«Frantsesa beldur da, bere hizkuntza babestu nahi du»


2021eko uztailaren 19an
Thierry Delobel, Ikas-bi-ko arduraduna:
«Frantsesa beldur da, bere hizkuntza babestu nahi du»
ARGIA. Klase elebidunetako ikasle batzuek diplomarentzat gai bat euskaraz lantzea erabaki dute. Nolaz?
T. DELOBEL. Irakaskuntza elebiduneko lehen belaunaldiak Lizeoko lehen urtetik Historia Geografia gaia euskaraz landu izan du. Horrela izaki, normala iruditzen zitzaien azterketa ere euskaraz egitea. Seaskak lehenagatik arazoak izan zituela jakinik, Donibane Lohizuneko Lizeoko arduradunak bildu eta Akademiako errektorearengana jo genuen azaroan. Erantzuna maiatzean eskuratu dugu, guraso bati bidali zaion gutun baten bitartez. Bertan, lehenagatik erantzun bat emana zela jartzen zuen, ezezkoak baliagarri jarraitzen zuela. Eskola elebidunek horrelako eskakizunik ez dute egin orain arte, eta informatu egin ginen. Horrela, gure galdera Seaskarekin nahastu zutela ohartu ginen. Ikasleek eta gurasoek ezetzaren aurka joatea erabaki zuten eta beraz, azterketa euskaraz egin dute.
Kontraesan askoren aitzinean gaude. Alde batetik, azterketa nazionala dela diote, eta frantsesez iragan behar dela. Baina ados dira ikasleen dossierrak kontuan hartzeko, irakaskuntza beste hizkuntza batean eramana izan delarik. Honek adierazten du ereduak aldatzen direla komeni delarik, edota egiten den presioarengatik ere. Adibidez, desagertu diren hizkuntzekiko lotura edo grekera mantentzeko.
Orain arte ez zen honelako kasurik gertatu. Gure irakaskuntza elebidunaren maila neurtzeko tresnarik ez dugu oraindik, eta Administrazioak gure galderari erantzun bat eman behar dio. Kopiak lortuko ditugunean, Auzitegi Administratiboaren aitzinean kezka bat jarriko dugu beste elkarte butzuekin batera.
Bestalde gogoratu behar da galdera berdina pausatuko dela unibertsitate aurreko azterketarentzat, hemendik zenbait urtetan, eta aitzinetik ereduak aldatu beharko dira.
A. Nola esplikatzen duzu Administrazio frantsesaren jarrera?
T.D. Europako kontseiluak hizkuntza minorizatuei buruzko txosten bat izenpetzea proposatuko die estatu desberdinei datorren udazkenean, baina Frantziak hasieratik txosten honen aurka bozkatu du. Frantsesa Europaren aitzinean beldur da, bere hizkuntza babestu nahi du. Nola ulertu bestela datozen hogei urteetan hezkuntza politika guztia Parisen erabaki beharra.
Bestalde EAE eta Akitaniako Erregioaren artean izugarrizko zubi ekonomikoak daude martxan. Euskara ezin daiteke harreman horietatik kanpo utz. Hizkuntz politika bertan erabaki beharko litzateke. Administrazio egiturak zaharkituak dira. Beharrak aldatu dira.
A. Klase elebidunak zabaltzen ari ote dira?
T.D. Irakaskuntza publikoan, ikasle kopuruaren erdia baino gehiago prest dago irakaskuntza elebiduna jarraitzeko. Gaur egun, nor bere herrian ongi bizitzeko gogoa emendatu da. Hizkuntza asko ikasteko lema ere zabaldu egin da, eta horrekin batera kontzientzia indartu egin da.
Ixabel Etxeberria
23


GaiezGizarteaIrakaskuntzEskolakIkas-Bi
PertsonaiazDELOBEL1

Azkenak
Amatasunaren giltzarik gabe

AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea:  Elena Diaz.
Zuzendaritza:  Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]


Bayrouren aurkako zentsura mozioak porrot egin ondoren, Herritar Fronte Berria zatituta dago

Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.


2025-01-17 | ARGIA
Hasi da denboraldia, Saizarren eta Alorrenenean txotxa irekita

Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.


Iruñeko Erorien Monumentuaren eraispena eskatzeko manifestazioa egingo dute larunbat honetan Iruñean

Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]


2025-01-17 | Oihane Artetxe
Urratutako haurtzaroa: indarkeria instituzionala gure testuinguruan

Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]


2025-01-17 | ARGIA
Spoiler, gurasokeria, ziborg, santujale eta guakamole, Euskaltzaindiaren Hiztegiko azken eguneratzeen artean

2024ko bigarren seihilekoaren lanaren emaitzak jaso ditu Euskaltzaindiak. Forma berriak eta aurretik zeudenen osatzeak aurkeztu ditu. Forma berrietan, oraingoan, batez ere, sukaldaritzako hiztegia landu dute. EITB eta Berria-ko edukiak hartu dituzte iturritzat.


Jesus Carrera “diktadurak sortutako egoera bidegabeen biktimatzat” aitortu du Hondarribiko udalak

Jesus Carreraren erailketaren 80 urteurrenean udal adierazpena plazaratu dute Hondarribiko udalbatza osatzen duten alderdi politiko guztiek.


Tokiko espezieekin osatutako basoa landatzeari ekingo diote igandean Arrankudiaga-Zollon

Lursailaren jabeak hitzarmena sinatu du Lurgaia Fundazioarekin eta Sagarrak talde ekologistak deialdia zabaldu du landaketara batzeko. Zaraobe Institutuko ikasleak asteartean aritu ziren zuhaitzak landatzen.


2025-01-17 | Antxeta Irratia
Dagoeneko 1.000 autoinkulpaziotik gora bildu ditu J’accuse kanpainak

Irunen autoinkulpazio sinadurak biltzeko deia luzatu dute San Juan plazan urtarrilaren 18an, larunbatarekin, 10:00etatik 13:00era. Urtarrilaren 26an «modu masiboan» Irunen hasiko den manifestazioan parte hartzera deitu dute eragileek, «migrazio politika... [+]


2025-01-17 | Gedar
Soraluzen ‘desokupei’ aurre egiteagatik deklaratu beharko du lagun batek

 Ekainaren 5ean bota zituzten Desokupacyl enpresako bi matoi Sorazuletik, eta bi pertsona identifikatu zituen Poliziak. Urtarrilaren 29an deklaratu beharko du haietako batek.


Ezezkoa eman dio Eskoriatza eta Aramaio arteko parke eolikoari Espainiako Gobernuak

Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demokratikorako Ministerioak atzera bota du Statkraf multinazionalak Araba eta Gipuzkoa artean eraiki nahi zuen Itsaraz parke eolikoa.


Bizkaiko Foru Aldundiko langileen eta euskararen alde elkarretaratzea egin dute Bilbon

Euskalgintzaren Kontseiluak eta Bizkaiko Foru Aldundiko langileak elkarretaratzea egin dute langileen egonkortzearen eta euskalduntzearen alde.


2025-01-16 | Euskal Irratiak
Laborantzari buruzko ikuspegi desberdinak agerian, Departamenduko Laborantza Ganbararako bozetan

Departamenduko Laborantza Ganbarako hauteskundeen kanpaina abiatu da. Urtarrilaren 14an bozetara aurkezten diren hiru sindikatuen ordezkariekin bi oreneko eztabaida sakona antolatu zuten Euskal Hedabideek, osoki euskaraz.


Eguneraketa berriak daude