"Independentzia lortu ezik, Hegoafrikako nazioek borrokara berritzuliko dira"


2021eko uztailaren 23an
Amir Abderraman Vus'Musi Zwane, buruzagi zulua:
"Independentzia lortu ezik, Hegoafrikako nazioek borrokara berritzuliko dira"
Amir Abderraman Hegoafrikako zuluen buruzagia izateaz gain, bertako musulmanen emirra ere bada. 1984ean sortu zuten Hegoafrikako Morabitumen Taldea, herrialde garatuetan sorturik, mundu osora hedatzen ari den musulmanen mugimendua. Hegoafrikan 3 hasi ziren eta egun 7.000 dira. Errealitatearen ikuspuntu nahiko berezia dute, eta apartheyiaren amaiera garai hauetan, buruzagi zuluak Hegoafrikako ohizkoa ez den errealitatea eskaintzen digu.
ARGIA. Zein da Hegoafrikako Morabitumen ihardueraren oinarria?
AMIR ABDERRAMAN. Gure helburua zapalkuntza mota guztiak ekiditea da, berdin da horien eragileak nortzuk diren, zuriak ala beltzak. Sistema berri bat sortu nahi dugu, jendeari ahalmen sortzailea emango dion sistema, askatasuna emango diona. Jainkoak eman digunaz eta gure iraganeko esperientziez baliatuz, instituzio sozial berriak sortu behar ditugu: gure kultura, tradizioak, ohiturak... eta horrekin, zer den eta nora doan ondo dakien herri bat eraiki nahi dugu.
A. Eta nola ekin eraikuntza horri?
A.A. Guretzat ideologia politikoetan sartzea denbora galtzea da. Arazo nagusienei aurre egiten diegu eta kito. Hango funtsezko arazoa hauxe da: bankuen politika finantziero hegemonikoak guztien politika baldintzatzen duela. Baita gobernuarena ere. Orohar, gizarteko gaitz guztiak finantz botere horretatik datoz eta nagusitasun hori suntsitu arte, gure jendeak ezin dezake askatasunik izan.
A. Zein da zuek proposatzen duzuen alternatiba?
A. Gure ustez jendeak bere etorkizuna landu eta erabaki behar du, inork zer egin behar den agindu barik. Eta hau egiteko modurik onena Islamarekin bat egitea da. Horrela bakarrik ziurtatu ahal izango dugu ez garela beste pertsona batzuen menpe izango. Horrek bereizten gaitu gainerako pertsonengandik, hots, Ala-ren aurrean bakarrik garela erantzule. Gainerako pertsonen izaeraren definizioa munduko banku eta finantz sistemetatik dator. Askatasunaren oinarria, lehen bizi horiekin apurtzea da.
A. Hegoafrika, orohar, nazio bakarreko lurralde moduan aurkezten zaigu alde gehientsuenetan. Nola dakusazu etortizuneko antolatuntza politikoa?
A.A. Hegoafrika nazio desberdinez osatutako lurraldea da, eta guk uste dugu nazio bakoitzak bere askatasunerako eskubidea duela. Ez gara hori pentsatzen duten bakarrak. Hamar nazio edo talde handi daude, eta horietatik seik–zulu, xhosa (talde batek), sotho, afrikaner, shangaam eta tswamek–ez dute Hegoafrika batuaren menpe jarraitu nahi. Talde hauek populazioaren laurdena biltzen dute. Venda, swazi, pedi eta xhosek (ANEren aldekoek) ez dute gaiari buruzko jarrera garbirik.
Lehenbiziko seiek euren burujabetza nahi dute, independentzia. Horren arabera, egungo Hegoafrikatik bederatzi estatu independiente aterako lirateke, gehien jota federazio maila ahul batekin. Hauetariko inongo naziok ezingo luke izan beste edozein menperatzeko moduko armadarik.
A. Guztia aldatzen ari den garai banetan, zer aukera dago Hegoafrika Estatu independienteen federazio gisa antola dadin?
A.A. Hori gauzatzekotan denbora laburrean gertatu behar da. Gauzak orain aldatzen ari dira, eta nazio bakoitzak etorkizuna bere kasa antola ezin badezake, herriak berriro itzuliko dira borrokara, ez bait daude prest berriro inoren menpe izateko.
A. Zein aukera dago aurrerantzean herri hauek helburu berberaren atzean elkar lanean ihardun dezaten?
A.A. Dagoeneko herri hauetako batzuek aliantzak eratu dituzte. Aliantza horietako puntu garrantzitsuenetakoa elkarri eraso ez egiteari buruzko ituna da, hain zuzen ere, ondo dakitelako gobernu ofizialak zein balizko ANCkoak saio hori egin dezaketela.
A. Apartheida desagertzen ari bada ere, oraindik zuriek botere gehiegi dute, zenbat denbora iragan beharko da apartheida guztiz desager dadin?
A.A. Estatu bakarra inposatzen bazaigu, denbora luzea iragan beharko da apartheida desagertu arte, konstituzioak, "gutxiengoen eskubideen" atalaren pean boteregune zuriak defendatuko dituelako. Hori gertatu da Zinbabuen eta Namibian, non arrazoi berberen aitzakiarekin, kolonialismotik geratutako zurien botereguneak mantendu izan diren. Hori ekiditeko, hain zuzen ere, botere zentrala deuseztu behar da. Horrela baldin bada, herri hauen askatasun maila Zinbabue edo Namibiakoa baino askoz handiagoa izango da.
A. Hemen oihartzun handia du Inkhata eta ANCren arteko borrokak, zuluen eta xhosen arteko gerra moduan azaltzen zaigu arazoa.
A.A. Ez, bi alderdi politikoren borroka da. ANCn xhosak, zuriak, zuluak, shangaamak... denetarik dago bere baitan. Eta IFBari begiratzen badiozu (Askatasun Inkhataren Alderdia), zuluak daude (gehiengoa), zuriak, xhosak, sothoak... ANCn dauden guztiak. Biak alderdi politikoak dira, ez dituzte nazioak ordezkatzen.
A. Mandela izango al da datorren lehendakaria?
A. A. Guri ez digu axolarik hurrengo gobernuan Buthelezi, Mandela ala De Klerk egotea. Guztiak dira antzerakoak, hirurak bat datozelako: lehenbizi kanpo zorra ordaintzean, eta ondoren kanpo inbertsioa onartzerakoan. Honek, finean, bankuen eskuetan uzten gaitu. Euren ideologiek ez gaituzte engainatzen, guk ez diegulako ideologiei begiratzen, baizik eta egiten dutenari. Eta egiten dutena berdina da.
Garrantzitsuena guk geuk, geure baliabideekin, etorkizuna eraiki ahal izatea da, eta horretarako munduko finantz egituretatik kanpo geratu behar dugu, hots, dolarraren menpekotasunetik at. Munduko komertzioa dolarren atzaparretatik aske utzi behar dugu.
Xabier Letona
16-17

GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaHEGOAFRIKA
PertsonaiazABDERRAMAN1
EgileezLETONA1Politika

Azkenak
Joxe Mari Esparza: “Txikitik handira borrokatu behar dugu, egunerokoan gertu ditugun gauzak aldatuz”

Tafallan, nekazal giroko etxe batean sortu zen 1951. urtean. “Neolitikoan bezala bizi ginen, animaliez eta soroez inguratuta”. Nerabe zelarik, 'Luzuriaga’ lantegian hasi zen lanean. Bertan, hogei urtez aritu zen. Lantegian ekintzaile sindikala izan zen;... [+]


2025-01-20 | dantzan.eus
Martxora arte kalez kale eta etxez etxe ibiliko dira kaskarotak Lapurdin

Bi asteburu direla atera dira lehen kaskarotak: Beskoitzekoak. Eta martxora arte larunbatez eta igandez astero ibiliko dira herriko auzoetan etxez etxe dantzan eta festan. Goiztiarrenak eta irteera gehiena egiten dituztenak dira Beskoitzeko kaskarotak, baina ez bakarrak... [+]


2025-01-20 | Bertsozale.eus
Gasteizen aurkeztu da 2025eko Arabako Bertso Kuadrilla artekoa
Gasteizko Amaia Zentroan elkartu dira larunbatean Arabako Bertso Kuadrilla artekoan parte hartuko duten 14 taldeetako ordezkariak. Kuadrillartekoaren zortzigarren edizioa izango da aurtengoa.

2025-01-20 | Euskal Irratiak
%221ko gainpopulatzea, Baionako presondegian

Alarma jo du, beste urte batez, OIP Presondegien Nazioarteko Behatokiak. Abenduaren lehenean marka berri bat hautsi zen frantses estatuan, 80.792 pertsona atxiloturekin. Espetxe-administrazioaren aitzinikuspenen arabera, gainera, 86.000 baino gehiago izan litezke 2027an egungo... [+]


‘Goazen lagunok’: sare sozial toxikoetatik fedibertsora trantsizio kolektiboa

Trumpek AEBetako presidentetza hartuko duen eguna baliatuta, Goazen lagunok lelopean, multinazionalen jabetzako sare sozial "toxikoak" utzi eta fedibertsora trantsizio kolektiboa bultzatzeko kanpaina egiten ari dira eragile ugari. “Internet gizatiarrago batean... [+]


Aurtengorako irakurgaiak

Urte berriaren hasieran asmo berritu egiten gara dirudienez, eta egin beharreko zereginen zerrendak egiten ditugu gutako batzuk. Egiteko horien artean irakurtzeko ditudan liburuen zerrenda izaten da bat, gero eta zerrenda gizenagoa. Zuetako ez gutxik zer irakurtzen dudan galdetu... [+]


2025-01-20 | Iñaki Sanz-Azkue
Hotza maite duen igela

Arboletako hostoak eroriak dira eta basoko lurra estalia dute. Lurraren eta hosto gorrituen artean, alabaina, sortzen da geruza fin bat, arreta gutxi jasotzen duena, baina espezie askoren biziraupenerako garrantzi handia izan dezakeena. Hezetasuna mantentzen du, zomorroak... [+]


2025-01-20 | Jakoba Errekondo
Euskal Herria banana errepublika

Sekula bananarik jan ez duten bi lagun ezagutzen ditut; nerau bat. Bananazalea da, ordea, jendea. Afrika eta Asia aldean sortutako landare generoa da banana (Musa x paradisiaca), baina gaur egun Ameriketan ere asko egiten da. Ekoizlerik handiena India da, eta esportatzaile... [+]


2025-01-20 | Garazi Zabaleta
Aleko
“Nekazaritza birsortzailerako eta proiektu kolektiboetarako test gunea da gurea”

Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]


2025-01-19 | Urtzi Ugalde
Agur, amatxu

Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.

Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]


Amatasunaren giltzarik gabe

AMAK
Konpainia: Txalo teatroa.
Sortzailea:  Elena Diaz.
Zuzendaritza:  Begoña Bilbao.
Aktoreak: Intza Alkain, Tania Fornieles, Oihana Maritorena eta Iraitz Lizarraga.
Noiz: urtarrilaren 10ean.
Non: Itsas Etxea auditoriumean... [+]


Bayrouren aurkako zentsura mozioak porrot egin ondoren, Herritar Fronte Berria zatituta dago

Ostegun arratsaldean egin dute bozketa eta, aurreikusitako moduan, François Bayrou lehen ministroaren aurkako zentsura mozioak ez du aurrera egin. Izan ere, eskuin muturreko Batasun Nazionalaren sostengurik gabe, ez zuen aurrera egiteko aukerarik.


2025-01-17 | ARGIA
Hasi da denboraldia, Saizarren eta Alorrenenean txotxa irekita

Asteazkenean egin zuten ekitaldia Astigarragako Alorrenean, Sagardoaren Lurraldeak hala erabakita. Ostegunean egin du txotx hasierako festa propioa Usurbilgo Saizarrek.


Iruñeko Erorien Monumentuaren eraispena eskatzeko manifestazioa egingo dute larunbat honetan Iruñean

Talde memorialistek deitutako manifestazioa Erorien monumentuan hasiko da 18:00etan eta Gazteluko plazan bukatuko da. Amaierako ekitaldian El Drogas, Gran Ritxarson, Ilargigorri eta La Chula Potrak esku hartuko dute, besteak beste. Gaia orokorrean nola dagoen azaldu dugu... [+]


Eguneraketa berriak daude