Gontzal Mendibil: "Iparragirreren mezua gaurkotu nahi izan dugu"


2021eko uztailaren 19an
Gontzal Mendibil kantariari elkarrizketa
"Iparragirre hegalaria" disko eta bideoa plazaratu berri dtu
Gontzal Mendibil: "Iparragirreren mezua gaurkotu nahi izan dugu"
Lan oparoa burutu berri du Gontzal Mendibil kantariak. «Iparragirre hegalaria» izenburua duen udan Zeanurin izandako herri antzerki musikalaren kantuak disko berri batean bildu ditu, eta baita bideoz jaso ere, Euskal Telebistak abenduaren 25ean eskainiko duena Guzti honetaz gain, Gandiagak idatzitako hainbat letrarekin gabon kantuez osatutako beste disko bat ere laster kaleratuko du, eta beste hainbat proiektuez ere mintzatu zaigu ondoko elkarrizketan.
ARGIA. Momentu honetan lanean bete betean omen zabiltza.
GONTZAL MENDIBIL. Egia esan, gauza askotan ari naiz. Aspaldidanik lana pilatuz joan zait, eta azkenik, «Iparragirre hegalaria»ren musika grabatu berria dugu. Udan Zeanurin egindako herri antzerki horren musika diskoratzea pentsatu genuen; horretarako, Iparragirreren hamabi kantu ezagunenak hartu eta beste batzuk ere musikatu genituen. Dokumentu gehienetan galdutzat emandako Iparragirreren kantu eta olerki pila errekuperatu ditugu, antzerkiari-begira ideia berri batzuekin, eta bere poesia musikatu egin dugu.
Dakigunez, Iparragirrek berak kantuak ez zituen partituretan idazten, eta ziurrenera, garai haietan Iparragirrek beste modu batera egingo zituzkeen, baina nola gaur egun hainbat galdutzat ematen diren, ahalegina bilketa lanean egin nahi izan dugu. Diskoa bikoitza da; 26 kantu biltzen ditu eta, azken batean, guk eskaini nahi izan duguna ez da Iparragirre soil soilik, bere bertsio asko eginak baitaude, baizik eta "Iparragirre hegalaria", Zeanurin egindako antzerki musikal horretan bildutakoa.
A. Bilketa lanaz aparte, beste zerbalti ere garrantzia berezia emango zenioketen?
G.M. Karakter berezia eman nahi izan diogu diskoari. Orkestrazioan, Bilboko Orkestra Sinfonikoak parte hartu du, eta ez dakit inoiz egin den horrelako orkestrazio handi batekin Iparragirreren musikarik. Gainera, hirurogei laguneko abesbatzak ere parte hartu du, eta Zeanuriko ekitaldian, guztira, 150 antzezle izan ziren "Iparragirre hegalaria" egiteko.
A. Zein da kantuetan agertzen den gaiaren ardatza?
G.M. Hau egitean, Zeanurin egindako herri antzerkia izan da gure erreferentzia bakarra. Jose Migel Elbira, Getxoko Antzerki Eskolako zuzendaria, eta bion artean gidoia eta ia estrukturazio osoa egin genuen. Zortzi hilabeteko lana izan da egindakoa, eta Iparragirre gaurkotu nahi izan dugu. Zentzu honetan, gure asmoa, oraindik bizirik dagoen Iparragirreren mezua berreskuratu eta indartzea izan da. Iparragirre mitifikatua ere egon da eta, gure lanean, bere biografia erabat errespetatu dugu. Euskal literatura eta arte mailan ibilitakoak eliz kutsukoak izan direneko kontua ere apurtzera dator Iparragirre. Horretaz gain, beste askok ez bezala, euskaraz egin zituen bere idazki ia guztiak. Nazionalismoa, kontzeptu bezala, sortu aurretik ere deskubritu zuela esan daiteke. Nazioen Ligaren alde ere egin zuen, eta hori Sabino Arana sortu aurretik egin zuen. Gaur egun ere begira zer aipatzen den Euskal Herrian.
A. Bere garaiaren aurretik ibili zen, beraz...
G.M. Nik uste profeta izan zela bere garaian, aitzindaria. Nazionalismoaren harriak jarri zitnen. Euskaldunon arteko batasun kutsua beharrezkoa ikusten zuen orduan, beste hainbat gauzen artean, eta hori ere gaurko gaia da.
A. Zein beste lanetan ari zara epe motzari begira?
G.M. Musikatik bizitzea oso zaila da, gure merkatua oso mugatua delako. Horregatik, beti proiektu berrietan sartuta ibili beharra dago. Eguberrietarako, gabon kantuak biltzen dituen disko bat ere aterako dugu Bitoriano Gandiagak idatzitako hainbat letrarekin. Arantzazun izan nintzen orain hilabete batzuk, eta "lparragirre hegalaria"ren muntaiaren prestaketaz aspertzen nintzenean horri ekiten nion. Zortzi kantu dira, Gandiagaren hitzak dituztenak, eta beste lau, dagoeneko ezagunak direnak. Hurrengo urteari begira, bestalde, nire sorkuntza lanez osatutako disko bat atera nahi nuke.
A. Disketxe berri bat sortzeko astia ere ba omen duzu.
G.M. Konpetentzia ona dela uste dut. Betidanik izan dut nire gauzak neure kontura egiteko gogoa. Norbere lanean sinestean dago gakoa. Keinu izena jarri diogu, eta lehenengo produkzioa Iparragirrerena izan da. Hankak, hala ere, lur gainean dauzkat, eta badakit zaila gertatuko dela proiektu hau aurrera eramatea, baina gogotsu nabil. Esate baterako, euskal kantautoreak Keinun grabatzea nahi nuke..., gehiago elkartzeko bidea eman lezake.
Aurten adibidez, oso kantaldi gutxi izan dira, eta gehienak kexu direla ematen du; soluzioak behar dira. Gure artean ere baterago ibil gintezke. Bakoitza bere bidetik doala ematen du, eta hori aldatzera jo beharko litzateke. Harreman sendoagoak beharko genituzke eta horretarako ahalegina egin. Protestak dauden artean behintzat!
A. Euskal komunikabideek euskal musikarekiko duten tratamendua egokia al da?
G.M. Bi norabide bereizi behar dira; batetik, guk eskaintzen dugun lana ea zer nolakoa den. Eta bestetik, ea laguntza handiagorik eman al daitekeen. Nire ustea da guk eskaintzen dugun musika, oro har, nahiko maila onekoa dela. Bestetik, nahiz eta jakin gure produktua minoritarioa dela, badago irratietan oihartzuna... gehiago batzuetan besteetan baino. Telebistak, egia esan, tratamendu oso eskasa ematen digu. Noizbait zerbait atera, baina oso gutxi. Nik uste, ez eskaparate moduko flash batzuk bota, baizik eta euskal musikaren mugimenduan gehiago sartu beharko lukeela. Bertsolaritzarekin egiten duen bezala, esate baterako. Zeren eta azken batean, eskaria eskaintzen denaren araberakoa izaten baita... Beste proiekzioa eduki dezaketen programak behar dira, ez flashak botatzea. Ez bakarrik kantari, kantuak nondik datozen azalduz eta abar, nork ez luke entzungo edozein kantariren ordu erdiko saioa?
Telebistak euskal kulturarekiko ardura bat baduela uste dut, eta hori eskatu behar zaio. Eta kultura bizia dena gehiago indartu beharko luke, egiten duena baino gehiago. Gainera, jendeak ondo hartuko lukeela uste dut. Baita prentsan ere, euskal kultura minoritorioa dela ikus daiteke, oso gutxi dira salbuespenak.
A. Geroari begira nondik jo beharko luke euskal musikak?
G.M. Jendea erakarri behar dugu, kantaldi gehiago behar dira eta entzuleekin komunikazio hurbilago bat lortu behar dugu hori "Iparragirre hegalaria"k lortu duela uste dut. Jendea hunkitu egin da, hori izugarria da; hori da arrakasta azken batean! Eskaintza hotzetatik ihes egin behar dugu, ez bakarrik kantatu, gure burua gehiago inplikatu behar dugu kantariok.
Patxi Sarriegi
42, 43


GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaBideoak
GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakAbeslariakMENDIBIL1
PertsonaiazMENDIBIL1
EgileezSARRIEGI1Kultura

Azkenak
Migratzaileak delinkuentziarekin lotu eta mugen kontrola areagotzearen alde egin du Pirinio Atlantikoetako prefetak

Espainiako Estatutik Frantziakora “legez kanpoko” gero eta migratzaile gehiago igarotzen direla argudiatuta, mugetako kontrolak indartzea begi onez ikusi du Pirinio Atlantikoetako prefetak. Migratzaileek delitu txikietan “eragin hautemangarria” dutela... [+]


Kanibalismoa bizirauteko

Poloniako Maszycka kobazuloan duela 18.000 urteko arrastoak topatu zituzten XIX. mendearen amaieran. Baina berriki giza hezurrak teknologia berriak erabiliz aztertu eta kanibalismo zantzu garbiak aurkitu dituzte. 

Ez da ikerlan bat ondorio horretara iristen den lehen... [+]


Aliatuen errekorrak

Porzheim (Alemania), 1945eko otsailaren 23a. Iluntzeko zortziak jotzear zirela, hegazkin aliatuak hiria bonbardatzen hasi ziren bonba su-eragileekin. Erasoak sarraski izugarria eragin zuen denbora gutxian. Baina Pforzheimen gertatutakoa itzalean geratu zen, egun batzuk lehenago,... [+]


Zer gertatu da DBH 2n? “Ezohiko bi jaitsiera handi” nabarmendu ditu ebaluazio diagnostikoak zientzia eta gaztelanian

Matematika, zientzia, euskara, gaztelania eta ingelesa konpetentzietan EAEko ikasleek duten maila neurtzen duen ebaluazio diagnostikoaren emaitza festan, 13-14 urteko ikasleek zientzia eta gaztelanian izan duten deskalabrua "zuhurtziaz" gogoetatzeko beharra adierazi... [+]


Eta hemen gaude berriro, erlijioa eskolan

Otsailaren 3an hasi da gure umeak eta gaztetxoak eskoletan aurre-matrikulatzeko garaia, eta urtero bezala gogoratu nahi genizueke zergatik ez zaigun ideia ona iruditzen erlijioan matrikulatzea. Iaz artikula bukatzen genuen esanez “askori idazki hau ezaguna egingo zaizue,... [+]


Donostiako emakume batek salatu du Ertzaintza bere aurka oldartu ostean ZIUan amaitu zuela, konorterik gabe

Emakumearen familiako kideek jarri dute salaketa Bilboko Kolonbiaren kontsulatuan. Otsailaren 1ean jasan zuen erasoa, Donostiako Manterola kaleko diskoteka baten atarian. Hainbat testigantzen arabera, konorterik gabe egon arren berari kolpeka jarraitu zuen ertzain batek.


La Furia. Mimoa eta indarra
“Cascante Euskal Herria bada, zergatik ez dira jotak euskal kultura?”

Ilezko prakak, gerritik oinetaraino, latexa besoetan eta soinean, eta adatsa laranja gori. Horrela aurkeztu du La Furiak bere bosgarren lan luzea: Ultra. Horrek guztiak ederki islatzen du rap abeslariaren apustua: dena eman, bere irizpideen arabera.


Pantailen erabileraren inguruko hausnarketak

Tranbia txiki Arratia Institutuko Guraso Elkartetik pantailen erabileraren inguruko hausnarketa bultzatu nahi dugu ikas komunitatean.

Azkenaldian kezka handia dago ume eta nerabeengan pantailek duten eragina dela eta. Ardura hori etxeko erabileratik eskola eta institutuetako... [+]


Hidrodukto batek zeharkatuko du Aiaraldea?

Petronorrek adierazi du asmoa duela hidrogenoa ekoizteko lantegia abiatzeko Bilboko Portuan eta erregai mota hori Tubacex, Tubos edota Vidrala enpresetara heltzeko, beharrezkoa izango dela hidroduktoa eraikitzea.


Hirigintza araudia malgutu eta etxebizitzen eraikuntza sustatzeko dekretua sinatu du Jaurlaritzak

Etxebizitza berrien promozioak ez atzeratzea da Eusko Jaurlaritzako Gobernu Kontseiluak onartu duen dekretuaren helburu nagusietako bat. Zentzu horretan, udalei "autonomia" gehiago emango diela ziurtatu du Denis Itxaso sailburuak.


2025-02-19 | Nicolas Goñi
Mozambiken kontratatu zituen militarren torturak isilpean gorde ditu Total multinazionalak

Mozambiken gas eremu zabal batean erauzketa prozesu bat martxan ezartzeko prest zen 2020an TotalEnergies enpresa frantsesa, eta gunearen segurtasuna bermatzeko Mozambikeko unitate militar bat kontratatu zuen. Baina Afrikan egitekoa zuen "inoizko inbertsio pribaturik... [+]


Izena duenak badu izena

Bai, bai, holaxe. Ez naiz harago joatera menturatzen. Pleonasmo bat dela? Tautologia bat agian? Baliteke, baina egia-oste deitzen dioten garai honetan, oinarri-oinarrizko egitateak beharrezkoak dira. Begira, bestela, “Ez da ez!” lelo indartsuari. Bagenekien hori... [+]


2025-02-19 | Castillo Suárez
Porcelana Irabia

Baneukan lagun bat Porcelana Irabian lan egin zuena itxi zuten arte, eta jatetxe edo taberna batera joaten ginen aldiro kikara eta plateraren ipurdia begiratzen zituena pieza non egina zegoen jakiteko. Gauza bera egiten dut nik gauza zaharren azoketara joaten naizenetan:... [+]


Eguneraketa berriak daude