"Juez eta komisarioak udaltzain gisa ibiltzen gara"


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Jose Luis Sanz, U.C.I. ren komisariori elkarrizketa

Jose Luis Sanz, U.C.I.ren komisario nazional ordiziarra:
"Juez eta komisarioak udaltzain gisa ibiltzen gara"
Hamabost urtez geroztik Euskal Herriko bide eta bihurgune guztiak ezagutzen dituen ordiziar honek hamaika karrera zuzendu du ezinbesteko eta era berean istilutsua den jurado teknikoaren lanak egiten. Euskal Herriko itzulian Trapagaranetik Ibardineraino zihoan etapa berarekin egin nuenetik berebiziko jakinmina sortu zitzaidan, telebista aurrean sekulako etapa pila ikusiagatik, bere esistentziaz ideia izpirik ez nuen "ofizio " honetaz. Euskal Herrikotik Espainiakora joan eta honetatik etorri berria delarik harrapatu dugu.
ARGIA.–Txirrindularitzak biltzen dituen lankide guztietatik, nola otu zitzaizun juezarena?
JOSE LUIS SANZ.–Egia esan otu baino gehiago familiatik datorkidan lana da, izan ere, berrogeitazazpi urtetan ibili bait da nire aita saltsa honetan; beraz, ez da zaila asmatzen nondik datorkidan afizioa.
A.–Nola iritsi zara gaur egun duzun mailara?
J.L.S.–Alde batetik daramatzadan urteak, eta bestetik kategoria batetik bestera igotzeko egin behar diren ikastaroak. Izan gogoan, goikoetatik hasita, eskilarak uste baino dexente maila gehiago dauzkala: Nazioarteko Komisarioa, Komisario Nazionala UCI, Juez Nazional Berezia, Juez Nazionala, Lurraldeko Jueza eta Juezgaia.
A.– Zeu orain zein kategoriatan zaude?
J.L.S.–Oraingoz Komisario Nazionala UCIn.
A.–Nazioarteko mailara igotzeko asmotan?
J.L.S.–Behin ni nagoen mailara igoz gero, pena litzateke, konparazio batera, Frantziako Tourrera bezalako lasterketa batetara joan gabe geratzea. Dudan frantses maila kaskarra hobetu eta, hartara, hizkuntza horretan ematen diren ikastaroetara joanda askoz errazago izango zait nazioarteko maila eskuratzea.
A.– Zergatik frantses hizkuntza, eta ez nonnahi nagusitzen ari den ingelesa?
J.L.S.–Frantsesa da nazioarteko txirrindularitzaren hizkuntz ofizial bakarra.
A.–Nazioartako mailara iritsi ondoren, Tourrera?
J.L.S.– Ez da seguru, baina joateko aukera haundi bai, ezbairik gabe.
A.–Baina zurea ez genezake "lanbide normaltzat" jo?
J.L.S.–Ez, jakina. Nik ere badut nire eguneroko lana, baina "gizalegea, bakoitzari berea" denez gero, lanegiten dudan lantegiak, Jaso Garabiak alegia ematen dizkidan lan-erraztasunengaitik ez balitz, aspaldi utzita nengoen.
A.– Azal iezaguzu zertan datzan zuen eginkizuna lasterketan?
J.L.S.–Nolabait esateko, bikoitza da. Karrera aurretik, eta Euskal Herrian korritzen direnetan batipat, antolatzaileekin bat egin eta hainbat lan dauzkagu elkarrekin egiteko: errekorridoak ordutegiak, perfilak, mendiak...
A.–Eta lasterketan?
J.L.S.–Lasterketako lana zailago da Izan kontuan, bi hitzetan esateko, juez eta komisarioak "udaltzain gisa" ibiltzen garela. Alde batetik, denbora guztiak hartu, izan litezkeen tropel hausketak kontrolatu, ihes doazenen atzetik abiatu, tarteko helmugak, sprint bereziak eta mendi gailurretako puntuazioak hartu, helmugako denborak, or denak, sprintak... Eta guzti honezaz gain, UCIrentzat lasterketari buruzko antolaketa eta beste mila kontura buruzko txostenak idatzi. Eta bestaldetik aurreko guztia gutxi balitz, "ordena" jarri beharra dago karreran zehar. Tropelaren inguruan doan jendetza guztia kontrolatu, korredoreek beren lana modurik erosoenean egin dezaten.
A.–Zer esan nahi duzu azken honekin?
