Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

igandea 2024ko abuztuaren 25an

«Euskaldunen arteko elkarrizketarako egitura politiko bat falta da»

2021eko uztailaren 19an

Alain Lamassoure UDFko kideari elkarrizketa
«Euskaldunen arteko elkarrizketarako egitura politiko bat falta da»
Alain Lamassoure, UDFko kidea Asanblea Nazionalerako hauteskundeetara aurkeztuko da
Paben sortua, 1986an sartu zen frantses politika munduan. 1988tik Baionako barrutiko hautetsia, 1989an eurodiputatu aukeratu zuten. Geroztik, bi ardura haietaz gain, frantses politikagintzako pertsonalitate garrantzitsua bihurtu da, Giscard d'Estaing lehendakariaren konfiantzakoa izanik. Batzuek bere izena aipatu dute datorren gobernurako.
ARGIA. Nola definitzen duzu zure burua?
ALAIN LAMASSOURE.
Zentrista, liberala eta Europaren aldekoa, hori da hain zuzen ere UDF alderdiaren definizioa. Liberalismoa sistema ekonomiko egokiena dela uste dugu, baina gure gizarteak elkartasuna erakutsi behar du bidean gelditzen direnentzat. Bestalde, tolerantziak ere leku garrantzitsua du niretzat, liberala den batek badaki berak ez duela egia osoa, bere aurkakoak egia horren zati bat ere badauka, eta elkarrizketaren bidez lortzen da egia. Europaren aldekoa naiz gure etorkizuna bide horretatik doalako.
A. Martxoaren lehenean hasi zen kanpaina ofiziala. Nolako kanpaina burutzen ari zara?
A.L. Nire kanpaina orain dela hilabete bat hasi nuen. Egoera oso berezi batean gaude, lehen aldia baita boterean dagoen alderdiak boterea galdu duela sinetsi duela. Boterean dagoen alderdia oraingo hauteskundeak prestatu beharrean hurrengo hauteskundeak prestatzen ari da. Datozen hauteskundeak bi urteren buruan iraganen dira, eta denbora gutxian garatuko den politikarekin emaitzak bildu nahi dituzte. Alta, botoemaileak emaitza ekonomikoen arabera epaitzen du, eta honen arabera epaituko du gaurko gobernua eta baita ondokoa ere. Egoera ekonomikoa oso larria da eta zaila izanen zaigu berehala emaitza onak lortzea; egoera berezia da.
Kanpaina honetan zerbait berria ekarri behar nuela iruditu zait, jendea biltzar politikoez aspertua baita, ez da etortzen. Jakin badakigu egin diren inkesteei esker % 75-80 bozkatzera joanen dela. Hauteskunde hauekiko interesa erakutsi du jendeak, baina ez da politikoengana hurbiltzen. Beraz, jendearengana hurbiltzea erabaki dut. Orain arte bezala, merkatuetan ibili naiz, eta gehiago egin nahian enpresetara eta lantokietara hurbildu naiz. Jendea dagoen lekuetara, enpresetara, ospitaletara, bankuetara, arrantzaleengana...hurbildu naiz jendeak bere ingurua nola ikusten duen jakiteko, beraien arazoen berri izateko.
A. Horrela ibiliz zertaz ohartu zara?
A.L. Langabeziak ekartzen duen hondamenaz. Ohartu naiz 30 urteko gazte batzuk hamar urte daramatzatela lagabezian, lan egiteko gaitasun guztia galdurik. Eginbehar izugarria daukagu sail horretan, eta lehenbailehen lanpostuak sortu behar dira. Bestetik, iniziatiba, gogo, ideia eta asmo asko daudela ikusi dugu, baina estatua gauza askotaz arduratu beharrean aurkitzen da, estatu biziki zentralizatu batean bait gaude eta askotan asmo horiek oztopatzen ditu. Ez dut uste frantses Estatuak erreforma handirik behar duenik, askatasun gehiago behar da iniziatiba horiek aurrera eramateko, desentralizazioa azkartuz egoera hobetuz joanen litzateke.
A. Nola ikusten duzu Baiona inguruko egoera ekonomikoa?
A.L. Frantziako egoeraren parekoa da, laborantza eta zerbitzuak dira sektore nagusiak. Aktibitate ekonomikoa jausi zaigu, ez da inbertsiorik egiten eta kanporatzeak ugaritzen ari dira. Laborantza zeharo ukitua dago eta ondorioz desertifikazioa gehituko da.
A. Hautatua bazara, zein izango da zure lehen urratsa?
A.L. Lehenik nire hautes-barrutian, Frantzian bezala, eraikuntzaren aktibitatea berpiztea izango da egin beharrekoa. Hori baita denborarik galdu gabe, ondorioak hiru hilabeteren buruan agertzen dira. Enplegua berehala lortzeko egokiena da, eta badakigu hemen bertan 2.000 eskaera daudela aterbe sozial baten zain. Gainera etxe bat eraiki ondotik zergak sartzen dira estatuaren kutxetan. Ez da zalantzarik bultzatu behar den sektore lagungarriena hau dela.
Bestalde, enpresek ordaindu behar dituzten kotizazio sozialak arindu behar direla uste dugu, hilabetesariak bikoizten baitira sektore pribatuan; beraz, 1993an sortuko diren lanpostuentzako zerga sozialak kentzea proposatuko diegu enpresei.
