HORDAGO TALDEA: AMERIKAR GAUTXORIEN ALAIGARRI


2007ko otsailaren 21an
Idaho estatuko HORDAGO musika taldekoei elkarrizketa.

Ameriketara joan nintzen xentimorik gabe (5)
HORDAGO TALDEA: AMERIKAR GAUTXORIEN ALAIGARRI
Idahotik Euskal Herrira etortzen diren euskaldun gazteek berehala bereganatzen dituzte hemengo ohiturarik hoberenak: poteoa, goizaldeko patata-tortila, partyak, berbenak...Aipatutoko estatu honetan eta aldamenekoetan euskal musika promozionatu ez ezik gaupasa zaleen kopurua handitu ere egiten ari den HORDAGO taldeak, euskal festei orain arte ez zeukaten astindu gautiarra eman die, gure inguruko herririk festazaleenak izan dezakeen giro berbera lortuz.
GALDERA.- Zer dela eta osatu duzue Hordago taldea?
ERANTZUNA.- Gutariko batzuk Euskal Herrian egonak gara eta hango giroa ezagutu genuenez, hemen ere euskal ospakizunetan halako zer edo zer egin behar zelako bildu ginen gero Hordago musika taldea osatu genuenok.
G.- Erraz lortu al zenuten taldea osatzea?
E.- Boisen Oinkari dantza taldea daukagu, Estatu Batuetan dauden euskal dantza taldeetan ezagunena, eta talde honetako zenbait partaidek urtebete eman genuen musika taldea sortzearen ideiari bueltaka. Azkenean 87an ausartu ginen eta estraineko aktuazioan sei kanta besterik ez genuen jo.
G.- Ba al zenuen lehendik esperientzia musikalik?
E.- Bakoitzak bere aldetik eginak zeuzkan bere lanak, baina serio samar ibilitako bakarra Edu tekladu eta saxoa jotzen dituena da; izan ere eskolako jazz taldean jotzen bait zuen. Gainontzekoek, norberak bere etxean jotzen zuen.
G.- Eta zergatik Hordago izena?
E.- Hordagoko partaideak Oinkari dantza taldekoak ere bagara; beraz, aspaldiko ezagunak. Halako batean musean ari ginela, bakarren bat hordagoka hasi eta bromak broma, izena gustatu eta horixe bera jartzea erabaki genuen.
G.- Zein ospakizunetan hartzen duzue parte?
E.- Gehienbat estatu batean eta bestean eratzen diren euskal festetan. Antolatzaile gehienek oso ondo erizten diote larunbat gaueko festari bukaera berbena batez ematea. Izan ere, hiritar amerikarrak diren gazteak festa hauetara erakartzeko era probetxugarria bait da. Hartara gazte hauentzat, euskal festek beren guraso euskaldunen ohiturak berritzeko ez ezik (harrijasotzaileak, aizkolariak, dantza txapelketak...) parranda ona bat egiteko aitzakia ere badira. Euskal festek, gazteen aldetik batipat, gorakada handia izan dute berbenak egiten direnez geroztik. Zenbait ezkontzatan ere izanak gara joten, batez ere, ezkontideak edota bietako bat familia euskaldun baten partaide direnean. Partyren bat edo beste ere egin izan dugu, baina gehien bat berbenak eta ezkontzak.
G.- Zein estatutan ibiltzen zarete?
E.- Gu, berez idahotarrak gara eta estatu honetan ibilizen gara nagusiki. Baina piska bat beheraxeago dauden Nevada eta Californian bertan ere ibiliak gara. Boise, Elko, Reno eta inguruko euskal festetan ere bai. Behin, kotxez hamabi ordutara ospatzen zen ezkontza batentan jo genuen. Hartu kontutan hemen distantziak ez direla Euskal Herrikoak bezalakoak. Hemen Boisetik Elkora lau ordu behar dira eta Euskal Herrian lau ordutan Bilbotik ia Madrileraino joan zaitezke. Zer esanik ez hamabi ordutan.
G.- Zer musika klase jotzen duzue?
E.- Euskal festetan euskal musika batez ere; amerikar festetan, ordea, amerikar musika eta ahal delarik euskalduna ere bai. Euskal musikari dagokionez, Benito Lertxundi, Mikel Laboa, Oskorri, Itoiz, Egan, kalejirak, arin-arinak, fandangoak...Euskal Herrian edozein taldek jotzen dituen berberak. Amerikarrari dagokionez, hemengo kantari ezagunenen kantak. Amerikar festetan oso gogoko izaten dituzte kalejira eta saltoka ibiltzeko kantak eta beti sartzen ditugu.
G.- Nola izaten duzue Euskal Herrian egiten den musikaren berri?
E.- Batzuk han izanak garelako eta besteak hemendik hara joandakoek ekartzen dizkiguten zintetatik hartzen ditugu gustokoen zaizkigun kantak. Euskal Herrian beren euskara hobetzen ari diren boisetarrek badakite iparamerikaratzean maleta bete zinta ekarri behar dutela, gure errepertorioa aldatuko badugu.
G-. Boisen ikusi dudanez, pub guztiek bere aktuazioa dute, pentsatu al duzue zuek merkatu horretan sartzea?
E.- Hemen pub bakoitzak, zuk esan bezala, bere aktuazioa du; eta aste batetik bestera aldatu egiten dute taldea; hortaz lan handia dagoela esan genezake. Baina konpetentzia ere, lana adina dago. Ikusiko zenuenez talde onak dira eta esperientzia handikoa. Oraingoz, euskal berbenetan jotzen ondo gaude, baina pubetako aktuazioen munduan sartzeko maila altuagoa eduki behar da. Orain entsaiatzen duguna baino dexente gehiago egin beharko genuke, eta hitz batetan esateko, dedikazio handiagoa eskaini.
G.- Zergatik ez orduan, hobeto prestatu zuen buruak?
E.- Eskolako oporralditik kanpo biltzerik ere ez dugulako. Taldeko bik, konparazio batera, Boisetik sei ordutara igarotzen dute ia urte osoa. Horrela ez dago zereginik. Ikasketak serio hartuz gero musika alde batera utzi beharra dago. Ekipoa bera ere aldatu egin beharko genuke. Honek ez du esan nahi, egoera normalizatutakoan serioago ihardun nahi ez dugunik. Arestian adierazi bezala, bertako taldeen maila oso polita da eta ondo prestatu beharra dago.
G.- Ekipoa aipatu duzularik, nondik atera dezue dirua?
E.- Gehienbat aktuazioetan egindako diruarekin. Maiatzetik abuztu bitartean saio dexente ditugu eta horri eta norberak jarritakoari esker osatu dugu ia zaharkiturik geratu den ekipoa.
G.- Zeintzuk osatzen duzue taldea?
E.- Dan baterian, Chrisek kitarra jo eta kantatu egiten du, Edu tekladoa, saxoarekin ibiltzen da, Richek baxua eta Ronek kitarra. Bost gara, eta oraingoz oso ondo konpontzen gara gure artean. Musika nahiz ahotsa hobetu beharra dago.
G.- Zer asmo dituzue etorkizunerako?
E.- Oinarrizkoena taldearen maila altxa eta horretarako bide bakarra dago, gehiago entsaiatzea. Oraingoz jotzen ditugun kantak ez dira gureak, baina noizbait gureak sortzen hasi beharra daukagu. Lehen esan bezala, ekipo hobea eskuratu eta modu honetan bertako banden merkatuaren konpetentzian sartu. Eta denon gogoan dagoen ideai bat: Euskal Herrian zehar jiratxo bat egin; ez jakina, musikaren izar gisa, baina bai herriko berbenetan jotzeko. Ez al litzateke bitxia izango, euskal amerikarrez osatutako banda txiki batek Euskal Herriko hainbat herritako berbenetan euskaraz jotzen ibiltzea? Azken hau da gure benetako ametsa.
Hau baino amets zailagorik bete herri honetan. Hordagokoek ideiak oso argi eta garbi dauzkate; zer diren eta izan nahi dutenera iristeko zer egin behar duten. Iparamerikako euskal festei eman dietan giro berbera, Euskal Herrikoei ere emateko aukera izan dezaten.
Hurrengo kapituluan, hots, seigarrenean, 'San Franciskoko Euskal Etxea' gaia jorratuko dugu, bertako giroa orriota ekartzeko asmotan.
FRANKIE TAI
Hordago taldea Elkon {Nevadako estatua) uztailaren 1ean egindako euskal festaren berbena alaitzen.
42-43


Gaiez\Politika\Nazioartea\Estatuak/Na\EE.BB
Gaiez\Kultura\Musika\Musika mode\Taldeak\HORDAGO
Egileez\TAI1\Kultura

Azkenak
Su artifizialak

Bitxia egiten zait oso askok su artifizialei dieten miresmena. Ikuskizunak sortzen duen itsutasun eta gorreria aukeran nonahi. Ni uxatu egiten nau giro piroteknikoak. Baina onartzea besterik ez daukat gehiengo batek horretan murgilduta bizi nahi duela; besteak beste, sistema oso... [+]


Herrialde Katalanetako herririk turistikoenak, eskuin muturraren bozen biltoki

Kataluniako azken hauteskundeetako eta Europako hauteskundeetako emaitzetatik abiatuta, presio turistiko handiena bizi duten Herrialde Katalanetako herrietan eskuin muturraren botoak nola egin duen gora aztertuko dugu.


Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu
Puigdemontek nola egin zien iskin poliziei?

Carles Puigdemonten ihesaldiaren bertsio bat kontatu du La Vanguardiako kazetari Mayka Navarrok, "iturri ofizialetatik lortua". Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu erabili zituzten mossoak nahasteko. Puigdemontek “gaur edo bihar” hitz... [+]


2024-08-09 | Euskal Irratiak
Baionako Euskal Museoak ehun urte bete ditu aurten

Mende batean, Baionako Euskal Museoak izan duen bilakaeraz erakusketa berezia sortu dute. Argazki, tindu edo objektuak ikusgai dira. 1924an William Boissel Bordaleko militarrak bultzatu zuen museoaren sorrera, "euskal herri tradizionalaren" ondarea babesteko... [+]


Sustantziarik gabea

Egia esan, pena ematen dit kritika honi izenburu hau ipintzea. Bizeten Carmen oso opera ederra da, sentimendu unibertsalak jorratzen dituena, hala nola pasioa, jeloskortasuna, maitatuaren posesioa, independentzia... Eta hori guztia musika-lan bikaina oinarri hartuta. Baina... [+]


Gasteizko jaietan izandako bi bortxaketak salatu dituzte

Bi bortxaketa eta beste sei erasoren salaketa zuzenak jaso ditu Gasteizko Mugimendu Feministak. Elkarretaratzea egin du erasoak salatzeko txosna gunean, ostegunean. Gasteizko Udalak elkarretaratzea ostiralean 11:00etan egin du. Erasoen harira ez dute inor atzeman, momentuz.


Euskal Herriko ikurrak kendu dituzte Atarrabiako pilotalekuan, Nafarroakoa izan ezik

Martxoaren 5ean zabaldutako auto batek armarria “kentzea edo ezabatzea” agindu zuen, “jarrera politiko baten aldeko posizionamendua” dela eta “neutraltasun politikoaren aurka” egiten duelako. UPNk jarri zuen salaketa, eta Atarrabiako alkate... [+]


Lodifobia eta patologizazioa Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean

Bizkaiko e28 koordinadorak salatu du kide trans lodi batek eraso lodifoboa pairatu duela Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean.


2024-08-09 | ARGIA
Uda honetan irakurtzea merezi duten sei liburu

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.


2024-08-09 | Axier Lopez
UPNk eta PSNk ez dute lortu Raimundo el Canastero zentsuratzea Tafallan

UPNk mozioa aurkeztu du Tafallako udalbatzan gobernu taldeari eskatzeko bertan behera utz dezala Raimundo el Canastero musika taldearekin zuen kontratua jaietan kontzertu bat egiteko. Lizarrako jaietan izandako polemikaren ondoren etorri da zentsura eskaera. PSN batu zaio... [+]


2024-08-09 | Axier Lopez
Beste milioi bat euro eman die Jaurlaritzak erdarazko hedabideei

Kultura eta Hizkuntza Politikako sailak nagusiki gaztelania darabilten hedabideetan "euskarazko albisteak areagotzeagatik" diru-laguntzak banatu ditu beste urte batez. Ia milioi bat euro banatu dute Noticias, Gara eta Vocento hedabide taldeen artean, artikulu batzuk... [+]


Ertzain bat atxilotu dute homizidio saiakera egotzita, lan orduetatik kanpo hiru pertsonari tiro egiteagatik

Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.


Sardiniak ezetz esan dio kolonizazio energetikoari

Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.


2024-08-08 | ARGIA
Venezuelako Askapenaren brigada
“Herriak eta gobernuak ez dute atzerapausorik onartuko”

Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.


2024-08-08 | ARGIA
Puigdemont Kataluniara itzuli da zazpi urteren ondoren, eta berriz ere desagertu da

Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]


Eguneraketa berriak daude