"Artista bakarrik egon da beti, eta horrela jarraituko du"
Ziburun bildu gara nazioartean jadanik ospe handia duen pintore donostiar honekin. Gaur taldearen sortzaileetariko bat, urte askotan hamaikatxo erakusketa eta sari eskuratu ditu. Hala ere, ospeak ez dio sormenik lokartu, eta bere gela erakustean, burutzen ari den filmearen zati batzuk ikusi ditugu. Ia berrogei urtez lanean aritu arren, ez dio etenik eskaintzen bere arte ekoizpenari. Oraindik ez. Pintatzea arnasa hartzea bezain beharrezkoa zaio nonbait.
Zenbait koadro egin nituen, baina arte munduan orokorki gertatzen ari ziren gauza guztiak ulertzearekin nahikoa lan banuen. 1954 zen, eta berrikuntzak pil-pilean zeuden. Oso bortitza izan zen neretzat, eta bortxaketa hori, hala ere, oso interesgarria iruditzen zitzaidan, gizondu egin bait ninduen. Hausdura bat izan zen, eta hori nere ustez beharrezkoa da.
Paperean sartu nintzen, eta koadroa amaituta zegoela konprenitu nuen. Horregatik da pintzelkada bakarrekoa, hurrengoa zuloak betetzeko besterik ez litzatekeelako. Dramatikoa da, ez bait dakizu zer gertatuko den gero. Baina oso argi neukan ezinezkoa zitzaidala etikoki ezer gehiago pintatzea. Bolada batez behintzat. Ordurako lehen seme-alabak jaioak ziren, eta beren heziketara zuzendu nituen nere indarrak.
Bi urtez egon nintzen pintatu gabe. 1965ean hasi nintzen berriro, eta estiloa guztiz kontrakoa izan zen. Hiru urte beranduago lehen filmearekin hasi nintzen. Horrek nahiko denbora mantendu ninduen lanpeturik.
Nere lanak egiten ditudanean ez dut ikuslea kontuan izaten. Ikusle bakoitza mundu bat da, eta ezin zara bakoitza asetu nahian ibili. Artea benetakoa baldin bada, jendea konturatu egiten da. Jendea ez da leloa.
Uste dut eremu guztiak erakargarriak direla. Tresna gutxiena da. Nik adibidez, nere lan gehienak paperean egin ditut, oihalak oso garestiak direlako. Materialak ez du axola. Materiak inoiz ez du sorkuntza ordezkatu behar.
Neure esperientzia pertsonala, haurra nintzenean, ez zen oso betegarria izan. Eskolan ematen genuena ez zitzaidan batere interesgarria iruditzen. Ezta erabilgarria ere. Eskolan gustatzen zitzaizkidan gauza bakarrak lorategi botanikoa, frontoia eta irakurketa orduak ziren, beste guztia alferrikako denbora galtzea iruditzen zitzaidan. Hilabete osoak pasatu nituen gelatik azaldu gabe. Mendira joaten nintzen.
Horregatik, nere haurrei beste zerbait eskaini nahi nien. Freinet sistema egokiena iruditu zitzaidan, haurren sormena errespetatu eta bultzatu egiten duelako.
Filme bat ere egin zuten. Denak umeak ziren baina filme bat egiteko gai zirela erakutsi zuten. Nik egin nuen gauza bakarra materiala ematea izan zen. Oso aberatsa da haurren sormena. Guztiena.
Garai informalistako euskal artista gehienok izan dugu harremana Ugartetarrekin eta harremanak errespetoan oinarritzen ziren. Harreman horien emaitzak Estatuarekin izandakoenak baino askoz ere aberatsagoak dira, Juan Ugartek bere erabakiak hartzen dituelako. Berak pertsonalki erabakitzen du. Juan Ugarte gehiago beharko lirateke.
Edozein Gobernuk, Eusko Jaurlaritzak adibidez, aholkulari talde bat du. Aholkulari horiek dirua irabazten dute eta ekonomia nazionalak kontseilari eta aholkularien eskutan amaitzen du, sormenerako oso diru gutxi geratuz. Gizon handi batek duela mende bat zioen bezala, guztiak bizi dira arteari esker, artistak ezik.
