«Nazka egina nago inguruan hainbeste “bakezale” ikusita»


2021eko uztailaren 19an
Anje Duhalderen «Bakezaleak» lan berria kalean da jada
«Nazka egina nago inguruan hainbeste 'bakezale' ikusita»
Anje Duhaldek, bere azken lanean, gai eta arazo askotaz hitz egiten digu. Horien artean, hala ere, Euskal Herriko egoerak leku berezia du. Horren lekuko, Jon Tapia Irujo euskal presoak idatziriko bertso sorta dago, kantariaren musikaz apaindua ageri dena. Hemengo kontuekin batera, dena den, TomWalts eta George Brassens kantarien bertsioak azaltzen dira.
ARGIA. Zure azken diskoak "Bakezaleak" izena du. Zer adierazi nahi izan duzu izenburu horrekin?
ANJE DUHALDE. Nazka eginda nagoelako inguruan hainbeste 'bakezale' ikusita, 'bakezaleak' omen ditugunak eta gainera demokratikoki horrela deitzen direnak. Sinesterazi nahi digute haiek direla benetako bakezaleak, eta horien kontra daudenak terroristak eta beste direla. Kanta hau egiterakoan, egia esan, ni Errobin ari nintzeneko garaiko giroaz gogoratu naiz, orain hamasei edo hamazazpi bat urte. Ordutik hona gauzak ez direla gehiegi aldutu esango nuke, edota okerrera joan direla. Orduan faxistak zirenek, eta gaur aurpegi demokratikoa dutenek, pakearen irudia darabilte, eta besteoi ukatu egiten digute. Guzti hori salatzeko egin dut.
A. ``Bakezaleak" kanta bi aldiz agertzen da diskoan. Nolatan pieza beraren bi bertsio?
A.D. Bata akustiko samarra egin dut, eta bestea nahiko gogorra. Ideia hori, Neil Young kantari amerikarrarengandik hartu dut, berak disko batean gauza beretsua egin bait zuen. Bestalde, "Bakezaleak" diskoko kantarik deigarriena izatea nahi nuen, eta horregatik jarri dut lanaren hasiera eta bukaeran.
A. Disko honetako hitzetatik hiru, Xabier Amurizak eginak dira. Nolakoa izan da zuretzat berarekin izandako esperientzia?
A.D. Neretzat beste modu batez inplikatzea suposatu du, zeren nahiz eta bertsoak betidanik gustatu, beste mundu batean sartzea izan bait da. Ni entzun izan nauen publikoak ez du zerikusi handirik bertsozalegoarekin, eta bapateko saltoa ematea, beraz, ez zen erraza. Xabier Amurizari esker mundu horretan sartu naiz, eta esperientzia izugarri aberasgarria izan da.
A.Diskoan Tom Waits kantariaren "Jersey girl" piezaren itzulpen bat ageri da. Zer dela eta?
A.D. Tom Waits oso kantari polemikoa da, kanta ederrak eta hunkigarriak egiten dituena. Nik kreatibitate handia ikusten diot, sentimentu piloa. Neri, betidanik, bere lehen diskoko kanta den Jersey girl asko gustatu izan zait, baina ingelesez asko ulertzen ez dudanez, kantu horren esanahia nere modura imaginatzen nuen. Lagun buti itzulpena eskatuta, hitzak oso bestelakoak zirela ikusi nuen: amodiozko istorio sinple, samur eta arrunt bat bait zen. Hain hitz sinplea duen abestia sartuta, guk mitifikatzen ditugun jende horiek gu bezalakotsuak direla frogatu nahi nuen.
A. Disto honetan, George Brassens kantariaren hiru bertsio egin dituzu...
A.D. Aspaldiko istoria da hori. Oso kantari interesgarria iruditu zait beti, oso kritikoa. Bere idazteko era asko atsegin dut, eta hemen sortua balitz, Txirrita barekin konparatuko nuke. Zertarako saiatu beste batek hain ondo egin duena egiten? Horregatik hasi nintzen kanta horiek itzultzen.
A. Disko honetan, zurekin aritzen diren ohizko musikariez gain, Mikel Irazoki, Kaki Arkarazo eta Ferntin Muguruzak hartu dute parte. Zer moduz moldatu zara beraiekin?
A.D. Oso ondo. Mikel Irazokik, esaterako, odol berri asko ekarri du. Bestalde, Kaki Arkarazoren lana oso garrantzitsua izan da, diskoa grabatzeko teknikaria izateaz gain gitarra elektriko guztiak berak jo bait ditu. Nik, diskoa grabatzera sartu nintzenean, gitarrajole bat behar nuen, eta Kaki nerabilen buruan. Egia esan ez nuen pentsatzen hain ondo egokituko zenik musika estilo honetara, denok bait dakigu zein musika egiten duen M-ak eta Negu Gorriak taldeekin. Baina oso ideia zabal eta irekikoa dela erakutsi dit. Bestalde, `Bakezaleak', kantaren bertsio gogorrean, Fermin Muguruzak abesten du, eta indar handia ematen dio berak ere.
Alberto Irazu

Anje Duhalderen azken lanean hamabi kanta biltzen dira.
4

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakAbeslariakDUHALDE1
PertsonaiazDUHALDE1
EgileezIRAZU1Kultura

Azkenak
2024-10-17 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez die etxebizitza-alternatibarik eskaintzen Gasteizen dauden Gazako bost familiari

Gobernuak aberriratu ondoren, ia urtebetez bizi behar izan dute aterpetxeetan eta ostatu pribatuetan, eta etengabe lekualdatu dituzte. Gaur egun erabiltzen duten aterpetxea urriaren 31n utzi beharko zutela esan zieten azkenekoz, nahiz eta badirudien beste luzapen bat ezarriko... [+]


2024-10-17 | Hiruka .eus
Lan-esplotazioa eta sexu-erasoak egotzita atxilotutako pertsonen taberna margotu dute, Getxon

Hainbat emakume-langile esplotatu eta horiei sexualki eraso egin dieten jabeen taberna pinturaz margotu zuten ezezagunek domeka gauean Getxoko Areeta auzoan. Pinturaz gainera, aldarri bat ere margotu zuten ondoko horman: "Erasoen aurrean klase batasuna".


