«Ezin zaituzte erdaraz hitz egitera behartu»


2021eko uztailaren 19an
Endika Garairi elkarrizketa euskarari buruz
«Ezin zaituzte erdaraz hitz egitera behartu»
Endika Garai, Bizkaiko Abokatu Bazkuneko Euskara Batzordeko idazkaria:
ARGIA. Justizia arloan bermatzen al da euskaldunok harreman guztia euskaraz izateko eskubidea?
ENDIKA GARAI. Ez. Guk euskaldunak izateko eskubidea justiziara modu aktiboan joaten garenean bakarrik dugu, baina ez pasiboan. Esate baterako, zuri zerbaiterako erdara hutsez deitzen baldin badizute, haiek lege aldetik zuzen ari dira. Praktikan gertatzen dena da guk tramitazio guztia euskaraz egiten dugula eta erantzunak erdaraz iristea. Legeak horrelako portaerak babesten ditu.
A. EHEk jasotako hainbat salaketa Ertzaintzari dagozkio. Horrelako kasuetan zein bide har daiteke erantzukizuna eskatzeko?
E.G. Zuk ikusten baldin baduzu euskaraz hitz egiteagatik luzeago egon zarela edota bestelako arazoak izan dituzula, zure funtsezko eskubideak zapalduak izan direla sala dezakezu. Konstituzioaren 14. garren artikuluaren babesean baliteke bide horretatik segitzea. Zu ezin zaituzte erdaraz hitz egitera behartu. Kasu horretan, hizkuntz eskubide horiek ukatzeagatik zure ondarean edota zure interesetan kalteak pairatu dituzula erakusterik baldin baduzu aurrera segitu dezakezu. Denbora galdu duzula, lana, dirua... edota beste kalte batzuk pairatu dituzula erakutsiz. Baina oso bide zaila da. Oso zaila, halaber, euskaraz egin ez zaizulako kalte materialik izan duzunik frogatzea. Bestalde, Administrazio batera baldin bazoaz eta ez badizute euskaraz erantzuten eta ez badizute itzultzailerik jartzen... beste hainbeste.
A. Euskara erabiltzeko eskubidea ez errespetatzeagatik sartu duzuen kasuren bat aipa egidazu.
E.G. Une honetan Eusko Jaurlaritzako Bizkaiko Lurraldeko Nekazaritzarako Erakundeko sail baten kontra sartua dugu kausa. Arazo zibil bat medio, guk tramitazio guztia euskaraz sartu dugu, eta Administrazioak itzulpena eskatu zuen. Hori zela eta, funtsezko eskubideen babeserako prozedura berezia sartu genuen, eta berehala euskarazko itzulpena egiten hasi ziren. Baina guk nahi duguna da onar dezaten funtsezko eskubide bati uko egin diotela. Orain hizkuntz eskubideei heldu diegu, administrazioaren defentsaren jarrera hizkuntz eskubideei dagokienez erabat euskararen kontra joan baita.
Alberto Irazu
33

GaiezHizkuntzaEuskaraNormalkuntzAdministrazBesteak
PertsonaiazGARAI1

Azkenak
2024-12-27 | Julene Flamarique
EuskarAbentura 2025: izena emateko epea zabalik martxoaren 5era arte

EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]


2024-12-27 | Leire Ibar
AEBek eta aliatuek 260.000 milioi dolar eman dizkiote Ukrainari laguntza militarrerako

AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]


2024-12-27 | Julene Flamarique
Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko

Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]


2024-12-27 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera

Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.


2024-12-27 | Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago

The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.


2024-12-27 | ARGIA
Gutxienez 5.212 eraso matxista salatu dituzte aurten EAEn, iaz baino %8 gehiago

2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).


2024-12-27 | Euskal Irratiak
Benito Lertxundi
“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”

Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]


2024-12-27 | Gedar
Eguberrietan 110 osasun-zentrotan ezarri ditu murrizketak Osakidetzak

Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.


Ibai Ripodas: “Balorazio oso positiboa egiten dugu, orain gazteek sortu beharko dituzte presoei elkartasuna helarazteko bide berriak”

Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.


2024-12-27 | ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez

"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]


Lore Lujanbio
“Zaintza lanak ez dira jarduera zehatz bat; produkzio-erlazio patriarkalek ekoizten dituzte”

Tesia amaituta, pozik dago Lore Lujanbio. Militantziarako denbora gehiago du, besteak beste. Mugimendu transfeministaren erronkez galdetuta, hauek identifikatzen ditu: neoliberalismoak mugimenduaz egin duen apropiazioari heltzea, faxismoaren eta erreakzio heteropatriarkalen... [+]


Eguneraketa berriak daude