«Euskara elizatik kanpoko alorretara zabaldu behar zela garbi zekusan»


2021eko uztailaren 12an
Mikel Atxaga kazetariari elkarrizketa
Mikel Atxaga kazetariak gertutik ezagutu zuen apaiz euskaltzalea:
«Euskara elizatik kanpoko alorretara zabaldu behar zela garbi zekusan»

ARGIA. Zer azpimarratuko zenuke Nemesio Etxanizengan?

MIKEL ATXAGA. Batez ere gardentasuna. Hura ispilua zen, ez zuen ezer gordetzen, bere bizitza zen bezalakoa adierazten zuen, bere asmo, zalantza eta gorabeherak, ez zuen disimulorik. Ez zion begiratzen berak esan edo egindako gauzekin norbait eskandalizatu edo harritu zezakeela, zen bezalakoa agertzen zen.
Gauza berriak egin nahi zituen garbi ikusten baitzuen elizako liburuékin bakarrik euskarak jai zuela, euskara beste alorrretara ekarri behar zela. Kantu poesia, ipuin eta nobelen bidez gatz eta piper jartzen saiatu zen. Euskararengatik edozer egiteko prest zegoen.
Umore izugarrizkoa zen, oso kezkatia, urduria; gazteak torturatzen zituztela, euskararen egoera larria... barru-barrutik bizi zituen, eta halaz ere sekulako umorea zuen lagunartean. Haren txisteak, ipuinak, xelebrekeriak! Azken urteetan baina, jendea ahaztu zen bizi zenik ere, inguruan ez zuen talderik eta.

A. Guzti horretatik zer berreskuratu da liburu honen bitartez? Zer dago egiteke?

M.A. Gizon handi bat azalduko da. Honezaz gain, zerbait azpimarratzekotan, bera ezer baldin bada poeta da, baina hain zuzen ere poesia egiteko girorik ez zuen, borroka handi hat zuelako inguruan, sufriarazten ziona. Bere barruan mila kezka zituen eta ez zuen behar bezalako bakerik eta girorik poesia egiteko.
Laster argitaratuko den liburuan agertuko dira lanik harrigarrienak. Literaturaren alor hau izan da ondoen landu duena, hor da artista; gehiago ez eginaren pena izan dezakegu. Literatura gehiago egin zezakeenaren pena, baina hementxe bizi zen eta ogibiderik gabe. Meza diruarekin bakarrik bizi zen hura.
53


Gaiez\Hizkuntza\Euskara\Erakundeak\Euskaltzain
Pertsonaiaz\ETXANIZ1
Pertsonaiaz\ATXAGA2

Azkenak
2024-10-18 | ARGIA
Langile bat hil da Lizarran, biltegi batek eztanda egin ondoren

56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.


Beldurra espazio komun gisa

Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]


Puig Antich, Estatuak ez du inoiz barkamena eskatzen

Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]


Sinwarren hilketaren ondoren, gerrak bere horretan jarraitzen du

Yahya Sinwar Hamaseko burua hil ondoren, Ekialde Erdiko gerrak nola jarraituko duen aurrera mintzagai da hilketaren biharamunean. AEBek, Joe Bidenen ahotik, berehala iragarri dute orain su-etenak bidea libre izan dezakeela. Bide beretik jo dute Mendebaldeko hainbat buruzagik... [+]


2024-10-18 | Ahotsa.info
Azken hiru urteetan altueratik erorita Nafarroan 10 langile hil direla salatu dute

LAB, CGT, Steilas, ESK, EHNE eta Hiru sindikatuek salatu dituzte Nafarroan altueratik erorita hil diren hamar langileen kasuak.


Marcos Maceira, A Mesa pola Normalización Lingüísticaren presidentea
“Oso zaila izango da galiziera leheneratzea PPren hizkuntza politika ez bada zuzentzen”

Galiziako Estatistika Institutuak galizieraren egoeraren inguruko inkestaren azken datuak ezagutarazi ditu. Ezagutza eta erabilerak, biek, egin dute atzera. Galera handiagoa da adin tarte gazteenetan. 5 eta 14 urte artekoen herenak adierazi du galiziera gutxi edo batere ez... [+]


2024-10-18 | Hala Bedi
Makroproiektuen aurkako manifestaziora deitu du Gasteizen Araba Bizirik!-ek, urriaren 26rako

“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]


Zergatik daude Renfeko trenak inoiz baino grafiti gehiagorekin margotuta?

Garraio publikoaren zerbitzuaren gainbeheraren barruan, alde estetiko hutsa bada ere, ohikoa bilakatu da trenak margoturik ikustea eta, behingoagatik bada ere, ez da arrazoi ekonomiko hutsengatik, langileek azaldu dutenez.


2024-10-18 | Urumeako Kronika
‘Hariak’ zinemaldia erresistentzia istorioen lekuko, azaroaren 7tik 17ra Hernanin

Aurtengoa hirugarren edizioa izango da, eta memoriaren gaia hartuko da ardatz, Kulturarteko Plaza Feministan.


2024-10-18 | Uriola.eus
Bazter Fest ospatuko dute Bilbon azaroaren 9an, protagonistak emakumeak diren hip-hop jaialdia

Azaroaren 9an, emakumeak protagonista diren hip-hop jaialdia ospatuko dute, 17:30etatik aurrera. Jaialdiak urtez urte hip-hop eta rap estiloetan ibilbide ezaguna duten emakume artistak bildu izan ditu.


Xamarrek ‘Orhipean, Gure Herria ezagutzen’ liburuaren edizio berria aurkeztu du

Gaur Donostian Orhipean, Gure Herria ezagutzen liburuaren edizio berria aurkeztu dute. Bertan Izan da egilea Xamar eta berarekin batera Antton Luku, Isabel Isazelaia eta Lander Majuelo.


“Beti gainerakoei jartzen diegu oxigeno maskara, eta denbora badago, norberari”

Krisi egoeran idatzitako gogoetak eta lagungarri egin zaizkion tresnak jasotzen ditu Iratxe Etxebarria kazetariaren 7.300 miligramo eszitalopram liburuak.


Eguneraketa berriak daude