2024-10-17 | Cira Crespo
Herriaren ahotsa onartuko duzu

Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]


Lanaldi murrizketaren aurka agertu da Carrefour, Ikea eta Eroski parte dituen banaketa-enpresen elkartea

Espainiako Lan ministro Yolanda Diazen proiektuaren aurka agertu da Banaketa Enpresa Handien Elkartea (Anged): "Joko-arauen aldaketa" ez du onartzen.


Adur Larrea eta Gorka Bereziartua
“Haurrek errazago barneratzen dute magia eta ezustekoa”

"Erraldoiei buruzko ipuina nahi dugu, haur txiki nahiz koskortuagoentzat". ARGIAk enkargua egin zien etxekoak ditugun Gorka Bereziartua kazetariari eta Adur Larrea ilustratzaileari. Emaitza: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira. "Gauza berriak probatzeko... [+]


2024-10-16 | Leire Ibar
TikTokek bazekien neska nerabeak gizonezkoen aurrean diru truke biluzten zirela

TikTok enpresaren barne-dokumentuen filtrazio batek adierazi duenez, enpresa jakitun zen 15 urteko hainbat neska zuzenekoetan biluzten zirela gizonezko helduek bidalitako txanpon birtualen truke. Sare sozialeko hainbat dokumentutarako sarbidea ahalbidetu zuen akats bati esker... [+]


2024-10-16 | Julene Flamarique
Italiak lehen migratzaileak deportatu ditu Albaniara eta Von der Leyenek ekimena Europa osora zabaltzea proposatu du

Kritiken artean deportatu ditu Italiak hamasei errefuxiatu Albanian eraiki duen "harrera-zentro" batera. Proiektua 2023. urtean erabaki zen Meloniren Italiaren eta Albaniako Ramaren arteko akordio bat izan zela eta, eta "migrazio-kudeaketak bizkortzea" du... [+]


2024-10-16 | Iñaki Murua
On Ángel!

Goiburu hori soilik irakurri eta ezinezkoa nor den edo nor zen asmatzea, baina bazen nor!

Ángel González Olvera, Mexikon ezagutu genuen duela 11 urte bertsolariok hango inprobisatzaileekin jardunaldi batzuetara gonbidatu gintuztenean. Mendi gain batean bizi zen,... [+]


Tlatelolcoko sarraskiaren aitortza

Mexiko Hiria, 1968ko urriaren 2a. Hilabete batzuk lehenago, ekainaren 22an abiatutako ikasle mugimenduak mitin bat antolatu zuen Hiru Kulturen Plazan, hiriko Nonoalco-Tlatelolco unitatean. Mexikoko ejertzitoak eta Batallón Olimpia talde paramilitarrak bildutako ikasleei... [+]


Merkatu librearen mitoa

Erdi Aroan Jaungoikoa jaun eta jabe zen bezala, garai modernotan merkatuaren eta bere lege zurrunen menpe bizi gara. Goi mailako soldata erraldoiak merkatuak zehazten omen ditu; izan ere, Iberdrola edo BBVAko CEO-en sariak beraien arloko merkatuek finkatzen omen dituzte, nahiz... [+]


Hezitopia dinagu zain

Tomas Mororen Utopia liburuko utopiarrek leitzea maite omen zuten. Hizkien bueltako hezkuntza onaren ondorioz, haurtzaroan hasi eta helduaroan ere aritzen ei ziren, inork manatu beharrik gabe, leitzen eta ikasten eta gehiago leitzen. Pentsa, aisialdia horretara emanak bizi zuten... [+]


2024-10-16 | Edu Zelaieta Anta
Bira osoa

Sandra Cisnerosek idatzitako The House on Mango Street mugaldeko liburuan pertsonaia baten txakurrak bi izen ditu: bat, espainolez; bat, ingelesez. Beharbada kontu harrigarria gerta liteke lehen begiratuan, baita liburu baterako ere, baina lasaiago pentsatuz gero ohartuko gara... [+]


Popuerzakoa

Iraileko igandeetan ohitura da gure inguruetan Erniora igotzea, Zelatunen dantzan aritzea eta txorizo muturra, edo, jatea. Eguraldi txarrenaz ere ez da jenderik falta izaten. Aurten lagunak goizago abiatu eta ni berandututa, bakarrik nindoan estratan gora, beherantz zetozen... [+]


Abdallah: Israelen lagun amerikarrek kartzelan hilik nahiko luketen libanoarra

Berrogei urte eginen du urriaren 24an Georges Ibrahim Abdallah libanoarra atxilotu eta preso sartu zuela Frantziako Estatuak, eta horrenbestez Europako preso politiko zaharrena da. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea... [+]


Eguneraketa berriak daude