Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

astelehena 2024ko azaroaren 25ean

Martin Etxeberria: "HABEk daukan asmo berari heltzea da nire asmoa"

2021eko uztailaren 23an

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Martin Etxeberria, HABE erakundeko Zuzendariari elkarrizketa

Martin Etxeberria: "HABEk daukan asmo berari heltzea da nire asmoa"
Filosofia irakasle, Insfituto Zuzendari, PNVren alkate-gai Zarautzen Udal Hauteskundeetan, "Euskal Ipuin Harrigarriak" liburuaren egile... HABE erakundeko Zuzendari Orokorra dugu orain Martin Etxeberria, J. J. Gonzalez de Txabarri ordezkatu berri duelarik kargu horretan. Euskalduntze-Alfabetatzeak euskaltzaleai sortzen dizkigun kezkak jarri ditugu Donostiako Kontxara ematen duen bere bulegoko mahai gainean: demandaren jeitsiera, AEK PNVren arteko emaitzik gabeko akordioa, AEKren larrialdia"HABEren ebazpen berria...
GALDERA: Zer egiten du filosofiako irakasle batek HABEko zuzendari orokor gisa?
ERANTZUNA: Nik uste dut bizitzak bere bueltak ematen dituela, eta beno, alde batetik, ni irakaslea naiz eta hor sentitu dut nere burua, eta urte dezente pasa ditut horretan eta pasako oraindik, nere lanbidea hori delako; baina ez naiz irakaslea solik, ardura batzuk dauzkat aldamenean, herriko arazoetaz arduratzen naiz eta nere koupromezuak hartzen ditut, eta bide horretatik eskeintza bat egin zidaten, eta pentsatu nuen aurrera egitea, ze nere profesioarekin lotuta dagoen mundua bait da hau, eta nahiz eta orain arte mundu horretan sartuta egon ez, beti hor ibili gara, filosofia euskeraz ematen aspaldian hasi ginen eta euskarari buruzko zaletasuna oraindik lehenagotik dator.
GALDERA: Euskal mundua ezaqutzen duzu beraz.
ERANTZUNA: Ezagutu bai, piskat bai, behinik behin beti arduratu naiz lanak euskaraz egiten. Beti saiatu naiz euskaraz idazten, neri zegokidan mundua euskaraz lantzen. Hor ibili gara...
GALDERA: Alde horretatik behatuta, euskaltzale bezala, eta bestalde PNVko karqu bezala ere, nola ikusi duzu PNV eta AEKren artean eginiko eaitzik gabeko akordioa?
ERANTZUNA: Nik egunkerietatik izan nuen akordio horren berri, eta beno, hor behatzen da pauso posible bat bezala, eta hor dago, eta nik uste dut borondate bat badagoela arazoak koupontzeko, eta beharbada borondate horren agerpena izan zela pakto edo hitzarmen hori.
Pentsatzen dut bestalde, borondate hori orokorki mantentzen dela, eta euskararen munduan gabiltzanok, hor lanean dihardugunok, aurrera egin behar dugula uste dut; problema izaten da beti formuletan, nola egin aurrera eta abar, ze borondatea izateak ez du esan nabi pundu guztietan adostasunik egongo denik, edo bakoitzak bere ikuspegiari uko egingo dionik, eta hor sortzen dira trabak beti bezala, arlo guztietan bezala.
GALDERA: Beti agertzen da borondatea hitza, baina ikusten da Administrazioa eta AEKren artean ez dela iristen adostasun batera, eta bien bitartean ikusten da benetan egoera larria nozitzen duela AEKk eta ez zaiola irtenbid. rik ematen.
ERANTZUNA: Neretzat arazo naqusie. na, eta nik uste hortik etorrito direla problemak, egon daiteke alde bakoitzetik dauden ikuspegietan, eta ikuspegi horietan, momentu batean, elkar ukatzaile bezala agertzen badira indarrak, orduan, hor kouponUidea zaila izan daiteke. Arazo guztietan bezala urreratze prozesu bat gertatu behar du, eta ez dakit, hori ibiliz ibili egiten da.
GALDERA: Epe laburrean ikusten al duzu konponbiderik? Adibidez, Federazioak jerri dira Hezkuntz Kontseilaritzarekin nahiz eta PSOErena izan... Hori AEEretin ez da eman, HABE sortu zenetik ikusi dugu bidea zein izan den, ukatu eta...
ERAN]ZDNA: Nik aurretik eman diren pausuak ez ditut bizi izan eta ezin ditut epaitu, baina lehen esan dudana ikusten dut: ez nuke planteateko zuk diozun eran 'baten' aurkako politika. Beno, hor halako ikuspegi bat dago, beren aldetik behinik behin, euskalduntzearen arloa nola eraman behar den eta nola eratu behar denari buruz, eta nik uste dut nahiko bidezkoa dela ikuspegi horri heltzea, eta honen aurrean nik ikusten dut, gure ikuspegiari heltzen dioqunean ez dasoela AEE izorratzea gogoan, baizik eta euskalduntzearen eta alfabetatzearen eresou hori nolabait egituratu nahia guretzat bidezi~ak diren ikuspegi batzuren arabera, eta be - bada! arlo honetan pentsatzen dut, ez AEKrekin bakarrik, beste erakunde eta abarrekin ere egongo zirela lehen halako tirabirak, azken batean hori egituratzen bait doa. Beharbada problema da ikuspegi horietan akaso oso urruti gaudela, ikustea bakoitza bere bidetik doala eta ez duela ezer jakin nabi bestearekin. Neri iruditzen zait batzutan horrelako planteamenduak egiten direla.
GALDERA: Zuk nola planteatuko zenituzke hor agerian utzi dituzun ikuspegiak.
ERANTZUNA: HABEren ikuspegia bere ebazpenen bidez markatzen da. Nahi dena da mundu hori profesionaltasun batetik begiratuta, seriotasun batetik begiratuta, zenbait baldintzen barnean bideratzea.
GALDERA: Baina gertatzen dena da ebazpen horietan markatzen dena edo jartzen diren baldintza horiek–Bizkaian kasu, zenbait gau eskola eta euskaltegi subentziorik gabe geratuko lirateke ebazpen horiek medio–profesionaltasun zera bat ematen diotela jardun honi, baina baita ere dagoen behar haundi bat murrizten dela horiez baliatuz.
ERANTZUNA: Nik uste dut hori ez dela helburua; azken batean, hemen planteatzen dena eta hemen bueltan dagoena da prozesu hori nolabait bideratu eta garatu nahi bada, jendea euskalduntzea nahi bada, ze baldintza minimotan ibili behar den hori lorgarria izan dadin, eta hori martatu egin behar da. Iruditzen zaigu helburu hauek lortzeko minimo batzuk behar direla eta horiek zehazten dira ebazpenetan, ez da beraz jendea baztertzea gure helburua. Dena dela, ebazpenetan egiten dena holako marko orokor bat ipintzea besterik ez da, baldintsa horiek marMatuz, marko horien barruan jokatu behar dugula esaten da, eta honezaz gain beti gelditzen da atea irekirik marko horretatik kanpo egon daitezkeen egoera bereziak aztertzeko eta laguntzeko. Nik ezagutzen dudanez, ate hori beti irekita egon da, eta iruditzen zait, jokabide. normala dela minimo horiek jartzea, zeintzuek sektore hau arautzeko beharrezko diren.
Ezin da utzi ezer egin gabe, elementu batzuk jarri behar dira, eta jartzen diren momentutik beti sortzen dira egoera bereziak, nahiz eta marko zabalena jarri beti geratuko dira kanpo elementu batzuk.
GALDERA: Baina ez da gauza bera bereizketa bat egiten denean pribatu libre eta homologatuen artean, 42 pezeta itasle-orduko batzuri eta 105 besteei, ze beti jartzen bait da marku estu bat batzurentzat eta zabalagoa besterentzat. Nahi bada herri hau masiboki euskalduntzea, kondizio hobeagoak jarri behario dira, kondizio errazagoak alegia, eta ez esijitu ez dakit nolako titulu akademiko eta beste... Ikustea besterik ez dago nola sortu ziren Ikastolak, oraindik ere ze jende dabilen hor klaseak ematen, esan nabi dut badirela beste modu batzuk lan egiteko...
ERANTZUNA: Ikastolaren arazoa aipatu duzu, eta beharbada, momentu batean horrela sortu ziren eta denok dakigu ze jende ibili den, baina Ikastolaren mundua bera, nahiz eta honela hazi, aspaldi normalizatu da, hau da, bide batzuk ireki ziren egoera hura nolabait normaltzeko eta hortik aurrera ikastola horiek horretara abiatu dira. Esan nahi dudana da, gizartea normaltzen doan neurrian egoera berezi horiek ere normaltzen doazela, eta beharbada, momentu hartan ere titulazio hori esketzea estutze bat bezala bizi izan bazen ere, gaur gauza erabat normaltzat jotzen dugula Ikastolako irakasle izateko gutxienez titulua edukitzea, eta abar.
Hor zegoen bultzada eta herri gogoari nolabait ateak itxi zaizkiola esan nahi al du horrek? Nik ez dut uste, horregatik diot ebazpenean eskatzen denean, holako titulazio minimo bat edukitzea hain zuzen, ez dut uste hori itotzeko edo isteko asmoz egiten denik, baizik eta pentsatzen delako egoera normal batetan hortik jo behar dela.
GALDERA: Baina egoera anormal batetik abiatzen gara. Euskeraren egoera ezin da normaltzat hartu gaur egun, eta hau honela, egoera anormel batetan ere neurri anormal edo estra batzuk behar direla ezinbestekoa dirudi euskeraren arazoa konpontzeko. Ez da bakarrik titulazioarena, hor dago zentru homologatuena, zentru txikien egoera... horiek anormalki lan egiten ari diren neurrian ez dira laquntzen, traba mordo bat jarri baizik.
ERANTZUNA: Berriro ere gauza berdinera bueltatzen gara: trabak jarri edo hori normaltze bidean jarri. Euskararen arazoa ez dugu guk askatuko, hori askoz ere zabalagoa da, baina guri dagokigun arloan jokabidea behinik behin ez doa murriztera eta itotzera, bideratzera baizik... Hortik aparte mila gauza egin beharko dira arazoa konpontzeko.
GALDERA: Azkeneko urteotako euskalduntze alfabetatzearen joera ikusirik antzeman daiteke garbi estankamendu bat egon dela eta orain aldiz beherantza doala. Alde horretatik ere ez da ikusten beste saio extrarik Administrazioaren aldetik demanda sortzeko.
ERANTZUNA: Puntu hori gogoan neukan lehen beste hori esaten nuenean. Nik uste dut nahiko garbi dagoela orain arte egon den gogoa, bultzada hori, estankatu egin dela, eta horregatik esaten nuen hor elementu gehiago jarri beharko liratekeela martxan berriro ere lehengo abiada gureganatzeko eta ahal dela hori gainditzeko. Baina nik uste hor elementu asko sartzen direla pundu honetan, ez da AEK soilik, ez HABE soilik, gizarte osoan martxan dauden elementuak dira hor mugitu beharrekoak, bizkortu beharrekoak.
GALDERA: Egia da faktore askok jokatzen dutela gizartean...
ERANTZUNA: Hor beste dinamika bat falta da, edo moteldu egin da, eta euskaltegietan nabarmentzen da moteltze hori, ikasle kopurua jeitsi egin delako, baina hori dinamika zabal baten barruan ulertu behar dugu.
GALDERA: Dinamika horretan oso parte eraginkorra behar luke izan Jaurlaritzaren Hizkuntz Polititek. Planifikazio ezatik eta hizkuntz politika konkretu bat eramatetik bestetik, datorrela moteltze hau. ZuX nola ikusten duzu hau?
ERANTZUNA: Hizkuntz Politikako Idazkaritza lan garrantzitsu bat planteatzen ari da momentu honetan, hain zuzen ere administrazioaren euskalduntze prozesua, eta alde horretatik ez zait iruditzen oker doanik. Hor mundu bat dago, jende kopuruari dagokionean nahiko zabala eta garrantzitsua dena. Prozesu hori aurrera eramaten dugun neurrian hori biderkatzaile bilakatzen da berez, orain, pentsatzen dudana da horrekin ere ez dugula dena egiten, dinamika zabala dagoela bere inguruan; azkenean, jende arruntak euskararekiko daukan kontzientzia behar da bultzatu ze horrek bultzatuko du euskara, ze jende hori modu pasibo batean baldin badago halako ugarte bat bihur daiteke bestela gure Plangintza.
GALDERA: Gauza da nola lortzen den pasibotasun hori piztea, eragitea. Baina galdera zen gehiago azken sei, zazpi urteotako politika ikusita, eraman den politikari begira. Gaur esaten dugu gizartea pasibo dagoela baina hortik ez da eragin; HABEtik jokatu da modu batean, AEKtik jokatu da beste modu batean, eta euskaltzaleak sufritu egin du guzti hori, ze honela jokatzen bada nola eragin jendearengan aktiLotasuna?
ERANTZUA: Ez dakit, ez dut segitu nik horrela... ni nere munduan egon naiz eta hor jota fuego ibili gara, irakasten, hiztegiak egiten... ikusten zelako gu geunden alor hori euskaldundu behar genuela, eta saiatu gara D eredua bultzatzen, baina bestela ez dautat daturik.
GALDERA: HABEko zuzendari bezala ze helburu jarriko zenituzke aurtengo urtean garatzeko, ikusita nola dagoen panorama...
ERANTZUNA: Hilabete daramat honetan, eta uste dut ikasteko fasean nagoela. Orain arte euskaltzaletasun munduan mugitu banaiz ere HABEren munduan ez naiz mugitu. Nere asmoa HABEk daukan asmo berari heltzea da, hau da, HABE baldin bedago aliabetatze eta euskalduntze mundu horretan aritzeko hor buru belarri aritrea, eta nire aldetik ez dago inolako trabarik, iretita aurtitzen naiz, nere erara behinik behin hor aritu naizelako; problema hasierakoa da, halako sensibilitate bat badaukat euskararekiko eta une berean erantzunkizun batekin aurkitzen naiz, hau da, erakunde bezala mundu hau bideratu behar dut eta hor marko batzuk, eritzi batzuk, aurrera ateratzen saiatu, eta honetan ez dut uste inor itxita dagoenik hurbiltze prozesu horretara arazoak elharrekin aztertu eta irtenbideak bilatzeko orduan. Oraindik beharLada gehiegi mamitu gabe deude baina irtenbide bila bagabiltza, eta besteak ere bai... hori ez da erraza izaten, nik esaten dudana da elkar hitzegin, arazoak mahai gainean jerri eta ikusi behar direla, HABE eta besteek daukaqun giro motel hori berriro bizkortzen ahaleginduko bagina denontzat mesedegarri litzatekeelako azken batean. Baina hor dago ere gizarte osoak egin beharreko lana; lehengoan letzen nuen herriak hizkuntza galtzen duela gogoa falta zaionean, eta gogoa norberak jarri behar du, eta gogo hori dago askorengan itzalita.
I. URIA J.J. PETRIKORENA
38-41

