"Hemen hilketak izan direlarik amnistiarik ez da onartzen ahal"


2021eko uztailaren 27an
François Maitia, Pyrénées Atlantiques departamentuko sozialisten idazkaria:
"Hemen hilketak izan direlarik amnistiarik ez da onartzen ahal"
Pyrénées Atlantiques departamentuko sozialisten idazkari izateaz gain, François Maitia auzapeza da Izuran. Ipar Euskal Herriko barnekaldeak ezagutzen duen egoera ekonomikoaren aintzinean oso optimista ez bada ere, Seaskako bigarren mailaren etorkizunerako konponbidea lor daitekeela ziurtatu du.
ARGIA. Has gaitezen bide seinaleak aipatuz, euskal mundu kulturalak azken asteetan eskakizuna egin bait du. Zer aterabide proposatzen duzue sozialistek?
FRANÇOIS MAITIA. Gogoratu nahi nuke lehenik, guk jarri ditugula Bretainian bide seinale elebidunak. Lan hau kudeatu zuena sozialista da, eta beraz, harekin elkartu ondoren, kontseilu orokorrari proposamen bat eginen diogu. Azaroan, Orientation Budgetuire delako biltzarrean, kontseiluari eskatuko diogu delibera dezan datozen bi urteetan bide seinaleak bi hizkuntzetan jartzea.
Jakin behar da eskuinak kudeatzen duela kontseilu orokorra, eta kontseilari batzuk arrunt kontra daudela. Bultzada handirik ez daiteke eman, erabaki hori hartzen ez bada.
Herriek ere lan egin dezakete arlo horretan, eta herrien arteko sindikatuak honen aldeko oneritzia eman dezakete, baina beren konferentziak errespetatuz, bide nagusiak kontseilu orokorreko konpetentziakoak dira.
A. Etxe eraikuntzak kezka handia sortu du kostaldean. Horren inguruan proposamenen bat ba duzue sozialistek...
F.M. Bortizkeriak ez du deus ekartzen, kondenagarria da. Guk ere ikusten dugu orain den etxegintza azkarra kostaldean. Proiektu anitz dira, herri bakoitzak egiten du bere espazioa okupatzeko plangintza. Konkurrentzia handia da herrien artean, eta proiektuak, bat egin orduko beste ekarri nahiko lukete herrira; etxeak, jendea... emendazio hau laister doa, prezioak goiti doaz eta jende xehearentzat ezinezkoa da.
Hau, den bezala, ez da onartzen ahal, pleno bat behar da. Schema d'amenagement et d'urbanisme sortzea proposatzen dugu kostalderako eta barnekalderako, barne ministroari zuzenduta. Jadanik ideia honek bere bidea egin du, gobernuak ikerketak egin ditu eta urte bukaerarako zutik ezarri beharko litzateke. Uste dugu denon abantailez mintzatzen garela horrela.
A. Orain dela gutti Baionan amnistiaren aldeko manifestaldi bat iragan da. Xabier Manterolak ere lau urteto gartzela zigorra jasan du. zer diozu gai horri buruz?
F.M. Lehenik estatuko egitura nagusiak aipatu behar dira, botere politikoa eta judiziala. Epaileek hautatutako kondenaz ez dut deus erranen, independenteak bait dira. Amnistiari buruz, sozialistok geure iritzia agertu dugu. Egia da amnistia izan dela kortsikarrentzat, guadalupetarrentzat eta beste batzuentzat, eta euskaldunentzat ez dela izan.
Besteek bortizkeria baztertu dute. Hemen galdera pausatua izan delarik borroka armatuan segitu nahi dute eta atxilotuak direlarik... amnistia? Hori ezin da. Borroka armatua utzita amnistiaren bidea irekia izanen da.
Bestalde beste zailtasunik ere bada. Besteek ez zuten odolik eskuetan. Euskal Herrian hilketak izan direlarik amnistiarik ez da onartzen ahal. Gainera, amnistia aipatzen delarik alderdi abertzaleek bi erresumetako presoak aipatzen dituzte, denok euskaldunak direla argudiatuz. Beraz hor politikoek elkartu beharko lirateke eta Espainiako alderdi batzuek oso bortizki daramate beren borroka. Anmistiaren galderari ez da hain aise erantzuna ematea. Alderdi abertzaleei eskatuko nieke bortizkeria argi kondena ezazue eta aplika ditzagun demokraziak dituen legeak. Euskal Herrian jendea libro bizi da.
A. Europan independentziaren aldeko mugimendu azkarrak dira Euskal Herrrian ere, nola ikusten duzu etorkizuna?
F. M. Europa mailan Yugoslaviako gerla, nazionalismoak hori eskaini du, aldiz beste batzuek bozkatuz lortu dute independentzia. Euskal Herrian independentziaren alde jokatzen diren alderdiek %20 lortzen dute bozketan. Hego Euskal Herrian autogobernua dute, autonomia azkarra ere, euskaldun gehiengoak nahi duena da bide hori jarraitzea eta egun batez menturaz, mugimendu horrek ekar lezake independentzia, baina jakin behar da ere gai horri buruz nora goazen, Europa azkar bat behar dugu, eskubide kulturalak ezagutuko dituena. Beraz euskalduntasunari eskubideak eman behar zaizkio eta horretan indar asko egin da azken urte honetan. Bide hori baketsua da eta jendea bakeari atxikia da. Nere ustez Euskal Herriak sakonduko du autonomiako bide hori eta independentzia laster bat baztertuko du.
A. Kultur eskubideak aipatu dituzu. Seaskako bigarren mailak ez du oraindik akordiorik estatuarekin.
F.M. Lehen maila aipa dezagun lehenik. Orain dela urte batzuk gatazka asko izan da eta orain dela bi urte komenio bat izenpetua izan da. Bigarren mailarentzat aski goiz hasi behar gara hitz egiten eta ez da arazorik gauzak gaizki gerta daitezen.
Ixabel Etxeberria
François Maitia, Izurako auzapez sozialista.
10-11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakPSF
PertsonaiazMAITIA1
EgileezETXEBERRI11Politika

