"Ez dago gaitasun legalik kontratu laborala emateko"


2021eko uztailaren 27an
Emilio Barbera EHUko erretoreari elkarrizketa
EMILIO BARBERA
"Ez dago gaitasun legalik kontratu laborala emateko"
Barbera erretorea elkarrizketatu behar genuela eta erretoregoko goardia juratuek aurrera jarraitzeko baimena eman ziguten. Galdera ugari buruan eta zrazoetatik hasi gu. Kontratu laboralaren gatazka aipatu eta Barbera goardian jadanik. Seriotasuna hasieran eta berriketaldi lasaia gero. Unibertsitatearen giro "epel-epelean" berorren arazo nagusienetakoen inguruan ihardun genuen.
ARGIA. Gauza asko entzuten da komunikabideetan unibertsitateaz, baina kaleko jendeak ez daki ondo azkenaldiko gatazka honen atzean zer dagoen. Zein dira irakasle asoziatuak eta errektoregoa banatzen dituen sakoneko planteamentuak?
EMILIO BARBERA. EZ dut uste dagoenik, uste dut gatazka honek ez duela garrantzirik gehiago hizketan iharduteko. Gatazka manipulatua izan da eta gehiegi idatzi da honetaz. Hau unibertsitatearen jardunaren zati txikitxo bat besterik ez da eta unibertsitatearen arazoa hau dela agertzea guztiz faltsua, absurdoa eta lekuz kanpokoa da.
A. Europako unibertsitateetan bai bide funtzionariala eta bai laborala martxan daude. Hemendik bi urtetara europakoekin homologatzeko kontratu laboralaren bidea zabalduko bada estatuan, zein dira arrazoiak une honetan EHU-UPVn ukatzeko?
E.B. Lehenik, europan badira itaera laboraleko kontratuak baina beti kontratu iragankorrak dira, aldibaterakoak, munduko unibertsitate guztietan kontratu laboralak aldibaterakoak dira. Aldibaterako kontratu laborala EHU-UPVn sartzeko eskaria oso zaharra da, nik ere defendatu nuena, eta ez da orain dagoen arazoa.
Estatua aipatu duzu baina nik ez nuke aipatuko, izan ere EHU-UPVko irakaslegoa autonomoa da, unibertsitate honen irakaslegoa, une honetan lege batzuen pean dago, batzu Euskadiko legeak eta besteak estatukoak, baina irakaslego propioa da. EHU-UPVk bere aldetik kontratu laboralak sor ditzake, estatuko erreferentzia jarraitu gabe, -baina unibertsitateak dituen bideetatik egin behar du, demokratikoki eta ordenatuta. Baina orain eskatzen dena ilegaltasunean dago. Gainerakoan inor ez dago kontratu laboralak sortzearen aurka, inola ere, gertatzen dena da une honetan ez daudela aukeran.
A. Baina zergatik ez daude une honetan aukeran? Zein da sakoneko arrazoia, ba al dago arrazoi estrukturalik horren atzean?
E.B. Oso erreza, ez dagoela gaitasun legalik kontratu laboralak emateko, estatuko eta komunitateko legeek ez dute uzten une honetan kontrato laboralak luzatzen.
A. Orduan Lan Magistraturako martxoko epaiak zergatik aitortzen die izaera laborala irakasleen kontratuari?
E.B- . Kontratu horiek egin ziren unean hutsune legala zegoelako, eta hutsune legal horretan, filosofikoki eta teorikoki kontratu hori laboraltzat har daiteke, teorikoki bakarrik. Aplikazio praktikoan, epaiak ere dio, kontratuaren klausularen arabera jokatu behar dela, eta hor dago kontua.
A. Beraz epaiak interpretario bat baino gehiago ditu?
E.B. Ez, hori kutsatutako giro honetako zati bat da. Hor interpretazio bakarra dago eta argi dago oso, kontratu horick irailaren 30ean agortu ziren eta kitto.
A. Lehen lege aldetiko oztopoa aipatu duzu, baina legearen atzean unibertsitate eredua dago. ..
E. B. Ez dauka zerikusirik unibertsitate modeloarekin, kontratu-lotura arautzen duen legalitatea da. Ez du zerikusirik ezerekin, legez araututa dator kasu bakoitrean ze kontratu mota izango diren. Eta honek dio irakaslegoak kontratu administratiboa behar duela. Eta gainera kontratu administratiboa laborala bezain ona da. Guzti honen atzean beste historia zahar bat dago, eta oraingoa haren deformazio edo karikatura absurdo bat da. Historia hura benetakoa zen, EHU-UPVk hezkuntza ministeritzaren peko irakaslegoa zuenean, unibertsitatearen autonomia maite zuen irakasle talde handi batek irakasle gorputz propioa eskatzen zuen, eta hori bide administatibo edo untzionarialetik egin ezin zenez, une hartan hori egiteko kontratu laborala bide bakarra zen. Hura oso ideia interesgarria zen, baina ez du zerikusirik gaurkoarekin, gaur irakaslego propioa badagoelako, transferitua bait dago. Beraz, helburu hura jadanik ez dago, beste zerbait izango da.
^A. Nolanahi ere, irakasle taldeak elkartasan haundia lortu du. Ze irtenbide ikusten diozu gatazka honi?
E.B. Ez dakit. Ez daukat igarkizunetarako gaitasunik. Egia bada jende guztiak Euskal Herriko Unibertsitatea aurrera atera nahi duela, unibertsitate publikoa defendatu nahi duela, orduan ez da arazorik egongo. Hori egia ez bada, agian arazoak egongo dira.
A. Azken egunetan arazoa konpontzeko irakasle kontratatuekiko kontaktuak izan dira, ez da?
E. B. Zeinetaz ari zara, paparretik helduta eta horrela izandako kontaktuez ala kontaktu zibilizatuez?
A. Ez dakit ziur, paparretik heldutako horrelako kontakturik izan den, batzuek baietz diote, beste batzuek ezetz...
E.B. Seguruasko paparretik heltzea jasan duenak baietz esango du, eta heldu duenari igual ezetz esatea bururatzen zaio, komenientzia kontua da. Gainerakoan, hilabete pila bat daramagu hitzegiten, serita, eta denok dakizkigu arrazoiak, beraiek badakite unibertsitatea beti saiatu dela denak barruan egon daitezen eta gainera badakite urte t'erdi dagoela unibertsitatean egoteko modu ezberdin guztiak garatzeko.
A. Beste gui blote batera paseaz, uníbertsitatea euskalduntzeko ze lehentasun dauka zuen talde errektoralak?
E. B. Guretzat lehentasun erreala da ez dadila egon talde euskaldunik irakasle euskaldunik gabe. Hori da lehentasuna. Kontutan izan arazoak daudela. Kontu egin ikaslegoa ehunekoa dela, lehen ehun hoiek denak ez-euskaldunak ziren eta irakaslego egina genuen. Denborarekin, ikastola eta abarren eraginez ehun hoietatik zati bat eus kalduna da. Baina kontu, ez dizkiegu lehengo ehun hoiei gaineratzen, ikasleak ez dira gehitzen, beraz eus kal lerroak zabaltzeko besteak gutxitzen dira. Irakasle erdaldunak kendu behar ditugu, irakasle batzu geldi kontaktu zibilizatuez uzten ditugu eta ezin da inor bota. Eta irakasleen or dezkatze azkar bat egin ezin dugunez, eta horretarako fondorik eta plaza justifika ziorik ez dugunez, lehenta sunak jartzen ditugu arlo batzutan.
A. Baina horretarako ez da plangintza indartsurik ikusten, errektoregoak justu justu barneko presioei erantzuteko lana egiten du.
E.B. Hori da presio egiten duenari gustatzen zaiona, bere presioarekin gauzak lortzen dirala propaganda eitearren. Hori gezur hutsa da. Unibertsitatearen bokazioa euskalduntzea da, eta presioa bide beretik egiten jarraitzear parasistismoa deitzen zaio. EHE-UPVk une honetan ez du behar inolako presiorik euskalduntzeko, gure plangintzak une honetan oso anbiziosoak dira. Baina ezin ditugu 400 irakasle bota erdaldunak direlako.
A. Leku guztietan esaten da unibertsitateak beregizarteari erantzun behar diola. Unibertsitate honek ez al dauka kanpoko baldintzapen gehiegi, irakaslegorako tribunaletan, ikasketa planak diseinatzerakoan... ?
E. B. Ez, argi eta garbi. Unibertsitatea guztiz autonomoa da. Une honetan dependentziarik badauka Eusko Jaurlaritzatikakoa da, dirua eta kontrola hortik datorrelako, baina ez estatutik. Estatuko irakasleak erabiltzea batzordeetarako eta ebaluaketarako ez da inolako dependentzia, ebaluaketa problema hutsa da. Irakaslegai bat fisika emateko gai denentz erabakitzeko aditu txinatar bat ere ekarri genezake. Alde horretatik nazioarteko tribunalak osatu behar genituzke.
Ikasketa planei dagokienez, egia da oraindik frankismoaren garaikoak dauzkagula asko, baina orain berritu behar ditugu. Urte bete daukagu Ikasketa planak egiteko eta oso prozesu garrantzitsua da.
A. Irakaskuntzaren gaian sartuz, irakasleen lana ebaluatzeko eta beraien kalitatea neurtu eta hobetzeko oraingo funtzionaritza bidea ez al da oso itxia? Kontratu laboralak alde horretatik ez al ditu beste bide batzu ematen?
E. B. Gu beti egon gara ebaluaketa horren alde. Eta hain zuzen ere funtzionari izateak aukera gehiago ematen ditu ebaluatua izateko eta baita ondo erantzuten ez duena alboratzeko ere. Alde horretatik kontratu laboral indefinitua askoz txarragoa da, lanean ez erantzun arren, ezagutzen al duzue bere postutik egotzia izan den norbait kontratu laboral indefinitua edukita? Inor ere ez. Euskal Herriko Unibertsitatean ebaluaketaren arlo hori aurrikusia dago eta hori posible da oraingo irakaslego ereduarekin.
A. Baina hori ez da inola ere gertatzen errealitatean.
E. B. Ni Madrilen egona naiz gai horri buruzko tribunal batean eta bost urtean behin irakasleak ebaluatzea proposatu nuen eta gainditzen ez dituena, kanpora. Gainera, EHU-UPVko estatutuak irakasleen ebaluaketari dagokionean beste leku guztietan baino aurreratuagoak dira, ikasleek beren irakasleak ebaluatzeko ahalbidea aurrikusten du.
A. Bukatzeko galdera arantzatsu samarra. Unibertsitateko erabaki zentruetan danden irakasleak, batzu kanpotik etorriak (asko) eta beste batzu bertakoak, ez al daude urrun herri honen kezka eta lehentasunetatik? Horrek ez al du zalantzan jartzen, kultura, politika eta gizarte mailan unibertsitateak gizarteari erantzuten diolako leloa?
E. B. Baliteke. Baina kontutan eduki kanpotik duela urte gutxi etorri izanak ez duela esan nahi herri honen nahiak bereganatzen ez dituenik. Ni duela hamabi urte kanpotik etorria naiz, baina herri honetako prozesua interesatzen zitzaidalako etorri nintzen eta honegatik jarraitzen dut lanean. Gizartearekiko urrunketa jarrera pertsonalaren kontua da. eta hor denetik dago.
Jon Sarasua
Xabier Letona
"Unibertsitatearen bokazioa euskalduntzea da eta presia bide beretik jarraitzeari parasitismoa deitzen zaio".
"Egia da ikasketa planak frankismoaren garaikoak ditugula, baina orain behar ditugu berritu".
"UPV-EHUko irakasleen ebaluaketa sistemak beste inon baino aurretuagoak dira".
35-39


GaiezGizarteaIrakaskuntzUnibertsitaEHUErrektoreak
PertsonaiazBARBERA1
EgileezLETONA1Gizartea
EgileezSARASUA2Gizartea

Azkenak
Immigrazioa eta sindikatuak, eskubide unibertsalak ala porrot kolektiboa

Gabezia guztiekin ere, sindikatuek gizateriaren alde inoiz egon den beste edozein giza erakundek baino gehiago egin dute. Duintasunari, zintzotasunari, hezkuntzari, ongizate kolektiboari eta giza garapenari beste edozein pertsona-elkartek baino gehiago lagundu... [+]


Harri-jasotzea
Harri eskolek emandako bultzada

Harri-jasotzearen gorakada nabaritu da azken urteetan, batez ere emakumeen artean. Gazteek harri eskoletan ikasten dute kirolean esperientzia dutenengandik. Crossfit-a, sare sozialak eta telebista faktore garrantzitsuak izan dira kirolaren piztualdian, harri eskolekin batera... [+]


Kanboko Marieneko lurrak irauli dituzte ELB, Lurzaindia eta Ostia sareak

Maiatzaren 17an bertaratu eta barazkiak landatzeko hitzordua jarri diete herritarrei. Karia horretara egun osoko egitaraua osatu dute, Marieneako lurrak laborantzarako atxikiak izatearen alde.


