«Kantatzeko giroa ez da erraza, baina bada nahikeria gazteen aldetik»


2021eko uztailaren 19an
Erramun Martikorenari elkarrizketa disko berriari buruz
«Kantatzeko giroa ez da erraza, baina bada nahikeria gazteen aldetik»
Laster egongo da kalean Erramun Martikorenaren disko berria
Bere aurreko diskoa plazaratu zuenetik zazpi urte pasatu ondoren, laster argitaratuko da Elkar etxearen eskutik «Olerkarien oihartzun», Erramun Martikorenaren laugarren lana. Baigorrin dagoen bere baserrian, gazta nola egiten den azaltzen zigun bitartean, kontatu dizkigu artzain ere baden kantari honek disko berriari buruzko xehetasunak eta gaur egungo kantagintzaren inguruan dituen iritziak.
ARGIA. Kantu zaharrak eta ezagunak bildu dituzu disko berrian.
ERRAMUN MARTIKORENA.
Joan den urtean horietariko batzuk kantatu nituen bizpahiru herrietan. Kantu horiek gaurkoak ere badirela iruditzen zait. Hemen, Ipar Euskal Herrian, gero eta gehiago dena kanpoko jendea da. Nekazaritza eta langileria ere anitz aldatzen ari dira. Barnealdean hemengo jendea dago gehienbat, baina hemen ere ttikitzen ari da eta gutxituko da. Pixka bat ezkorra agertzen naiz alde horretatik.
Muga kendu dutela eta ez dutela, ni pasatzen naizenean ikusten dut hor behar direla paperak erakutsi. Hori gauza bat da, baina burdinaz egin den muga horren ondorioak ez dira horrela aldatzen jendearen izpirituan. Behar izan dira urteak jendeak ohiturak hartzeko; baita hizkuntza aldetik ere. Guzti hau kantu batean aipatzen dut. Badira momentuak. Badituzu kantu batzuk, sentitzen dituzu eta nahi dituzu kantatu.
A. Aurreko lanean Tomas Aragues arduratu zen moldaketez, eta disko berrian, berriz, Mixel Ducau.
E.M. Lan hau grabatua den bezala, errazagoa da publikoaren aurrean kantatzeko. Aurrekoa, etxean lasai entzuteko diskoa da. Jendeak hori erran izan dit. Egin daiteke abesti bat plaza batean kantatzeko, baina etxean ere entzun daiteke musika hori.
A. Orain dela zazpi urte inguru plazaratu zenuen aurreko diskoa. Ez al da denbora asko disko bat eta bestearen artean?
E.M. Batzuek erraten didate baietz. Nik ikusten dut zazpi urte pasatu direla konturatu gabe. Bestela, nekazaritza eta artzantzarekin, kantaldiak eginez gero, ez da denbora gelditzen disko bat egiteko. Zaila da. Azken hau joan den urte bukaeran grabatu nuen, ardiek arkumeak sortu behar zituztenean. Uda pasata zen, eta banekien gero ez nuela denborarik ukanen. Gainera, azken grabaketa eginik, gauean, goizeko hiruretan joan nintzenean, etxera iritsi eta hamar bat ardik erditu zuten ordurako. Denbora asko kentzen dit nekazaritzak, eta dudan denbora librea kantaldietan pasatzen dut.
A. Nahiz eta urteak pasatu, laster argitaratuko den diskoko doinuak orain kantatzeko egokiak direla aipatu duzu lehen. Nola aldatu da urte hauetan kantu giroa?
E.M. Kantatzeko giroa ez da erraza, gaur egun, baina bada nahikeria gazteen aldetik. Gazteak ari dira kantuak ikasten, kantatzen, taldeetan... Txapelketak ere ibilerazten du, bultzatzen du, pixka bat akuilu bezala. Kantatzeko giroan, bertsotarako giroan bezala, antzematen dut behar dela lasaitasun bat kantuak kantatzeko eta entzuteko ere.
Barnealde honetan badira ostatuetan kantatzen den herri ttiki batzuk. Hauetan ez da kantua besterik entzuten. Ez dago musika azkarra. Gero, badago dantzaldia, baina afaltzeko garaian gazteak eta ez hain gazteak kantuz aritzen dira. Hori da niretzat kantu giroa.
Kantua aldatzen ari da. Gero eta gehiago soinua sartzen zaio kantuari, musika tresna asko, baina musika lagungarria izan daiteke edo ez.
A. Urte asko aritu zara ahots soilez kantatzen.
E.M. Hasi nintzen 1978. urtean, eta urte horretan Donostiako auzo batean ahots hutsez kantatzen izan nintzen, zazpi edo zortzi bertsoetako doinuak; eta han entzuten zegoen jendea bertso bakoitzaren ondoren txaloka hasten zen. Gero, kantaldia bukatu zenean bertsolaria al nintzen galdetu zidaten. Han bertsolariak entzuteko ohitura zuten, eta kantaria gitarrarekin, baina ez ahots soilez. Aldi bat baino gehiagotan erran didate bertsolaria naizela.
Egia da soinu pixka batek laguntzen duela. Zaila baita jendea entzuten egotea. Ostatu batean egonen da giro lasai batean, baina plaza batean zaila da jendearentzat ahots hutsez ari den kantari bat entzuten egotea.
A. Zer nahiago duzu, ostatuetan edo plazetan kantatzea?
E.M. Ostatuan ez da jende askorik izaten. Hogei edo hogeita hamar bat lasaitasun batean. Hori maite dut. Afarietan, jendea lasai egoten da, entzuten, orain kantu bat, ordu laurden bat eta gero beste bat... Baina ostatuan maiz gertatzen da giroa ez dela egokia. Dena den, herrietako festetan, plazan ere gustatzen zait kantatzea.
A. Zein ezberdintasun ikusten dituzu Hego eta Ipar Euskal Herriko giroen artean?
E.M. Herri txikietako festetan berdintsuak dira. Han jende gehiago izaten da, eta hango jendeari ere gustatzen zaio hemengo kantua. Nik ez ditut hiriko abestiak kantatzen, baina hango jendeak ere baditu baserriko erroak.
Ikusten dut han beren erroak nahi dituztela hobeki ezagutu. Batzuetan han hobeki estimatzen dute kantua hemen baino. Hemen ohituta daude eta bere gauza dena arras ondo dakite. Hego Euskal Herrian badaukate, hala ere, lurreko edo baserriko erro bat, eta dena ez, ez daukate dena eta hor zerbait sentitzen dute. Nik lau kantalditik hiru han egiten ditut.
Joxi Goikoetxea
42-44

