"Italiako ezkerrak krisi sakona bizi"


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Guillermo Almeyra, Italiako Proletal Demokraziako diputatuari elkarrizketa
Guillermo Almeyra, Italiako Proletal Demokraziako diputatua:
"Italiako ezkerrak krisi sakona bizi"
Argentinarra dugu jaiotzez. Bere herriak pairatzen zuen diktadurak bultzaturik Italiara abiatu zen 70. hamarkadaren hasieran. Bertan, politika eta langileria munduan murgildu eta Italiako parlamendura iritsi da. Tarte honetan Mexicon ere izan da hiru urtez, eta orain bertako "Uno más uno" egunkariaren korrespontsala dugu Italian. Langile mugimenduan espezializatutako 62 urteko historiagile honek, hala ere, Argentina du bihotzean eta bertara itzuliko dela iragartzen digu irrifartsu.
ARGIA. Zer egiten du zu moduko gizon batek italiar alderdi baten ordezkari gisa parlamentuan?
G. ALMEYRA. Gure alderdiaren sustraietatik dator hori. Argi dakusagu, Europan demokrazia izan dadin Europa interetniko bat behar dugu. Herrien Europa. Gure pentsamenduaren oinarriak errealitatera eraman ditugu. Bestalde, Frantzian Renaultean 20 arte lanean ari den argeliarrak zergatik ez ditu izango, bada, beste edozein frantsesek dituen eskubideak?
A. Azken bilabete hauetan aldaketa esanguratsuak gertatzen ari dira Italiako ezker mugimenduan.
G.A. Ezkerrak krisi prozesu sakona bizi du Italian. Ekialdeko sozialismo errealaren ereduak eragin handia izan zuen italiako ezkerrean eta haren hondoratzea nabarmenki isladatu da Italian ere. Italiako Alderdi Komunista (PCI) izan zenak hauteslegoaren %34a izatera iritsi zen, eta gaur egun %28a besterik ez du. Palmiro Toglatti izan zen burua urte askotan, Internazional Komunistaren Idazkari Nagusia ere, Stalinen pentsamenduaren jarraitzailea. Alderdi zentralista eta burokratikoa sortu zuen, apur-apurka porrotera abiatu dena. Orain Ezkerreko Alderdi Demokratikoarekin (PDS, lehengo PCI) ezkerreko posizioak alde batera uzten ditu. Liberalismoa hartzen dute oinarri gisa. Nahiko da esatea euren eredua–eurek horrela aitorturik–Estatu Batuetako Alderdi Demokrata dela. Bere helburua Internazional Sozialistan leku bat izatea da.
A. Zer esan nahi duzu horrekin?
G.A. Estatuaren garrantzia gutxitu egin da ekonomiaren alorrean, nazioarteko kapitalak gero eta parte handiagoa hartzen bait du estatuetako ekonomietan, honek sindikatuen zeregina nabarmenki mugatzen duelarik. Sindikatuek orain arte estatu aparatua presiona zezaketeen, honek langile eta enpresarien artean bitartekaritza lana bideratu zezan, baina nazioarteko kapitalak garrantzi handiagoa hartzen duen heinean gero eta presio gutxiago egin ahal izango zaio estatuari. Apur apurka sindikatuak negoziazio tresna izateari utzi dio eta dagoeneko estatu aparatoaren parte bihurtu da. Hori bultzatzen ari da Alderdi Komunista. Langilea japoniar eredurantz bultzatzen ari da eta haien egoera benetan da tamalgarria, egundoko esplotazioa jasaten dute. Soldatak, eta lan gunea orohar, nagusiak eskaintzen duenaren inguruan finkatzen dira.
A. Eta lana eta langile mugimenduari dagokionean?
G.A. Egoera soziala asko kaxkartu da. Langabezia izugarri gehitu da, Italiako hegoaldean batik bat. Han gazteriaren %50a langabezian dago. Eraldaketa sakona gertatzen ari da. Emigranteei dagokienean inoiz baino gehiago dira Hirugarren Mundutik Europarentz abiatzen direnak eta honek banaketak eta liskarrak sorterazten ditu langile mugimenduan. Beraz, egungo berezitasunek hiru "klasetan" banatzen dute langileriaren ohizko mundua: lehenez langile normalak; bigarrenez langabetuak, jubilatuak...; eta hirugarrenez emigranteak eta batik bat Hirugarren Mundukoak.
A. Baina PCI izan zenak ere sektore dexente zituen, batzuk ezkertiarragoak... Sindikal mailan, eta orohar ezkertiar mugimenduan, beste zerbait ere ari omen da sortzen.
G.A. Bai, baina oso poliki. Erdi epe edo epe luzara gauzatzeko moduan. Sindikatu handiek modu konfederatuan funtzionatzen dute: CGIL (Lanaren Italiar Konfederazioa, komunista); UIT (Lanaren Italiar Batasuna, sozialista). eta CISL (Langile Sindikatuen Italiar Konfederazioa, kristau-demokrata). Logika kapitalistan barneraturik dauden sindikatuak dira.
Hauez gain, orain herri edo zonalde desberdinetan talde sindikal eta ezkertiar mugimenduak sortzen ari dira nahiko modu autonomoan, eta batik bat gazteek bultzaturik. Herri mailako antolakuntza horrek askotan ikuspegi orokorra galtzera eramaten ditu mogimendu horiek, nahiz eta benetan egiten ari diren saioak estatu mailan ganoraz antolatzeko. Adibide moduan, Panteren mugimendua, iaz unibertsitatea okupatu zuen gazte mugimendua. Mugimendu Komunista ere hor da, PCIko krisitik sortutakoa, 15 senatore, bost diputatu eta 30.000 kide baino gehiago dituena. Postura sozialdemokratetan sartu nahi ez duen jedeak osatzen du mugimendu hau. Gu ere hor gaude baina indar gutxirekin, hauteslegoaren ehuneko bat eta zerbaitarekin. Epe laburrera mugimendu guzti honek ezer gutxi egin badezake ere, oso garrantzitsua da, epe luzera estatuaren kontrako giza mugimendu bat izan dadin balditzak sorterazi dezakeelako.
A. Konstituzioa aldatu beharraz ere mintzatu zen Cossiga lehendakaria.
G.A. Apur-apurka aldatzen ari den zerbait da konstituzioa. Exekutiboak gero eta gehiago menderatzen ditu epaileak eta parlamentua ere erabat ahuldua utzi du. Inongo balorerik izango ez duen eguna helduko da. Bestalde, jadanik oposizioak ez du esistitzen.
A. Azkenik, konta iezaguzu nola dakusazun zure jaioterria, Argentina.
G.A. Populazioa oso haserre dago Menemekin eta datozen hauteskunde probintzialetan ez du bere alde egingo. Partido Peronistako zortzi diputatuk ere alde egin zuten alderditik, euren parlamentari taldea osatuz. Oposizioa, Partido Radikala batik bat, banaturik dago, Alfonsinek ez zuen indultorik nahi, baina Angeloz, Cordobako gobernadorea eta alderdiko eskumako sektoreka denak Menemekin bat egin du. Oposiziorik ez delako sostengatzen da, finean, gobernua. Sekulako korrupzioa dago, ekonomia lur jota eta enbaxadore yankiak agintzen du: Erregimen zaharraren jarraipena da.
Xabier Letona

