Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
astelehena 2025eko otsailaren 17an
"Jesuitek ez dakite ondo zertarako nahi duten irratia"
1939an jaioa, jesuitetan ikasia, jesuita izana, kazetaritza karrera Estatu Batuetan egina, 1977an, Egin egunkaria sortu zelarik bertako zuzendari denbora batez, geroztik Herri Irratian aritu da orain bitartean Mariano Ferrer, sasoi honetan goiz parteko A mi que me cuentas deituriko magazinea eramaten. ETB-2an hastekotan da orain.
Gauza asko gertatu ziren Egin-en sasoi hartan eta horietarik zenbaitek egundoko eragina izan zuten gugan: Egin, partiduen haustura aurreko proiektu bat zen, partiduak oraindik loratu gabe zeuden, eta gauzak horrela, ikusten zen proiektu baterakoi bat egin zitekeela, baina segituan itzali zen argia. Deia sortu zen. Deia sortu aurretik proiektu baterakoi bat izatea pretendi bazekeen Egin-ek, sortu zelarik Deia-koak ez ginenak bezala geratu ginen, PNVrekin ez geundenak, eta berehala jende askorengan alarma piztu zen, PNV barrukoak ez zirenen artean ere, eta horrek behartu gintuen beste planteamendu batzuk hartzera, hasiera batean ez genituenak.
Nola ikusten dudan? Gure herria bat krisi batetik atera zelarik Euskadi berri bat hasiko zela uste genuen, diferentea, eta ikusi genuen ezetz, historia ez dela horrela mozten, txorizoa bailitzan, gauzak berdin jarraitzen dutela, aldaketa batzuk egonik ere; eta guk erabiltzen genuen nazioa ez zen esistitzen, eta hori berehala ikusi zen sintoma batzuk zirela medio, egunkaria berdefinizio batean sartu zen, eta hori, errealitatea gaizki letzen zen Egin-etik...
Linea politikoa halere ez zen oso argi ikusten orduan; linea, egia esan, nik zehaztu nuen ETAk Nafarroan Imaz komandantearen aurka egin atentatu bati erantzunez (kontutan hartu, orduan, Nafarroa gureganatzeko aukera guztiak zeudela, - PSOEk Euskadi bakarra defendatzen zuela, eta batzuk ikusten genuen modu hura nafarren haserrea piztu eta Euskadi zatitzeko modua zela); egin nuen editoriale bat, non esaten bait nuen birplanteatzeko ordua iritsi zela: gaur egun Eusladik hiltzen jarraitzea nahi al du? Ordura arte askok ikusi genuena: ez dago hau aldatzelo beste aukerarik, aldatzen hasia zen, hauteskundeak zetozen, partiduak bazeuden... eta atsenaldi bat eskatzen nuen, honela jarraitu behar al dugu? Ba, zuzendaritza berriak oso bestela ulertu zuen, eta honen aurrean bi mundu agertu ziren: ETAri aurre egitea planteatzen ez duena bat, eta bestea, honek bukatu behar duela pentsatzen dugunona.
Hala behintzat gertatu da Herri Irratiak leku handi bat betetzen duela egun irratigintzaren eremuan, elizak ez daki ondo zer egiten duen baina mantentzen du emisora humanista bezala, printzipio onen emale gisa, baina beste guztian kasik ez da sartzen, eta egia esan, gure emisora izan zen lehena Estatu guztian, abortoari, dibortzioari buruz eztabaidak antolatu zituena. Zergatik? Begibistakoa delako irratiak pentsatzeko baliogarri izan behar duela, eta hori izan da nire filosofia.
Nire kasua kontatuko dizut: egon zen momentu bat euskaraz hitzegiteko puri-purian egon nintzena, baina ikusi nuen eguneroko bizitzan ez nezakeela erabili. Eta zer gertatzen zen? Euskaldunekin jartzen nintzenean erdarara pasatzen zitzaizkidan, euskaldunek ez zidaten deusik ere lagundu, eta honelako kasu asko gertatzen dira.
