"Gaur egungo gizarteak gehiegi eskatzen dio Administrazioari"

Fernando Spagnolorekin ekonomiaz eta Gipuzkoako Donostia Kutxaz
FERNANDO SPAGNOLO
"Gaur egungo gizarteak gehiegi eskatzen dio Administrazioari"
Eusko Jaurlaritzako Ekonomi eta Hazienda kontseilari izan zenak ahaztuxe du administrazio mundua. Ez, ordea, ekonomia. Arlo horri ekin zion gaztetandik eta horretan dihardu orain ere. Gipuzkoa Donostia Kutxako lehendakari izendatu dutenetik, bere bizitzako lanik gustokoenari heldu diola dio harro.
ARGIA. Gipuzkoa Donostia Kutxara aldaketarik helduko dela iragarri duzu. Zertan datza aldaketa?
F. SPAGNOLO. Eskala-ekonomiari dagozkion hainbat gauza ez ditugu oraindik martxan jarri. Estruktura bakarra sortu nahi izatean, bi estrukturetako kolektiboak biltzen dituzu, eta beraz, bikoiztasunak sortzen dira. Azken finean, jende gehiegi dago. Hori konpontzeko, aurretiazko jubilazioa ezarriko dugu 25 urtetik gora bertan lanean daramatzatenentzat. Bestalde, langilegoaren batez besteko edadea 43 urtekoa da, beraz, handia. Jubilazio hauek oraingo jende kopurua urrituko duten neurrian, gazteagoek hurbiltzeko aukera izango dute.
A. Gauregun 1.800 langile dituzue. Zenbatean, utzi nahi duzu plantila?
F.S. Egia esan, kopururik ez dago zehaztuta. Printzipioz 55 urtetik gorakoak 150 dira. Ez dira, noski, denak jubilatuko. Batzuei ez zaie eskainiko, eta beste batzuek ez dute nahiko. 50-55 urte bitartekoak 300 dira, gutxi gora hehera. Edadearen oreka bilatu behar da, eta egitura egokia aurkitu. Inor behartu gabe noski, eta funtzionamenduari oztoporik jarri gabe.
A. Gipuzkoa Donostia Kutxari helburuak ahaztuxe izatea kritikatu izan zaio, laguntza sozialei jaramon gutxiago egitea, alegia.
F.S. Bankuak, urtealdi bakoitzaren amaieran, diru kopuru bat hainbat gastutarako edo inbertsiotarako jaso arren, gainerako dirua akzionisten artean banatu behar izaten du. Kutxetan mekanismoa antzekoa da baina ez dute akzionistarik ez dute kapitalik. Kutxaren jabeei, kasu honetan gipuzkoarrei, obra sozial baten bidez itzultzen zaizkie irabaziak. Bultzatzen duen obra soziala ez da akaso egokiena, baina hori besterik da. Hainbat obra soziali orain dela 50 urte ekin zitzaien, Administrazioa ez bait zen lan horietan jartzen, baina geroztik izugarri garatu dira. Administrazioak, eta Kutxak duela 50 urteko obrekin jarraitzen du oraindik Bikoiztasunak daude, beraz.
A. Zertan lagun dezake gehien, zure ustez, Gipuzkoa Donostia Kutxak?
F.S. Ekintza puntualak egin behar ditu Kutxak. Batez ere gai kulturalei ekin behar die. Ezin du, bederen, lotura handiko edo epe luzeko proiektuetan hasi. Ezin ditugu horrelako konpromezuak hartu, eta gaiei, ekitekotan, epe motzean bukatzen direnei ekin behar zaie. Aktibitate soziala, hala ere, ez da aldatuko, Kutxaren helburua betetzeari utziko litzaioke bestela.
A. Industri birmoldaketa gertatu zenean Ekonomi eta Hazienda kontseilaria zinen. Nahiz eta arazoa Idustria Kontseilaritzak gehiago eraman, han zinen. Zer balorazio duzu birmoldaketaz?
F.S. Sektore batzuk zorionez edo zoritxarrez, etengabeko birmoldaketan mantsoagoak ziren, baina gaur egun izugarri azkarrak dira. Sektore batzuk egunez egun abiadura horretara egokitzen ez badira, halako batean birrantolaketa askoz ere gogorrago bati ekin behar izaten diote. Eta horixe bera gertatzen ari da. Birmoldaketari ekiteko kuraia behar da, kalte humanoak handiak izaten bait dira, eta sekula ez da asmatzen. Halako sektorean hainbeste pertsona soberan dagoela esatea erraza da oso. Baina ez nuke izan nahi pertsona horiek bota behar dituen nagusia. Halako sektorea egoeta horretan ote dagoen gehiengoak asmatzen du, baina gero horri eman beharreko irtenbideak normalean oso gogorrak izaten dira eta ez da behar bezain gogor jokatzen. Horregatik, birmoldaketa prozesua ia etengabea izaten da.
A. Birmoldaketa beharrezkoa izango da, baina sektore bateko jendea soberan baldin badago, jende horri beste aukeraren bat eskaini behar zaio.
