J.M. Elexpuru: "Umorearen bila jotzen dut, ulerterrazki idatziz"


2007ko otsailaren 21ean
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
J. M. Elexpururi elkarrizketa.

"TXAKUR ZAUNKAK ATEAN" IPUIN LIBURUA ELKAR-EKIN
J.M. Elexpuru: "Umorearen bila jotzen dut, ulerterrazki idatziz"
UNEDeko kultur departamenduan aritzen da lanean gaur egun. Itzulpengintza nahiz hizkuntzaren azterketa alorretik, literaturatik baino hurbilago dagoela diosku. Hala ere irakasle izanik, beti izan da ipuinaren inguruan, eta oraintsu kaleratu du liburu bat.
Orain arte, gehien bat itzulpengintza munduan ibilia dugu; besteak beste, "Abereen etxaldea" eta "Gelsomino" liburuak euskaratu ditu. Hizkuntzaren alorra ere ukitu du "Bergarako euskara" eta orain bergarako lexikoaren inguruan burutzen ari den saiakerarekin.
Literaturarekiko lehen hurbilketa haur literatura mailan egin zuen.
"Orain arte ez da literatura izan nire zaletasun nagusia".
Hainbat urtetan ikastolako irakasle izanik
"umeei beti kontatu izan dizkiet ipuinak; bai entzunak, nireak nahiz bapatean asmatutakoak. Beti izan naiz ipuinaren inguruan".
Esan liteke helduentzako bere lehen literatur lana dugula, honez gero liburudendetan dagoen "Txakur zaunkak atean" ipuin bilduma.
Liburua, hamar ipuinez osatua, denak ere lau urteren buruan idatziak.
"Sorkuntza lanak desgaste handia suposatzen du eta pixkanaka eta noizean behin idazten joandako ipuinak dira".
Gaiak desberdinak eta anitzak izanik, egoera disparatatuak, errealak izan edo ez, aurkezten ditu.
"Gaien aldetik momentuan, gogora etorri zaidan erara landu ditut, ez dugu inolako erizpiderik. Sentitzen edo ezagutzen ditudan gaiak aukeratzen ditut".
Estilo edo idazkera dela eta,
"izatekotan, beti izan naiz bai lexiko eta bai joskera aldetik errazera jotzeko aldekoa eta saiatzen naiz gauza ulerterrazak idazten. Lexiko aldetik garbizaletasun berri bat dagoela uste dut, eta horri ihes egiten saiatzen naiz".
Umorea klabe, tentsioa mantenduz
Liburuan zehar konstanterik izatekotan, umorea da. Ipuin gehienetan egoera bereziak dira nagusi.
"Beno bai, umorearen bila joaten naiz, nolabait. Gure inguruko umorearen eragin handia daukat; lagun arteko, kuadriletako atal osteko umore pentsatu gabea isladatzea gogoko dut".
Narrazio laburrari bereziki dagokion tentsio, jakinminaren mantentzearen garrantzia azpimarratzen du:
"Sarritan gertatu ohi den bezala, beldur handia diot liburua hasi eta hirugarren orrian aspertuta lagatzeari. Saiatu behar da kontakizuna interesgarri egiten; berez irakurtzen, ez esfortzu militante bat eginaz".
Hamar ipuinez osaturiko liburu honetan, bi ipuin sarituak izan dira. "Bi begi eder haiek" Debako Tene Mujika eta "Lasai, Juanantonio, lasai" Irun Hiria lehiaketetan. Lehenago beste ipuin batzu idatziak izanik, azken bost edo seirak liburua osatzeko idatziak dira. Liburua nola defendatzen duen, nola salduko lukeen galdetzean,
"ez naiz tratantea" dio, baina "uste dut irakurleak sorpresa bat baino gehiago izango duela orrialdeetan barrena".
LOREA AGIRRE
51


Gaiez\Kultura\Literatura\Idazleak\ELEXPURU1
Gaiez\Kultura\Literatura\Argitalpena\Narratiba
Gaiez\Kultura\Argitalgint\Argitalpena\Liburuak\Literatur l
Pertsonaiaz\ELEXPURU1
Egileez\AGIRRE9\Kultura

Azkenak
Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


2024-11-22 | Julene Flamarique
Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]


2024-11-22 | Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

 Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.


2024-11-22 | Sustatu
Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.


Nazioarteko Zigor Auzitegiak Netanyahu eta Israelgo Defentsa ministro ohi Gallant atxilotzeko agindu du

Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".


Umandi izena eta izana

Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]


Memoriadun euskara

Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]


Eguneraketa berriak daude