Nik ezin dut onartu, batek izan ditzakeen arrazoi guztiak izanik ere, eta bestela pentsatzen duelako, bere helburua lortzeko edozer gauza egin dezakeela, eta gainera gauza horien artean guardia zibil gizarajoak hiltzea sartzen denean. Honela zer egiten duzu? Ez naiz etikoki haserretzen, baizik eta ez dakit nora garamatzaten horrela, eta era berean konturatzen naiz funtsean hipokresia dagoela jarrera biolentoa ukatzen dutenen artean, beren status quo-a mantendu nahi dute, eta gero zera! Eta beste aldetik, hemen, Euskadin, bizi ahal izateko aportazio eza salatzen dut, hots, ze proiektu daukate HB eta ETAk? Zer erakutsi digute urte hauetan onargarria izan daitekeena? Honek buelta ematen du eta zer? Honen atzean zer dago? Boterea duten lekuetan besteek egiten duten gauza berbera egiten dute edo ez dute deus egiten... Partidu guztiez esan daitekeen gauza berbera esan daiteke HBz, eta orduan, zer aldatuko da? Demagun autodeterminazioa lortzen dela, eta zer? Ez al dugu berdin izaten jarraituko? 1,70ko Idigorasekin aurkituko ginateke, eta berarekin bizi behar duzu, e! Hitzak besterik ez dira, batzurenak eta besterenak.
Honek ez du esan nahi erdarazko telebista egotea ulertzen ez dudanik, baina ulertzen dut gehiago botereari lotuta–telebistaren kontrola oso inportantea da–. Egia da bestalde herri bat ez dela hizkuntza bat soilik, eta hau honela erdarazko telebista egotea guztiz normala da, kontutan hartuta bere ikuslegoa euskaldungarria dela, mentalitatez, ezagupenez, bizitzaren aurreko jarrerez... Baina beldur naiz ez ote den guztietarako dirurik izango, eta ETB-2 horretan indar gehiago ez ote den ipiniko. ETB-2 ondo dago, ondo dago erdarazko katea ere egon dadin, baina nik ulertzen dut telebistaren proiektua euskararen aldeko apostu militantea dela beste ezerren gainean, eta ikuspegi honetatik ETB-2 atzerapauso bat iruditzen zait. Herri honen beharrei bagagozkio beste historia bat litzateke noski.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
#3
Onintza Irureta Azkune
#4
Gorka Bereziartua
Azkenak
2025-02-17
ARGIA
Ikasle feministek elkarretaratzea egin dute Gasteizko EHUko campuseko irakaslearen sexu erasoak salatzeko
Gertatutakoak ez direla kasualitatea azpimarratu dute. Unibertsitateko eremuetan indarkeria matxista gertatzen dela azaldu dute, eta arazoa sistematikoa dela. Protokolo bat eskatu dute erasotuak babesteko. Erasotzaileak inpunitate osoarekin jokatu duela salatu dute.
2025-02-17
Unai Lomana Uribezubia
Bi futbol taldek planto egin dute irain arrazisten aurrean Bizkaian eta partiduak bertan behera geratu dira
Gaztelueta C -Berango C gazteen futbol partidua bertan behera geratu zen Larunbatean. Jokatzen ari zirela Gaztelueta C taldeko gazte batek aurkariari "beltz zikin madarikatua" deitu zion. Gorengo erregional mailako Otxarkoaga-Iturrigorri partiduan ere... [+]
2025-02-17
Unai Lomana Uribezubia
Bederatzi pertsonari lau eta hamar hilabete arteko kartzela-zigorrak ezarri dizkie Voxen kontra protesta egiteagatik Bilbon
Atxuri auzoan 2019ko azaroaren 5ean Voxen kontra egin zuten bederatzi pertsonaren kontrako epaia iritsi da. Akusatuek ez dute espetxean sartu beharko.
2025-02-17
Axier Lopez
Itziarren semea?
Ia mende batez, Euskal Herrian ez da belaunaldirik tortura ezagutu ez duenik. 1960tik 5.379 lagun dira ofizialki, baina askoz gehiago dira, publikoki torturatu gisa agertzeak min egiten duelako oraindik ere. Eta seguruenik, oinarri-oinarrian ez delako ezer aldatu. Polizia... [+]
2025-02-17
Eneko Imaz Galparsoro
Eneko Anduezak PSE-EEko idazkari nagusi izaten jarraituko du
PSE-EEren zuzendaritza berriak alderdikideen %95en onespena jaso du. Anduezak proposatutako Batzorde Exekutiboan aurreko 26 kideetatik zortzi aurpegi berri daude soilik.
