizula eman, alderdian inolako indarrik gabe.
M.O. Nik beste era batera ikusten ditut gauzak. Batzea politika berri bat aurrera eramateko egin zen. Politika hau ez litzateke bi alderdiak gure aldetik jarraituta. Gauza berri horretan ni prest nago lan egiteko, eta hor zeregin bat daukat.
A. Zuk planteatzen duzun elkarrizketa behar hori Ajuria Eneko Itunaren planteamentuen aurkakoa da. Akats bat al da isolamenduaren planteamentua?
M.O. Demostratu egin beharko dugu ez dela baliagarria. Ajuria Eneko Ituna guztiz positiboa izan da Euskal Herrian demokrazia zabaldu eta sendotzeko. Isolamendua dela eta HB barruan zenbait jarrera berri azaldu dira eta hori bultzatu eta babestu egin behar da. Horiek zenbait eta garrantzitsuagoak izan, agian Ajuria Eneko Ituna aldatu eginbeharko da; baina ez oraindik. Beste fase batean gaudela ikusten dugunean aldatu beharko da. Gauzak ez dira txuri eta beltz. Gustatuko litzaidake jada egoera horretan egotea.
HBren portaerak gauza batean bakarrik aldatu behar du. HBn indarkeriapolitikoak bakarrik egiten du enbarazo, beste gauzek bere logika dute, HBk bide historiko bat izan baitu.
A. Azken aldian ikusi da alderdi demokratikoek, PSE-EEk ere, bere aldarrikapenak aurrera eraman dituztela festetan. Hau bera leporatu izan zaio ezker abertzaleari. Nola da posible orain alderdi demokratikoek hori egitea?
M.O. Arrazoi duzu. Baina onerako eta txarrerako ikusi beharra dago. Nire ustez, jende askok amesten zuen, neu barne sartuta, indarkeriaren arazoa epe laburrean amaituko zela benetan, modu onean, elkarrizketaren bidez. Ilusio horiek bahiketarekin eta Madrilen egin zen atentatuarekin apurtzean, jendeak gogorrago erantzun du. Ez alderdi politikoek, baizik eta jendeak. Horrek bultzatu izan du egoera horretara.
Aitziber Yarza
8-11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakPSE
PertsonaiazONAINDIA1
EgileezYARZA1Politika

Irakurrienak

Matomo erabiliz

“Deigarria egiten zait euskal gatazkarekiko ikerketa mailan dagoen isiltasuna eta baliabide falta”

Danele Sarriugarte Mochales

Lurraren erritmoan beharko luke gorputzak

Argiako erredaktoreak

Ezker abertzaleko baso hartatik, arbola bakarra zutik

Xabier Letona Biteri

Efemeridea: Gamizko abadeak meza emateari uko egin zion agintariek zeramatzaten Espainiako banderengatik

ARGIA

Madrilgo Rolando kafetegiko hamahiru hildako haiek ETAm-ren eta ETApm-ren zatiketaren erdian

Xabier Letona Biteri

“Badirudi lagunarteko hizkera, Hegoaldean eta Iparraldean, ezin dela banandu gaztelaniatik eta frantsesetik”

Onintza Irureta Azkune

Azkenak

2024-09-15 | Basilika

Klub Kutun #07: Lasai eta dantzan

MULTIMEDIA - Basilika

2024-09-14 | Kanaldude

Euskara gal-bidean edo zabal-bidean?

MULTIMEDIA - solasaldia

2024-09-13 | Lander Arbelaitz Mitxelena

Zinemaldi Alternatiboaren 16. edizioa aurkeztu dute, Palestinari keinu eta arrazakeriari aurre egiteko

Donostiako herri mugimenduak artikulatuta hainbat auzotan antolatzen den Zinemaldi Alternatiboaren 16. edizioa aurkeztu dute (11 + 5, beraiek dioten bezala, eraitsitako Kortxoenea gaztetxeko bost urteei erreferentzia eginez). Aurten sei proiekzio egingo dituzte ondorengo... [+]