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakAbeslariakMARTIKOREN1
PertsonaiazMARTIKOREN1
EgileezGOIKOETXEA7Kultura

Azkenak
Zinemaldi Alternatiboaren 16. edizioa aurkeztu dute, Palestinari keinu eta arrazakeriari aurre egiteko

Donostiako herri mugimenduak artikulatuta hainbat auzotan antolatzen den Zinemaldi Alternatiboaren 16. edizioa aurkeztu dute (11 + 5, beraiek dioten bezala, eraitsitako Kortxoenea gaztetxeko bost urteei erreferentzia eginez). Aurten sei proiekzio egingo dituzte ondorengo... [+]


2024-09-13 | ARGIA
Tematzearen emaitza: errepide seinaleak euskaraz

Herritarrak eskatzen du seinaleak euskaraz jartzeko. Gobernuak erantzuten dio legeak ez duela horretara behartzen. Behatokiak erantzuten dio, legeak ez badu derrigortzen ere, euskaraz jartzeko debekurik ez duela. Gobernuak bereari eusten dio. Alabaina, herritarrak tematzen dira... [+]


2024-09-13 | Euskal Irratiak
Baionako zitadelako eraikuntza proiektuak arrangura piztu ditu ekologistengan

Baionako zitadelan proiektu berriak ditu armadak. Eraikin berriak egin nahi ditu eta horretarako oihanaren zati bat deseginen dute eta ura atxikitzeko bi gune ere sortu nahi dituzte.


