Bederen 1:"Milan Kunderarekin harremanetan egin dugu obra"


2021eko uztailaren 28an
"Bederen 1" antzerki taldeari elkarrizketa "Jakes eta Nagusia" lana aurkeztu dutela eta
Idazle txekiarraren "Jacques eta Nagusia" lana aurkeztu berri dute
Bederen 1:"Milan Kunderarekin harremanetan egin dugu obra"
Donostialdean sortu zen, 1983 aldera, antzerki talde hau. Joan diren urte guzti hauetan hainbat lanen bidez eskenategi jorratzen aritu ondoren–aipagarri dira, besteak beste, "Erreleboa" eta "Gillermo Tellek triste ditu begiak"-, "Jacques eta Nagusia" aurkeztu zuten Gasteizen joan den hemezortzian, zeina Milan Kunderaren izen bereko obran oinarritua dagoen.
ARGIA. .Nola osatu zenuten Bederen Bat?
BEDEREN 1.Antzerki eskolako zenbait ikasleren artean, bertan ikasirikoa ahaz ez genezan taldea egiteko ideia sortu zen. Kalera "Gure Herria"rekin atera ginen, nahiz eta lehenagotik "la Casamentera"rekin saiakera batzuk egin. Ostera «Eclipse», «Bazen Garaia», zazpi edo zortziren bat antzezlan egin ditugu.
A. Gazteizen aurkeztu zenuten lana Milan Kunderaren obra bat da. Zer dela eta aukeratu duzue Milan Kundera eta ez besteren bat?
B.1. Alde batetik bizirik zeuden egileen lanak egin nahi genituen, bestetik azken bolada honetan bertako autoreak kontutan hartzeko joera izan dugu, Celaya eta Alfonso Sastre kasu. Azken obra honetan gaurko autore baten textua antzeztu nahi izatearekin batera, begira hasi ginen bai estatuan bai estatutik kanno, Milan Kunderarena to patuaz. Textua irakurri eta guretzako oso aproposa iruditu zitzaigun. Obra bera alde batetik oso teatrala da, eta bestetik, komedia aldera ere jotzen du.
A. "Jacques Eta Bere Nagusia" Dideroten obra batetan oinarritua egonik, aztertuko zenuten frantzes dramaturgia. . .
B.1. Milan Kunderarekin harremanetan jarri ginen, eta kartaz nahiko harreman polita izan dugu. Bere bidez erdarazko bertsioaren zuzenketa batzuk egin ditugu, frantzesezko bertsioa ere berreditatua izan bait da korrekzio berri batzuez. Itzultzaileek lana antolatzerakoan Dideroten obra kontutan izan dute, zeina estruktura bereziarengaitik nobela-teatro delakoaren barnean sartzen bait da. Honela lana egin dugu ahal izan den material gehienarekin: alde batetik Kundera eta Dideroten obrak hartuta.
A. Textuari dagokionez, obra erdaraz prestatzeak ez al du baldintzatzen euskarazko bertsioa?
B.1. Guk gehienetan kanpoko zuzendariekin lan egin dugu, eta honek beharbada zenbait arazo sortarazi ditu. Erdaraz muntatzen denez problema hizkuntzarekiko erlazioa izaten da. Denbora baten barruan egin behar da. Dena den hizkuntza bakoitzak bere berezitasunak, mugak... ditu. Aldi honetan oso lan polita egin da euskaraz moldatzerakoan. Batzuk esan eta guzti egin digute ea obra euskaraz idatzia dagoen.
A. Kanpoko zuzendarink aitatu dituzu. Zer dela kanpotarrak?
B.1. Aspalditik egiten diguten galdera da. Dena dela hemengo gero eta jende gehiago ari da zuzentzen. Hemen beti izan da jende falta. Gero eta gehiago egon arren oraindik eskasia dago. Gainera Jordi Mesalles, gure azken lan honetako zuzendariak, textua oso ondo ezagutzen zuen eta interes handia zuen obra honetan. Halere, gero eta errazagoa izango da bertako jendearekin aritzea.
A. Diderot autore klasikoa izanik eszenografiak klasito aldera jo ala jasan al du berrikuntzarik?
B.1. Eszenografian orain arteko jende ekipoarekin aritu gara:Jon Berrondo eszenografian eta Txema Noges jazkeretan. Alde hatetik, estrukturalki klasikoa bada ere baditu bere jokoak, eta hauek bisualki polita egiten dute oso antzezlana. Espazio ezberdinekin jokatzen da, gainera obra XVII-XVIII mende inguruan kokatua dago eta sasoi haietako giroa sortzen ahalegindu gara.
A. Subentzio baten jabe ere egin zarete...
B.1. Bai, zazpi milioi bi urtetarako, beste zenbait talde bezala. Urte batzuk badira Jaurlaritzak bere subentzio jokaera aldatu egin zuela. Orduan bost-sei talderi hamar bat milioitako dirulaguntza ematen zitzaien epe berdinerako; orain, berriz, talde gehiagori ematen zaio, baina diru gutxiago. Gu horrekin ados gaude. Halere diru gutxi da, muntaia egiteko ere ez bait digu ematen. Subentzioen arazo honetan infraestrukturetan borrokatu beharra dago edozein taldek bere lanak egin eta aurkezteko aukera izan dezan.
A. Obra hau publikatzekotan zarete, ez al da?
B.1. Bai, gainera Alfonso Sastre eta Celayaren obrak ere publikatuak izan dira. Horretarako "Susa"rekin kontatuan jarri gara.
Proiektu honetarako, noski, Kunderaren baimena beharko dugu. Horretan ari gara, bai Kundera, bai "Susa", bai itzultzaileekin kontaktuan gaude, eta ea...
A. Zenbat emanaldi?
B.1. Gasteizen izan ginen hemezortzi eta hemeretzian eta Donostian izantzi, hamar eta hamaikean. Hortik aurrera hemezortzian Durangon. Azpeitiko topaketetan ere parte harte hartuko dugu.
A.Eta ba al da arrakasta prebisiorik?
B.1. Textua eta autorea, ez dakit zenbateraino, baino nahiko ezagunak direla uste dut, eta horrek lagundu egiten du beti. Arrakasta edukitzea espero dugu noski.
E.Apaolaza
A.Irazu
Muntaia erdaraz egin denez problema hizkuntzarekiko erlazioa izan dela aitatu digute Bederen- 1ekoek.
48-49


GaiezKulturaAntzerkiaTaldeakBEDEREN 1
EgileezAPAOLAZA1Kultura
EgileezIRAZU1Kultura

Azkenak
2024-12-27 | Julene Flamarique
EuskarAbentura 2025: izena emateko epea zabalik martxoaren 5era arte

EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]


2024-12-27 | Leire Ibar
AEBek eta aliatuek 260.000 milioi dolar eman dizkiote Ukrainari laguntza militarrerako

AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]


2024-12-27 | Julene Flamarique
Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko

Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]


2024-12-27 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera

Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.


2024-12-27 | Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago

The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.


2024-12-27 | ARGIA
Gutxienez 5.212 eraso matxista salatu dituzte aurten EAEn, iaz baino %8 gehiago

2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).


2024-12-27 | Euskal Irratiak
Benito Lertxundi
“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”

Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]


2024-12-27 | Gedar
Eguberrietan 110 osasun-zentrotan ezarri ditu murrizketak Osakidetzak

Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.


Ibai Ripodas: “Balorazio oso positiboa egiten dugu, orain gazteek sortu beharko dituzte presoei elkartasuna helarazteko bide berriak”

Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.


2024-12-27 | ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez

"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]


Eguneraketa berriak daude