Arabiar munduan poeta profeta da


2021eko uztailaren 23an
Mahmud Sobh-i elkarrizketa
Arabiar munduan poeta profeta da
ARGIA.–Palestinar literaturan zeintzu uste duzu direla eduki konstanteak?
MAHMUD SOBH.–Orokorrean edukiak lau dira. Lehenik eduki politikoa, eta soziala. Beren lurrak kendu dizkieten baserritarren defentsan eginiko poesia. Bigarrenez, askatasuna har dezakegu eduki moduan. Idazle palestinarra, beti mintzatzen da gizaki orok eta herri orok duten askatasunaren beharrari buruz. Askatasun hau hitzaren esanahi zabalean ulertu behar da. Hirugarren edukia erreferentzi mailan ematen da. Palestinar herriak historian zehar izan dituen borroka eta altzamendu herrikoiekiko erreferentzi gisa. Azkenik, gizateriako pertsonaia garrantzitsuekiko erreferentziak ere asko erabiltzen dira; hala nola Jesukristo, Mahoma, Che Cuevara...
A.–Eta zeintzu sinbolo bereizgarrienak?
M.S.–Palestinako lurraldea betidanik izan da emankorra; olibondo lurraldea izan da, ondorioz olibondoa, baita laranjaondoa ere, palestinar herriaren sinbolo dira. Bestaldetik, ilargia dugu; hau bizi-hilaren sinbolo da, zein jaio, hazi, hil eta berriz jaiotzen den. Azkenik aipagarria da gurutzearen sinboloa, musulmanak nahiz kristauak erabiltzen dutena. Gurutzearen esanahia, Jesukristorekiko identifikazioan, bakarrik dagoen eta gizateriagatik sofritzen duen gizakiarena da.
A.–Zenbaterainokoa izan da eta da ahozko literaturaren garrantzia?
M.S.–Ahozko literatura, poesia bereziki, zuzenki iritsi da herriarengana. Israeldar autoritateek palestinar idazleei idaztea edo argitaratzea debekatzen diete. Ahozko transmisioa berriz zaila da kontrolatzea eta zensuratzea. Adibide gisa Akre-ko gartzelan heriotzera kondenatu zuten preso batek horman idatziriko poesia bat har dezakegu. Poesia horri musika jarri zitzaion eta gaur egun palestinar herri osoak,abesten du. Esan behar poesia honek duen abantaila palestinar hizkuntz dialektalean egina dela da.
A.–Nola konzebitzen da poesia eta poeta arabiar munduan?
M.S.–Kultura guztietan bezela arabiar kulturak badu tradizio bat. Hauentzat artea, musika, erlijioa... dena bat da. Honek alde batetik on egin dio kulturari aberastasun kultural osoa gorde delako poesian. Baina bestetik kalte egin dio poetak libre behar duelako izan eta tradizio honek kulturaren bilakaera oztopatu du. Poeta arabiar munduan profeta da: bere sentimenduak pentsatu eta espresatu egiten dituelako aldi berean.
A.–Gaur egungo egoera soziopolitikoak nola baldintzatu du literatur espresioa?
M.S.–Okupaturiko lurraldeetan zensura oso haundia da. Idazleak lortzen badu argitaratzea liburu hau berehala desagertu egingo da; badago jende bat merkatutik liburuak erosi eta erretzen dituztenak jendearengana ez iristeko. Lurralde okupatuetatik at dauden idazleak erreztasun gehiago dute argitaratzeko eta lan asko beste hizkuntzetara itzuliak izan dira.
A.–Idazle asko preso dago. Honek ze eragin du literatur egoeran?
M.S.–Idazle askok gartzelan idatzi dituzte beraien lan garrantzitsuenak; hauek geroago argitaratuak izan dira. Baina gaur egun gartzelan daudenekin komunikatzea oso zaila da, baina uste dut lehenago edo beranduago ezagutzera emango direla beraien lanak. Orain ez dakigu gehiegi idazten dutenari buruz.
LOREA AGIRRE
53


GaiezKulturaLiteraturaIdazleakSOBH1
GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaPALESTINA
PertsonaiazSOBH1
EgileezAGIRRE9Kultura

Azkenak
Irakasle baten jazarpena eta ukituak
EHUk baieztatu du hainbat salaketa formal jaso dituela eta genero indarkeriaren aurkako protokoloa aktibatua duela

EHUko Errektoretza Taldeak ARGIAra igorritako oharrean zehaztu duenez, Filologia Hispanikoko irakaslearen aurkako salaketen "berri izan zuen unetik abian da protokoloak zehazten duen prozedura". Denuncias Euskal Herria Instagrameko kontuan bost salaketa anonimo... [+]


2025-02-12 | Hala Bedi
Maren Lazpiur (Ikasle Abertzaleak): “Gizartean gertatzen ari den gorakada erreakzionario horretan, unibertsitatea ez da salbu gelditzen”

Kurtso hasieran, 2024ko irailean EHUko Bizkaiko campusean lan-zuzenbidea irakasten zuen irakasle faxista baten berri eman zuten ikasleek. Beste irakasle bat salatu berri dute, oraingoan EHUko Arabako campusean Farmazia Fakultatean, sare sozialetan mezu eta ideia erreakzionarioak... [+]


Netanyahuk gerrarekin mehatxu egin du larunbatean preso trukea egiten ez bada

"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]


2025-02-12 | Euskal Irratiak
Marieniako lurren aldeko militanteen epaiketa, irailaren 9ra gibelatua

Irailaren 9ra gibelatu dute Kanboko kontseiluan gertatu kalapiten harira, hiru auzipetuen epaiketa. 2024eko apirilean Kanboko kontseilu denboran Marienia ez hunki kolektiboko kideek burutu zuten ekintzan, Christian Devèze auzapeza erori zen bultzada batean. Hautetsien... [+]


Adimen artifizialean 200.000 milioi euro inbertitzeko konpromisoa hartu du Europak

Otsailaren 10 eta 11n ehun bat estatuburu elkartu dira Parisen, Adimen Artifizialaren sektoreko ordezkariekin batera, AAri buruzko laugarren gailurraren kari. Abiadura handian garatzen ari den teknologia horri buruzko kezkak eta galderak entzun badira ere, ez zen horientzako... [+]


Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu
“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]


DeepSeek, geopolitikaren lubaki berria

Silicon Valleyko enpresa teknologiko handienei zaplazteko ederra eman die DeepSeek-ek. Adimen Artifizialeko chatbot txinatar merke eta berriak zalantzan jarri du AEBen nagusitasuna arlo horretan, eta erakutsi du ez dela milaka milioi diru behar modelo aurreratu eta efizienteak... [+]


Harreman publiko-komunitario-kooperatiboak eraikitzeaz

Gure lurraldeetan eta bizitzetan sortzen diren behar, desio eta ekimenen inguruan gero eta gehiago entzuten dugu harreman eta proiektu publiko-komunitarioak landu beharraz, eta pozgarria da benetan, merkaturik gabeko gizarte antolaketarako ezinbesteko eredua baita. Baina... [+]


2025-02-12 | Edu Zelaieta Anta
Gainbabesaren desbabesa

Elkarrizketa berritu dugu fakultateko idazkaritzan, auskalogarrenez: urruti daude, euren matrikula egiteko, ikasleak bakarrik etortzen ziren garaiak. Aspaldixko aldatu zen joera, eta gurasoek –nabarmenago amek– gero eta paper aktiboagoa hartzen dute seme-alaben... [+]


2025-02-12 | Iñaki Barcena
Aroztegiaren silogismoa

Silogismo baten argumentuak hiru proposizio ditu, eta horietatik azkena nahitaez ondorioztatzen da beste bietatik. Logika deduktibo horrekin aztertu daiteke, nire aburuz, Nafarroan gertatzen ari den Aroztegiako gatazka sozioekologiko luze eta traumatikoa.

Tesia: Baztango... [+]


Despremu deprimituaren ondarea

Berriki landu ditut klasean Etxahun Barkoxeren kobla eder eta hunkigarriak. Gaizo gizona! “Edertasunez praube” sortu zelako hasi zitzaizkion etxeko nahigabeak, baina hamazazpi urtetan zen pulunpaka sartu zorigaitzaren itsasoan, maite zuen Marie Rospide doterik gabeko... [+]


Teknologia
Bilakaera kontzientea

Zer jakin behar dut? Norekin erlazionatu behar dut? Non bizi behar dut? Ardura horiekin gabiltza gizakiok gure gizarteen baitan bizitza on baten ideia bizitzeko bidean. Ondo erantzuten ez badakigu, bazterretan geratuko garen beldurrez.

Joan den astean, kanpoan geratzearen... [+]


Eguneraketa berriak daude