"Belaunaldien arteko arazoa nabari da Iparraldean"
Euskal kulturaren inguruan Iparraldean egiten den ekitaldi gehienetan present egon ohi den irratigizona dugu Lucien Etxezaharreta, 'Gure Irratia'ren mikrofonoak harat eta honat eramaten dituela. Iparraldean gertatzen denaren lekuko aparta izanik –errealitatearen behatzaile eta so egile bezala definitzen du bere burua–, Hegoaldeako errealitatea ere hurbiletik ezagutzen du. Donostiako 'Gladys-enea' parkean aritu gara 42 urteko kazetari eta poetarekin hizketan.
Badira zortzi urte Lucien Etxezaharreta komunikabideen munduan murgildu zela Baionako 'Gure Irratia'n. Halarik ere, afizio moduan, komunikabideekiko atxikimendua haurtzarotik datorkiola aitortu zigun, batik bat irratiarekikoa: "munduko oihartzun horiek gustokoak zitzaizkidan, eta txikitandik hartzen nituen albisteak irratitik". Prentsa idatziarekin ere harreman luze bat izan du, lehenik 'Herria' agerkariarekin –"nire alfabetizatzea horrela egin nuen"-, Lafitteren garaian.
Baina, nik, alderantziz ere, agian marka bat ikusi dut: Iparraldean poliziarekin topatzea. Horrek harrituta utzi ninduen. Ez nuen uste abertzaletasuna zela halako burruka bat. Abertzaletasunaren lehen pausu bat izan zen euskaltasuna zure espazio naturala bezala onartzea, baina bapatean aurrez jotzen duzu poliziaren zurekiko gorrotoarekin. Asko gogoratzen dut hori, nola polizia horiek askotan Aljeriatik etortzen ziren, eta banuen inpresionea horiek ulertu zutela euskal gauza beren aurkako gerla baten hasiera bezala. Frantzian garai hartan esaten zen, abertzaletasun hori nonbait agertzen zelarik kolonia bat galtzekotan zela. Hori uste dut botere publikoek, politikoek, poliziek ondo ulertuta zutela: norbaitek erabiltzen baldin bazuen herriaren mintzaira, galtzen zela herri horrek zuen menpekotasuna, eta boterea zalantzan jartzen zela.
Adibidez, 'Maiatz'taldearen inguruan oraintsu esaten genuen agiri probokatzaile baten bitartez, euskal presoen egoera ez bada konpontzen ez dela kultur egoera konponduko. Bestek uste dute aldiz, aurreratze batzu badirela, euskara onartua omen delako, nahiz eta euskal instituziorik onartua izan ez.
Dena dela, esan behar da abertzaletasuna oso bizkortu dela; aski da hauteskundeetako emaitzak behatzea: %20a izan da. Iparraldeko historian oso gertakari handia da, batez ere delako giza eskubideen aitorpen orokor horren 200 urtemugaren aurrean. Eta kontsideratzen dute euskal nortasunaren defentsa hau zerbaiten aurka dela.
Hegoaldean ikusten dut gizartea asko aldatzen ari dela; eta demokraziaren arma ezagutzen ez zena, orain, euskal nortasunaren aurka dagoela ere jabetu dela jendea. Demokraziaren izenean, demokraziaren diskurtso faltsuarekin, gehiengo horren arrazoiarekin higadura efektu bat egiten ari da. Eta demokraziak ito egiten du piskat. Politikak beharko ditu aukera berri batzu egin, instituzioak ere aldatu beharko lirateke, Konstituzioak ez dio erantzuten jendearen bizi berriari...
Gero, informatiboetan eta, Hegoaldea Iparraldeko euskaltasunean integratzea ere ekarri du, naturalki aipatzen ditugula Hegoaldeko aferak, gure etxekoak balira bezala.
Eta ekarpen kulturala daukagu bereziki: antzerki, liburugintza, musika... euskal produkzio orokorretaz hitz egiteko gune bihurtu dira irratiak.
Irratiek, azken finean, garantia bat eskaintzen dute, hau da, elkarte edo batasun batzuren inguruan sortuak direla eta, subentzioak ukan arren, ez direla Estatuak kontrolaturik. Oraindik ere irratiok herriaren sostenguarekin bizi dira. Honek esan nahi du herriaren instrumentu direla. Pena dugu Hegoaldean ez dela antzekorik; gauza instituzionalizatuago batzu dira, eta ez dugu harreman berezirik; irrati libreen fenomeno hori, adibidez, ez da gure fenomenoaren parekoa.
Hasiera batetan 'Gure Irratia'ren proiektua zen Iparralde guztirako izatea, baina teknika eta diru batzuren arazoengatik hiru urtez Lapurdiko txoko batean baizik ez ginen egon, eta bestek irrati gose zutelarik, egin zuten bat Irulegin eta beste bat Maulen. Bakoitzak bere pertsonalitatea gordetzen du, eta hori da aberasgarria. Bakoitzaren pertsonalitatea galtzea gauza uniformizatu batentzat ez litzateke ona gure eremu txikian ere.
Hala ere Federazio proiektu hori posible da beti eta egiten ahal genuke; geroari begira agian eginen da. Baina horrek mikroinformazio lan handia eskatuko du gero, eta kazetari asko beharko lirateke.
Zerbaiten ausnartzeko behar da irratitik beste zerbait: liburuak, aldizkariak... Ez dira buruan abiadura berdinean sartzen, eta gehiago egoten dira horrela buruan.
Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]
Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]
WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.
Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]
Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.
.jpg)
Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]
Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.
Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.
Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]
Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]
FERMIN MUGURUZA 40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.
-------------------------------------------
Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]
NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]
Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).