"Italiako ezkerrak krisi sakona bizi"


2021eko uztailaren 23an
Guillermo Almeyra, Italiako Proletal Demokraziako diputatuari elkarrizketa
Guillermo Almeyra, Italiako Proletal Demokraziako diputatua:
"Italiako ezkerrak krisi sakona bizi"
Argentinarra dugu jaiotzez. Bere herriak pairatzen zuen diktadurak bultzaturik Italiara abiatu zen 70. hamarkadaren hasieran. Bertan, politika eta langileria munduan murgildu eta Italiako parlamendura iritsi da. Tarte honetan Mexicon ere izan da hiru urtez, eta orain bertako "Uno más uno" egunkariaren korrespontsala dugu Italian. Langile mugimenduan espezializatutako 62 urteko historiagile honek, hala ere, Argentina du bihotzean eta bertara itzuliko dela iragartzen digu irrifartsu.
ARGIA. Zer egiten du zu moduko gizon batek italiar alderdi baten ordezkari gisa parlamentuan?
G. ALMEYRA. Gure alderdiaren sustraietatik dator hori. Argi dakusagu, Europan demokrazia izan dadin Europa interetniko bat behar dugu. Herrien Europa. Gure pentsamenduaren oinarriak errealitatera eraman ditugu. Bestalde, Frantzian Renaultean 20 arte lanean ari den argeliarrak zergatik ez ditu izango, bada, beste edozein frantsesek dituen eskubideak?
A. Azken bilabete hauetan aldaketa esanguratsuak gertatzen ari dira Italiako ezker mugimenduan.
G.A. Ezkerrak krisi prozesu sakona bizi du Italian. Ekialdeko sozialismo errealaren ereduak eragin handia izan zuen italiako ezkerrean eta haren hondoratzea nabarmenki isladatu da Italian ere. Italiako Alderdi Komunista (PCI) izan zenak hauteslegoaren %34a izatera iritsi zen, eta gaur egun %28a besterik ez du. Palmiro Toglatti izan zen burua urte askotan, Internazional Komunistaren Idazkari Nagusia ere, Stalinen pentsamenduaren jarraitzailea. Alderdi zentralista eta burokratikoa sortu zuen, apur-apurka porrotera abiatu dena. Orain Ezkerreko Alderdi Demokratikoarekin (PDS, lehengo PCI) ezkerreko posizioak alde batera uzten ditu. Liberalismoa hartzen dute oinarri gisa. Nahiko da esatea euren eredua–eurek horrela aitorturik–Estatu Batuetako Alderdi Demokrata dela. Bere helburua Internazional Sozialistan leku bat izatea da.
A. Zer esan nahi duzu horrekin?
G.A. Estatuaren garrantzia gutxitu egin da ekonomiaren alorrean, nazioarteko kapitalak gero eta parte handiagoa hartzen bait du estatuetako ekonomietan, honek sindikatuen zeregina nabarmenki mugatzen duelarik. Sindikatuek orain arte estatu aparatua presiona zezaketeen, honek langile eta enpresarien artean bitartekaritza lana bideratu zezan, baina nazioarteko kapitalak garrantzi handiagoa hartzen duen heinean gero eta presio gutxiago egin ahal izango zaio estatuari. Apur apurka sindikatuak negoziazio tresna izateari utzi dio eta dagoeneko estatu aparatoaren parte bihurtu da. Hori bultzatzen ari da Alderdi Komunista. Langilea japoniar eredurantz bultzatzen ari da eta haien egoera benetan da tamalgarria, egundoko esplotazioa jasaten dute. Soldatak, eta lan gunea orohar, nagusiak eskaintzen duenaren inguruan finkatzen dira.
A. Eta lana eta langile mugimenduari dagokionean?
G.A. Egoera soziala asko kaxkartu da. Langabezia izugarri gehitu da, Italiako hegoaldean batik bat. Han gazteriaren %50a langabezian dago. Eraldaketa sakona gertatzen ari da. Emigranteei dagokienean inoiz baino gehiago dira Hirugarren Mundutik Europarentz abiatzen direnak eta honek banaketak eta liskarrak sorterazten ditu langile mugimenduan. Beraz, egungo berezitasunek hiru "klasetan" banatzen dute langileriaren ohizko mundua: lehenez langile normalak; bigarrenez langabetuak, jubilatuak...; eta hirugarrenez emigranteak eta batik bat Hirugarren Mundukoak.
A. Baina PCI izan zenak ere sektore dexente zituen, batzuk ezkertiarragoak... Sindikal mailan, eta orohar ezkertiar mugimenduan, beste zerbait ere ari omen da sortzen.
G.A. Bai, baina oso poliki. Erdi epe edo epe luzara gauzatzeko moduan. Sindikatu handiek modu konfederatuan funtzionatzen dute: CGIL (Lanaren Italiar Konfederazioa, komunista); UIT (Lanaren Italiar Batasuna, sozialista). eta CISL (Langile Sindikatuen Italiar Konfederazioa, kristau-demokrata). Logika kapitalistan barneraturik dauden sindikatuak dira.
Hauez gain, orain herri edo zonalde desberdinetan talde sindikal eta ezkertiar mugimenduak sortzen ari dira nahiko modu autonomoan, eta batik bat gazteek bultzaturik. Herri mailako antolakuntza horrek askotan ikuspegi orokorra galtzera eramaten ditu mogimendu horiek, nahiz eta benetan egiten ari diren saioak estatu mailan ganoraz antolatzeko. Adibide moduan, Panteren mugimendua, iaz unibertsitatea okupatu zuen gazte mugimendua. Mugimendu Komunista ere hor da, PCIko krisitik sortutakoa, 15 senatore, bost diputatu eta 30.000 kide baino gehiago dituena. Postura sozialdemokratetan sartu nahi ez duen jedeak osatzen du mugimendu hau. Gu ere hor gaude baina indar gutxirekin, hauteslegoaren ehuneko bat eta zerbaitarekin. Epe laburrera mugimendu guzti honek ezer gutxi egin badezake ere, oso garrantzitsua da, epe luzera estatuaren kontrako giza mugimendu bat izan dadin balditzak sorterazi dezakeelako.
A. Konstituzioa aldatu beharraz ere mintzatu zen Cossiga lehendakaria.
G.A. Apur-apurka aldatzen ari den zerbait da konstituzioa. Exekutiboak gero eta gehiago menderatzen ditu epaileak eta parlamentua ere erabat ahuldua utzi du. Inongo balorerik izango ez duen eguna helduko da. Bestalde, jadanik oposizioak ez du esistitzen.
A. Azkenik, konta iezaguzu nola dakusazun zure jaioterria, Argentina.
G.A. Populazioa oso haserre dago Menemekin eta datozen hauteskunde probintzialetan ez du bere alde egingo. Partido Peronistako zortzi diputatuk ere alde egin zuten alderditik, euren parlamentari taldea osatuz. Oposizioa, Partido Radikala batik bat, banaturik dago, Alfonsinek ez zuen indultorik nahi, baina Angeloz, Cordobako gobernadorea eta alderdiko eskumako sektoreka denak Menemekin bat egin du. Oposiziorik ez delako sostengatzen da, finean, gobernua. Sekulako korrupzioa dago, ekonomia lur jota eta enbaxadore yankiak agintzen du: Erregimen zaharraren jarraipena da.
Xabier Letona

Almeyraren esanetan ezker berri bat sortzen ari da Italian.
16-17


GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaITALIA
PertsonaiazALMEYRA1
EgileezLETONA1Politika

Azkenak
Bonus track: non dago saria?

Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]


Argia Sarien kronika
Galga azkartasunari

Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Ikus-entzunezko Argia Saria: EITB Kultura

EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Prentsako Argia Saria: Irutxuloko Hitza

Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Entzunezko Argia Saria: BaDA!bil podcasta

Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Merezimenduzko Argia Saria: Ene Kantak

Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik,  Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.


2025-01-31 | ARGIA
Urteko kanpaina onenaren Argia Saria: Altxa Burua

Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Interneteko Argia Saria: Oroibidea

Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]


2025-01-31 | ARGIA
ARGIAko lantaldearen mezua: Mundu ilunean, ARGIA gehiago

Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:

"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Banatu ditugu euskarazko komunikazioaren 2025eko Argia Sariak

Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]


Calexit, Kaliforniaren independentzia bilatzen duen ekimena

Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.


Estatuaren biktimek Chivite lehendakariari eskatu diote egon dadila euren aitortza ekitaldian otsailaren 13an

Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.


'Arizona' antzezlana
Muturrekoa, muturreraino eramanda

Arizona
Aktoreak: Aitziber Garmendia eta Jon Plazaola..
NOIZ: urtarrilaren 26an.
NON: Berrizko Kultur Etxean. plazan.

-------------------------------------------

Arizona eta Mexiko banatzen dituen muga zaintzera abiatu da Idahotik Margaret (Aitziber Garmendia) eta George (Jon... [+]


Eguneraketa berriak daude