Hezkuntzari bultzada bat ematea beharrezkoa iruditu zaigu. Askotan entzun ditugu enpresariak langile koalifikatuak hartzeko prest daudela esanez, nahiz eta kenka txarrean egon, eta beste langile batzuk kanporatuz. Lanbide heziketa eta teknikoa egokitu beharko ditugu, eta horretarako unibertsitate bat sortu nahi dugu Baionan, non goi mailako teknikak garrantzi handia ukanen duen.
Konparaketa egiten delarik Espainiarekin, hemen ingurune zoragarria dugu, eta bizi kalitatea ere oso ona da, baina sail tekniko edo profesionalean ez dugu famarik. Beranduago nahi nuke Europan zehar euskal herritarrak aipa ditzaten egiazko profesionalak bezala.
A. Gero eta gehiago elkartzen ari dira Akitania eta Euskal Autonomi Elkartea. Nola ikusten duzu hurbilketa hau?
A.L. Oso gauza interesgarria da hori. Zozokeria iruditzen zait Pirinioak hertsiak egotea. Europaren eraikuntzak eta Espainia Europako Ekonomi Elkartean sartzeak aldaketak ekarri ditu, eta hurbiltzeak ere harreman naturalen indartzea sortu du, Ipar eta Hegoaldearen arteko harremanak sendotu ditu. Baina dena den, momentuan daukagun lan nagusia elkar ezagutzearena izango da. Ez dugu elkar ezagutzen. Frantsesek beren burua espainolena baino gorago jartzen dute, bereziki Hegoaldekoak baino gorago, Hegoaldeko biztanlegoa askoz ere ugariagoa dela eta Espainiako iparralde hori garapen industrialaren funtsa izan dela ahantziz. Garapenaren adar nagusi bat izan da arlo askotan. Euskal Herri frantsesa txikia delarik, turismoari eta zerbitzuei esker bizi delarik. Ez dugu ezagutu elkar; gauza asko alda daitezke elkar ezagutze bati esker. Jadanik inbertsio asko heldu zaizkigu Euskal Autonomi Elkartetik. Eusko Jaurlaritzak ateratako datu batzuk ikusi ditut eta dirudienez, Hegoaldekoek 17 milioi libera utzi dituzte gure saltokietan, oso interesgarria da.
Unibertsitateen artean gero eta elkar trukatze gehiago daude eta baita merkatal ganbaren artean ere. Honek arazo politiko bat sortzen digu. Euskal herritarren arteko elkarrizketarako egitura politikoa falta da. Bi aldekook ukitzen gaituzten arazoez mintzatzeko Pabe edo Bordelen bitartez aritu behar dugu. Alta, ez ditugu beti Bordele edo Pabekoen interes berak. Horretaz hitz egin dut Baionako IUTn, IUTk eta Sabino Arana fundazioak antolatutako hitzaldian.
Arazo garrantzitsua da, eta AHTren arazoa oso adierazgarria zaigu alde horretatik. Ipar eta Hegoaldeko euskal herritarren artean komunikazioak kontuan hartuak izan balira, AHTren arazoa ez litzateke garrantzitsuenetakoa izango. Bordelekoentzat horrelako tren bat jartzea interesgarria da, baina ez Iparraldekoentzat. Guri Baionatik Donostiara 20 minutuan doan tren bat interesatzen zaigu, eta baita Bilbora ere. Oraingo ordutegiak begiratuz gero konturatzen gara Baionatik Bilbora joateko trena 18.30etan hartuz gero, Bilbora biharamuneko seietan iristen zarela, Miranda de Ebron aldaketa egin ondoren. Hau erokeria bat da. Etorkizunean harremanak handituko dira, hainbat atal ezberdinetan, eta horregatik komunikazioak hobetzea beharrezkoa zaigu.
Beraz, egitura politikorik ez egotea penagarria zait, eta hemengo euskal herritarrei erreflesio bat eskatzen diet, EAErekin elkarrizketa zuzen bat ukan dezaten. Batzuek uste dute EAEko autonomi estatutua motz gelditu dela, Frantzian horretatik urrun gaude oraindik. Konparaketa bat egiteko har dezagun Akitania, EAEk duen biztanle kopuru berdintsua baitu; baina aurrekontu aldetik Akitaniakoa 10 aldiz txikiagoa da. Honek arazoak sortzen ditu, oso zaila baita harreman zuzenak ukatea neurri eta pisu desberdinak dituztelarik. Hala eta guztiz ere, harreman asko daude mugaz gaindi eta arazo komunak dauzkagu. Oztopoak gaindituko ditugu.
A. Ba al duzu helburu politiko berezirik?
A.L. Nire helburu nagusia Europa eraikitzea da, eta obra nagusi horretan parte hartzen dut nire belaunaldiaren eginbehar garrantzitsua dela uste dudalako. Damu dut politikari gutxi sartzen direla buru belarri lan horretan, Europak konponbide asko ekarriko baititu. Dauzkagun estatu nagusiak aitzinatzen laguntzen du, oso zentralizatuak baitira; 3. mailako gobernuak sortuko ditu. Europakoa, merkatu handienen gestioaz arduratuko dena; bigarren mailan estatu nazionala egongo da, sail sozialean arituko dena; eta azkena Espainiako autonomiekin konpara daitekeena, mundu modernoak jendearenganako erabaki zentro hurbilak hautatu baititu: Europaren alde aritzea da eraikuntza honetan aritzea.
Ixabel Etxeberria
8-10

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakUDF
PertsonaiazLAMASSOURE1
EgileezETXEBERRI11Politika

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Efemeridea: Miles Davis musikaria jipoitu zuen Poliziak New Yorken

ARGIA

Efemeridea: Emakumeek soilik osatutako partisanoen unitatea osatu zuten Jugoslavian, nazien aurka egiteko

ARGIA

Goizuetan lainoa lehertzen duenean...

Iñaki Sanz-Azkue

Efemeridea: Blair mendiko bataila hasi zen AEBetan armatutako 10.000 meatzariren eta poliziaren artean

ARGIA

Tanpoiek metalak dituztela frogatu dute; tartean, beruna eta artsenikoa

Ana Galarraga | Elhuyar

Umeak uretan, belarriak tente

Mikel González De Reparaz

Azkenak

2024-08-25 | Silvia Urquijo Ortega | Ederra Zabala Urrutia | ESK sindikatua

Stop azpikontratazioa

Esku-hartze sozialeko sektore publikoaren alde.

2024-08-25 | Patxi Azparren

El Procés eta prozesuak

2024-08-25 | Pablo Lorente Zapateria | Jule Goñi | Sustrai Erakuntza Fundazioa

Ez galgorik ez ehiza-txakurrik

2024-08-24 | Germán Gorraiz López

NATOk gerra deklaratu dio Errusiari?

2024-08-24 | Jesus Uzkudun Illarramendi

Udalek ahaztu egin dute amiantoaren arriskua

2024-08-23 | Iñigo Martinez Peña

Amaierak zerumugan

2024-08-23 | Urko Apaolaza Avila

Ibilbide dekolonialak (V)

Nafar mendialdea: armarrien kapitalak

2024-08-23 | Julen Ugartemendia Carcedo

Pablo Gonzalezen aurkako mendekua ikusten du haren abokatuak, Poloniako Gobernuaren jarreran

Pablo Gonzalezek Errusian jarraitzen du, Poloniako Gobernuak pasaporteak konfiskatu zizkion kazetariari eta "Poloniako autoritateen esperoan" daude, Euskal Herrira bueltatzeko. Hala azaldu dio Gonzalo Boyé abokatuak Berriari.

2024-08-23 | Manex Usarralde Garmendia

Garikoitz Aspiazu euskal presoa Martutenera lekualdatu dute Lannemezandik

Etxeratek jakinarazi duenez, ostegun honetan gauzatu dute lekualdatzea. Orain, bost euskal preso gelditzen dira Frantziako espetxeetan.

2024-08-23 | Xabier Letona Biteri

Bideko Autobidearen ordainketa 2027tik 2030era atzeratuko du Nafarroako Gobernuak

Ordura arte Nafarroako Gobernuak 477 milioi euro ordaindu beharko dizkio Abertis konpainiari, 2023an honek erosi baitzuen Autobidearen ustiaketaren emakida 110 milioi eurorengatik. Itzalpeko ordainketek urtero modu gogorrean baldintzatzen dituzte Nafarroako Gobernuaren... [+]

2024-08-23 | Julen Ugartemendia Carcedo

Jon Irazabal Agirre hil da, 30 urtez Durangoko Azokaren zuzendaria izandakoa

63 urteko iurretarra Gerediaga Elkarteko kudeatzailea izan zen 1982tik 2018ra. “Bere kezkei eta borrokari esker”, Durangaldeko historia ikertu eta zabaltzeko “erreferentzia nagusietako bat” izan dela nabarmendu dute elkartetik.

2024-08-23 | Mikel González De Reparaz

112 hitzetan emergentziak saihesteko prebentzio-aholkuak

Umeak uretan, belarriak tente

2024-08-23 | Euskal Irratiak

Hegazti ttikien kopurua urritzen doa klima aldaketaren ondorioz

2024-08-23 | ARGIA

Burlatako sexu erasoa dela eta 18 urteko gazte bat atxilotu dute

Joan den astean izan ziren Burlatako jaiak eta aste honetan jakin da adingabeko neska gazte batek izandako sexu erasoa. Espainiako Poliziak, halaber, jakinarazi du erasoarekin lotutako 18 urteko gazte bat atxilotu zuela joan den igandean.

2024-08-23 | Kontxita Beitia

Haria

Eguneraketa berriak daude