«Industria indartsuek hondoa jo dute baina bide bukaera argitsua da»


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Jaurlaritzako Industria Saileko Xabier Retegiri elkarrizketa
«Industria indartsuek hondoa jo dute baina bide bukaera argitsua da»
XABIER RETEGI
Bere izendapenaren berri argitaratu zenean, «supersailburuordea» goitizena eman zioten, bere gain uzten baitzen Jaurlaritzako sailik zailenanetariko bat: Industria Saila. Lakuatik ezin dira Bizkaiko Labe Garaien ke hodiak edo Acenorreko langileen borroka ikusi, baina egoera ezagutzen duela dirudi, Azuaren buruhausteak eta Madril eta Brusselako haserreez ere askotxo dakien bezala.
ARGIA. Aurten bukatu dira 3-R izeneko dirulaguntzak eta hemendik aurrera Garapen Plangintza martxan jarriko da. Zein da zuk egingo zenukeen balantzea 3-R plangintzen gainean?
XABIER RETEGI. Behar beharrezkoak ziren, enpresa batzuen egoera larria zela eta. Hauetako batzuk ixtear zeuden eta beste batzuk indartu behar ziren. Baliabide propioak sortu eta hartzekodunekin akordio batzuetara helduz gero, enpresa hauen egoera nahiko `osasuntsua' izatea lortu dugu. Hau horrela egin izan ez balitz enpresen jausia etengabea zatekeen.
Oso programa positiboa izan da. Diputazioek zein sindikatuek eta patronalak oso hurbiletik jarraitu dute prozesu osoa. Abenduan izan genuen bileran patronalak eta hiru sindikatuek oso balorazio ona egin zuten 3-Rren gainean.
A. Dena den, sindikatuek aipatu dutenez, lanpostuak sortu baino langileen kaleratze gehiago suertatu dira programa honen pean.
X.R. Programa hau ez zen burutu lanpostuak sortzeko, larri zebiltzan enpresei laguntzeko baizik, enpresariei laguntzeko. Azken batean, ixtear dagoen enpresari laguntza eskaintzea lanpostuak mantentzea da. Ez da izan promozioa edo lanpostuak sortzeko, horretarako beste programa batzuk daude. Bestetik, 3-R hauek behin-behineko laguntzak izan dira, puntualak eta ezin diegu jarraipen bat eman, behin-behineko programa moduan sortu zelako.
A. Programa honek jaso duen beste kritika bat une zehatz bateko konponbidea edo adabakia izatetik datorkio.
X.R. Jakina 3-R-a adabakia izan dela. Gorputza gaixo dagoenean, botika ematea ala kirurgia egitea bezala. 3-R programa behin-behineko kirurgia izan izan da. Eta enpresak `antigorputzak' sortu ditu egoera larri honi aurre egiteko.
A. Baina Eusko Jaurlaritzatik ez al da erabili politika industrialaren ardatz moduan?
X.R. Ez. Politika industrialak hiru aurreoinarri behar zituen: altzairugintzaren berrindustrializazioa, hau da, Acenor eta Bizkaiko Labe Garaiak; larri zeuden enpresei laguntza, 3-Rak alegia; eta inbertsio berria erakartzea. Azken hau dugu aurten martxan jarriko dena, Garapen Plangintza. Hauek dira politika industriala martxan jartzeko behar genituen hiru zutabe, beraz, ez dira politika industriala, behin-behineko konponbideak baizik.
A. Bizkaiko Labe Garaiak aipatu dituzu. Zer gertatuko da Brusselan egingo den bileran? Zein jarrera hartuko duzue?
X.R. Eusko Jaurlaritzatik ahalegin guztiak egin ditugu altzairutegi txikia defenditzeko. Badakigu sindikatuek ez dutela onartu irtenbide hori baina Brusselan ezin da gehiago eskatu. Hori emanda ere, Brusselak onartzen badu, nahikoa izango litzateke. Indar guztiak jarri ditugu horretan. Azuak Erresuma Batuko Ekonomia ministroarekin hitz egin du eta gure irizpideak mantentzea nahiko genuke. Zaila izango da, baina itxaronpentsu gaude.
A. Zer gertatu zaio euskal altzairugintzari?
X.R. Europa osoan eman den krisia izan da. Produkzio ahalmena izugarri handitu da teknologia berriarekin, konpentitibitatea... eta kontsumoa gutxitu. AFORA eta PESAren arteko fusioa aurrera badoa, adibidez, lanpostu gutxiagorekin ekoizpen ahalmen berdina manten dezakete.
A. Bizkaiko Labe Garaietatik eta Acenorretik botako dituzten langileentzat badago lanpostu berria emateko azpiegiturarik edo programarik?
X.R. Gure borroka ez da langile horiei lanpostu berria ematea, jubilazioaren bidez doazelako kalera, baizik eta gutxitu diren herrietan lanpostuak sortzea. Lanpostuak sortu bai baina zonaldeka, zonaldea berrindartzeko. Horretarako Industriaren Sustapen eta Eraldaketarako Baltzuaren (ISEB) bitartez Sortu izeneko elkarteak martxan jarri ditugu. Elkarte hauen helburua bospasei urteen buruan zonaldean galdu diren lanpostuak bersortzea da. Ezkerraldea, Laudio, Legazpi, Azpeitia-Azkoitia, Hernani, eta mugaren inguruan Hondarribia berrindustrialtzea da Sortu elkarteen eginbeharra.
A. Zein sektore indartuko da? Nondik joko duzue?
