Ramon Lazkano: "Ezinditut nire lana eta errealitatea, kaleko musika, berezi"


2021eko uztailaren 23an
Ramon Lazkano konpositoreari elkarrizketa.

Ramon Lazkano: "Ezinditut nire lana eta errealitatea, kaleko musika, berezi"
Bere Pariseko lanetatik atsedenalditxo bat hartuz Donostiako kafetegi batean topatu dugu Ramon Lazkano konpositore gaztea. Hiri horretako Musika Hamabostaldian "Chant III" bere azken obra aurkeztu du abuztuan.
ARGIA. Hogeitabi urte eta dagoeneko historia luzea duzu.
RAMON LAZKANO. Bai, txikitatik, hamaika-hamabi urterekin hasi nintzaion honi gusto hartzen eta ikastola eta gero Escuderorekin ikasi nuen konposizioa eta hemezortzi urterekin bukatu nuenez 1987an Pariserako beka eskatu nuen.
A. Gustora ari al zara, Parisen?
R.L. Bai, eta azaroan ikasketak bukatu arren hantxe segitzeko asmotan nago, hemen ezer ez dago eta. Noski, Madriletik pasa ez izanak zenbait problema ekar diezadake, Espainian ez bait dut projekziorik baina...
A. Frantzian bai ala?
R.L. Bai, han urte hauetan Evreux, Angers, La Corneuve, Parisen estrenatu izan ditut zera batzuk... Han azpiegitura nahiko ona dago, eta bestalde lan egiteko medio hobrak ere. Elektroakustikarekin esate batera hemen hasi baizik ez dira egin eta han ikasteko aukera izan dugu.
A. Zuk lanean erabiltzen al duzu?
R.L. Nik neuk beste era bateko musika nahiago dut, baina elektroakustika, besteren artean, musika instrumentalean aplikatzeko ere oso baliogarria da. Esate baterako apirilean burutu nuen "Chant II" viola eta zinta magnetikorako konposizioan, denbora eta tinbre arloan aplikatu nuen.
A. Eta hemen, egiten al zaizu jaramonik?
R.L. Bueno, hemen Euskadiko orkestak sinfonia bat egin dit, eta 89ko Musika Asterako ere pieza bat egin nuen...
A. Chant IIIz esaiguzu zerbait.
R.L. Ba, pieza honetarako ez nuen formazio tradizionalik nahi eta, hiru tronboi, hiru txelo eta klarinete baju bat erabili ditut.
A. Nolakoa izan da sortze prozesua?
R.L. Ikaragarria. Sei hilabeteko lana, idaztea hilabete terdiz egin badut ere. Ez bait dago zerutikako inspiraziorik honetan: etxean giltzaperatuta ordu piloa egin beharra dago.
A. Eta pozik gelditu al zara?
R.L. Bai. Momentu honetako nire behar espresibo guztiak biltzen dituen obra da.
A. Zein dira zure erreferentziak?
R.L. Bizirik dauden konpositore askorengatik jaso dut zerbait, dela pentsamentuan, dela teknikan edo estetikan... Baina bat esan eta beste zazpi ahaztuko litzaizkidake.
A. Esan bada zortzirak.
R.L. Lutoslawski eta Dutilleux, 10.etakoak, eta Boulez, Donatoni, Halffter, Henze, Berio eta Maderne, 20-30.etakoak. Berriagorik ezin esan oraingoz.
A. Eta bestelako musiketatik?
R.L. Eraginak asko dira: entzuten ditudan hots eta doinu guztietatik jasotzen dut zerbait. Baina, igual obra bat asko mirestu arren hartatik ez duzu ezer jasotzen, eta gero berriz maite ez duzunetik –nire arrebak batzutan jartzen duena edo taberna musika errepikakor horretatik esate batera–zer edo zer jaso egiten duzu.
Nik ezin ditut nire lana eta errealitatea, kaleko musika, berezi. Horregatik, nire lankide batzuk ez bezala, garbi esatea daukat niri kale musika horiek, rocka, erritmo karratua, parte ahulak azentuatzen dituena, ez zaidala gustatzen. Iruditzen zait musika horiek, zenbat eta interes gutxiago izan, orduan eta altuago jartzen direla.
A. Zer iruditzen zaizu Hamabostaldia?
R.L. Hau eta hura esango nuke baina, egia esan, perspektiba falta dut kritika sakon bat egiteko. Dena den, Malher-en kontzertua eta beste zera interesante pare bat izan da baina, gauza handirik ez. Victoria Eugeniako programari soilik ematen bait zaio garrantzia, beste guztia bazter utzita. Bertoko prentsak aldiz XX. mendeko musikaz batere kritikarik ez du argitaratu.
A. Euskadito orkestraz.
R.L. Bere programazioa ez zait oso egokia iruditzen, halere kalitatez igo direla uste dut. Hemengo jendea preparatzea ongi litzateke baina horrek luze joko du, Kontserbatorioko maila ez bait da izugarria.
A. Noizko diskoren bat?
R.L. Mesedez! Bururatzea ere! Alemanian argitaratzen da era honetako musikarik gehiena, eta han ere klasiko kontenporaneoak soilik argitaratzen dituzte.
A. Esaiguzu zein den zure instrumento faboritoa.
R.L. Niri grabeak gustatzen zaizkit, demagun klarinete bajoa.
A. Orain zer?
R.L. Lasaialdia bukatzen ari zait. Aurki Parisera joango naiz eta berriz ere lanean sartuko naiz buru-belarri.
Pablo Sastre
"Madriletik pasa ez izanak zenbait problema ekar diezadake, hemen ez bait dut projekziorik, baina".
"Chant III-k momentu honetako nire behar espresibo guztiak biltzen ditu".
48-49

GaiezKulturaMusikaMusika klasPertsonak
PertsonaiazLAZKANO8

Azkenak
2024-12-31 | Julene Flamarique
24 urteko espetxe-zigorra bete ostean libre da Guillermo Merino durangarra

Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.


2024-12-31 | Leire Ibar
Prezioek gora egingo dute urte berriarekin batera

Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.


2024-12-31 | ARGIA
Apirilaren 11n egingo da Aberri Egun bateratua, Euskal Herria Baterak deituta

Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.


2024-12-31 | ARGIA
Gontzal Fontaneda euskaltzale gasteiztarra hil da

Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.


2024-12-31 | ARGIA
Zarautzen terapia kontsulta duen gizon bat atxilotu dute, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita

Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


2024-12-31 | Julene Flamarique
Akusazioak hemezortzi urteko espetxe-zigorra eskatu du Mario Lopez Gernikako entrenatzaile ohiarentzat

Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


2024-12-31 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Obrak eta obrak, marra horia lausotzeko

Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]


Petardo eta bengalak, albo-kalteak dituen tradizioa

Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]


2024-12-31 | Usurbilgo Noaua
Beste sute bat izan zen erraustegian

Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.


2024-12-31 | Josu Iraeta
Borroka luzearen ametsak, egiazko nahi ditut

Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]


2024-12-31 | Sustatu
Max streaming plataforman ere euskarazko edukiak agertzen hasi dira

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude