"Artista bakarrik egon da beti, eta horrela jarraituko du"
Ziburun bildu gara nazioartean jadanik ospe handia duen pintore donostiar honekin. Gaur taldearen sortzaileetariko bat, urte askotan hamaikatxo erakusketa eta sari eskuratu ditu. Hala ere, ospeak ez dio sormenik lokartu, eta bere gela erakustean, burutzen ari den filmearen zati batzuk ikusi ditugu. Ia berrogei urtez lanean aritu arren, ez dio etenik eskaintzen bere arte ekoizpenari. Oraindik ez. Pintatzea arnasa hartzea bezain beharrezkoa zaio nonbait.
Zenbait koadro egin nituen, baina arte munduan orokorki gertatzen ari ziren gauza guztiak ulertzearekin nahikoa lan banuen. 1954 zen, eta berrikuntzak pil-pilean zeuden. Oso bortitza izan zen neretzat, eta bortxaketa hori, hala ere, oso interesgarria iruditzen zitzaidan, gizondu egin bait ninduen. Hausdura bat izan zen, eta hori nere ustez beharrezkoa da.
Paperean sartu nintzen, eta koadroa amaituta zegoela konprenitu nuen. Horregatik da pintzelkada bakarrekoa, hurrengoa zuloak betetzeko besterik ez litzatekeelako. Dramatikoa da, ez bait dakizu zer gertatuko den gero. Baina oso argi neukan ezinezkoa zitzaidala etikoki ezer gehiago pintatzea. Bolada batez behintzat. Ordurako lehen seme-alabak jaioak ziren, eta beren heziketara zuzendu nituen nere indarrak.
Bi urtez egon nintzen pintatu gabe. 1965ean hasi nintzen berriro, eta estiloa guztiz kontrakoa izan zen. Hiru urte beranduago lehen filmearekin hasi nintzen. Horrek nahiko denbora mantendu ninduen lanpeturik.
Nere lanak egiten ditudanean ez dut ikuslea kontuan izaten. Ikusle bakoitza mundu bat da, eta ezin zara bakoitza asetu nahian ibili. Artea benetakoa baldin bada, jendea konturatu egiten da. Jendea ez da leloa.
Uste dut eremu guztiak erakargarriak direla. Tresna gutxiena da. Nik adibidez, nere lan gehienak paperean egin ditut, oihalak oso garestiak direlako. Materialak ez du axola. Materiak inoiz ez du sorkuntza ordezkatu behar.
Neure esperientzia pertsonala, haurra nintzenean, ez zen oso betegarria izan. Eskolan ematen genuena ez zitzaidan batere interesgarria iruditzen. Ezta erabilgarria ere. Eskolan gustatzen zitzaizkidan gauza bakarrak lorategi botanikoa, frontoia eta irakurketa orduak ziren, beste guztia alferrikako denbora galtzea iruditzen zitzaidan. Hilabete osoak pasatu nituen gelatik azaldu gabe. Mendira joaten nintzen.
Horregatik, nere haurrei beste zerbait eskaini nahi nien. Freinet sistema egokiena iruditu zitzaidan, haurren sormena errespetatu eta bultzatu egiten duelako.
Filme bat ere egin zuten. Denak umeak ziren baina filme bat egiteko gai zirela erakutsi zuten. Nik egin nuen gauza bakarra materiala ematea izan zen. Oso aberatsa da haurren sormena. Guztiena.
Garai informalistako euskal artista gehienok izan dugu harremana Ugartetarrekin eta harremanak errespetoan oinarritzen ziren. Harreman horien emaitzak Estatuarekin izandakoenak baino askoz ere aberatsagoak dira, Juan Ugartek bere erabakiak hartzen dituelako. Berak pertsonalki erabakitzen du. Juan Ugarte gehiago beharko lirateke.
Edozein Gobernuk, Eusko Jaurlaritzak adibidez, aholkulari talde bat du. Aholkulari horiek dirua irabazten dute eta ekonomia nazionalak kontseilari eta aholkularien eskutan amaitzen du, sormenerako oso diru gutxi geratuz. Gizon handi batek duela mende bat zioen bezala, guztiak bizi dira arteari esker, artistak ezik.
Bitartekaritzaren bidez erabakiak hartzen dituztenak babestea besterik ez da nahi izaten. Horrela, Kultur kontseilariak akats bat egiten badu, errua bere taldearena da. Horregatik nahiago dut partikular batekin aritu, askoz ere zuzenagoak eta bizkorragoak bait dira prozesuak. Gainera, askoz ere merkeagoa ateratzen da. Kulturarako diru publikoa burokratengana doa.