2025-02-17
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
Europak toki bat aldarrikatu nahi du Ukrainako bake negoziaketan, AEBen bazterketaren aurrean
Macronek egindako deiari erantzunez, NATOko eta Europako agintariak Parisen elkartuko dira astelehen honetan, AEBek eta Errusiak iragarri ostean Ukrainako gerra amaitzeko elkarrizketei heltzekotan direla. Europak diru asko xahutu du Ukraina laguntzen, eta gerra amai dezakeen... [+]
2025-02-17
Onintza Irureta Azkune
Erantzukizun publikoak hartzea eskatu dute Euskal Herriko Torturatuen Sarearen aurkezpenean
Torturak jasan dituzten 900 lagun bildu dira Donostian Euskal Herriko Torturatuen Sarea aurkezteko, otsailaren 15ean. Ekimenak torturatuen bozgorailu izan nahi du, eta oraindik torturen berri eman ez duten herritarrak sarera batzera animatu dituzte. Eusko Jaurlaritzari eta... [+]
2025-02-17
Arabako Mendiak Aske
Labrazaren defentsan
"(Oiongo osoko bilkuraren) helburua argia da, legez legitimatzea tramitazioan irregulartasun nabarmenak dituzten megaproiektu energetikoak"
Joan den asteazkenean egun gogorra eta desatsegina bizi izan genuen, ez bakarrik Labrazarentzat, baita zentral eoliko,... [+]
2025-02-17
Unai Lomana Uribezubia
Gazteen arteko genero arrakalak gora egin du kokapen politikoari dagokionez
Azken hogei urteetako gazteen kokapen politikoa izan dute aztergai The Economisten. Europan 18-29 urte arteko gizonak emakumeak baino posizio kontserbadoreagoetan kokatzen dira.
2025-02-17
Eneko Imaz Galparsoro
Gasteiz inguruan Vitoria Solar 1 eta 2 parke fotovoltaikoak eraikitzea onartu du Eusko Jaurlaritzak
Parke bakoitzak hirurogei hektarea izango ditu, eta 32 milioi euroko aurrekontua du proiektuak. Ingurumen eta baimen teknikoak berretsita, egitasmoari hirigintza baimena baino ez zaio falta eraikitzeari ekiteko.
2025-02-17
Unai Lomana Uribezubia
Industriaren etorkizunaren aldeko manifestazioak milaka lagun batu ditu Iruñean
Arriskuan dauden BSH, Sunsundegui, Nano Automotive, Siemens Gamesa, Tenerias Omega, Tasubinsa eta Volkswagen enpresetako langile batzordeek haien egonezina azaldu dute eta Nafarroako Gobernuari "benetan bermatzailea den legeria bat artikulatzea" eskatu diote.
2025-02-17
Eneko Imaz Galparsoro
Tentsio betean, preso truke berria egin dute Israelek eta Hamasek
Su-etena hitzartu eta hilabete bete denean, lehen faserako adostutako 33 bahituetatik 25 askatu ditu Hamasek. Israelek, berriz, 985 preso utzi ditu aske. Bigarren fasea martxoaren 2an da indarrean sartzekoa, baina bi aldeek jarraitu beharreko urratsak zehazteko daude... [+]
2025-02-17
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
Analisia
Nostalgiari ‘sold out’
Gauzak ez dira izatez errazak, eta, izango da batagatik edo besteagatik, baina, azken boladan, mingainari behar baino gehiagotan egin diot kosk bi kontu hauengatik: sold out-aren kultura eta FOMOa –azken hori agian azaldu behar da, ez baita hainbestetan esana: esperientzia... [+]
2025-02-17
Josu Urrutia Beristain
Zedarriak Foroari erantzuna
Defentsan inbertitzea
Zedarriak Foroak Euskadi eta Europar Batasuna, oparotasunaren eta lehiakortasunaren patu partekatua txostena aurkeztu zuen urtarrilaren erdialdean. Bertan, EAErako gomendioak jasotzen dira, Draghik eta Lettak Europako Batasunerako aurkeztu dituzten txostenak erreferentziatzat... [+]
Eguneraketa berriak daude