Azkenak
2024-10-03 | Gedar
24 orduko barauak egingo dituzte aste honetan Euskal Herrian, Palestinarekin elkartasunez

Ostegun arratsaldean hasiko dira baraualdiak, eta bost gune antolatu dituzte ekimenari lotuta: Bilbon, Altsasun, Donostian, Gasteizen eta Iruñean. Larunbat eguerdian, berriz, manifestazio handi bat egingo dute Bilbon, palestinar erresistentziarekin elkartasunez eta... [+]


Marixol Iparragirreren kontrako epaia artxibatu du Auzitegi Nazionalak

Miguel Angel Blanco PPko zinegotzia bahitu eta hiltzearen ardura politikoa egotzi nahi zioten, baina auzia preskribatuta dagoela iritzi dute epaileek.


EHUko Zuzenbide fakultateko ikaslea
“Hasieratik neurri zorrotzak hartu beharrean, ikasleen erantzun irmoaren zain egon da EHU”

Azken egun hauetan, "Faxistak kanpora!" lelopean EHUko Zuzenbide fakultatean eramandako borroka antifaxistaz hitz egin dugu anonimotasuna atxiki nahi izan duen ikasle batekin. Sare sozialetan frankismoa goraipatzen eta mezu xenofobo, matxista eta homofoboak zabaltzen... [+]


2024-10-02 | Leire Ibar
Emakumeenganako diskriminazio sexista %18,5 igo da azken bi urteetan

Honakoa dio Arartekoak argitaratu duen ikerlanak. Jarrera matxisten inguruko azterketak Euskadiko nerabe eta gazteetan jarri du fokua. Diskriminazio gehien gertatzen diren espazioak kalea eta sare sozialak dira.

 

 


Montse Borda. Pinturaren artisaua kobazuloan
“25 urtez astebururo fabrikan ari naiz, baina horrek astegunetan tailerrean egotea ahalbidetzen dit”

Iruñeko Arrosadia auzotik pasatzen naizen aldiro sartzen dut burua Santa Marta kaleko tailerrean. Hor da Montse normalean: potetxoan pintzela sartu, trapu batean ia pintura dena kendu eta pintzela mihisean igurzten, begiztan. Bere espazio-denboran sartu naiz gaur eta... [+]


2024-10-02 | Julene Flamarique
Lan-baldintza “miserableak” salatu zituzten langileak kaleratu ditu The Champions Burgerrek

Iruñerriko Laneko Autodefentsa Sareak The Champions Burger jardunaldian langileek pairatzen dituzten lan-baldintza kaxkarrak salatu zituen aurreko astean The Champions Bugerrek langileak esplotatzen ditu lelopean.


2024-10-02 | Inma Errea Cleix
Ez da sexua

Aldarri eta kanpaina, lege, arau, plan eta aurrekontu, babes-mekanismo eta zigor-makinaria oro gorabehera, etenik gabe jarraitzen dute kasu gogorrek eta jokabide zitalek betetzen albistegiak, tantaka zein zaparradan, eta gizon-desmasiak salatzeko protesta-ekintzek,... [+]


2024-10-02 | Itxaro Borda
Tupperware

Ikasi berri dugu Earl Tupper jaunak Floridako Orlandon, 1947an, sortu zuen mila koloretako ontzi enpresa peko errekara doala, desagertzeko zorian dela, preseski. Badirudi plastikoak konkurrente larriak dituela, adibidez, linean egiten diren salerosketena edo erabilpen bakarreko... [+]


2024-10-02 | Hiruki Larroxa
Gizonen anaidia akabatzeko premia

Gisèle Pélicot-en kasuak bortxaketetatik haratago dagoen arazo bat erakusten du: gizonezkoon konplizitatea indarkeria matxistaren aurrean. Kezkagarria ez da soilik erasoa, baizik eta, gertatutakoa jakinda, egoera ez salatzea erabaki zuten gizonen isiltasuna... [+]


2024-10-02 | Cira Crespo
Euskaldunen eraztuna

Gaur egun, gure munduan eraiki diren hierarkia guztiak mundu mailako kolonizazio prozesu baten emaitza dira. Menderatze-hierarkia global horiek elkarren artean txirikordaturiko beste hierarkia zehatzagoek osatzen dituzte, hau da, klasekoek, etnikoek, estetikoek, eta baita... [+]


2024-10-02 | Jesús Rodríguez
Amerika Kopa eta elefantea gela erdian

Directa-ren ikerketa batetik abiatuta ezagutu dugu iruzurra. Bartzelonan egiten ari den belako Amerika Koparen antolatzaileek argitaratutako audientzia eta bisitari kopuruak faltsuak dira. Gaia garrantzi sozial eta politiko nabarmena izaten ari da, faltsututako datu horiek izan... [+]


2024-10-02 | Moon of Alabama
Gerra hurrengo fasera iritsi da

Irailaren 17ko astean, Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk erabaki zuen Hezbollah-rekin Libanon zuen misil trukea beste maila batera eskalatzea, eta erabateko gerra hastea.


Enarak beti itzultzen dira

Maule, 1892. Zaraitzu ibarreko zortzi emakume espartingile Zuberoako hiriburutik etxera abiatu ziren, baina bidean, Larrainen, elurteak harrapatuta, hotzak hil omen zituen denak. Zortzietatik zazpiren izenak iritsi zaizkigu: Felicia Juanko, Felipce Landa, Dolores Arbe, Justa... [+]


Eguneraketa berriak daude