«Etnia, lurralde historiko eta sentimenduen arabera banatu ditu Europako lurrak»
Europako herriak historiaren une honetako protagonista bereziak bihurtu dira, batez ere sozialismo errealaren eztandak ekarri dituen haize indartsuen eraginez. Baina zein herri, etnia edota naziok osatzen dute Europa? Gure artean, oro har, Europako osaketari buruzko ezezagutza nabarmen samarra da. Josu Tellabide, 49 urteko donostiarra eta Aranzadi elkarteko kideak osaketa horri buruzko bere hurbilketa berrargitaratu berri du. Berarekin jardun dugu mapa eta, batez ere, Europako egungo zenbait gune gatazkatsuz.
Bebin Oiartzundik Goizuetara oinez joan eta konturatu nintzen, niri eskolan esandakoaren aurka, Nafarroan ere euskaraz hitz egiten zela. Sekulako aurkikuntza izan zen niretzat. Orduan ikusi ahal izan nuen nire gutxiengo hori ez zela horren txikia eta zertxobait handiagoa zela, Nafarroan ere euskaraz egiten zela. Hortik etorri zitzaidan gutxiengo, hizkuntza eta herriei buruzko zaletasun guztia.
Lurralde historikoak eta administratiboak errespetatzen saiatu naiz, baina nolabaiteko aztarna kulturalak edo herri izatearen sentimendua geratzen diren lekuak ere kontuan hartu ditut. Irlandarrek, esaterako, hizkuntza galdu dute baina badute nazio bat izatearen sentimendua. Dirudienez, hizkuntzak bakarrik ez du nazionalitate bat osatzen. Erlijioak edo beste elementu batzuek ere izan dezakete indar hori, horra hor bostela juduen kasua, ez dago etniarik baina estatu bat egin dute.
Okzitaniari dagokionez, lehen aipatu ditugun sentimenduen kontua da, oraindik ere aztarna batzuk geratzen dira, eta kontuan hartu behar izan ditut. Flandriarena izan liteke beste adibide bat, zergatik jarri muga Flandria eta Herri Behereen artean?
Bilakaera historikoagatik, besterik ez, kultura berbera dute eta.
Tarte horretan, Bosnia harrapatuta geratu izan da, eta etnia bat dela irakurri izan badut ere, Bosnia jende eta kultura desberdinak topo egin duten lurralde historiko bat besterik ez da.
Gobernuak aberriratu ondoren, ia urtebetez bizi behar izan dute aterpetxeetan eta ostatu pribatuetan, eta etengabe lekualdatu dituzte. Gaur egun erabiltzen duten aterpetxea urriaren 31n utzi beharko zutela esan zieten azkenekoz, nahiz eta badirudien beste luzapen bat ezarriko... [+]
Hainbat emakume-langile esplotatu eta horiei sexualki eraso egin dieten jabeen taberna pinturaz margotu zuten ezezagunek domeka gauean Getxoko Areeta auzoan. Pinturaz gainera, aldarri bat ere margotu zuten ondoko horman: "Erasoen aurrean klase batasuna".
Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]
Espainiako Lan ministro Yolanda Diazen proiektuaren aurka agertu da Banaketa Enpresa Handien Elkartea (Anged): "Joko-arauen aldaketa" ez du onartzen.
"Erraldoiei buruzko ipuina nahi dugu, haur txiki nahiz koskortuagoentzat". ARGIAk enkargua egin zien etxekoak ditugun Gorka Bereziartua kazetariari eta Adur Larrea ilustratzaileari. Emaitza: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira. "Gauza berriak probatzeko... [+]
TikTok enpresaren barne-dokumentuen filtrazio batek adierazi duenez, enpresa jakitun zen 15 urteko hainbat neska zuzenekoetan biluzten zirela gizonezko helduek bidalitako txanpon birtualen truke. Sare sozialeko hainbat dokumentutarako sarbidea ahalbidetu zuen akats bati esker... [+]
Kritiken artean deportatu ditu Italiak hamasei errefuxiatu Albanian eraiki duen "harrera-zentro" batera. Proiektua 2023. urtean erabaki zen Meloniren Italiaren eta Albaniako Ramaren arteko akordio bat izan zela eta, eta "migrazio-kudeaketak bizkortzea" du... [+]
Goiburu hori soilik irakurri eta ezinezkoa nor den edo nor zen asmatzea, baina bazen nor!
Ángel González Olvera, Mexikon ezagutu genuen duela 11 urte bertsolariok hango inprobisatzaileekin jardunaldi batzuetara gonbidatu gintuztenean. Mendi gain batean bizi zen,... [+]
Mexiko Hiria, 1968ko urriaren 2a. Hilabete batzuk lehenago, ekainaren 22an abiatutako ikasle mugimenduak mitin bat antolatu zuen Hiru Kulturen Plazan, hiriko Nonoalco-Tlatelolco unitatean. Mexikoko ejertzitoak eta Batallón Olimpia talde paramilitarrak bildutako ikasleei... [+]
Erdi Aroan Jaungoikoa jaun eta jabe zen bezala, garai modernotan merkatuaren eta bere lege zurrunen menpe bizi gara. Goi mailako soldata erraldoiak merkatuak zehazten omen ditu; izan ere, Iberdrola edo BBVAko CEO-en sariak beraien arloko merkatuek finkatzen omen dituzte, nahiz... [+]
Tomas Mororen Utopia liburuko utopiarrek leitzea maite omen zuten. Hizkien bueltako hezkuntza onaren ondorioz, haurtzaroan hasi eta helduaroan ere aritzen ei ziren, inork manatu beharrik gabe, leitzen eta ikasten eta gehiago leitzen. Pentsa, aisialdia horretara emanak bizi zuten... [+]
Sandra Cisnerosek idatzitako The House on Mango Street mugaldeko liburuan pertsonaia baten txakurrak bi izen ditu: bat, espainolez; bat, ingelesez. Beharbada kontu harrigarria gerta liteke lehen begiratuan, baita liburu baterako ere, baina lasaiago pentsatuz gero ohartuko gara... [+]
Iraileko igandeetan ohitura da gure inguruetan Erniora igotzea, Zelatunen dantzan aritzea eta txorizo muturra, edo, jatea. Eguraldi txarrenaz ere ez da jenderik falta izaten. Aurten lagunak goizago abiatu eta ni berandututa, bakarrik nindoan estratan gora, beherantz zetozen... [+]
Berrogei urte eginen du urriaren 24an Georges Ibrahim Abdallah libanoarra atxilotu eta preso sartu zuela Frantziako Estatuak, eta horrenbestez Europako preso politiko zaharrena da. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea... [+]