Anje Duhalde: "Norberak behar du bere bidea egin, ez musika estilo batean, egiteko era berezian baizik"


2021eko uztailaren 23an
Anje Duhalderi elkarrizketa.

"NAHAS-MAHAS" DISKO LUZEA KALERATU BERRI DU: 10 KANTUZ OSATUA, I.Z. DISKOETXEAREN ESKUTIK
Anje Duhalde: "Norberak behar du bere bidea egin, ez musika estilo batean, egiteko era berezian baizik"
Errobi taldean hasi zen Anje Duhaldek bere hirugarren diskoa kaleratu berri du bakarka. Diskoaren izenburuak adierazten duen bezala, nahas-mahas, orotariko doinuak aurkezten dizkigu honetan, ohi duen gisan soinu garbiz eta kanturako melodia goxoki zaindu.
Iparraldean bizi den arren, Anje Duhaldek Hegoaldean egiten du kasik bere bizitzaren erdia, kantaldiz kantaldi aspaldidanik, eta taula gainean ari ez denean ere musika munduarekin lotuta gehien bat, hala nola Baionako Gure Irratian. Donostian atzeman genuen guk, Imanol Urbietak Amaran duen estudio ttikian, eta gipuzkeraz solastatu zitzaigun, primeran ikasia.
ARGIA.–Hamar kantu bildu dituzu "Nahas Mahas" honetan.
A. DUHALDE.–Aspaldiko gogoa nuen honelako zerbaiten egiteko, doinu orotako kantuez osatutako diskoa. Bestalde, bai eta ere jende batzuri beharbada erantzun bat bezala egiteko. Jende askok galdetu dit: 'hik ze estilo daukak?, hik finkatzen ahal duk hire estiloa?'. Eta ez zaidak inoiz gustatu horrelako galdera bat, ze musika estilo ugari bait dizkiat gogoko eta nere baitan dizkiat bai rock bai folk, izan jazz izan saltsa, eta musika herrikoi eta tradizionala... Orai arte egin dudana duk piska bat nahastu, baina ez huen nabarmentzen disko honetan nabari den bezala. Apropos egin diat, doinu bat hartu eta hori landu kantuan, eta gero beste bat.
Hor aurkitzen ahal dituk " Los Lobos" californiarren doinu bat ["Ezinbestean" izenekoa], eta aurretik Brassens-en melodia bat ["Fama Txarra"]; segidan Manex Pagolaren bat ["Astiria Mendian"] eta azkenik kantu herrikoi bat ["Nere sortetxeari"]. Hori duk nolabait jendeak ezartzen dituen etiketa apurtzeko edo. Horregatik izan duk baita ere "Nahas-Mahas" hori.
A.–Hirekin dabiltzan mutikoek ere erraztu diate hori...
A.D.–Hori hasi huen aurreko diskotik. Egin nian apostu bat bezala, adibidez, trikitixa erabiliz, baina ez normalean erabiltzen zen moduan, baizik eta gehiago chicanoek edo blues egiten dutenek darabilten moduan, soinu diatonikoz nahi baduk. Eskerrak hor aurkitu nuela Joseba Tapia (aurrekoan), eta geroztik ezagutu diat orain gurekin moldatzen den Joxean Goikoetxea, nahiz soinu kromatikoarekin egin. Uste diat hemen dugun musiko interesanteenetariko bat dugula.
Esku soinuaren kolorea ez diat oraindik, nere ustez, ongi finkatua. Urte bete eskas lanean ari gaituk, baina hemen oinarri bat jarri diagu agian geroari begira zerbaiten egiteko. Gero beste modu batean, Tapiak ere aipatu zidan bere hurrengo diskoan gitarra eta sartuz nahi duela zerbait egin eta hortik baliatu gaitezke denok elkarrekin. Ate batzu irekitzen ahal ditu, nahiz eta ez musika mailan berrikuntza eta iraultzarik ekarri.
A.–Musika garbia entzun dugu disko honetan. Melodikoa da abiatu duzun ildoa.
A.D.–Norberak behar du bere bidea egin. Uste diat norberak behar duela finkatu, ez musika estilo propio batean, baizik eta musika egiteko era berezi batean. Egia duk, Errobi-n ere, nere iduriko, gauza garbi hori nabari zela, garai batean rockari zuzenduagoa bazen ere. Baina bai Mixel Ducau-k bai nik ere ukan diagu arregloak eta zaintzeko modu hori. Esan nahi bait da, melodia aldetik beti hurbildu garela tradizional aldera, nahiz eta arregloek beste gauza bat ekarri.
Soinu garbia maite diat. Garrantzia gehiago ematen zioat melodiari edo ahotsaren erabilerari, ezen ez eta kriston inprobisazio bati gitarran edo hola. Ahotsak egiten duen armoniari garrantzi gehiago ematen zioat, bestea ukatu gabe, noski.
A.–Dantzarako propio eginak ziruditek. Doinu batetik besterako erritmoen aldaketek kantaldi edo jalaldi batean gauden itxura eman ziguk.
A.D.–Denborarik gehiena jaialditan pasatzen bait diat jotzen. Hori alde batetik, baina ez diat pentsatu aurretik hola izan behar zenik. Hama bost kantu neuzkan eta hamar eskaini dizkiat. Nahi nian izan zedila kontraste hori, jendeak ez dezan pentsa Anje Duhalde hau edo hori duk eta besterik ez.
A.–Erreferentzia gisan aipatu dituk arestian Los Lobos edo Brassens. Baina beste kantari bat baduk hiretzat erreferentzia nagusiagoa, Paul Simon; ez da hala?
A.D.–Bai, orain hona zetorrek gainera. Han izango gaituk! [farreak]. Niretzat Paul Simon izan duk –ez Simon & Garfunkel, baizik eta Paul Simon bera–, bai 70. urtetan bai folk hasi zenean, garai honetan oraindik ezagutzen diren doinu sonaturikoen egilea. Melodian maisua duk agian. Eta hara non Paul Simonek 87an ateratzen duen disko bat beltz batzuekin. Plazer handia egin zidak eta uste diat bere ondoren beste pilo batek segitu diola. Beste herrialdetako musikaren erabilera oso inteligenteki egin izan du beti berak. Lehenetariko kantari zuria izan huen reagge bat atera zuena, ez duk ahantzi behar hori, 75ean. Melodista eta kantuegile bezala eta beste herrialdetako musikaren konprenitzaile bezala lehenetarik jarriko nukeena duk Paul Simon.
A.–Dantzaldiz dantzaldi entzuten haugu. Diskozale baino gehiago maite duk jendearen aurrean?
A.D.–Gaztetandik hasi niñuan eta hala jarraituko diat. Nere oinarriak horiek dituk nere lehen eskola jaialdiak izan dituk. Dantzaldietan daukak kantaldian ez duan hartu-eman hori, jendeari hurbilagoa haiz, eta nola festa giroan hagoen ez haiz hain erdigune 'mitifikatua', baizik eta festaren partaide bat gehiago. Hori sartu diat nere baitan, ezin diat aldatu, ez diat aldatu nahi, nere nortasuna horretan finkatzen dudalako. Batzuk oso hotz-hotzean hartzen diate beren lana, detaile guztiak finkatu, gauza guztiak xeheki pentsatu...
Nik ez diat kontua horrela ikusten, eta beharbada nere akats bat izan liteke. Baina, nere barruan koherentzia izan badaiteke ere, disko bat egiterakoan, hau adibidez, hor utzi diat estudioan egiteko lan bat; esan nahi bait da, ez inprobisazioa, baina nolabait hurbiltzen zaiona, gauza batzuri askatasun piskat utzi grabaketarako orduan, esperientziak gero kontrolatu ahal dituenak. Momentuan momentuko berotasuna ekartzen dik horrek. Hori duk jendearekiko kontaktuarekin gertatu ohi den bezalakoa, baina estudiora eramana.
A.–Lan asko egiten duk hire musikaz gainera...
A.D.–Bai, agian gehiegi. Denboraldi bat duk ordea hori. Esperientzia gisan ona duk Gure Irratian lan egitea, eta gero Bertsolarien Elkarteak egin dituen lan horietan (eskolartean bertsoak ikasteko lan hori)... Datorren urtean gutxixeago hartuko diat. Bazeudek beste proiektu batzu.
A.–Proiektu berriak?
A.D.–Hobe izaten duk ez aipatzea batere, ezen eta gero ez dituk gauzatzen... Tira, Xabier Amurizarekin agian... eta gero gerokoak. Hurrengo diskoa, Duhalderena, guztiz beste gauza bat izango duk... Brassens-en kantuekin bide egitea... Denborak esango dik.
GORKA ARRESE
Manex Pagolaren kantuaren aldamenean, Gillaume Irigoye-nen hitzen ironia sarkastikoa, edota Jakes Ahamendaburu-ren poema bat.
48-49


GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakAbeslariakDUHALDE1
PertsonaiazDUHALDE1
EgileezARRESE1Kultura

Azkenak
2025-02-17 | ARGIA
Ikasle feministek elkarretaratzea egin dute Gasteizko EHUko campuseko irakaslearen sexu erasoak salatzeko

Gertatutakoak ez direla kasualitatea azpimarratu dute. Unibertsitateko eremuetan indarkeria matxista gertatzen dela azaldu dute, eta arazoa sistematikoa dela. Protokolo bat eskatu dute erasotuak babesteko. Erasotzaileak inpunitate osoarekin jokatu duela salatu dute.


Bi futbol taldek planto egin dute irain arrazisten aurrean Bizkaian eta partiduak bertan behera geratu dira

Gaztelueta C -Berango C gazteen futbol partidua bertan behera geratu zen Larunbatean. Jokatzen ari zirela Gaztelueta C taldeko gazte batek aurkariari "beltz zikin madarikatua" deitu zion. Gorengo erregional mailako Otxarkoaga-Iturrigorri partiduan ere... [+]


Bederatzi pertsonari lau eta hamar hilabete arteko kartzela-zigorrak ezarri dizkie Voxen kontra protesta egiteagatik Bilbon

Atxuri auzoan 2019ko azaroaren 5ean Voxen kontra egin zuten bederatzi pertsonaren kontrako epaia iritsi da. Akusatuek ez dute espetxean sartu beharko.


2025-02-17 | Axier Lopez
Itziarren semea?

Ia mende batez, Euskal Herrian ez da belaunaldirik tortura ezagutu ez duenik. 1960tik 5.379 lagun dira ofizialki, baina askoz gehiago dira, publikoki torturatu gisa agertzeak min egiten duelako oraindik ere. Eta seguruenik, oinarri-oinarrian ez delako ezer aldatu. Polizia... [+]


Eneko Anduezak PSE-EEko idazkari nagusi izaten jarraituko du

PSE-EEren zuzendaritza berriak alderdikideen %95en onespena jaso du. Anduezak proposatutako Batzorde Exekutiboan aurreko 26 kideetatik zortzi aurpegi berri daude soilik.


Europak toki bat aldarrikatu nahi du Ukrainako bake negoziaketan, AEBen bazterketaren aurrean

Macronek egindako deiari erantzunez, NATOko eta Europako agintariak Parisen elkartuko dira astelehen honetan, AEBek eta Errusiak iragarri ostean Ukrainako gerra amaitzeko elkarrizketei heltzekotan direla. Europak diru asko xahutu du Ukraina laguntzen, eta gerra amai dezakeen... [+]


Erantzukizun publikoak hartzea eskatu dute Euskal Herriko Torturatuen Sarearen aurkezpenean

Torturak jasan dituzten 900 lagun bildu dira Donostian Euskal Herriko Torturatuen Sarea aurkezteko, otsailaren 15ean. Ekimenak torturatuen bozgorailu izan nahi du, eta oraindik torturen berri eman ez duten herritarrak sarera batzera animatu dituzte. Eusko Jaurlaritzari eta... [+]


Labrazaren defentsan
"(Oiongo osoko bilkuraren) helburua argia da, legez legitimatzea tramitazioan irregulartasun nabarmenak dituzten megaproiektu energetikoak"

Joan den asteazkenean egun gogorra eta desatsegina bizi izan genuen, ez bakarrik Labrazarentzat, baita zentral eoliko,... [+]


Gazteen arteko genero arrakalak gora egin du kokapen politikoari dagokionez

Azken hogei urteetako gazteen kokapen politikoa izan dute aztergai The Economisten. Europan 18-29 urte arteko gizonak emakumeak baino posizio kontserbadoreagoetan kokatzen dira. 


Gasteiz inguruan Vitoria Solar 1 eta 2 parke fotovoltaikoak eraikitzea onartu du Eusko Jaurlaritzak

Parke bakoitzak hirurogei hektarea izango ditu, eta 32 milioi euroko aurrekontua du proiektuak. Ingurumen eta baimen teknikoak berretsita, egitasmoari hirigintza baimena baino ez zaio falta eraikitzeari ekiteko.

 


Industriaren etorkizunaren aldeko manifestazioak milaka lagun batu ditu Iruñean

Arriskuan dauden BSH, Sunsundegui, Nano Automotive, Siemens Gamesa, Tenerias Omega, Tasubinsa eta Volkswagen enpresetako langile batzordeek haien egonezina azaldu dute eta Nafarroako Gobernuari "benetan bermatzailea den legeria bat artikulatzea" eskatu diote.


Tentsio betean, preso truke berria egin dute Israelek eta Hamasek

Su-etena hitzartu eta hilabete bete denean, lehen faserako adostutako 33 bahituetatik 25 askatu ditu Hamasek. Israelek, berriz, 985 preso utzi ditu aske. Bigarren fasea martxoaren 2an da indarrean sartzekoa, baina bi aldeek jarraitu beharreko urratsak zehazteko daude... [+]


Analisia
Nostalgiari ‘sold out’

Gauzak ez dira izatez errazak, eta, izango da batagatik edo besteagatik, baina, azken boladan, mingainari behar baino gehiagotan egin diot kosk bi kontu hauengatik: sold out-aren kultura eta FOMOa –azken hori agian azaldu behar da, ez baita hainbestetan esana: esperientzia... [+]


Zedarriak Foroari erantzuna
Defentsan inbertitzea

Zedarriak Foroak Euskadi eta Europar Batasuna, oparotasunaren eta lehiakortasunaren patu partekatua txostena aurkeztu zuen urtarrilaren erdialdean. Bertan, EAErako gomendioak jasotzen dira, Draghik eta Lettak Europako Batasunerako aurkeztu dituzten txostenak erreferentziatzat... [+]


Eguneraketa berriak daude