Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
igandea 2025eko otsailaren 16an
"Ez da eskuzabaltasunik behar, solidaritatea behar da"
Bere gurasoak, "Oteizarenak bezala", esaten digu, euskaldunak zituen, Dima eta Arrigorriagakoak, Bilbora iritsi ordea eta, "laborarien lotsa horregatik, euskaraz ezin zirelako lehiatu-edo", Jose Mariari behintzat, erdaraz baizik ez zioten erakutsi. "Osatu gabeko euskalduna", beraz, bere usteari jarraiki. Valladoliden medikuntza ikasi gainera eta laster 1936ko gerrak egin zuen eztanda. Hogeitabost urte zituen Bilbotik Frantziara ihes egin zuenean, eta Venezuela zuen helmuga.
55ean Nazio Batuen Erakundeak Genevera igorri ninduen, eta han Osasunerako Mundu-Erakundearen Elikadura saileko buru aritu nintzen, hemeretzi urtez. Gero jubilatu nintzen, eta Bilbora ala Venezuelara?, galdetu nion neure buruari, eta Franco bizi zelarik oraindik ba hara itzuli nintzen, urtero Bilbora etortzen naiz baina.
Apal-apal gora zetozenak, egun arin beherantza bait doaz. Eta Afrika, ez dakit aterako denetz. Latinoamerikan badut esperantza gehiago, han "subdesarrollo"aren kontzientzia bait dago, multinazionalek puñeta egiten ari direna.
Hango beste abantaila bat klima da, zaharrari hotzak kalte handia egiten dio eta han ez dauka horren abrigaturik ibili behar. Finean, hango bizitza esperantza, ume hilkortasuna salbatuz gero, handiagoa da.
Zahartzaro on baterako hiru baldintza ipintzen ditut: zalantza ekonomikorik ez izatea, minik ez izatea eta ezintasunik, ezgaitasunik ere ez.
Ekonomi zorraren ondoriozko ajusteek populazioari gerrikoa estutu arazi diote eta pobrezia emendatu da. Hottik sortu da "zor soziala" dei dezakeguna. Egokitze prozesu honetan ez genuke perspektiba humanoa galdu behar, eta malgutasun handiagoa beharko genuke. Baina oso fase arriskutsuan sartzen ari gara: Ekialdea erori denez gero, kapitalistak harrotuta daude, ez bait dira ezerren beldur. Gogoan hartu lehen, mende honetan zehar, soldatak igotzen baziren, kapitalistak iraultza sozialaren beldur zirelako igotzen zirela.
Miseria horri berriz, irtenbide okerrak bilatzen zaizkio; adibidez, dohainikako jana edo arropak banatzen dira. Horrekin pobrezia kendu ez baina pobrea seinalatu egiten da. Merkeago jarri, bada, gauzak, ez dadin pobrerik izan!
Azken hamar urtetan, Venezuelak zor gisa 30 mila milioi dolar ordaindu ditu –eta berdin-berdin dago, ezer ordaindu ez balu bezalaxe dago! FMIk-eta interes fabulosoak ipintzen dituzte!
Pentsa injustizia soziala zein punturaino heldu den, arestian jakin bait dut Nederlanden jaboia egiteko mantekila erabiltzen ari direla. Mantekila, hainbeste A bitamina duen produktua! Monstruosidade maila horretara iritsi gara!
Nazioarteko foro berri bat zabaldu beharko litzateke. Orain merkatuaren prezioak zeinek ezartzen ditu? "Hamar handiek", eta horiek. Nahikoa litzateke kafearen prezioa %40an igotzea, Brasil eta Colombia bezalako Estatuek beren burua salbatuta ikusi lezaten. Eta Europari, dolar erdi baten ordez dolar bat ordaintzeak, zer dio? Berdin dio!
Eman beharko genituzkeen urratsak, nik uste, honakook dira: Bat, egoeraren diagnostikoa egitea. Bi, Euskal Herriarentzat [ Autonomi Elkartearentzat] elikadura jomuga batzuk ipintzea: zenbat kaloria, zenbat bitamina behar diren; bigarren honetan instituzioek inplikatu behar dute: zer ekarri behar den etabar erabakitzeko.
Hirugarrenik, populazioari begira, elikadura gidak egin beharko lirateke: gatz gutxi, koipe gutxi hartzeko aholkatuz, eta beste. Gero, elikadura sistema bat koordinatu: zenbat produzi dezakegun, zenbat inportatu, Europako Elkartearekin zein erlazio izan, esne edo haragi edo zein industria desarroilatu behar den. Hurrengoa, elikaduraren segimendu bat –"monitoreoa" deitzen dena– egin beharko litzateke: umeak, emakume haurdunak begiratu, inkestak egin... Eta, boskarren edo seigarren, ez dakit zenbat puntu esan dudan, dietista eskola bat sortu; Gasteizen ba omen dago bat, baina ez dakit bere berririk.
NORTASUN AGIRIA
Errepublika garaitik oroimen gezamina du, Guadarramako Fuenfrían egon bait zen gaisorik, birika tuberkulosiak jota. Valladoliden "Universidad Vasca" erreibindikatzen zuen "Euskal Ikasleak" erakundeko presidentea izan zen. Marañón, Ortega ditu gustoko, eta osaba Pío baino Caro Baroja du gustokoago. Gorgorio Renteria idazlearen alaba elantxobetarrarekin dago ezkonduta. Hainbat bidaia eta gero, gero eta gutxiago gustatzen zaio abioia. Barazkiak eta frutak aparte, arraina gustatzen zaio, eta haragitan arkumea bakarrik. Pelay de Orozcoren Oteizari buruzko liburua eta Agirreren Errepublikarentzako informea irakurtzen ari da eta orain Obabakoak-en espainolezko bertsioa erosi nahi du.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
#4
dantzan.eus
Azkenak
2025-02-14
Inaxio Mendizabal Arrese
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
2025-02-14
Xabier Letona Biteri
Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
_2.jpg)
2025-02-14
Lander Arbelaitz Mitxelena
Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak
EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".
2025-02-14
Xabier Letona Biteri
AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?
Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]
2025-02-14
Udane Barinagarrementeria Laka
Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira
EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.
----------------------------------------------------
Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]
2025-02-14
ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute
Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]
2025-02-14
dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia
Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]
2025-02-14
Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?
Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]
2025-02-14
Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”
Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]
2025-02-14
Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek
Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.
Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita
"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.
.jpg)
2025-02-14
Xabier Letona Biteri
Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko
Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]
Eguneraketa berriak daude