Xaximiku: "Zuzenean jotzeko abesti bat prestatu eta diskorako beste era batetan moldatu behar da"


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Xaximiku musika taldeari elkarrizketa

«MUSIKAREN INDARREAN GATOZ» LEHEN DISKOA KALERATU IZ DISKOETXEAREKIN, DOINU-LETRA BERRIEZ OSATURIK
Xaximiku: "Zuzenean jotzeko abesti bat prestatu eta diskorako beste era batetan moldatu behar da"
Duela hiru urte bildu ziren musikari tolosar hauek. Helburu batzuten: doinu eta abesti berriak kaleratzea. Lehenengo diskoa oraintxe argitaratu da: "Musikaren indarrean gatoz". Beraiekin hitzegin dugu horretaz eta beste zenbait gauzetaz.
Asun Larrea (ahotsa), Juan Kruz Arregi (akordeoia), Jon Ander Larrañaga (gitarra eta ahotsa), Margari Alargansoro (bibolina) Iñaki Salvador (dultzaina, flauta eta ahotsa), Isidro Larrañaga (teklatua, dultzaina eta ahotsa) eta Jose Javier Mendizabal (perkusioa eta teklatua), zazpi lagun tolosarrek osatzen date "Xaximiku" taldea
XAXIMIKU.–Gure asmoa zen herria pixkat mugi erazi. Herriko gazte batzuen letrak jaso ditugu: Penagarikano bertsolari ezaguna, Kike Amonarriz, Felix Aiestaran, German Ormazabaleta beste batzuk. Eta abesti guztiak berriak dira.
ARGIA.–Nola sortu zen ordea taldea?
X.–Hasieran bakoitza bere aldetik zebilen herrian: batzuk akordeoia jotzen, beste batzuk dultzainarekin... Elkartu eta hasi ginen entsaiatzen. Organoa dultzainarekin, gero perkusio pixka bat, gero gitarra piska bat ere. Ikusi genuen gauza majoa gelditzen zela eta aurrera jo genuen. Hori orain dela hiru urte izan zen. Gero musika sortzen joan zen. Jon Anderrek melodiak sortu zituen letra batzuei buruz, denon atean melodia horiek landu eta azkenean temak sortzen joan ziren.
ARGIA.–Nola egiten duzue lan, lehendabizi letra hartu eta hari musika jarri edo alderantziz?
X.–Denetatik, biak nahastuta. Batzutan letrak ekartzen zizkiguten lehendabizi, eta beste batzuetan musika egiten genuen lehendabizi. Beti ere letra berriak eta musika berriak bildu nahi izan ditugu. Gertatu zitzaigun Arestiren letra batekin hastea, harekin entsaiatzea eta gero beste talde bati entzutea. Eta beste hirugarren bertsioa ere ba omen da. Hori ez da posible. Horrela ez ibiltzeagatik musika eta letra erabat berriak erabiltzea erabaki genuen. Eta horrekin batera inguruko idazle gazteak kaleratzea da helburua. Agian liburu bat edo ez dute argitaratuko, eta horrela bere lanaren zati bat ezagutzera ematen da.
A.–Izena ere nahiko berezia da, nondik dator?
X.–Gehiegi pentsatu gabe jarri genuen. Amonari entzundako hitza da, ume bihurriari edo jaten ez duen umeari deitzen zaio horrela. Inguruko baserrietan entzuten den hitza da.
A.–Iazko Euskal Herriko Kantu Txapelketan eman zineten ezagutzera. Nolako esperientzia izan zen?
X.–Lehenengo kantaldia Tolosan AEKk antolatutakoa izan zen, Erramun Martikorenarekin batera gero herriko eta auzoko jaietan hasi ginen, eta ondoren etorri zen Euskal Herriko Kantu Txapelketa. Bertan sari bat lortu genuen. Esperientzi polita izan zen, beste guztiak bezala. Batez ere ezagutzera emateko balio izan zuen.
A.–Aurrerapauso handia izan da lehendabiziko diskoaren grabaketa.
X.–Kaleratzeko asko laguntzen du. Hasiera bateko .helburua zen. Lanean hasi eta ea noiz ateratzen genuen gure lana. Asko ikasi dugu.
Esperientzia falta genuen eta... Ez da bakarrik musika jotzea. Diskoak beste arazo batzuk dakartza. Zuzenean jotzeko abesti bat prestatu eta diskorako beste era batetan moldatu behar da. Abantailak ere badaude: musiko extrak sartu, posibilidadeak aprobetxatu behar dira.
A.–Zuen musika zein arlotan sailkatuko zenukete?
X.–Guk ez genuke etiketarik jarriko, besteek klasifikatuko gaituzte. Rock ez dena hemen folk edo berbeneroa da. Folk taldeak hartu eta ez dira denak berdinak, oso desberdinak baizik. Rockeroak ez gara, orduan non bait sartzekotan inguru fol guk hala aukeratuta. Garbi dago euskal musikan oinarritzen garela: fandangoak, kalejirak, e.a. baina horretan bakarrik gelditu gabe, ateratzen dena ondo iruditzen bazaigu aurrera jotzen dugu erritmoa eta begiratu gabe. Irekiak gara alde horretatik.
A.–Hamaika abesti ditu diskoak. Horietatik bederatzi Jon Anderrek idatziak, beste bat Isidrorena, eta bestea German Ormazabalena. Jon Ander da motore nagusia?
X.–Ez, oraingoan hala egokitu da, etorria izan du eta. Baina beste batean beste edozein etorriko da doinu batekin eta gustatzen bazaigu oso gustora egingo dugu. Oso positiboa litzateke denok abestiak egitea. German oso gustora gelditu da eta beste bat ere agindu digu.
A.–Lehendabiziko kanta, "Musikaren indarrean gatoz", aurkezpen bat bezala da. "Ametsak egi bihurtu" eta "Gure herriaren oihartzun txingarrak su bihurtu" nahi dituzuela esaten duzue hor.
X.–Hori da lehen egindako abestia. Gure helburuak eta esplikatu genizkion Kikeri eta berak egin zuen letra. Sarrera bezala ondo enkajatzen du: musika tresnak aurkeztu, gure nahiak...
A.–Badira abesti lasaiak, melodiosoak, amodiozkoak.
X.–Momentu lasaietan entzuteko oso egokiak dira, «Amets kolore» bezala. «Erronkariko ama»k euskararen egoera azaltzen du, arima galdua noiz piztuko den eta.
A.–Helburu bezala salaketa duten abestiak ere badira, gure herriarekin konprometituak.
X. - "Noizbait adiskideok" eta «Gorpuak ere bahitzen dituzte». Lehenengoa autopistan hil zituzten hiru lagunei eskeini diegu: Bakartxo, Satxa eta Joxi. Bestea Josena Asensiori dedikatua. Hasieran bere izena agertzen zen letran, baina beste askoren egoera salatu nahian, izenik ez jartzea pentsatu genuen, orokorrean azaltzea.
A.–Dantzarako eta saltoka egiteko doinu alaiak gero.
X.–Bai. Tabernatan sar tzen zara gauez eta soinu pila jartzen dizute. Hauek horretarako ere balio dute, jendea dantzan eta alai jartzeko. Helburua ez da bakarrik protesta edo amodiozko kantak ematea, dantzan jartzea jendea ere. Bestalde diskoari arintasuna ematen diote abesti hauek.
A.–Azken abestia oso martxosoa. Peñagarikanoren bertsoak, zazpi puntukoak.
X.–Fox-trot edo omen da. Musika irekia egiten dugula garbi uzteko sartu dugu diskoan, betiko erritmoz aparte beste gauzak onartzen ditugula adierazteko. Eta gustatzen zaigulako, noski. Bertso bati doinu berri bat jartzea badago.
A.–Diskoa entzunda oinarri batzuk ateratzen dira. Taldearen oinarri bat akordeoia eta tekladuak dira. Gehienak mundu horretatik zatozte: Isidro Larrañagaren ikasleak zarete lau.
X.–Bai lau akordeoilari gaude, baina gehiena Juan Kruzek egiten du. Paper garrantzitsua du gure taldean. Beste oinarri bat dultzaina da. Batez ere abesti hasiera eta bukaeretan sartua, tartean sartuz gero nahiko hutsik gelditzen bait da ondoren. Kalean jotzeko behintzat egokiena abesti hasiera eta bukaeran sartzea da. Asko betetzen du. Bestalde kontrakantoan egiteko edo ahotsaren azpitik oso estridentea gelditzen da. Folk taldeen artean dultzainari garrantzi bereziena eman diogunak gara agian.
A.–Eta taldearen beste zutabea ahotsa da. Hamaika abestietatik bederatzietan ahotsa azaltzen da.
X.–Letra oso garrantzitsua da mezua emateko. Beti ahots bakar bat entzutea nekatu egiten du, horregatik beste hiruk laguntzen dugu Asun. Duoak eginez asko irabazten du abestiak. Beharrezkoa da ahotsa, bestela zerbait falta dela somatzen da.
A.–Eta hurrengo diskoa noizko?
X.–Eperik ez dugu jartzen. Orain hau kaleratu nahi dugu. Urte bete barru agian beste bat izango dugu, baina ez dugu eperik jarri nahi. Kontua ez da bakarrik diskoak egitea. Kalean jotzea ere oso garrantzitsua da. Helburu bat lortu dugu hau argitaratzean, baina ez gara horrekin konformatzen. Bultzada handi bat da diskoa. Orain etapa berri bat hasten da.
JOXEMI SAIZAR
48-49


GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modeTaldeakXAXIMIKU
EgileezSAIZAR2Kultura

Azkenak
Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Eguneraketa berriak daude