Itzalaldiaren biharamunean, Espainiako Gobernuaren eta Red Eléctrica de Españaren arteko tirabirak dira nagusi

Pedro Sánchezek hornitzaile pribatuei eta Red Eléctrica de Españari egotzi die itzalaldiaren inguruko informazio gutxi eskaintzea, baina azken honek jakinarazi du "gutxi gorabehera" aurkitu dutela Iberiar penintsula osoko argindarra joatearen arrazoia... [+]


Homo erectusek hitz egiten zekiten?

Rudolf Botha hizkuntzalari hegoafrikarrak hipotesi bat bota berri du Homo erectus-i buruz: espezieak ahozko komunikazio moduren bat garatu zuen duela milioi bat urte baino gehiago. Homo sapiens-a da, dakigunez, hitz egiteko gai den espezie bakarra eta, beraz, hortik... [+]


Iraultza, iraultza baino lehen

Böblingen, Germaniako Erromatar Inperio Santua, 1525eko maiatzaren 12a. Georg Truchsess von Waldburgek Wurtembergeko nekazari matxinatuak mendean hartu zituen. Handik hiru egunera, maiatzaren 15ean Filipe Hessekoak eta Saxoniako dukeak bat egin zuten errebelde turingiarrak... [+]


2025-04-30 | Jon Torner Zabala
Aramu + AimarZ
Bizirik bada, musikaren berotasunagatik da

Aramu + AimarZ
Noiz: apirilaren 26an.
Non: Zumarragako Zelai-Arizti frontoi irekian.

---------------------------------------------------------

Udalaren webguneak dio: "Bide Bizia marka turistikoa eta izen bereko jaialdia Zumarragaren arima munduari erakusteko,... [+]


Gorputz hotsak
“Oso literala naizenez, marrazten dudana ulertzea gustatzen zait”

Irudimentsua eta umoretsua da, eta marraztea bere pasioa da. Oihan Iriarte Eletxigerrak (Bilbo, 2001) Autismoa eta biok (Txalaparta, 2025) liburu ilustratua sortu du autismoa ikusarazteko. Bere bizipenetatik abiatutako liburua da. Arte figuratiboaz baliatu da batez ere:... [+]


2025-04-30 | OlatuKoop sarea
Maiatzaren Lehenerako proposamen bat: lan desiragarriak eta burujabeak denontzat

Maiatzaren Lehenaren kari, bere gogoeta partekatu nahi izan du Olatukoop Ekonomia Sozial Eraldatzailea sustatzeko sareak. Langileen egunari lotuta, lanaren izaeraren eta zentzuaren inguruko gogoeta egin dute, lan burujabe eta desiragarriak denontzako garatzeak gure bizitzak eta... [+]


2025-04-30 | Estitxu Eizagirre
Zer dezake udal batek makroberriztagarrien aurrean?

Bizitza ez-berriztagarriak filma ikusentzun zuten atzo 70 inguru lagunek Villabonan. Francisco Vaquero egilea bertan izan zen eta emanaldiaren ostean hitza hartu zuten herritarrek, kargu publiko batek eta egileak berak. Hainbat gai eta ikuspegi anitzak agertu ziren, baina... [+]


2025-04-30 | Sonia González
Zaurgarritasunaren tranpa

Zenbait urtetatik hona sarri entzuten dugun kontzeptua da zaurgarritasuna. Gaur gaurkoz, diskurtso politikoetan pertsona zaurgarriez aritzea ohikoa da. Seguru nago nik ere inoiz erabili dudala berba hori Bizilan.eus webgunean, eskubide laboralak eta prestazio sozialak azaltzeko... [+]


Eguneraketa berriak daude