2024-09-13 | ARGIA

Tematzearen emaitza: errepide seinaleak euskaraz

Herritarrak eskatzen du seinaleak euskaraz jartzeko. Gobernuak erantzuten dio legeak ez duela horretara behartzen. Behatokiak erantzuten dio, legeak ez badu derrigortzen ere, euskaraz jartzeko debekurik ez duela. Gobernuak bereari eusten dio. Alabaina, herritarrak tematzen dira... [+]

2024-09-13 | Euskal Irratiak

Baionako zitadelako eraikuntza proiektuak arrangura piztu ditu ekologistengan

Baionako zitadelan proiektu berriak ditu armadak. Eraikin berriak egin nahi ditu eta horretarako oihanaren zati bat deseginen dute eta ura atxikitzeko bi gune ere sortu nahi dituzte.

2024-09-13 | Xabier Letona Biteri

Aysenur Ezgi Eygi-ri zuzenean egin zioten tiro burura Israelgo soldaduek, autopsiaren arabera

Turkiar-estatubatuar aktibista irailaren 6an hil zuten Beiti herrian, Nablus hiriaren ondoan, Zisjordanian, Palestinako Lurralde Okupatuetan. Orain forentseen azterketek iradokitzen dutenez, Israelgo soldatuek zuzenean egin zioten tiro aktibistari.

2024-09-13 | Gorka Bilbao

Goiko: Aro baten bukaera

MULTIMEDIA - dokumentala

2024-09-13 | Xabier Letona Biteri

Iturbide, Jiménez eta Azkona estatuaren biktima gisa aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

Foru Gobernuak aitortu du motibazio politikoko biktimak direla hirurak. Hiru aitortza berri horiekin dagoeneko 36 pertsonari estuaren biktima izatea ofizialki aitortu die gobernuak.

2024-09-13 | Kanaldude

Teknologia berrien erabilpena indar polizialengandik

MULTIMEDIA - solasaldia

2024-09-13 | Uxue Gutierrez Lorenzo

Gorputza bistan, zauria oholtzan

2024-09-13 | Xabier Letona Biteri

Madrilgo Rolando kafetegiko hamahiru hildako haiek ETAm-ren eta ETApm-ren zatiketaren erdian

Ostiral honetan betetzen dira 50 urte ETAk, 1974ko irailaren 13an, Madrilgo Rolando Kafetegian bonba bat lehertarazi eta hamahiru pertsona hil zituela. Ofizialki 2018an onartu zuen erakundeak ETAren egiletza, bere burua desagertze bidean jarri zuenean.

2024-09-13 | Gedar

Bi lizarratar epaitu dituzte, Voxen salaketa baten harira

Faxisten aurka protesta egiteagatik auzipetu zituzten Lizarrako bi kideak. Asteazkenean, epaiketaren egunean, Lizarraldeko Kontseilu Sozialistak elkarretaratzea egin zuen epaitegi aurrean. Voxeko faxistak jarrera probokatzailearekin agertu ziren bertara, eta Guardia Zibilak... [+]

2024-09-13 | Ahotsa.info

Urriaren 12an Tafallan eginen du manifestazioa Ernaik “españolismo eta faxismoaren aurka”

“Españolismoaren eta faxismoaren normalizazioan” Hispanitatearen egunak jokatzen duen papera salatzeko urriaren 12an Tafallan mobilizatuko da Ernai. “Gu, Nafarroako etorkizuna gara, haiek, aldiz, iragana. Faxismoak herri honetan lekurik ez duela argi... [+]

2024-09-13 | Euskalerria irratia | Bidane Beloki Ezker

Ezkabako iheslari Segundo Hernandez identifikatu dute Eguesibarreko Eliako hobian

Gasteiztarrarekin bederatzi dira ihesaldian parte hartu zuten identifikatutako pertsonak. Guztira, Nafarroako DNA Bankua sortu zenetik 43 pertsonaren datuak lortu dituzte.

2024-09-13 | Irutxuloko Hitza | Olatz Balda

Donostiako bi familia etxegabetze arriskuan daudela salatu du Kaleratzeak Stop plataformak

Zaurgarritasun ekonomikoaren baldintzak betetzen dituzten arren, Santander bankuak ordainketak epe batez etetea ukatu die bi familiei.

Eguneraketa berriak daude