Administrazioa baldarra eta zinikoa da. Ez dago elkarrizketarik bera eta artisten artean. Ezin da ahaztu Jaurlaritzan elizgizon ohi asko dagoela, eta Elizaren ikasketek menpekotasun harremanak ezartzen dituela. Horrela heziketa hori jaso duen politikari bati oso zaila zaio mentalitate laikora aldatzea, eta faxismo hutsean mugitzen da. Horren ondorio da egungo politika, eta horregatik gaude gauden egoeran. Eta artistei geratzen zaigun aukera bakarra duintasuna eta energia mantenduz jarraitzea da. Argi daukat artista bakarrik egon eta egongo dela beti. Hau da bere errealitatea.
Museoak artisten ikasgunea dira batipat, hemengo politikariak oraindik konturatu ez diren arren. Museoen lehen bezeroak artistak dira. Gero zaletu amorratuak daude, eta hauen ondoren jakinminez inguratzen direnak. Azkenik, patata frijituekin azaltzen direnak daude, larrera bezala ehundaka bidaltzen dituztenak.
Beraz, artistak izanik lehen bezeroak, ezin da ulertu geurea den museo bat ez egotea. Indarra eta dirua alferrik galtzea da. Horrela egoneza sortzen da artisten artean, besterik ez. Herri serio batek ez du kultura alokatzen, egin baizik.
NORTASUN AGIRIA
1932an jaio zen, Donostiako Easo Plazan
Iparragirre bere berramonaren etxean hil zen
Zazpi seme-alaba ditu, eta guztiek artista ospetsuen besoetakoak dira
Ordenagailuak gorroto ditu
Etorkizunean urteetan zehar egin izan dituen marrazki erotikoekin liburuska bat osatu nahi du
Pariseko Louvre Museora joatea oso gustokoa du, eta azken aldian sail egipziarrean igarotzen ditu orduak
Kataluniako azken hauteskundeetako eta Europako hauteskundeetako emaitzetatik abiatuta, presio turistiko handiena bizi duten Herrialde Katalanetako herrietan eskuin muturraren botoak nola egin duen gora aztertuko dugu.
Carles Puigdemonten ihesaldiaren bertsio bat kontatu du La Vanguardiako kazetari Mayka Navarrok, "iturri ofizialetatik lortua". Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu erabili zituzten mossoak nahasteko. Puigdemontek “gaur edo bihar” hitz... [+]
Mende batean, Baionako Euskal Museoak izan duen bilakaeraz erakusketa berezia sortu dute. Argazki, tindu edo objektuak ikusgai dira. 1924an William Boissel Bordaleko militarrak bultzatu zuen museoaren sorrera, "euskal herri tradizionalaren" ondarea babesteko... [+]
Egia esan, pena ematen dit kritika honi izenburu hau ipintzea. Bizeten Carmen oso opera ederra da, sentimendu unibertsalak jorratzen dituena, hala nola pasioa, jeloskortasuna, maitatuaren posesioa, independentzia... Eta hori guztia musika-lan bikaina oinarri hartuta. Baina... [+]
Bi bortxaketa eta beste sei erasoren salaketa zuzenak jaso ditu Gasteizko Mugimendu Feministak. Elkarretaratzea egin du erasoak salatzeko txosna gunean, ostegunean. Gasteizko Udalak elkarretaratzea ostiralean 11:00etan egin du. Erasoen harira ez dute inor atzeman, momentuz.
Martxoaren 5ean zabaldutako auto batek armarria “kentzea edo ezabatzea” agindu zuen, “jarrera politiko baten aldeko posizionamendua” dela eta “neutraltasun politikoaren aurka” egiten duelako. UPNk jarri zuen salaketa, eta Atarrabiako alkate... [+]
Bizkaiko e28 koordinadorak salatu du kide trans lodi batek eraso lodifoboa pairatu duela Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean.
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
UPNk mozioa aurkeztu du Tafallako udalbatzan gobernu taldeari eskatzeko bertan behera utz dezala Raimundo el Canastero musika taldearekin zuen kontratua jaietan kontzertu bat egiteko. Lizarrako jaietan izandako polemikaren ondoren etorri da zentsura eskaera. PSN batu zaio... [+]
Kultura eta Hizkuntza Politikako sailak nagusiki gaztelania darabilten hedabideetan "euskarazko albisteak areagotzeagatik" diru-laguntzak banatu ditu beste urte batez. Ia milioi bat euro banatu dute Noticias, Gara eta Vocento hedabide taldeen artean, artikulu batzuk... [+]
Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.
Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.
Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.
Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]