Aysenur Ezgi Eygi-ri zuzenean egin zioten tiro burura Israelgo soldaduek, autopsiaren arabera

Turkiar-estatubatuar aktibista irailaren 6an hil zuten Beiti herrian, Nablus hiriaren ondoan, Zisjordanian, Palestinako Lurralde Okupatuetan. Orain forentseen azterketek iradokitzen dutenez, Israelgo soldatuek zuzenean egin zioten tiro aktibistari.


Iturbide, Jiménez eta Azkona estatuaren biktima gisa aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

Foru Gobernuak aitortu du motibazio politikoko biktimak direla hirurak. Hiru aitortza berri horiekin dagoeneko 36 pertsonari estuaren biktima izatea ofizialki aitortu die gobernuak.


Madrilgo Rolando kafetegiko hamahiru hildako haiek ETAm-ren eta ETApm-ren zatiketaren erdian

Ostiral honetan betetzen dira 50 urte ETAk, 1974ko irailaren 13an, Madrilgo Rolando Kafetegian bonba bat lehertarazi eta hamahiru pertsona hil zituela. Ofizialki 2018an onartu zuen erakundeak ETAren egiletza, bere burua desagertze bidean jarri zuenean.


2024-09-13 | Gedar
Bi lizarratar epaitu dituzte, Voxen salaketa baten harira

Faxisten aurka protesta egiteagatik auzipetu zituzten Lizarrako bi kideak. Asteazkenean, epaiketaren egunean, Lizarraldeko Kontseilu Sozialistak elkarretaratzea egin zuen epaitegi aurrean. Voxeko faxistak jarrera probokatzailearekin agertu ziren bertara, eta Guardia Zibilak... [+]


2024-09-13 | Ahotsa.info
Urriaren 12an Tafallan eginen du manifestazioa Ernaik “españolismo eta faxismoaren aurka”

“Españolismoaren eta faxismoaren normalizazioan” Hispanitatearen egunak jokatzen duen papera salatzeko urriaren 12an Tafallan mobilizatuko da Ernai. “Gu, Nafarroako etorkizuna gara, haiek, aldiz, iragana. Faxismoak herri honetan lekurik ez duela argi... [+]


Ezkabako iheslari Segundo Hernandez identifikatu dute Eguesibarreko Eliako hobian

Gasteiztarrarekin bederatzi dira ihesaldian parte hartu zuten identifikatutako pertsonak. Guztira, Nafarroako DNA Bankua sortu zenetik 43 pertsonaren datuak lortu dituzte.


Donostiako bi familia etxegabetze arriskuan daudela salatu du Kaleratzeak Stop plataformak

Zaurgarritasun ekonomikoaren baldintzak betetzen dituzten arren, Santander bankuak ordainketak epe batez etetea ukatu die bi familiei.


Garaileak esaten duenean amaitzen al da gerra bat?

Badakigu gerra bat noiz hasten den, baina ez noiz amaituko den. Hainbatetan entzun dugu esaldi hori, eta topikoa dirudi, baina arrazoirik ez zaio falta, gaur egun munduan barrena bizirik segitzen duten gatazka ugariei erreparatuz gero. Gauza bera esan liteke 1936ko uztailaren... [+]


87 milioi urteko amonite fosil bat aurkitu dute Langraiz Okan

60 bat zentimetroko diametroa duen amonite bat aurkitu du mendizale talde batek Arabako herriaren inguruetan. "Aurkikuntza handia" dela azpimarratu du Arabako Foru Aldundiko Kirol eta Kultura diputatu Ana del Valek.


Eguneraketa berriak daude