Piarres Lartzabalen bi obra taularatzen ari Xirrixti-Mirrixti eta Oztibarreko Antzerkia
Iazko urtarrilean zendu zen Lartzabal, euskal antzerkigintzan hainbat lan egin zuena bizian zehar, bai jokaldien prestaketan bai obrak izkiriatuz. Xirrixti Mirrixti taldeak Azkainekoaren "Herri Bozak" estreinatu berri du, eta Oztibarreko Antzerkiak "Suedako Neskatxa" Hegoaldean lehen aldikotz.
Hemeretzi urte zituela izkiriatu zuen Piarres Lartzabalek bere lehen antzerki obra, 1934. urtean. Ordutik aurrera Iparraldeko antzerkigintzaren zutaberik garrantzitsuena bilakatuko zen Telesforo Monzonen aldamenean. Baina halarik ere, Lartzabalen lana izan zen bereziki erabakiorra gertatu zena. 1945ean mordoska bat obra gehiago idatziko zuen Hazparnen, baina adierazgarriagoa izan zen 18 talde desberdin prestatu zituela herririk herri aritu zirenak. "Orduan Iparraldean ez zen antzerkirik" aipatu zigun Pierre Halsouet, Lartzabal zuzendari izan zuenak, apeza hil ondoan. "Antzerkigintza errekatik ateratzea izan zen bere lan baliotsuena. Bere piezetan herriko bozek zuten protagonismoa. Irudimen handia izan arren, oso errealista zen eta herriko bizia zertan zen ongi erakusten saiatu zen. Herriarengan ikusten zituen ñabardura guztiak izkribuz adierazten zituen".
Orotara 40 bat antzerki lan egin zuen handietarik, eta beste 60ren bat laburragoak. Bere obrak neurri batean euskararen eta euskal kulturaren sostengu bilakatu ziren, betiere herriaren prolematika soziala eta gizarteko gorabeherak agertzea zituela xede.
Daniel Landartek kontatu zigun oso ausarta zela Lartzabal bere garairako. Ordurarte elizaren aginduz eta sasoi hartako ohituren kausaz ez zen onartzen gizonezko eta emakumezkoek batera antzes zezaten. "Aurrerakoia izan zen oso, guzti horiek txotxolokeriak zirela aldarrikatuz". Hau dela eta, esan ohi da eskandaluek bultzatu zutela arrakastaz bere gazte denboran. "Hasieran irri egiteko idazten bazuen ere –herri xehean sinesten bait zuen sutsuki–, gero ezagutarazi digu historia: Matalaz, Bereterretxe, Etxahun, Bordaxuri, Ibañeta... Guztiek gure benetako historio kondatzen digute".
Xirrixti Mirrixti antzerki taldeak maiatzaren 3an Baigorrin estreinatu duen "Herri Bozak" (1956) obra, hain zuzen, Iparraldeko gizartearen ispilu gertatzen da, udal hauteskundeetako sasoian herritarrengan bilakatzen diren ezinegon, enbiria, kazikismoa, xantaia eta beste makina bat komeria erakusten dizkiguna, ia dozena bat pertsonairen bitartez , batzuk xurien aldekoak, gorriak besteak.
Taldeak azaroan ekin zien obraren prestatzeko errepetizioneei, herriko bozak edo udal hauteskunde garaian estreinatzeko asmoz, zoritxarrez atzeratu egin badira ere. Lehenagotik "Xirrixti Mirrixti gerrenian plat", "Gazteluko mutxurdinak" eta "Nola jin hala joan" obrak jokatu ondotik, "Herriko Bozak" komedia errural honetarako Eneko Olasagasti donostiarraren zuzendaritza lana baliatu dute.
Hamar jokogilek hartzen dute parte, horietarik lau lehen aldikotz taula gainera igo direnak ordu t'erdiko obra burututzeko.
Entseiu polita izan da Xirrixti Mirrixtikoena, eta berezia kontutan hartuz gero Hegoaldeko aktore eta zuzendari baten ardurapean landu dutela Latzabalen obra. Errepetizionetatik hasi eta estreinaldiaren bezpera arteko lan eta harremanen berri jaso dugu Eneko Olasagastiren ahotik.
Bere burua jokolari egin duten aktoreak dira, klitxeetara eginak diren jokolariak, baina egitearen poderioz ikasi dutenak. Ez dute teknikarik. baina bai espontaneidadea eta freskura izugarria. Kontua oreka nola erdiestea izan da. Eta bestetik, hamar jokolari taula gainean ongi ordenatzea, ze han oso txikiak dira taulak, eta jokolari guzti horiek espazio mugatu horretara moldatu behar.
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
_2.jpg)
EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".
Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]
EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.
----------------------------------------------------
Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]
Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]
Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]
Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]
Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]
Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.
"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.
.jpg)
Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]