X.R. Ezin da zehaztu. Polita izango litzateke sektore berriak ekarriko ditugula esatea, baina hori ezinezkoa da bost urtean egitea. Jantzi zurien sektorea erakartzen saiatuko gara baina epe luzera. Ukaezina da Euskal Herriak tradizio industriala izan duela eta hori ezin dugu aldatu. Nire ustez, gabiltzan industriaren inguruko sektore horiekin jarraitu behar dugu. Sektore zaharrak berrituz etorkizun handia dugu. Bertan badauzkagu enpresa onak eta ondo funtzionatu eta kudeatzen direnak. Horiek indartu behar ditugu. Azken batean, gure helburua da euskal enpresak inbertsiorako duten ahalmena sendatzea, laguntzea, eta abar. Etorkizuna bertako indarretan oinarritu behar dugu, kanpotik ez da inor etorriko gure egoera konpontzera; irtenbidea ez dago atzerrian. Hemengo enpresek kanpoko enpresekin akordio batzuetara heldu eta horrelako tarteko irtenbideak bai, baina nik ez dut sinesten kanpotik etorritako irtenbideetan.
A. Mercedes Benz eta General Motors, kanpotik etorritako konponbideak dira.
X.R. Horrelako saioak ere egin behar ditugu. Eta une eta leku zehatz batean azterturik, lagungarriak dira, oxigeno bolada bat dira.
A. Zer gertatzen da General Motorsekin hasitako elkarrizketekin, etenduta daude.
X.R. Eusko Jaurlaritza ez dago elkarrizketa horietan, enpresa pribatuak baizik. Guk jarraipen bat egiten dugu. Ez da ezer aldatu azken hiruzpalau hilabeteetan. Horrelako inbertsioek elkarrizketa luzeak behar izaten dituzte eta bestetik, aztertu behar da General Motorsen egoera ere. General Motors ez dago momenturik onenean inbertsioak egiteko. Baina Euskal Herrira etortzeko lehengo aukera berdinak daude. Lehen aipatu duzun Merceds Benzek ere inbertsio garrantzitsua egingo du, 27.000 milioi pezeta ingurukoa.
Dena den, ezin gara horiei begira egon eta pentsatu horiek izango direla Euskal Herriko arazoak konponduko dituztenak. Konponbidea bertako enpresetatik dator.
A. Bertako enpresen inbertsioa sustatzeko Garapen Plangintza martxan jarri duzue. Zenbat lanpostu sortuko dira? Zenbateko inbertsioa espero duzue? Zenbat enpresak jasoko dute laguntza?
X.R. Hogei bat kontaktu ditugu, gehienak hemengoak, beste horrenbeste proiektu aurrera ateratzeko. 75.000 milioi pezetatik gorako aurrekontua dugu aurten, eta 3.200 lanpostu berri sortuko dira. Enpresa bakoitzeko egingo ditugun inbertsioak 2.000 milioi pezeta ingurukoak dira; beraz ez dira enpresa handiak, bat izan ezik. Hau da, enpresa bakoitzean 100 lanpostu berri gutxi gorabehera. Bospasei urteren buruan gure asmoa da 140.000 milioi pezetako inbertsioa egitea eta 7.000 lanpostu sortzea. Nik uste dut bete daitekeela, gainditu ere agian.
A. Baina programak soilik enpresa handiak babesten ditu. Enpresa txikiekin zer gertatuko da?
X.R. Horientzat beste programa batzuk daude. Gure arazoa zen enpresa handientzat ez zegoela ezer, eta Garapen enpresa handientzat da hain zuzen ere. 50 lanpostu sortzea ez da batere erreza.
A. Dena den, sindikatuek politika industrialaren falta salatzen dute. Azkenengo eztabaida Arzallus eta Elorrietaren artean horren ingurukoa izan da.
X.R. Guk hilero hiru sindikatuekin eta patronalarekin bilera iraunkorra egiten dugu, eta bilera horretan politika industriala aztertzen da. Martxan dauden politika guztiak aztertzen dira banan-banan. Politika industriala ez da 3-R, ez da Garapen, gauza asko dira: konpetitibitate programak, politika teknologikoa, kalitatezkoa, giza baliabideena, enpresen arteko harremanak eta fusioak bultzatzeko, herrialde bakoitzeko politika... asko dira eta 1993an hauek indartsu arituko dira. Gure helburua bertako inbertsioei lehentasuna ematea da. Orain arte gutxitan izan da kontuan sustapen industrialerako behar diren inbertsioak: industrialdeak, gune teknologikoak eta abar. Promozio industriala eta sozio-ekonomikoa bultzatu behar dugu. Beraz, politika industriala ez dagoela esaten duenak gure bileren berri ez duela esan nahi du, bilera hori politika industraialari jarraipena emateko baita.
A. Eusko Jaurlaritza zein puntutaraino mugatzen dute Brussela edota Madrileko gobernuek?
X.R. Zorte txarra izan dugu altzairugintzarekin. Gure planteamenduak eta euren interesak desberdinak ziren. Euskal Herria altzairuan oinarrituta dago eta bere garrantzia eman behar zaio. Eta pena izan da ez iristea Madrilekin Acenorren inguruko akordio zabal batera. Orain oso indartsu gabiltza AFORA eta PESArekin. Beraz, industria handiak hondoa jo dute baina bide bukaera argitsua da. Oso itxaropentsu gaude badakigulako Euskal Herrian oraindik enpresa indartsuak geratzen direla eta aurrera egingo dugula.
Myriam Gartzia
Myriam Gartzia
36-40


GaiezPolitikaEuskal HerrErakundeakJaurlaritza
GaiezEkonomiaIndustriaBesteak
PertsonaiazRETEGI4
EgileezGARTZIA3Politika

Azkenak
2024-11-22 | Julene Flamarique
Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]


2024-11-22 | Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

 Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.


2024-11-22 | Sustatu
Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.


Nazioarteko Zigor Auzitegiak Netanyahu eta Israelgo Defentsa ministro ohi Gallant atxilotzeko agindu du

Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".


Umandi izena eta izana

Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]


Memoriadun euskara

Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]


Etorkizuneko apustua

Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.

Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]


Gelditu dute emakume baten eta bere alaba adingabearen etxegabetzea Gasteizen

Polizia etxegabetzea geratu nahi zituzten herritarren aurka oldartu da eta hainbat lagun zauritu ditu. Azkenean, etxegabetzea atzeratu duela jakinarazi du epaitegiak.


X-etik irten nahi? Nor dago Mastodonen eta Blueskyren atzean? Nola finantzatzen da bakoitza?

Gaur, azaroak 21, Mastodon.eus komunitateak sei urte bete ditu. Urteurrena ospatzeko Gure aukera, sare libreak kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Izan ere, azken asteetan “eXodoa” ematen ari da: erabiltzaile asko X-tik ihes egiten ari dira, sare... [+]


Iruñeko Erorien Monumentua
Maravillas Lambertoren izena ez erabiltzeko eskatu dute fusilatuen senideek

Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]


2024-11-21 | Julene Flamarique
933 nobedade eta 200 ekitaldi Durangoko Azokaren 59. edizioan

Abenduaren 5ean Ikasle Goizarekin hasiko dute azoka. Hurrengo egunean Gazte Eztanda eguna egingo dute, eta gazteei zuzendutako hamaika jarduera egongo da. Egun berean, iazko Sormen Beka irabazi zuen Argizagi. Zubiak adiskidetasunerantz telesailaren aurkezpena egingo du Marramiau... [+]


Mastodon.eus-en “Gure aukera, sare libreak” kanpainarekin bat egin du ARGIAk

ARGIAko lantaldeak bat egin du Mastodon.eus-ek bere seigarren urtemugan abiatutako Gure aukera, sare libreak  atxikimendu kanpainarekin.


2024-11-21 | Sustatu
Sei urte bete ditu gaur Mastodon.eus-ek

Mastodon.eus euskal fedibertsoko instantzia agian nagusiak sei urte bete ditu gaur. Urteurrena ospatzeko "Gure aukera, sare libreak" kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Efemeridea une interesgarri batean dator: Elon Musk-ek, X/Twitterren jabeak,... [+]


Ertzaintzak zaurituriko Realeko zalearen kasua berriz irekitzeko agindu du epaileak

Gipuzkoako Lurralde Auzitegiaren ustez, bideo bateko irudietan ikusten denak "talka" egiten du Ertzaintzaren atestatuarekin, eta Amaia Zabarte foam bala batekin zauritua izan zenaren "ebidentzia erakusten" du, Noticias de Gipuzkoa-k jaso duenez.


Arma nuklearrarekin erantzuteko bidea ireki du Putinek, Ukrainak AEBek eta Ingalaterrak emandako misilekin eraso egin eta gero

Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena. 


Eguneraketa berriak daude