GaiezHizkuntzaEuskaraAlfabetatzeHABE
PertsonaiazETXEBERRI10
EgileezURIA3Hizkuntza
EgileezPETRIKOREN1Hizkuntza

Irakurrienak

Matomo erabiliz

“Mugikor tentelen” demanda hazi da, deskonexioa helburu

Mikel Garcia

“Aldatzeak eta mugitzeak pizten dit grina”

Lander Arbelaitz Mitxelena

Efemeridea: Espainiako Poliziak 34 euskal gazte atxilotu zituen, Segiren aurkako sarekadarik handienean

ARGIA

“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”

Zigor Olabarria Oleaga

“Nire ametsa izango litzateke Xenpelarrekin kantatzea”

Miel Anjel Elustondo

21. #Euskarabildua24 hausnarketa: Miren Berasategi eta Maider Likonarekin

iametza

Azkenak

2024-11-25 | Marije Etxebarria Ezpeleta | Ana Perez | Steilas sindikatua

Gure gorputza gudu zelai bat da

Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]

2024-11-25 | Zigor Olabarria Oleaga

“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”

Albiste izan da Gasteizko Errota auzoa azken asteetan, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak burutzen baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]

2024-11-25 | ARGIA

A-25: mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera

Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]

2024-11-25 | Mikel Garcia Idiakez

“Mugikor tentelen” demanda hazi da, deskonexioa helburu

2024-11-25 | Amaia Diaz de Monasterioguren Osinaga

Udazkena agurtzen negua besarkatzeko

Abenduak hostoen kolore marroia dauka: lurrean, intxaurrondo biluziaren azpian, geratu diren hostoena. Intxaurrondoak bukatu du bere zikloa. Atseden hartzera doa: zuztarrak indartuz, elikatuz, nutritzea du helburu. Barrura begira, barrenak osatzeko garaian dago, orain arte egin... [+]

2024-11-25 | Iñaki Sanz-Azkue

Sugandila bat “ezer ez dagoen lekuan”

Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]

2024-11-25 | Jakoba Errekondo

Birigarroak zirinetan heriotza

Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.

2024-11-25 | Garazi Zabaleta

Gaztaina feria basaburuan

Gaztainadiak eta gaztainaren kultura protagonista

Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]

2024-11-24 | Lurdes Fernandez Irisarri

Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]

2024-11-24 | Basilika

Koro #10: Fakultateko taldeak: 90ko hamarkada

MULTIMEDIA - Basilika

2024-11-23 | Ioritz Gonzalez Lertxundi

Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]

2024-11-23 | Ibon Leibar Belastegi | Euskal Herrian Euskaraz

Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]

2024-11-23 | iametza

21. #Euskarabildua24 hausnarketa: Miren Berasategi eta Maider Likonarekin

MULTIMEDIA - Hodeia ez da existitzen

2024-11-22 | Estitxu Eizagirre

Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]

2024-11-22 | Xabier Letona Biteri

Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]

Eguneraketa berriak daude