Beltzak: "Aniztasunaren beharra inposatzen ari da"


2021eko uztailaren 23an
Beltzari (E.Lopez Adan) elkarrizketa

Beltzak: "Aniztasunaren beharra inposatzen ari da"
ARGIA: Txinako gertaeren ondoren komunismoa bukatzear dagoela esan daitekeela iruditzen al zaizu?
E. LOPEZ ADAN: Esan daiteke sozialismo errealaren denborak bihurgune bat hartu behar duela. Zentzu honetan esan daiteke sozialismo erreala denbora batez mito handi bat izan dela, Errusia demagun, gero Txina (maoismoaren denboretan), eta hirugarren munduan sozialismo erreal pilo bat izan da, eta orain dator krisia, eta krisia nabaria leku guztietan, sistema totalitarioak–ez dut esan nahi faxista–berak sortu dituelako.
Bestalde esan behar da Txinan edo Errusian problema ekonomiko oso handiak dituztela, perestroika hein batez hortik sortu da, eta Txinan hain zuzen, 1978an hasi zen modernizazioaren politika ekonomiaren aldetik; hirugarren munduan gauregun zoritxarrez, eskualde pobreenak marxista-leninistak dira... Honen aurrean badirudi ekonomia aldetik nolabait planifikazioa baztertu nahi dela, eta politika aldetik aniztasunaren beharra inponsatzen ari dela.
A.: Guzti honek mendebaldeko komunista eta sozialisten eskemak konfirmatzen al ditu?
E.L.A.: Ez da hori. Txinan dauden arazo ekonomikoak handiak dira, eta hau honela egin dituzte erreforma ekonomiko batzuk jabego pribatuak, interesak, mozkinak kontutan harturik, eta honelako gauzak kapitalismoaren gauzak direla esan daiteke, beraz zerbitzu txarra egingo genioke Txinari desiratuko bagenio komunismotik ateratzea hein batean krisiaren eragingarri den sistema batean sartzeko.
A.: Ikasleen mugimenduari etorkizunik ikusten al diezu?
E.L.A.: Begira, han martxan jarri den modernizazioaren lau zutabeak nekazaritza, industria, defentsa eta zientziak dira. Mendebaldeko teknikak eta produzio moldeak onarturik dira baina politikan erreformarik egin gabe. Eta hori kontradizio oso handia da. Estudianteek galdetzen dute bostgarren modernizazioa, hau da, politikan egin behar dena, eta hor oso gauza bitxiak gertatzen dira: berdin aipatzen dituzte Ameriketako sistema eta Frantziako iraultza, iraultza kulturalaren balore antiautoritarioak...
A.: Eta irtenbidea nondik antzematen duzu? Demokrazia gehiago...
E.L.A.: Ikusirik zer gertatu den azkeneko hamar urteetan badirudi partiduaren monopolioa dudatan jartzeko borondaterik ez dela. Hungria, Polonian... ematen du nolabait gizarteari partaidetza handiago bat emateko ez direla identifikatu nahi partidu politikoetan baizik eta gizarte talde dinamiko edo nortasuna dutenengan, eta hori egiten bada beharbada beste demokrazia berri bat ikusiko da.

"Beharbada demokrazia berri bat ikusiko da"
20


GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaTXINA
GaiezGizarteaIdeologiakKomunismoa
PertsonaiazLOPEZ2

Azkenak
1936an kontzentrazio esparru izandako Pequeña Velocidad pabiloia mantendu egingo dute Irunen

Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]


Irakasle baten jazarpena eta ukituak
EHUk baieztatu du hainbat salaketa formal jaso dituela eta genero indarkeriaren aurkako protokoloa aktibatua duela

EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]


Tabakoaren kea irensten duten haurrek erretzaile aktiboen antzeko arrastoak dituzte DNAn

Erretzailea ez izan arren tabakoaren kea jarraikortasunez irensteak ekar ditzaken osasun arazoak ikertu ditu Bartzelonako Osasun Globaleko Institutuak, eta frogatu du arrasto arriskutsuak uzten dituela haurren DNAn.


2025-02-12 | Hala Bedi
Maren Lazpiur (Ikasle Abertzaleak): “Gizartean gertatzen ari den gorakada erreakzionario horretan, unibertsitatea ez da salbu gelditzen”

Kurtso hasieran, 2024ko irailean EHUko Bizkaiko campusean lan-zuzenbidea irakasten zuen irakasle faxista baten berri eman zuten ikasleek. Beste irakasle bat salatu berri dute, oraingoan EHUko Arabako campusean Farmazia Fakultatean, sare sozialetan mezu eta ideia erreakzionarioak... [+]


Netanyahuk gerrarekin mehatxu egin du larunbatean preso trukea egiten ez bada

"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]


2025-02-12 | Euskal Irratiak
Marieniako lurren aldeko militanteen epaiketa, irailaren 9ra gibelatua

Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]


Adimen artifizialean 200.000 milioi euro inbertitzeko konpromisoa hartu du Europak

Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]


Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu
“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]


2025-02-12 | Iñaki Barcena
Aroztegiaren silogismoa

Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.

Tesia: Baztango... [+]


Antzinako hegaztien gidaliburua

Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du. 

Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]


Despremu deprimituaren ondarea

Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]


2025-02-12 | Edu Zelaieta Anta
Gainbabesaren desbabesa

Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]


Harreman publiko-komunitario-kooperatiboak eraikitzeaz

Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]


Eguneraketa berriak daude