Almeyraren esanetan ezker berri bat sortzen ari da Italian.
16-17


GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaITALIA
PertsonaiazALMEYRA1
EgileezLETONA1Politika

Azkenak
2025-03-19 | Elhuyar
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko liken eta goroldioetan

Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, beste batzuk nekazaritzan egiten diren erreketetatik, eta, azkenik, beste batzuk duela zenbait... [+]


2025-03-19 | Sustatu
EAJ, EH Bildu eta PSE-EE hezkuntzan software libreko plataforma bultzatzearen alde

EAJk, EH Bilduk eta PSE-EEk ekimen bat adostu dute Eusko Legebiltzarrean Hezkuntza Sailari eskatzeko Iradi software libreko hezkuntza plataforma hedatzen jarraitzeko. Zenbait ikastetxetan ezarri da Iradi orain arte. Baliabide partekatuak, komunikazio zerbitzuak (e-posta eta... [+]


Oier Sanjurjo, Nafarroako Ikastolen Federazioko presidente

Oier Sanjurjo Maté hautatu dute Nafarroako Ikastolen Elkarteko lehendakari. Atzo egindako asanbladan erabaki zuten izendapena. "Mugarri garrantzitsua da euskarazko hezkuntzaren etorkizunerako foru erkidegoan", adierazi du Ikastolen Federazioak ohar batean.