Bitartekaritzaren bidez erabakiak hartzen dituztenak babestea besterik ez da nahi izaten. Horrela, Kultur kontseilariak akats bat egiten badu, errua bere taldearena da. Horregatik nahiago dut partikular batekin aritu, askoz ere zuzenagoak eta bizkorragoak bait dira prozesuak. Gainera, askoz ere merkeagoa ateratzen da. Kulturarako diru publikoa burokratengana doa.
Administrazioa baldarra eta zinikoa da. Ez dago elkarrizketarik bera eta artisten artean. Ezin da ahaztu Jaurlaritzan elizgizon ohi asko dagoela, eta Elizaren ikasketek menpekotasun harremanak ezartzen dituela. Horrela heziketa hori jaso duen politikari bati oso zaila zaio mentalitate laikora aldatzea, eta faxismo hutsean mugitzen da. Horren ondorio da egungo politika, eta horregatik gaude gauden egoeran. Eta artistei geratzen zaigun aukera bakarra duintasuna eta energia mantenduz jarraitzea da. Argi daukat artista bakarrik egon eta egongo dela beti. Hau da bere errealitatea.
Museoak artisten ikasgunea dira batipat, hemengo politikariak oraindik konturatu ez diren arren. Museoen lehen bezeroak artistak dira. Gero zaletu amorratuak daude, eta hauen ondoren jakinminez inguratzen direnak. Azkenik, patata frijituekin azaltzen direnak daude, larrera bezala ehundaka bidaltzen dituztenak.
Beraz, artistak izanik lehen bezeroak, ezin da ulertu geurea den museo bat ez egotea. Indarra eta dirua alferrik galtzea da. Horrela egoneza sortzen da artisten artean, besterik ez. Herri serio batek ez du kultura alokatzen, egin baizik.
NORTASUN AGIRIA
1932an jaio zen, Donostiako Easo Plazan
Iparragirre bere berramonaren etxean hil zen
Zazpi seme-alaba ditu, eta guztiek artista ospetsuen besoetakoak dira
Ordenagailuak gorroto ditu
Etorkizunean urteetan zehar egin izan dituen marrazki erotikoekin liburuska bat osatu nahi du
Pariseko Louvre Museora joatea oso gustokoa du, eta azken aldian sail egipziarrean igarotzen ditu orduak
Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]
Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.
Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.
Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Polizia etxegabetzea geratu nahi zituzten herritarren aurka oldartu da eta hainbat lagun zauritu ditu. Azkenean, etxegabetzea atzeratu duela jakinarazi du epaitegiak.
Gaur, azaroak 21, Mastodon.eus komunitateak sei urte bete ditu. Urteurrena ospatzeko Gure aukera, sare libreak kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Izan ere, azken asteetan “eXodoa” ematen ari da: erabiltzaile asko X-tik ihes egiten ari dira, sare... [+]
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
.jpg)
Abenduaren 5ean Ikasle Goizarekin hasiko dute azoka. Hurrengo egunean Gazte Eztanda eguna egingo dute, eta gazteei zuzendutako hamaika jarduera egongo da. Egun berean, iazko Sormen Beka irabazi zuen Argizagi. Zubiak adiskidetasunerantz telesailaren aurkezpena egingo du Marramiau... [+]
ARGIAko lantaldeak bat egin du Mastodon.eus-ek bere seigarren urtemugan abiatutako Gure aukera, sare libreak atxikimendu kanpainarekin.
Mastodon.eus euskal fedibertsoko instantzia agian nagusiak sei urte bete ditu gaur. Urteurrena ospatzeko "Gure aukera, sare libreak" kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Efemeridea une interesgarri batean dator: Elon Musk-ek, X/Twitterren jabeak,... [+]
Gipuzkoako Lurralde Auzitegiaren ustez, bideo bateko irudietan ikusten denak "talka" egiten du Ertzaintzaren atestatuarekin, eta Amaia Zabarte foam bala batekin zauritua izan zenaren "ebidentzia erakusten" du, Noticias de Gipuzkoa-k jaso duenez.
Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena.