«Jose Ramonek Joxe Lontxok baino malezia handiagoa du»


2021eko uztailaren 19an
Jose Ramon Soroiz aktoreari elkarrizketa
«Jose Ramonek Joxe Lontxok baino malezia handiagoa du»
JOSE RAMON SOROIZ
Donostiako Alde Zaharrean aspaldidanik ezaguna zen aurpegia, euskaldun guztion lagun bihurtu da Joxe Lontxo izenez astelehenero telebistan agertzen zaigun Jose Ramon Soroiz. Antzerkian urte anitz eman ondoren, orduerdiko saio batek eman dio arrakasta. Bat-batean harrapatu du ospeak, baina horretara ohitzeko, gauza guztietara bezala, nahikoa da denbora pixka bat ematea.
ARGIA. Nor da Joxe Lontxo eta nor Jose Ramon Soroiz?
J. RAMON SOROIZ. Joxe Lontxo «Bi eta Bat»eko pertsonaia bat da. Mutil ona da. Zintzoa, inuxente xamarra, maleziarik gabea. Onegia mundu honetarako. Gauzak etortzen zaizkion eran egin eta botatzen ditu. Uste dut positiboa dela, gertatuak gertatu, beti aurrera begiratzen baitu. Konplejo asko ere baditu Joxe Lontxok, eta uste dut horregatik egin dela oso ezaguna, ikusle asko bere egoera eta beldur berdinen aurrean sentitzen direlako beren eguneroko bizitzan.
Jose Ramon Legorretako semea da. Normala, arrunta da. Bere arazo eta istorioekin, aurrera ateratzeko asmoarekin. Joxe Lontxok baino malezia handiagoa du, baina ez izugarri.
A. Jende askok telebistan sortutako aktorea zarela uste du, baina aspaldidanik ari zinen zu antzerki munduan.
J.R.S. Hori da hemengo aktoreei gertatzen ari zaiguna. Garbi dago, hemen antzerkian oso ona izanda ere ez zara oso ezaguna egiten. Telebistan agertzea nahikoa da, nahiz eta erdipurdiko programa bat izan, kalean jada jendeak ezagutzeko. Hamazazpi urte izango dira antzerki munduan hasi nintzenetik.
A. Antzertirekin utzi zenuen Liceoa.
J.R.S. Lehen promozioa atera zenean «Gure herria» obra muntatu zuten, eta zuzendariaren ezaguna nintzenez, niri eskaini zidaten papertxo bat, aktore bat falta zutela eta. Hor izan zen profesionaltzeko erabakia hartu nuenekoa. Duela zazpi urte.
Obra hori utzi eta Bederen-1 taldearekin aritu nintzen, Ttanttakarekin ere bai. Gero «Ama begira zazu» atera zen. Elena Irureta eta Kontxu Odriozolak gidoi bat egin zuten eta Mikel Garmendia eta biok aukeratu gintuzten bi pertsonaia maskulinoak egiteko. Fenomeno bat izan zen. Antzokiak bete egiten ziren. Horren ondorioz, Eneko Olasagastik eta Carlos Zabalak, «Bi eta Bat» sortzean, guretzat idatzi zuten gidoia.
A. Hala ere, lehendik ere telebistan lana egina zinen.
J.R.S. «Don Don Kikilikon» eta «Bai Horixe!»n egin nuen lan. Aipatuko nuke azken saio honetan, Juan Miguel Gutierrezen zuzendaritzapean, euskal aktore askok telebista kamera aurrean nola aritzeko oinarrizko ereduak ikasi ditugula. Uste dut HABEkoek atal berriak egin beharko lituzketela, hizkuntza maila altuagokoak, jendeak ikasten jarraitzeko.
A. «Ama begira zazu»ko harrijasotzailearengandik edota Joxe Lontxogandik zaude gertuago?
J.R.S. Hemengo pertsonaia bat da harrijasotzailea. Hemengo harrokeria punttu fantasiosoa du. Hemen guztiok gara astakirten xamarrak. Gustukoa nuen pertsonaia hori. Aktore bezala ere oso luzitua zen.
Joxe Lontxo ere hemengo pertsonaia da. Ni non nagoen? Ni naiz horiek egin dituena. Jose Ramonek ez du Joxe Lontxok bezala pentsatzen edo ez du harrijasotzaileak duen harrokeria punttu hori, baina pertsona fisikoa neu naiz.
A. «Ama begira zazu» eta «Bi eta Bat»i, zure lanik arrakastatsuenei, umore errazaren formula erabiltzea leporatu diete.
J.R.S. «Ama begira zazu»ko esketxak topikoak dira, eta garai bateko antzerkia egin genuen, baina hasiera batean obra hori herri txikietako antzokietara eramateko pentsatu genuen. Gero Donostiako Antzoki Zaharrean bukatu genuen, baina hori ez genuen pentsatu. Nahi genuena egin genuen eta punto! Badakigu hori ez dela neurria, hortik aurrera joan behar garela, baina horrekin lortu da, inongo anbiziorik gabe, jendea antzerkira jaistea.
Umore erraza? Geure buruaz barre egin behar dugu, eta horretarako istorio sinpleak dira egokienak. «Bi eta Bat» erraza? Telesail iparramerikarrek ere antzeko umorea erabiltzen dute. Errazena izan ala ez arrakasta du, eta uste dut askotan gehiegi konplikatzen dugula antzerkia. Obra zailak egin nahi izaten ditugu, eta gero konturatzen zara ez duela merezi, badaudela gauzak esateko, baina ez dugu gidoirik, ez dirurik.
A. ETBn aurpegi berak ikusten dira beti. Zer gertatzen da horrekin?
J.R.S. Joan den astean Aktoreen Batasuneko jaialdian 33 esketx zeuden, eta hauetako bi besterik ez ziren euskaraz egin. Aktoreak, egon, bazeuden, baina gero gauzak horrela antolatzen dira. Casting bat egiterakoan ere, zuzendari gehienak erdaldunak direlako, erdaraz egiten dira. Euskaldunzaharrak 25 besterik ez gara. Beste 25 bat euskaldunberriak dira, baina horiei belarrian min egiten dutela esaten zaie, euskara jatorra ez dutela egiten eta. Lana egiten da, baina arrazoi hau dela eta gero jendeak esaten du euskara ez dela zaintzen.
Telebistan berdin. Aurpegi berriak behar direla... Baina ez daude. Eskatzen diren baldintzak, euskaldunzaharra izatea, aktoreak izatea... 25ek baino ez ditugu betetzen. Horrela, beste sailen bat egiten bada ere, ez dago aktore berririk. Ezinezkoa da, edo aktoreak ez direnengana joko da. Eta ez dakit zein izango litzatekeen irtenbidea. Hala ere, errespetu pixka bat exigituko nuke urteetan profesional gisa aritu garenontzat. Apustu bat egin dugu lan hori aukeratzean eta gurekin kontatu behar da.
A. Zergatik ez zaizu gustatzen arrakasta?
J.R.S. Mundu guztiari gustatzen zaio jendeak kalean zu ezagutzea. Baina batzuetan itolarria ere ematen du. Prentsarekin badut punttu bat ez naizela fidatzen. Nire segurtasun falta izan daiteke, edo beste zerbait, baina beti izan naiz nahiko zorte beltzekoa prentsarekin. Mikel Garmendiak esaten zidan: «Irakurri al duk egunkaria? Hartzak eta begira zer jartzen duen». Jose Ramon Sordiz, edo Ramon Soria, edo Joxe Maritaz hitz egiten zuten beti. Inoiz ez zuten asmatzen nire izenarekin.
Bat-batean denek deitzen didate. Askotan ez dut telefonoa hartu ere egiten. Badakit jendeak jakin nahi duela zer pentsatzen duen Joxe Lontxok gauza askotaz, baina ez dut gustukoa. Beti nago kezkatua zer esan dudan eta zer esan behar nuenaz. Beldur asko ditut. Ez dut disfrutatzen.
A. Ez al dizu beldurrik ematen bat-bateko arrakastak?
J.R.S. Telebista oso arriskutsua da. Batean ikaragarri ona zara. Hurrengoan pixka bat pattal bazaude, jendea segituan ahazten da zutaz.
A. Hala ere, zure mundua antzerkia izan da orain arte. Zer maila du euskal antzerkiak?
J.R.S. Uste dut inori inbidiarik ez izateko moduko maila dugula. Arazoa euskara maila da. Baina uste dut hori beti izango dela arazo.
Behar dugun gauza bakarra lana da, eta gure proiektuak aurrera ateratzeko erraztasunak. Orain proiektuak goitik behera datoz, eta aktoreen ekimenetan ez da konfiantzarik. Agintariei eskatuko nieke konfiantza gehixeago izatea aktoreengan, eta esertzea beraiekin gutxienez ideiak ezagutzeko.
A. Instituzioek zer paper betetzen dute horretan?
J.R.S. Gehiegirik ez. Orain Gipuzkoako Diputazioak badu proiektu bat Orain eta Ttanttaka taldeekin. Dirua bildu eta obratxo bat egingo da. Aktore asko pasatu gara casting horretatik. Irailean egingo da. Gero esaten da hori ez dela bidea, hortik ez dugula joan behar... Ez dakit. Lanpostu bat da, eta lanpostu bat den bitartean hartu egin behar da eta aurrera. Proiektua hor dago, eta gero ikusiko dugu zer azterren ateratzen dugun jendearen erantzuna ikusita. Kultur politikarik gabe gabiltza.
Kultura Sailak ere egin duen gauza bakarra txatalak jartzea izan da. Dirua ematen du, baina taldeei ez zaie irtenbiderik ematen. Zirkuiturik ez dago emanaldiak egiteko. Jaialdiena da aukera bakarra. Aktoreen Batasunean bada kezka hori, aurrera begirako irtenbideak aurkitzeko...
A. Iparraldea sartzen al da aurrikuspen horietan?
J.R.S. Hori da betiko eztabaida. Han amateur mailan aritzen dira. Nik neuk ez daukat inolako loturarik hango taldeekin. Badaude taldeak, baina beste mundu bat da. Beste maila batean gaude azpiegitura aldetik. Hasi beharko dugu maila horiek bateratzen.
A. Zinemara pasatuko al zinateke?
J.R.S. Egingo nuke gustura, eta ibilia naiz, baina oraindik ez nago aukeratzeko moduan. Eskainiko balidate, baietz esango nuke. Dena den, hemengo zuzendariak berriak dira, eta ez dakite beren ideiak nola gauzatu. Hala ere, Eneko eta Mikel filme bat egiteko asmotan dira, Kubara joanak. Hor papertxo bat badudala uste dut, eta beraiekin oso gustura lan egiten dut. Telebistan, aldiz, aukeratuko nuke. Adibidez, ez nuke saio berri bat hasiko jendeak Joxe Lontxo ahaztu arte.
A. Komedia bakarrik jorratzeko aukera izateak ez al dizu beldurrik ematen?
J.R.S. Uste dut komediarako gaitasuna badudala, baina nahiago nuke beti tonto papera ez egitea. Hala ere, hori aukeren arabera da, eta orain arte aukera gehienak komediarakoak dira.
Amagoia Iban
34-38

GaiezKulturaAntzerkiaAktoreak
GaiezKomunikabidTelebistaETBAktoreak
PertsonaiazSOROIZ1
EgileezIBAN1Kultura

Azkenak
2024-12-04 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Muga-zergak ezarriko ote zaizkio unibertsitateko talentuari ere?

Ipar hemisferioan ikasturtea hastearekin batera izan ohi den albiste-zaparradan argitaratu zen duela astetxo batzuk: aspaldiko urteetan ez bezala, txinatar jatorriko ikasleak (275 milatik gora) ez dira jada ugarienak Estatu Batuetako unibertsitateetako atzerriko ikaslerian;... [+]


Urduñako espetxe frankistako biktima gehiago deshobiratzeko lanak abiatu dituzte berriro

Astelehenean abiatu zituzten lanak eta frankismo garaiko 20 biktima berriren gorpuak topatu dituzte honezkero. Asteburura arte luzatuko dute gorpuzkiak lurpetik ateratzeko hirugarren kanpaina.


2024-12-04 | Julene Flamarique
Autonomo faltsuen lan eredua aldatuko duela esan du Glovok, jabea epaitua izan baino egun bat lehenago

Sei urteko espetxe zigorra ezar diezaiokete Oscar Pierreri langileen eskubideen aurkako hainbat delituengatik. Epaiketa asteartean izan da Bartzelonan, eta astelehenean iragarri du legearen pean kontratatuko dituela 15.000 rider. CGT sindikatuak “fiskaltzaren aurrean... [+]


2024-12-04 | Leire Artola Arin
Kapitalismo berdearen izenean, lurraren defendatzaileak kriminalizatuta

2023an ezagutu genuen Solway Investment Group multinazional suitzar-errusiarraren boterea noraino iristen den. Guatemalan duen Fenix meategiaren gehiegikeriak agerian uzten zituen ikerketa baten berri eman zigun Prensa Comunitariako kazetari batek, eta elkarrizketa hori [+]


Teknologia
Mundu digital bortitza

Bilbon bazterkeria arriskuan dauden kolektiboekin lanean aritu nintzen bost urtez, arrakala digitalaren inguruan, batez ere emakumeekin. Bidean, bortizkeria matxistekin eta beste arazo askorekin aurkitu nintzen. Oso modu organikoan, indarkeria matxista pairatzen zuten... [+]


Materialismo histerikoa
Beteta

Bata bestea irentsiz gordetako azken galtzerdi parearen ondoren, ezin izan nuen kaxoia itxi. Horrela zegoen, gaizki itxita, bi astez jada, pijamena (pijamen tiraderan, oparitutako hiru izan ezik, ez dago pijamarik; “etxerako” kamiseta eta galtzaz beteta dago). Atera... [+]


2024-12-04 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Sir

Londrestik iritsi da ospe handiko arkitekto bat Galiziako herri txiki batera. David Chipperfield du izena, eraikinak mundu osotik zehar ditu, Berlin, Milan eta Shangaigo bulegoetatik lanean. Arkitektura elegantea, fina, Sir batek egindakoa. Istorioa Corrubedo herrixkan hasten... [+]


Euskara mailu bat da

Neronek esan nezake, baina Macronek esan zuen. Frantses nazioa zatitzeko tresnak omen dira frantsesa estatu hizkuntza bilakatu baino lehenagotik ere exagonoan baziren hizkuntza horiek. Aitortu ordez Frantziak hizkuntza horietako hiztunak azpiratu, uniformizatu eta asimilatu egin... [+]


Ikusezin

Tabernan zaude, barran, eskatu nahian. Mostradorean beste pertsona batzuk ere berdin. Laster izango da zure txanda, baina zuri tokatu arren, zerbitzariak ez dizu galdetu ea zer nahi duzun, salto egin dizu eta zure atzean etorri den gizona atenditu du. Ergel aurpegia geratu... [+]


2024-12-04 | Tere Maldonado
Biraka jarraitzen du gurpilak

Gogoratzen al duzue? Legebiltzarreko %90ak onartu zuen Hezkuntza Akordioa duela bi mende –barkatu, bi urte–. Ezkerraren biltzarkideen erreakzioa euforiaren eta neurriko gogobetetasunaren artean mugitu zen. Onarturiko dokumentuaren arabera, zentro pribatuek diru... [+]


2024-12-04 | Karmelo Landa
Durangok dakarrena

Egotea egitea da. Hala dio aurten Durangoko Azokak, eta egia da, azokaren beraren kasuan behintzat eta Euskal Herria aintzat hartuta. Dagoeneko 59. azoka da aurtengoa, eta urtero egote hutsak frogatzen du euskara, euskal kultura, euskal nazioa egiteko modua dela Durangoko... [+]


Cristina Osés. Euskararen demokratizaziorantz
“Jakin nahi dut nola deseraiki daitekeen euskararen aurreko indiferentzia”

2022an egin nuen topo Cristinarekin lehen aldiz, Eusko Ikaskuntzak antolaturiko Aniztasunaren kudeaketa demokratikoa Nafarroan proiektuaren baitan. Nafarroa Garaiko errealitate soziopolitikoaren ordezkari-edo ginen zortzi gazte elkartu eta batzen eta bereizten gaituzten aferez... [+]


Eguneraketa berriak daude