Andoaingo auto pilaketei irtenbidea emateko lotune berri bat aurkeztu du Gipuzkoako Foru Aldundiak

A-15 errepideko trafikoa N-I errepidearekin bat egiten duen tokian eraikiko litzateke lotune berria. Andoainen N-I errepidearen "afekzioak murriztu" eta ingurunean "modu hobean" integratuko dela adierazi du aldundiak. Udalak 2011ko eta aurtengo proiektuen... [+]


Guraso elkarteek antolaturiko eskolaz kanpoko jarduerak ordaindu ezin dituzten ikasleak

Eskolaz kanpoko jardueren eskaintza zabala egiten duten ikastetxeen aldean, beste askok ez du horretarako aukerarik; eta eskola bereko ikasleen artean ere, denek ezin dute ekintzetan parte hartu, baliabide ekonomikoek baldintzatuta. Esku hartzeko dei egin diete instituzioei:... [+]


Bilboko mugimendu antiarrazistak manifestaziora deitu du martxoaren 21erako

Bilboko Arrazakeriaren Aurkako Asanblada Arrazakeria ez da eztabaidatzen, borrokatzen da. Ordena kolonialari sua! lelopean antolatu du mobilizazioa, Arraza Diskriminazioa Ezabatzeko Nazioarteko Egunean. Gizarte eta erakundeei "iragan esklabista eta koloniala"... [+]


153.600 euroko isunei jarritako helegiteak ukatu dizkiotela salatu du Askek

2023an Zaballako espetxean euskal presoen alde egindako martxarengatik ezarri zizkieten isunak. Helegiteen ezeztapenaren aurrean epaitegietara joko dutela adierazi du antolakundeak, eta Poliziaren inpunitatea salatu du.


AEBetako produktuei boikota egiten ari dira herrialde eskandinaviarrak

Tesla autoen salmentak, esaterako, %30 jaitsi dira urtea hasi denetik. Danimarkan beste hainbeste jaitsi da AEBetara oporretan joango direnen erreserba kopurua. Eta Suedian, inkesta baten arabera, hamarretik zortzi prest leudeke produktu estatubatuarrei boikota egiteko.


2025-03-18 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Trumpen ‘Kultur Iraultzak’ beste gotorleku bat suntsitu du

USAIDen inguruko txolopotearen ondoren, espero beharrekoa zen. Baina, hala ere, urte askotan haien jarraitzaileak izan garenok, samin-puntu batekin hartu dugu albistea. Martxoaren 15ean, Trump administrazioak, kolpetik, erabat itxi baitu United States Agency for Global Media... [+]


Bi langile hil dira astelehenean, Buñuelen eta Arratzun: 2025ean hamalau dira jada

Buñueleko (Nafarroa) kasuan, 34 urteko gizona makina batean harrapatuta geratu da. Arratzun (Bizkaia), aldiz, garabiak goi-tentsioko linea bat ukitu ostean hil da 61 urteko gizona.


Pasaiako segadan hildako lau pertsonak estatu indarkeriaren biktima gisa aitortu ditu Eusko Jaurlaritzak

Espainiako Poliziak duela 41 urte hil zituen tiroka Dionisio Aizpuru, Pedro Mari Isart, Jose Mari Izura eta Rafael Delas gazteak, Komando Autonomo Antikapitalistetako kideak. 


AINTZANE CUADRA MARIGORTA
“Endometriosia gizonek pairatuko bazenukete oso bestelako egoera batean egongo ginateke”

Endometriosiaren Nazioarteko Eguna izan zen, martxoak 14a. AINTZANE CUADRA MARIGORTAri (Amurrio, 1995) gaixotasun hori diagnostikatu zioten urtarrilean, lehen sintomak duela lau urte nabaritzen hasi zen arren. Gaitz horri ikusgarritasuna ematearen beharraz mintzatu da. 


Israelek su etena apurtu du eta 400 hildakotik gora eragin ditu Gazan

Israelek eraso masiboak abiarazi ditu berriro ere Gaza osoan: Khan Younis eta Rafan Gaza hegoaldean, Gaza Hirian iparraldean eta eta Deir el-Balah-n erdialdean. "Familiak seme-alaben gorpuzkiak eskuetan zituztela iristen ziren ospitalera", adierazi du lekuko batek.


Burlatako udaletxean kateatuta igaro dute gaua bi gaztek, gaztetxearen desalojoaren aurka

EH Bildu agintean dagoen udalak gaztetxearen etorkizuna ziurtatzeko aterabide bat adosteari "uko" egin diola salatu du Burlatako Gazte Asanbladak. Beste hainbat gaztek udaletxe kanpoan kanpatu dute, eta goizean zehar bertara hurbiltzeko dei egin dute.


Eguneraketa berriak daude