F.S. Nork eskaini behar dio? Merkatu ekonomia batean gaude ala ez gaude? Hala baldin bazaude, hala zaudela aitortu hehar duzu, jendearen iritzia errespetatuz noski. Enpresak sortzekeo ekimena, pribatua da. Birmoldaketarik baldin badago, jendea soberan baldin badago, jendea Administrazioan hasten da ate joka. Gaur egungo gizarteak gehiegi eskatzen dio Administrazioari. Eta honi, hainbat funtzio asumitu behar duen neurrian, ez zaio dirurik geratzen.
Ekonomia liberatzen den neurrian konpetentzia gero eta gogorragoa izango dela onartu behar da. Baina positiboa da hori.
A. Asko dakizu Kontzertu Ekonomikoaz. Kupoaren Legea negoziatzea ere egokitu zitzaizun. Zer iritzi duzu lortu berri den akordioari buruz?
F.S. Ona iruditzen zait, baina arazoak beste bide batetik datoz. Zenbat inbertitzen ote duen Estatuaren Administrazioak asumitu ez diren konpetentzietan, esate baterako adierazgartia da. Kupoak erlazio finantzieroa zehazten du. Gero, Administrazio bakoitzak askatasuna du dirua nahi duen moduan gastatzeko. Estatu espainiarrak, askatasuna bai bait dauka, ez dirudi Euskadiri nahikoa errekurtso bideratzen dionik. Dena den, beste hainbat kontutan diru kopuru inportanteak eskaintzen dizkio. Ez da erraza denak konformatzea.
A. Kontzertu Ekonomikoak, hala ere, baditu arazoak...
F.S. Kontzertu Ekonomikoa artikulu bakarrez erabakitzen da, ez da mamia bozkatzen. Alegia, artikuluari emendakinik ezin zaio egin. Legeari baiezkoa ala ezezkoa emateko bozkatzen da soilik. Orain, bizgarri fiskalekin eta erreularizazioarekin, besteak beste, arazoak dituzte. Nork bere modura ulertzen bait du. Azken finean bi aldeek erabakitako gauza da. Gu biok halakori huruz hitzarmen batera heltzen bagara, interpretazioan, hitzartutakoa ulertzeko moduan ere konforme jarri beharko dugu. Gero ezin dugu auzitegietara jo, ez da zintzoa. Baina hor dabiltza.
A.Kontzertu Ekonomikoak ez du askatasun ekonomiko nahikoa eskaintzen. Hori dela eta, bankua sortzea ere aipatu izan da. Zer diozu horri buruz?
F.S. Gaur egungo eskaera sozialaren aurrean? Administrazioak ez du nahikoa diru sekula. Ez hemen, ez Txinan, ez inon. Baina, estatu batek bere baitako nazionalitate batekin izan lezakeen akordioari dagokionez, Kontzertu Ekonomikoa bezain hitzarmen zabalik ez dago Europa osoan. Eta akaso Kanadako estaturen bat kenduta, ia mundu osoan ere ez dagoela esango nuke. Diru kopuru hori, beraz, ez da nahikoa, baina halako bost ere ez lirateke nahikoa izango, mugarik ez bait dago.
Orohar, hitzarmen hori ona da. Euskadiri, inbertsiorako, proiektuetarako, zernahirako diru gehiago pilatzea komeni baldin bazaio, horretarako balio lezake bankuak. Baina ez lituzke sekula, Kontzertu Ekonomikoak eskaintzen ez dituen errekurtsoak sortuko. Ez da hori Bankua sortu nahiaren arrazoia. EAEko kutxek Espainiako Bankuan 150 bat milioi pezeta dituzte. Kopuru hori Euskadiko Banku batek kudeatuko balu, hainbat gauza egin ahal izango lirateke. Baina arriskua ere izugarria izango luke. Dirua uzten denean bueltatzeko izan ohi da, baina bueltatzen ez bada...
A. Bankuaren proiektuak, dena den, aurrera jotzen du, ezta?
F.S. Administrazioa aspaldi utzi nuen eta gauza handirik ez dakit. Egunkarietan irakurri ahal izan dudanez, badirudi aurrera jotzen duela asmoak. Orain dela gutxi, enpresariak bilduta egon ziren hemen, Kutxako bulegoetan. Lehendakaria ere bertan zen, eta bankuaren alde zegoela eta bultzatuko zuela aipatu zuen. Ez dakit, zer nolako bankua bultzatu nahi ote duen. Alegia, dirua bildu eta gero mailegatu egingo al du? Ala, kontrol eta inspekzio lana bakarrik egingo du, besterik gabe? Banku horren funtzioa zehaztu gabe dago.
A. Zer diozu Soltxagaren politikari buruz?
F.S. Gaizki iruditzen zaidala esan beharko nuke, dirudienez. Baina ez da horrela. Helburuak ulergarriak dira, oinarrian konforme nago jarritako ardatzarekin. Bateratasunera jo behar dela uste dut. Gero, dekretukada bezalako neurriak... neurriz kanpoko prepotentziaz jokatzen du Soltxagak, baina balentria ezin zaio ukatu. Estilo txarra du, hori da arazoa.

