"Euskaldunentzat ez da beranduegi oraindik"
Denis Langlois, lege-gizon, idazle, eta Frantziako giza eskubideen alde iharduten duen gizona dugu. Hemen, arestian Euskal Herriari buruzko Nazioarteko Bake Konferentzia bat proposatu zuelako aditu dugu haren izena azkeneko aldiz. Utz dezagun horraino iristeko korritu bidea berak konta diezaigun.
Euskal Herrian, Bilboko Autodeterminazioaren gaineko Konferenizia batean aipatu eta gero, azken hilabete hauetan pribatuki goi funtzionari frantses batzurekin mintzatu naiz eta gehienak, borondate onekoak baziren, ados zeuden errepresioa ez dela auzi hori konpontzeko soluzioa, mahaira eseritzea beharrezkoa dela.
Barne ministroari, Atzerri ministroari, idatzi izan diet, bigarren horrek hartu egin nau, baina Joxeren atea ate egokia ez dela konpreniarazi didate. Nik orduan gutun baten bidez Nazioarteko Konferentziaren proposamena aitzinatu nuen, eta erantzuna izan da, ez dela oso proposamen errealista, solasaldien publikotasunak negoziaketak berak galeraz litzakeela –negoziaketa diskretoagoen alde ziren, beraz.
Orain, nik uste, negoziaketak berrar litezke, baldin eta Gobernu espainola eta ETAren aldetik borondate oneko seinaleak ematen badira; esate batera, ETAk odol atentaturik burutzen ez balu, eta Gobernuak euskal presoei tratu hobea ematen badie.
Pertsonaren eskubideei dagokienean, atzera egin dugu; nabarmenki, langil inmigratuei begira: egun, ez bait dago haien beharrik ghiago, xenofobia, arrazakeria igotzen dira. Krisialdi batean kanpotik heldu den guztia, frantses askorentzat behintzat, susmagarri bilakatzen bait da.
Eta hala ere, 1993garre" nak, esperantza data bat izaten segitzen du, sentidu batean. Behar ekonomikock agian mugez gaindiko erregioak sorizera eramango dute. Akitania, Bordele aldea adibidez Frantziako beste erregioekin baino Euskal Herriarekin ("Pays Basque"diolarik, beti Hego eta Iparraldeaz ari dela argitzen digu) harreman estuagoak konkretatzen ari da dagoeneko.
Frantzian, hasieran bazirudien jende gehiena Mitterrand sartzen ari zen gerra logikaren aldekoa zela, eta gezurra da:.jendeari alde zela sinistarazi zaio, baina herri frantsesak ez du gerrarik nahi; inongo herrik nahi ez duen bezala. Hala behintzat, lehengo larunbatean, munduan beste hainbat tokitan bezala, "Gerrari ez" lemapean manifestaldia egin zen Parisen, xifra guztiz fidagarrien arabera 20.000 lagun elkartu ginela. Zuek ohituta zaudete, baina honerako asko da hori. Hamabost urtez gero lehenengo aldiz, PSFz ezkerragoko mugimendu guztiak batu dira horretan.
Bestea erremarkatu nahi nizun ordea: Frantziako ezkerraren bizkortzea. Alderdi Sozialista boterera heldu zelarik, esperantza anitz deuseztu ziren. Zenbaitetan, patronalarekiko harremanetan kasu, eskuinak egingo lukeena baino politika eskuindarragoa egin izan du. Eta orain, gerraren kontrako manifestaldi hori eta batean, egunero manifestaldiak, ekintzak ari gara ikusten, deskontentu handia dago.
Euskal Herrian, datozen asteak oso interesgarriak izango dira. Nik, hauteskundeak eta gero, berriz ere Joxerengana joko dut eta Iparraldeari buruz departamenduaren promesari eutsiko al dion, galdetuko diot.
Lehenbiziko fase batear Gobernu frantsesak Iparraldekoa bideratzen bada (Iparretarrek armak utzirik, egitura horien alde), orduan Gobernu frantsesak Gobernu espainolaren gainean eragin handia izan lezake, Hegoaldean ere bidea deblokatuz.
Lantoki ere baduen bere etxe modestoan laga dugu Langlois. Hor burutu ditu, kontsultatu nahi dituenarentzako, besteak beste, «Dossier noir de la justice française» eta «Dossier noir de la police française», umeentzako «La politique expliqué aux enfants», eta beste dozena bat liburu. Liburuen teoriak praktikara eraman nahi duen gizona. «Horregatik nabil Golkoaren arduraz, eta Euskadiren arduraz, eta Frantziako presoen Estatutua landuz...» Eta, hain zuzen ere, Golkoari buruzko bilera batera joan behar duela eta despeditu gaitu.
Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.
Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.
Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]
Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.
Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.
Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.
Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]
Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.
Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]
Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]
Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.
Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]