"Hemengo produkzio sistemak nireganatu nahi ditut"


2021eko uztailaren 23an
Joxe Ignazio Goienetxe artzainari elkarrizketa

JOXE IGNAZIO GOIENETXE
"Hemengo produkzio sistemak nireganatu nahi ditut"
'Moxo' eta Joxe Ignazio Goienetxeren kasuak zeharo kontrakoak dira. Hura goseak eraman zuen Ameriketara; hau berriz, jakinminak eta bizimodu propioa izateko gogoak. Ez dugu, euskal artzain gazteagorik ikusi, izan ere, banaka batzu bait dira Euskal Herritik Ameriketara datozen artzain gazteak. Hogeitabat urte beteta dituen Joxe Ignazio gaztea Elizondotik gertu dagoen Elbetea herria utzi eta Nevadako lautadetan dagoen Paris Rantxoan ari da lanean azken hiru urte honetan.
ARGIA.–Zu ez zintuen goseak ekarri...
J.I.GOIENETXIE.–Ez hala da. Nik banuen baserrian lan egiteko aukerarik baina gure herriko askoren joerari jarraituz, herria utzi eta honuntza etorri ninizen hemezortzi urteak bete berriak nituelarik. Hamalau urte bitartean eskolan ibili eta San Martineko lanbide eskolan bi urte egin ondoren etxean ihardun nuen lanean honerakoa egin behar nuela erabaki bitartean.
A.–Herriko jendearen joera aipatu duzu. Horrenbestekoa al da?
J.I.C.–Orain baino gehiago lehen. Elizondo eta Lesaka bitartean ez da hemen ahaiderik ez duenik izango. Nik neronek, hemendik ordu batzutara dut osaba eta nire aita bera ere lau urtez egon zen Elko hirian artzain gisa 63an etorrita. Beraz, banekien nora eta zertara nentorren.
A.–Zu ere, aitaren antzera, itzultzeko asmotan etorri zara...
J.I.C.–Alde batetik nire buruaren jabe izan nahi nuen, eta bestetik gure herritik at erabiltzen den lan metodologia ikusi nahi nuen. Hortaz baliteke beste hiru bat urte pasatakoan gure herrira itzultzea. Aurretik, hori bai, hemengo produkzio sistemak ondo ikasi eta nireganatu nahi ditut. Euskal Herrikoak atzeratu xamar geratu dira, eta ondo dago kanpoan zer egiten den jakitea, gurea hobetuko badugu.
A.–Zein da zure lana rantxoan?
J.I.C.–Hemen denetarik egin behar da, eta denetan iaioa izan. Artaldeak eta behitaldeak dauzkagu zenbait artzain eta kanperorekin; eta horrezaz gain iturgin, mekaniko, elektrizista... Hemen ez da hirian bezala, furgoneta izorratu eta tailerrera deitu; hemen norberak egin behar du.
A.–Sosa aldetilr, ba al dago aberasteko modurik?
J.I.C.–Euskal Herrian baina gehiago irabazten da baina hemengo bizitza maila kontutan hartuta ez dago aberasterik. Zer edo zer egin duenak asko irabazten duelako ez baino gutxi gastatzen duelako egingo zuen. Artzain gisa ezin da aberastu; beste kontua litzateke batek rantxo bat hartuko balu. Baina izugarri garestia da norbera bere kontura jartzea, izan ere inbertsio haundia egin behar da gero zure bizitza guztian ordainduz joateko. Ni nagoen rantxoak, konparazio batera, seirehun behi eta bost mila ardi dauzka, eta negozioa zifra horietan sartuz gero ez da txantxetakoa gauza. Pertsonala, makineriak, eraikuntzak, lur sailak... ikus dezakezunez amaierarik ez duen soka.
A.–Parix rantxo hau urrun xamar dago inguruko herrietatik; zein dibertsio mota izaten duzue hemen?
J.I.G.–Udan lana da dugun dibertsio bakarra. Neguan berriz, lauzpabost hilabete iragaten ditugu elurrak estalita. Aukera gutxi, beraz. Herririk itxurosoena ordu pare batetara dago eta hara jotzen dugu zernahi behar dugularik. Hemen distantzien kontzeptua oso bestelakoa da. Ordu pare batetan aldenik alde gurutza dezakegu Euskal Herria kotxez; guk hemen, berriz, ordu parea behar tabernara joateko.
A.–Mantentzen al duzu harremanik Euskal Herrikoekin?
J.l.C.–Bai noski, hiru urte daramatzat hemen eta behin izana naiz jada. Bertako libururen bat eta musika taldeen zintak ere ez zaizkit falta eta, adibide gisa, aspaldion irakurtzen ari naizen liburu ingelesak badu zer ikusirik Euskal Herriarekin: Custav Henningren historiagilearen The advocate witches–Basque witchcraft and the spanish inquisition izenekoa da.
Artzain atipikotzat jo genezake Joxe Ignazio elizondotarra. Etxean etorkizuna izan, herriko giroan txertatuta izan eta hala ere, jakinminak eta kanpoko lan metodologiaren berri izan nahiak eraginda, putzuari jausi egina. Historiazale amorratua, rantxo lanak amaitu eta irakurtzeari ekiten dion artzainak ez du etorkizun makala izango.
40


GaiezEkonomiaLehen sektoArtzantza
PertsonaiazGOIENETXE1
EgileezTAI1Ekonomia

Azkenak
Harrera premia aurreikusiz Zumeta margolaria

Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


Sexu jazarpena leporatu dioten EHUko irakaslea eskoletatik kanpo utzi du errektoretzak

EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".


AHT Hego Euskal Herrian: 15.000 milioi euroko inbertsioa Irunera abiadura handian iristeko?

Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]


Emeadedei + Mahl Kobat
Gutaz ari dira

EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.

----------------------------------------------------

Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]


2025-02-14 | ARGIA
Adin txikiko beisbol jokalari bati musu emateagatik entrenatzaile bat kondenatu dute

Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]


2025-02-14 | dantzan.eus
Inauteriak 2025 oinarrizko egutegia

Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]


2025-02-14 | Sustatu
Itzulinguru ikerketa: itzulpen automatiko aurreratuak nola eragiten dio euskarari?

Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]


2025-02-14 | Euskal Irratiak
David Gramond
“Gizartea beldurrarazteko baliatu zuten tortura, militantziari uko egiteko”

Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Gizon bat atxilotu du Guardia Zibilak Amurrion, hildako bi agenteren kontura sare sozialetan barre egitea egotzita

"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.


Iruñeko Laba, agur labur bat, irailean indarberrituta itzultzeko

Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]


Eguneraketa berriak daude