BI EUSKAL AMERIKAR AZPEITIAN


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Stefanie Thurman goikoetxea eta Toni Ansotegi Intxausti amerikarrei elkarrizketa.

Ameriketara joan nintzen xentimorik gabe (eta 9)
BI EUSKAL AMERIKAR AZPEITIAN
Azken aste hauetan argitaratu ditugun artikulu guztiek, euskaldunek Amerikan daramaten bizimoduaren berri eman digute. Gaurkoan, ordea, alderantziz izango da. Euskal Herrira etorritako amerikarrena izango dugu irakurgai. Uda honeten Idahoko Boisen topatu nituen dantzarien artean baziren bi, beste asko bezalexe, udazken honetan Euskal Herrira etortzeko asmotan zirenak.
Elkar ostera ikusi behar genuela erabaki genuenean, erabat betekaitza iruditu zitzaigun horren urruti zegoen Euskal Herrian handik hiru hilabetetara berriro topatzeko plana. Hala eta guztiz ere, Azpeitiko Eperra tabernan zita jarri eta txintxo asko azaldu zaizkigu Stefanie Thurman Goikoetxea eta Toni Ansotegi Intxausti euskal amerikarrak.
GALDERA.–Bi amerikar Azpeitian, zer dela eta?
ERANTZUNA.– Bi euskal amerikar, hobeto esanda. Ez gara, halere, Euskal Herrian gauden euskal amerikar bakarrak. Izan ere, urtero talde polita etortzen da handik honuntza, gehienak Reno eta Boiseko Unibertsitateko Ikasketa Programaren eskutik.
G.– Euskal amerikarrak zaretela diozue, bertan jaiotakoak noski...
E.–Halaxe da. Ni, Stefanie Thurman Goikoetxea naiz, eta hau, Toni Ansotegi Intxausti, eta gure deiturek salatzen dutenez, nik aita amerikarra eta ama euskalduna dauzkat, eta honek, biak euskaldunak. Boiseko euskal komunitateko partaide gara eta, besteak beste, Oinkari dantzataldekoak.
G.–Aurkezpen honen ondoren, segi dezagun. Ez da hau Euskal Herrira etortzen zareten lehen aldia, ezta?
E.- (Stefanie) 87an etorri nintzen eta Ikasketa Programaren barruan. Bertan, urtebete pasa, eta hurrengo urtean, ostera, itzultzea bururatu zitzaidan, ordukoan programatik kanpo, lanen bat aurkitu eta euskara hobetzeko asmoz.
(Toni) Ni, berriz, 83an etorri nintzen lehen aldiz, programaren barruan, eta oraingoan nire kontura etorri naiz lana aurkitu eta erabat menderatzen ez dudan euskara nereganatzeko intentzioarekin.
G.– Azal iezadazue zertan datzan Reno eta Boiseko Unibertsitateetako Ikasketa Programa.
E.–Renoko Unibertsitatea Nevada estatuan dago eta Boisekoa, aldiz, Idaho estatuan. Biek, gai honetan batipat, elkarrekin egiten dute lan. Unibertsitate hauek beka ematen diote Euskal Herrira euskara edota gaztelera ikastera etorri nahi duen unibertsitariari. Euskal amerikarrak honuntza etortzen hasi aurretik, baziren Boisen euskerazko klaseak Joe Eiguren irakasle nekaezinak emanak. Baina zer edo zer gehiago egin nahiak Ikasketa Programa hauek antolatzera bultzatu zituen. Oñatin hasi ziren orain dela hamabost bat urte, eta 83az geroztik Donostian egiten dira.
G.–Zer modukoak izaten dira?
E.–Gehienek ikastaro oso baten luzera dute, hau da, bederatzi hilabetetakoa. Esan bezala, euskara eta gazteleraren artean hautatu beharra dago. Datozen gehienek bata edo bestea hartu behar izaten dute, non eta ez duten lehendik, Iparrameriketan bertan ikasita, bietako bat menderatzen.
G.–Nork eskura ditzake beka horiek?
E.–Ez da Unibertsitatea bekak ematen dituen erakunde bakarra. Honezaz gain, Oinkari dantzataldea, Euskaldunak elkartea eta NABO (North American Basque Organitation) federakuntza ditugu. Reno eta Boiseko Unibertsitateek ematen dituztenak Estatu osoko edozein unibertsitarik eska ditzake. Egia aitortuz, onartu beharra dago ez zaiela publizitate handirik egiten, izan ere denontzako adina ez bait dago. Beraz, gehienetan euskal komunitateek indarra duten lekuetan bizi direnen ondorengoak euskaratzen dituzte.
G.–Eta unibertsitate izaera ez duten beste erakundeenak?