J.L.S.–Dakizun bezala sekulako ibilgailu pila mugitzen karreraren aurre eta atzekaldean. Denek, telebistetako kamarak, irratilari, kazetari eta argazkilariek batipat ahalik eta eta gertuen egon nahi dute txirrindulariengandik, eta azken hau, jakina, ezinezkoa da karrera behar bezala joango bada. Eromen hutsa litzateke bakoitzari bahi duena egiten uztea.
A.–Eta zeren arabera banatzen dira lehentasunak?
J.L.S.–Dudarik ez da, telebistak duela, zuzenean denean bereziki, lehentasuna. Eta gainontzeko guztiak tarteka hurbiltzen dira tropelera. Izan kontutan irratilari, kazetari eta ekipo-zuzendariek "itzuli-irratia" dutela, eta honen bidez jakin dezaketeka xehetasun osoz unero gertatzen ari dena.
A.– Nola funtzionatzen du "itzuli-irratiak"?
J.L.S.–Bi irrati mota daude karreran, aipatutako "itzuli-irratia" lehenik, eta jurado teknikoak duena bigarrenik. Estrainekoa karreran doazen ibilgailu gehinek daramate, era honetaz jazoten den guztiaren berri puntuala dutelarik. Bigarren irratia, juradoak bakarrik darama, karreraren bilakaera egokiaren mesederako diren hainbat ohar, iradokizun, agindu eta abar luzea modu azkarrez eramateko.
A.–Esate baterako?
J.L.S.–Tunel bat iritsi baino dexente lehenago argiztatuta dagoela ziurtatzeko, igaro behar den trenkarrila pasatzeko moduan dagoela jakiteko, helmugara iritsi baino hainbat minutu lehenago helmugan dagoen ekipo teknikoa karreran datozen txirrindularien egoera klinikoa jakin eta bide batez egin beharreko sendaketak paratzen has dadin.
A.–Nork agintzen du karrera batetan, antolatzaileak ala jurado teknikoak?
J.L.S.–Segun eta zein gaitan. Adibide bat jarriz, orduz kanpo iritsitakoen zerrenda nortzuk osatzen duten zehaztea geure eginkizuna da; beraz hor antolatzaileek ez dute zer esanik. Beste kontua da Tourra bezain antolatzaile indartsu eta interesatuak dituen karrera batetan bi parteen arteko adostasuna izatea helburu.
A.– Ezin hobeto ezagotzen duzu Euskal Herriko Itzulia. Zein mailatan aurkitzen da besteekin konparatuta?
J.L.S.–Euskal Herri guztiak sekulako afizioa dago txirrindularitzari dagokionez, beraz, antolaketarako gaitasuna ere maila berean aurkitzen da. Kanpotik datozen jurado, komunikabide eta ekipoak oso pozik itzultzen dira hemengo antolaketa gaitasuna frogatuta. Etorri besterik ez dut egin Espainiako Itzuliatik eta bati baino gehiagori entzun diot badirela geurean dexente hobeto antolatuta dauden gauzak.
A.–Eta afizioa?
J.L.S.–Estadu osoan afizio gehien dagoen lurraldea gara dudarik gabe. Eta hori euskal txirrindularien artean Tour irabazlerik ez daukagunik. Hemen afizio handia eta jakituna gainera. Non ikusi bestela, Euskal Herriko Itzuliaren azken kronoeskaladan bezala, kronoa eskutan duten afizionatu pila bat. Hori hemengo afizioaren kalitatearen adierazlerik argi eta eztabaidaezinena da.
A.– Eta atzetik pedalka datorren harroblak emango al dio loria-egunik afizionatuari?
J.L.S.– Ugaritasunetik dator kalitatea eta euskal federazioek gazteak kategorietan nola banatu ez dakitela dabiltza; izan ere sekulako gazte pila bait dabil karreretan eta adinaren araberako tarteko kategoriak asmatu behar dituzte denek korrituko badute. Hortik atera beharko dute biharko figurek.
A.–Datorren urtean Tourrean ikusiko zaitugu beraz?
J.L.S.–Hori nahi nuke.
Ez litzateke plan txarra Jose Luis Sanz ordiziarra datorren udan Louz Ardideneko helmugan Tourraren Jurado Teknikoaren ekipoan topatzea. Gure txirrindularitzak maila bat gehiago igo duen seinale adierazkorra.
FRANKIE TAI

Espainiako itzuliaren hamazazpigarren etaparen helmuga. Pino irabazle dela frogatzeko hor duzue Jose Luis Sanz, eskutan koadernoa duen betaurreko beltzekikoa, alegia.
Espainiako Itzuliaren hirugarren etaparen bigarren sektorearen iritsieraren foto finisha. Txirrindularien ordena zehazteko juradoak duen frogarik fidagarriena.
42-43


GaiezKirolaTxirrindula
PertsonaiazSANZ3
EgileezTAI1Kirola

Azkenak
Munstrok izaki beldurgarriak batzera eramango gaitu puzzle joko frenetikoan

Threes! edo 2048 klasikoen bertsioa prestatu dute Julen Irazokik eta Ibai Aizpuruak, Mikel Dale musikagilearekin batera. Android-en doan deskarga dezakegu euskarazko bideojokoa.


Jakes Bortairu eta Dominika Dagerre militanteak atxilotu dituzte Baionan goizaldean, eta eguerdian askatu

Urtarrilean salmenta espekulatibo bat salatzeko ekintza egin zuen Arberoa Lurra eta Etxebizitza kolektiboak, eta horrekin lotuta egon daitezke atxiloketak. Goizeko seiak aldera atxilotu dituzte, "atea kasik hautsiz eta esku-burdinak segidan ezarriz", Ostia sareak... [+]


2024-11-28 | Jon Torner Zabala
Gehiago Gara jaia egingo dute Antzuolan, hil diren haurrak “bizipozetik” gogoratzeko

Hil Argi elkarteak antolatuta, Bizipoza egitasmoaren laguntzarekin, Gehiago Gara jaia egingo dute abenduaren 15ean Antzuolan. Haurrak galdu dituzten familiak, lagunak, eskolako kideak eta, oro har, hil diren umeak "bizipozetik" gogoratu nahi dituzten herritar guztiak... [+]


Frantziak “immunitatea” aitortu dio Netanyahuri, Libanoko su-etenaren truk

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk "immunitatea", hau da, babes politikoa duela adierazi du Frantziako Kanpoko Aferen ministroak. Israelgo Haaretz eta Maariv komunikabideek jakitera eman dute Libanorekin adosturiko su-etenaren baldintzen artean zuela... [+]


2024-11-28 | Gedar
Zumaiako Balenciaga ontziolako langileek mobilizazioei ekingo diete, lanpostuen defentsan

Enpresa jo dute egoeraren erantzuletzat, baita erakunde publikoak ere. Langile batzuek bost hilabete baino gehiago daramatzate kobratu gabe, eta ostiral honetan egingo dute manifestazio bat, ontziolatik abiatuta: ez dezatela itxi aldarrikatzeko.


Sindikalismo eraldatzaileaz eta lanaz eztabaidatzeko nazioarteko kongresua Leioan

Ostegun eta ostiral honetan 40 hizlari baino gehiago ariko dira EHUko Leioako campusean Lana eta sindikalismoa XXI. mendean Nazioarteko Lehen Biltzarrean. Lan munduaren eta sindikalismo eraldatzailearen erronkez eta estrategiez eztabaidatuko dute.


2024-11-28 | Irutxuloko Hitza
Mikel Zabalzaren omenezko plaka jarriko du Donostiako udalak larunbatean, Intxaurrondoko kuartelaren aurrean

Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]


Plastiko kutsadura mugatzeko negoziaketen azken fasea abiatu du NBEk

Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.


“Hezkuntzak izan behar du patxadatsua eta geldoa”

Eguneroko abiadura itogarritik atera eta eskola-proiektua amesteko, gogoetatzeko denbora hartzea aldarrikatu dute solaskideek, Superbotereak liburua aurkezteko mahai-inguruan. Patxadatsu aritu dira, hain justu, eraldatzeaz, inpotentziaz, ilusioaz, eskola bakoitzak egin beharreko... [+]


2024-11-27 | Julene Flamarique
"Euskara ez den hizkuntza bat” erabili du Barakaldoko Udalak kanpaina batean

Barakaldoko Udalak euskararen erabilera “umiliagarria” egin duela salatu du Sasiburu euskara elkarteak. Salaketa argitaratu ostean kanpainaren euskarazko bertsioa ezabatu du udalak. Halakorik berriz gerta ez dadin arduradunen barkamen publikoa eta behar diren... [+]


2024-11-27 | Leire Ibar
180 eragile baino gehiagok egin dute bat etxebizitzaren eskubidea bermatzearen aldeko mobilizazioarekin

Abenduaren 14an Bilbon etxebizitzaren negozioaren aurkako mobilizazio nazionala antolatu dute Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Euskal Herriko Etxebizitza Sindikatuen Sareak. Ia 200 izan dira auziarekiko elkartasuna adierazi duten eragileak.


2024-11-27 | Julene Flamarique
Gutxienez 2027ra arte atzeratu dituzte berriro ere AHTren obrak EAEn

2024ko otsailean Astigarraga-Hernani tartea amaitu zutenean Abiadura Handiko Trena 2027an prest egongo zela aurreikusten zuen Eusko Jaurlaritzak. Orain Arkautiko lotunearen obren lizitazioari ekin dio Jaurlaritzak; Euskal Trenbide Sarea enpresaren esku utzi du, eta 2027an hasiko... [+]


Erretiroa hartuko du Benito Lertxundik

82 urteko abeslari oriotarrak azken disko bikoitza kaleratu du, Gernikan 2023ko azaroaren 11n eskainitako kontzertuaren zuzenekoa. Eta horrekin bere ibilbideari amaiera eman diola iragarri du.


Materialismo histerikoa
Zuekin nahi dut

Gutxi ateratzen naiz azken urteetan. Askotan esan dut, badakit, baina badaezpada ere. Bertso saio batera joan naiz gaur. “Bejondeizula”. Bai, horregatik abisatu dut gutxi ateratzen naizela, pentsatzen dut zuek kultur ekitaldi askotara joaten zaretela, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude