«Belzak batu beharra dago, EEBBeteko herririk zatikatuena da»


2021eko uztailaren 19an
Spike Lee zinemagileari elkarrizketa
Spike Lee zinemagile beltzak Malcolm X-i buruzko filmea egin du
«Belzak batu beharra dago, EEBBeteko herririk zatikatuena da»
Lehen luzemetraiatik Ipar Amerikako beltzen egungo arazoak eta egoera azaldu ditu Spike Lee bere lanetan. Eta errealitatea agerten zuen neurrian, egunotan Los Angelesen gertatu diren matxinadak ulertzeko balio dezakete. "Liberation" egunkari frantziarrak argitaraturiko elkar hizketaren pasarteak dituzue ondorengoak.
GALDERA. Los Anguleseko gertaerak ikusirik ezinezkoa da, "Do the Right thing" zure filmea ez gogoratzea.
SPIKE LEE. Nik ez dut kristalezko bolarik. "Do the Right Thing" historian oinarriturik dago. Lehenago ere izanak ziren nik erakusten nituen gertaerok: baten bat torturatu edo hil eta libre gelditzen ziren poliziak. Gutxi gora behera hori da Los Angelesen gertatu dena. Kasu honetan, lehen aldiz, asasinatzea bideo zinta batean grabaturik dago. Mundu osoak ikusi du. Baita itsua den Stevie Wonder nire lagunak ere ikusi ahal izan du.
G. Malcolm X-ren irudia aireratzen zuten gazteak ere ikusi dira.
S. L. Sekula ez da gazte beltzen artean horren ezaguna izan. Berak esaten zuenaren beharra dago. Gertatu denaz, beltzei gertatu zaienaz, duela hogei urte baino gehiago hitz egin zuen Malcolm X-k. Sakonean ez da aldaketa gehiegirik egon EEBBetan. Administrazio demokrata pobreak laguntzen saiatu zen, baina Reagan eta Bush-i ez zaie inporta. Beraiei bost axola pobreak, emakumezkoak, homosexualak, HIESa.
G. Mintza gaitezen "Malcolm X" filmeaz. Bukaturik dago?
S. L. Errodaia urtarrilean bukatu genuen eta zirriborro bat aurkeztu genuen Los Angeles sutan zegoenean.
G. Ez duzu arazorik izan beltz masulmanekin?
S.L. Errodoia hasi aurretik Chicagon izan nintzen Louis Farrakhan 'ministroarekin' (lider beltz musulmana). Ondo joan zen dena.
G.Uste duzu Farrakhan bezalako jendea, komunitate beltzaren lider naturalak direla, Malcolm X-ren jarraitzaileak?
S.L. Ez, ez dago Malcolm X berririk. Gainera arriskutsua litzateke lider bakarra egotea, erraz desagertaraz daiteke. Mugimendua behar da, liderrekin eta atzean jende asko izango duena.
G. Zure ustez nork hil zuen Malcolm X?
S.L. Aliantza izan zen: Edgar Hoover, FBIko burua, CIA, gobernu amerikarra, New Yorkeko polizia eta Nation of Islam, Black Muslims taldea.
G- . Denek batera?
S.L. Denek zituzten arrazoi onak Malcolm X hilik ikusi nahi izateko.

Spike Lee zinema zuzendaria, Malcolm X~ fimearen errodaian.
50, 51

GaiezKulturainemaFilmeakLuzemetraia
GaiezKulturainemauzendariakLEE1
PertsonaiazLEE1

Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude