Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
igandea 2025eko otsailaren 16an
"Ez naiz ondo sentitzen gizarte honetan kantari"
Orain hogei urteko otsailean hasi zen abesten Gorka Knorr. Besteenak abesten zituen hasiera batean, 1972an serioski hartu zuen arte. Herriz herri, 'Pertur' izan zuen laguntzaile, honek ihes egin arte. Harrez gero bakarrik aritu zen. 1977ean dagoeneko kaleratua zuen bere lehen diska. 1977an talde bat osatu zuen eta gaurdaino ihardun da hortik abesten. Politikan, azken urteotan EAko partaidea izan da.
Garai hartan nire inguruan ezagutu nuena adierazi nahi dut hitz hauekin. Gainera, orduko euskal kantari guztiak, salbuespen batzu ezik, Gipuzkoa eta Bizkaikoak zirela konturatu nintzen. Eta arabar bezala, nire alea eskaintzeko nolabaiteko beharra sentitu nuen.
Nahaste-borraste bat naiz ni. Esan bezala, ama katalana dut. Eta neuk ere katalantzat jotzen dut nire burua. Bai hizkuntzaz eta bai jaiotzez euskalduna baino gehiago katalana naiz. Baina gero gerokoak, euskaldun bezala askoz ere gehiago ekiten bait diot katalan bezala baino.
Etxean, katalanak izaki, guk beti izan dugu tokian tokiko ezaugarriak konprenitzeko ikutua. Hala ere, guk bizi izan genuen giroa zeharo erdalduna zen. Eskolan ere, euskaraz hitz egiten zutenei 'los vascos' deitzen genien, eta gaur egun ere gasteiztarren artean bada joera 'los vascos' esaldia euskaldunekin lotzeko. Hizkuntza erabiltzen dutenei horrela deitzen zaie. Bertakoak? Arabarrak dira, besterik ez. Hori nabarmen ikus daiteke gaur egun azken hauteskundeetan eman diren emaitzetan.
Bartzelonan ezagutu nituen lehen aldiz euskal kantarien lanak, ikaskide batzuren eskutik. Etxean berriz, euskaltzaletasuna nahiko handia izan da. Baina nire familiaren historia beste askotan ikus daiteke gaur egun, denetan bait dago euskaldunberriren bat.
Iragana eta orainaldia gonbaratu nahiez gero, orduko euskal zaletasunaren sua bizpahiru pertsonak mantentzen zutela biztuta esan behar da. Gaur egun hori ez da gehiegi aldatu portzentaiaz. Batzutan itxaropentsua naiz eta bestetan ez. Alde batetik ikusten duzu gauza asko egin direla, ikastolak direla eta. Baina ikusten duzu baita ere gazteen artean garai bateko euskararen aldeko grina hori, punch hori, galdu egin dela. Eta horrek asko kezkatzen nau. Hori politika mailan ere gertatzen ari da, guk konprenitzen ez badugu ere. 18 eta 25 urte bitarteko gazteen %60k ez du botorik eman. Oso kezkagarria da hori. Eta hori dena gizartean isladatzen da. Azkenean, demokrazia zer da? Ez dakit noraino ari garen eramaten demokrazia. Hori ez da ezer. Liburutegiren batean geldituko da demokrazia, eta egunen batean norbait joango da bertara Tockevilleren liburua hartzera, benetako demokrazia zer den jakin asmoz, gaur egungoak liburuetan azaltzen den demokraziarekin inolako zerikusirik ez bait du. Eta ez nau batere harritzen gazteak gero eta urrunago egotea politikarengandik. Neuri ere gauza berdina gertatzen zait. Baina honek berak kezkatu egiten nau zenbait arlotan, guri tokatu zaigun euskararen munduan oso eragin zuzena bait du.
Orain dela dozena erdi urte kantagintzan segitzea erabaki nuen, baina ez naiz ondo sentitzen gizarte honetan kantari bezala. Horregatik abesten dut Iparralden eta kanpoan.
1983ko ekainaren 10ean Jaurlaritzan hasi nintzen lanean. Oso ondo gogoratzen dut, ekainaren 16an HBko buruzagiekin elkar hizketa izan bait zuten Ajuria Eneakoek. Politikan ez nintzen sartu Jauriaritzan bai. Lebendakaritzaren komunikazioaren logistika guztiaren buru gisa. Eta hor pare bat urte iraun nituen EAJk bere krisia izan arte. Ordutik aurrera lan bila hasi behar izan nuen. 1985eko uztailean hasi nintzen Lagun Aron lanean eta gaurdaino. Askoz ere lasaiago. Zeren eta nere lagun batek dioen bezala, denok francokumeak gara eta frankismoaren tik bat badugu politika egiterakoan. Gainera politika eta politikariak autoelikatzen dira, besteek zer diotenaz bakarrik arduratzen dira. Beraien munduan gero eta gehiago murgiltzen dira politikariak, neuri ere asko kostatu zitzaidan bertatik ateratzea. Horregatik ez da harritzekoa jendeak axolagabekeriaz bizi izatea politika. Francoren garaian gauza bera gertatzen zen. Beste maila batean izan arren, konformismotik hori berdina da. Adibidez, Juan Gerraren kasuan, herriak ez du jipoitu PSOE, eta uste dut partidu hori baino deslejitimatuagorik ez dagoela. Baina hala ere irabazi egin dute.
Nik oso gutxi militatu izan dut politikoki eta, egin dudanean, gauzak era desberdinean egin asmoz izan da. Baina ezinezkoa dela konturatu naiz. Horregatik gero eta mesfidantza handiagoa dut politika eta politikariekiko. Hala ere segitzen dut, baina oso libre. Nire alderdia, adibidez, arrazoi zaleegia dela uste dut. Gaur egun bizitza emozioen bitartez manipulatzen da, artea bezala. Politika ere bai. Eta manipulatu esaten dut zentzu onean eta txarrean. Txarrean, ikusi duzu UA, "para que no tengas que hacer las maletas" zioten. Efektiboa oso. Euskara, euskara eta euskara. Zure semeak ez badaki euskaraz joan beharrik izan ez dezan. Eta irabazi egin dute. Garai batean Fragak baino gehiago manipulatu dute gai hau.
Nire lanean nago murgildurik gaur egun, eta besterik egiteko asti handirik ez zait gelditzen. Euskal Irrati eta Telebistan egiten dut lan baita, irratian batez ere.
Etorkizuna oso beltz ikusten dut. Gaur egun gertatzen ari diren gauza guztiak ikusita, oso zaila da mundu honetan sinestea. Azken finean kalera irtengo gara pankartarekin batzuren edo besteen interesen arabera. Imajinaren eragina ere izugarria da horretan, kultura deuseztu egiten bait du, uniformitate bat sortuz. Horregatik neure burua oso borrokalari ikusten dut batzutan eta bestetan oso lasai, ezer egiteko ilusio handirik gabe.
NORTASUN AGIRIA
Tarragonan jaio zen 1 950eko otsailaren 2an
Jorge María de la Purificación Jaime Domingo da bere izen osoa
Saskibaloia eta herri musika dira bere zaletasun handienak
«Zeruko ARGIA» eta «Deia»n idatzi izan du
1973an lortu zuen pasaportea, eta Carrero Blanco hil zutenean kendu egin zioten
Ezkondua, bi haurren aita da
Sei diska kaleratu ditu orain arte
Bizitzaren poeta etsitu bat dela dio
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
#4
dantzan.eus
Azkenak
2025-02-14
Inaxio Mendizabal Arrese
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
2025-02-14
Xabier Letona Biteri
Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
_2.jpg)
2025-02-14
Lander Arbelaitz Mitxelena
Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak
EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".
2025-02-14
Xabier Letona Biteri
AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?
Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]
2025-02-14
Udane Barinagarrementeria Laka
Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira
EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.
----------------------------------------------------
Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]
2025-02-14
ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute
Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]
2025-02-14
dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia
Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]
2025-02-14
Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?
Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]
2025-02-14
Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”
Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]
2025-02-14
Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek
Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.
Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita
"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.
.jpg)
2025-02-14
Xabier Letona Biteri
Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko
Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]
Eguneraketa berriak daude