NORTASUN AGIRIA:
Fernando Spagnolok, bere abizena dela eta, bromak egiten ditu maiz
Golfa, pala eta irakurtzea gustokoak ditu, baina afiziorik maiteena lagunekin elkartean afaltzea du
Donostian biziko litzateke beti, nahiz eta lanari dagokionez irtenbide gehiago izan Barcelonan edo Madrilen
Ikasle zelarik, ikasgelako azkerrenetariko bat zen, eta oso gaztetatik zekien bere bokazioa ekonomia zela
Bidaiatzekotan, lasai eta eroso, motxilak eta campingak alde batera utzita


Garbiñe Ubeda
35-38

GaiezEkonomiaBesteak
GaiezEkonomiaerbitzuakBanka
PertsonaiazSPAGNOLO1
EgileezUBEDA1Ekonomia

Azkenak
Su artifizialak

Bitxia egiten zait oso askok su artifizialei dieten miresmena. Ikuskizunak sortzen duen itsutasun eta gorreria aukeran nonahi. Ni uxatu egiten nau giro piroteknikoak. Baina onartzea besterik ez daukat gehiengo batek horretan murgilduta bizi nahi duela; besteak beste, sistema oso... [+]


Herrialde Katalanetako herririk turistikoenak, eskuin muturraren bozen biltoki

Kataluniako azken hauteskundeetako eta Europako hauteskundeetako emaitzetatik abiatuta, presio turistiko handiena bizi duten Herrialde Katalanetako herrietan eskuin muturraren botoak nola egin duen gora aztertuko dugu.


Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu
Puigdemontek nola egin zien iskin poliziei?

Carles Puigdemonten ihesaldiaren bertsio bat kontatu du La Vanguardiako kazetari Mayka Navarrok, "iturri ofizialetatik lortua". Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu erabili zituzten mossoak nahasteko. Puigdemontek “gaur edo bihar” hitz... [+]


2024-08-09 | Euskal Irratiak
Baionako Euskal Museoak ehun urte bete ditu aurten

Mende batean, Baionako Euskal Museoak izan duen bilakaeraz erakusketa berezia sortu dute. Argazki, tindu edo objektuak ikusgai dira. 1924an William Boissel Bordaleko militarrak bultzatu zuen museoaren sorrera, "euskal herri tradizionalaren" ondarea babesteko... [+]


Sustantziarik gabea

Egia esan, pena ematen dit kritika honi izenburu hau ipintzea. Bizeten Carmen oso opera ederra da, sentimendu unibertsalak jorratzen dituena, hala nola pasioa, jeloskortasuna, maitatuaren posesioa, independentzia... Eta hori guztia musika-lan bikaina oinarri hartuta. Baina... [+]


Gasteizko jaietan izandako bi bortxaketak salatu dituzte

Bi bortxaketa eta beste sei erasoren salaketa zuzenak jaso ditu Gasteizko Mugimendu Feministak. Elkarretaratzea egin du erasoak salatzeko txosna gunean, ostegunean. Gasteizko Udalak elkarretaratzea ostiralean 11:00etan egin du. Erasoen harira ez dute inor atzeman, momentuz.


Euskal Herriko ikurrak kendu dituzte Atarrabiako pilotalekuan, Nafarroakoa izan ezik

Martxoaren 5ean zabaldutako auto batek armarria “kentzea edo ezabatzea” agindu zuen, “jarrera politiko baten aldeko posizionamendua” dela eta “neutraltasun politikoaren aurka” egiten duelako. UPNk jarri zuen salaketa, eta Atarrabiako alkate... [+]


Lodifobia eta patologizazioa Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean

Bizkaiko e28 koordinadorak salatu du kide trans lodi batek eraso lodifoboa pairatu duela Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean.


2024-08-09 | ARGIA
Uda honetan irakurtzea merezi duten sei liburu

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.


2024-08-09 | Axier Lopez
UPNk eta PSNk ez dute lortu Raimundo el Canastero zentsuratzea Tafallan

UPNk mozioa aurkeztu du Tafallako udalbatzan gobernu taldeari eskatzeko bertan behera utz dezala Raimundo el Canastero musika taldearekin zuen kontratua jaietan kontzertu bat egiteko. Lizarrako jaietan izandako polemikaren ondoren etorri da zentsura eskaera. PSN batu zaio... [+]


2024-08-09 | Axier Lopez
Beste milioi bat euro eman die Jaurlaritzak erdarazko hedabideei

Kultura eta Hizkuntza Politikako sailak nagusiki gaztelania darabilten hedabideetan "euskarazko albisteak areagotzeagatik" diru-laguntzak banatu ditu beste urte batez. Ia milioi bat euro banatu dute Noticias, Gara eta Vocento hedabide taldeen artean, artikulu batzuk... [+]


Ertzain bat atxilotu dute homizidio saiakera egotzita, lan orduetatik kanpo hiru pertsonari tiro egiteagatik

Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.


Sardiniak ezetz esan dio kolonizazio energetikoari

Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.


2024-08-08 | ARGIA
Venezuelako Askapenaren brigada
“Herriak eta gobernuak ez dute atzerapausorik onartuko”

Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.


2024-08-08 | ARGIA
Puigdemont Kataluniara itzuli da zazpi urteren ondoren, eta berriz ere desagertu da

Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]


Eguneraketa berriak daude