E.–Oinkari, Euskaldunak eta Nabo, hirurak, bakoitza bere esparruan, Amerikan euskal kulturaren alde diharduten erakundeak dira eta dituzten laguntzaileek ematen dieten diruaren bidez ordaintzen dituzte beka hauek.
G.–Nola daude egituratuta ikastaro hauek?
E.–Hizkuntza eta gai osagarriak dituzte. Egunean lau orduz jorratzen da hizkuntza, eta gai osagarriak oso bariatuak dira: ekonomia, antropologia, euskal dantzak, sukaldaritza...
G.–Zuek biok programaren partaide izan zarete, zer erizten diozue?
E.–Gu han jaioak gara eta gure guraso eta arbasoen sorterrira egonaldi luze baterako ia aukera bakarra dugu programak eman diguna. Pagotxa da. Hizkuntza eta kultura zureganatu, bertan bizi zarelarik giroan murgiltzea sekula ahazten ez den esperientzia da. Urterik urtera antolakuntza hobea da. Gure kasuan, esate baterako, Oinkari dantzataldeko partaide garelarik, beste ametsik ez dugu izan. Neska koxkorrak ginelarik, urtero topatzen genituen Euskal Herrian izandako dantzataldekideak eta beste nahikunderik ez geneukan: helduzeagoak izan, beka eskatu eta lortzea. Gaur ere, gauza bera gertatzen da, dantzataldeko gaztetxoenek ez dute besterik aditzen taldeko zaharrenengandik: Euskal Herria gora, Euskal Herria behera. Sekulako espektazioa sortzen du honek gaztetxoenengan.
G.–Renoko Unibertsitatean badute beren euskarako irakaslea eta gauza bera gertatzen da San Franciscoko Euskal Etxean. Zer dela eta ez dago Boisen, azken hau baldin bada Iparramerika osoan mugimendu gehien duen euskal gunea?
E.–Horixe bera da, guk geure buruari egiten diogun galdera. Bada, haatik, Boiseko Unibertsitatean klase batzu ematen dituenik. Hori dugu Pat Bieter irlandarraren kasua: Oñatin ikasi eta Boisen erakutsi. Dena dela hoberena, bertatik joandako bat edukitzea litzateke. Unibertsitatean ezezik, bertako Euskal Etxean ere erakutsiko lukeena.
G.–Ni Boisen nengoela, zer edo zer entzun nuen ikastolatxo bat zabaltzearen asmoaz.
E.–Guk ez dakigu ezer asko honetaz, baina aspaldiko ideia omen da. Boisen bertan ikastola jarriz gero, txikitatik ikasiko lukete euskara eskolan eta gure arbasoen hizkuntza mantentzeko plan ezin hobea da. Oraingoz egitasmoa besterik ez den arren, seguru gaude arreta ona izango lukeela.
G.–Boisen ezagutu nuen bizimodua eta hemengoa konparatuta, ordea, ba dago alderik bien artean.
E.- (Stefanie) Erabat desberdinak dira. Baina nik hiru urte segidan pasa ditut Euskal Herrian eta oso ondo moldatu naiz hemengo bizimodura. Ikaragarri gustatzen zait hemen bizi den parranda eta gau pasa giroa.
(Toni) Daramadan denbora apurrean, sekulako aldea nabari dut. Han askoz denbora gehiago ematen dugu etxean; hemen, berriz, egun guztia kalean igarotzen dute. Niri, berez, askoz etxekoiagoa izanik, ez zait horrenbeste gustatzen kalera irtetea. Dena dela, hemengo bizimoduak abantaila hori du: nahi duzunean etxean gera zaitezke, baina kalera irten nahi izanez gero, ez zara sekula bakarrik izango, jendez gainezka egongo baita.
G.–Luzaroan geratzeko asmorik al duzue?
E.–Ez dugu inoiz urte batzutarako planik egiten. Urtero erabakitzen dugu zer egin. Iparrameriketan lana nahi izanez gero, gaurtik hasi beharra dago datorren ikastarorako plaza eskatzen; eta oraingoz, ez batak ez besteak, ez dugu eskatu. Bertan gustora gauden seinale.
Ez dute bizitzeko leku makalik aurkitu. Azpeitia, kalean euskara barra–barra darabilen herria eta parrandarako plaza ezin egokia. Orain dakit nondik datorkion Boiseko euskal koadrilari parrandazale eta gautxori fama: asko eta asko Euskal Herrian izanik hemen gauez irteteko ohitura hartu eta bertara eraman dute. Nik neronek ikusi izan nuen azken uda honetan, gauero pote batzu hartzera irteten zen koadrila bakarra Euskal Herrian izandakoez osatutakoa zela.
FIRANKIE TAI
Stefanie Thurman Goikoetxea eta Toni Ansotegi Intxausti
22-23

GaiezGizarteaEuskal dias
PertsonaiazANSOTEGI1
PertsonaiazTHURMAN1
EgileezTAI1Gizartea


Azkenak
2024-11-26 | Ahotsa.info
Paris 365
15 urte pobreziari aurre egiten Iruñerrian, eta inoiz baino beharrezkoagoa

Paris 365 elkarteak 15 urteurrena ospatu zuen larunbatean Geltokin. 15 urte gosariak, bazkariak eta afariak egunean euro baten truke zerbitzatzen urteko 365 egunetan horren beharra duten guztiei. “Atsedenik gabe”, azpimarratu nahi izan zuten bezala. Horrez gain,... [+]


2024-11-26 | Sustatu
Kabi@ 2024 Durangoko Azokan: Eremu digitala pentsatzen eta garatzen

Durangoko Azokaren alor digitala da Kabi@ espazioa eta egitaraua. Aurtengo edizioan, abenduaren 5ean eta 6an izango dira Kabi@ko ekitaldiak, Azokaren lehen bi egunetan (gero 8ra bitartean iraungo du). Ekitaldiak banatuko dira Durangoko Bizenta Migel Liburutegiaren eta Landako... [+]


2024-11-26 | Julene Flamarique
Iruñeko auzo guztietan euskarazko haur eskolak galdegiteko manifestaldia egingo dute abenduaren 11n

“Ez da posible hiri guztia zeharkatu behar izatea seme-alabak hemengo jatorriko hizkuntzan murgiltzeko” salatu dute guraso askok. Euskarazko plazak ere “oso urriak direla” salatu dute familia askoren artean eginiko bideoan.


2024-11-25 | Leire Ibar
Euskal Herriko I. Hikadromoa antolatu dute Durangoko Azokan

Durangoko Azokako berrikuntzetako bat izango da ZirHika taldeak sortu duen hikalarien bilgunea. Hika hitz egitea eta ongi pasatzea izango da helburua, abenduaren 7an Landako ikastetxean.


2024-11-25 | Euskal Irratiak
Alokairuak mugatzeko legea indarrean jada, Lapurdiko 24 herritan

Alokairuen bidezko espekulazioa oztopatzeko neurria azaroaren 25etik goiti izanen da indarrean Ipar Euskal Herrian. Momentuko, tentsiopean diren Lapurdiko 24 herriei eraginen die: Ahetze, Angelu, Arbona, Arrangoitze, Azkaine, Basusarri, Baiona, Biarritz, Bidarte, Biriatu,... [+]


'Superbotereak' liburua
Eskola-proiektuak izango dira mintzagai asteazkenean, Larraulen

Larraulgo eskolan da hitzordua, azaroaren 27an, 17:30ean. 'Superbotereak' liburuaren egile Koldo Rabadan ez ezik, hitzaurrea idatzi duen Nora Salbotx eta hainbat kide izango dira mahaiaren bueltan: Ainhoa Azpirotz (Hik Hasi-ko koordinatzailea), Irati Manzisidor... [+]


Lan istripu hilgarrien gaineko datuak estaltzea leporatu dio LABek Nafarroako Gobernuari

Azken astean sindikatuak 5 heriotzaren berri izan du eta dagoeneko 26 dira Nafarroan lanean hil egin diren edo beste erkidegotan beharrean zendu diren nafarrak. Alarma gorria pizteko moduko datuak LAB sindikatuaren iritziz.


2024-11-25 | ARGIA
Nazio auzia “erdigunean” ipintzeko eskatu du EH Bilduk, “jauzi” bat egin eta estatusaren eztabaida abiatzeko

Jendetza elkartu da Bilboko Casillatik abiatu den manifestazioan, Nazioa gara aldarrikatzeko. Buruan, EH Bilduko Mahai Politikoko kideak joan dira, eta atzeraxeagotik jarraitu diote ERC, BNG, CUP, Compromis eta Mes Per Mallorca alderdietako kideek. Ikurrinak, Nafarroako ikurrak... [+]


Gobernuarekin kritiko den ‘Haaretz’ egunkaria itotzeko neurriak hartu ditu Israelek, hura desagerraraztea helburu

Egunkariaren editoreak egindako adierazpen batzuen harira hartu du neurria Israelgo Gobernuak. "Netanyahuren erregimena krudela da eta apartheid-a ari da egiten", esan zuen Amos Shocken editoreak Londresen emandako hitzaldi batean, duela hilabete.


2024-11-25 | Jon Torner Zabala
EHUko errektoretzarako bozketaren atarian
Bengoetxeak eskatu du Ferreiraren hautagaitzaren “jardunbide irregularrak” ikertzeko

Asteartean, hilak 26, egingo dira EHUko errektoretzarako hauteskundeak. Kanpaina nahasia izaten ari da, eta, horren erakusgarri, Joxerramon Bengoetxearen taldeak eskatu izana "ustez Eva Ferreiraren hautagaitzako pertsonek edo ingurukoek egindako ekintzak eta kanpainako... [+]


2024-11-25 | Leire Ibar
Fronte Zabala itzuliko da boterera Uruguain, bost urteren ostean

95.000 botogatik gailendu da Fronte Zabala azaroaren 24an eginiko hauteskundeetan. Yamandu Orsi izango da Uruguaiko hurrengo presidentea, Álvaro Delgado eskuineko Alderdi Nazionaleko presidentegaiari aurre hartuta.


2024-11-25 | Bertsozale.eus
Alaia Martin Etxebestek irabazi du Zarauzko finalaurrekoa
Finalerako pase zuzena eskuratu du Martinek, finalaurrekoa irabaztearekin bat. Azken finalaurrekoa datorren igandean jokatuko da, Arrasaten, eta orduan osatuko da finala.

Eguneraketa berriak daude