J.R. Madariaga: "Berrirakurtzerakoan sorpresa bat hartzeko izkiriatzendut"


2007ko otsailaren 21ean
J.R. Madariaga poesia idazleari elkarrizketa.

BIZKAIKO DIPUTAZIOAREN POESIA SARIA IRABAZI BERRI
J.R. Madariaga: "Berrirakurtzerakoan sorpresa bat hartzeko izkiriatzen dut"
Euskarazko poesia egiten orain bi urte inguru hasi bazen ere, aurretik hainbat ipuin argitaratuak ditu Deustuko literatur aldizkarian, Bere poesia egiterakoan,
"gaiak edozein idazlek edo poetak erabiltzen dituenak dira; bizia, heriotza eta maitasunari idazten diot. Bestalde ere, naturaren gaia jorratu dut beti egon bait naiz berarekin bat eginik".
Bere poesia lana nola, eta beti gauez idazten duela dio;
"honek halako aureola erromantiko bat sortzen du eta askotan poesiak amoroski egiten ditut, baina beste askotan gorrotoz. Gau horretan inguratzen nauen giroa nolakoa, halako poesiak".
Argitara emango duen liburuan, "Imentzuaren pergamuak", ez dago tonu orokorrik:
"ez dut uste posible izango denik gai edo titulu baten pean jartzea; batetik bestera kristolako hausketa egon daiteke".
Poeta gehienen antzera bere buruarentzat idazten du
"izkiriaturikoa irakurtzerakoan, sorpresa bat izateko; besteei ere honela gertatuko zaielakoan".
Autore zaharretara jotzeko joera du, honela poesia landua sortzen du, forma zaharrak berreskuratuz. Baina bestetan,
"gau batetan bost edo sei poesia egin izan ditut ere, erabat bapatean, zentsurarik gabe".
Idazten ez duenean irakurri egiten du; denetarik baina
"oso gogoko ditut, xuberotar idazle zaharrak. Gaur egungo poeta gustokoenak betikoak ditut, Sarrionandia, Atxaga,...".
Bideak zabalduko dituen kritika
Euskal literaturan eta poesian nabarmenki bada joerarik poeta 'ofizialtzat' hiruzpalau hartzeko, hala nola lehen aipaturiko biak nahiz Aresti eta besteren bat. Baina bada makina bat poeta gazte idazten eta argitaratzen:
"Nik uste dut ba dela halako ezpimogimendu maju bat. Gertatzen dena da, gauza berriak izkiratzerakoan normalean kritika gogorra jasotzen dela; bada joerarik hemengoa txarra dela esteko eta honek ez arriskatzea ekartzen du. Hemengo poesia bultzatu beharko genuke. Egia da gauza txar asko argitaratu direla. Beharko litzatekena kritika sendo bat da, baina ez kritika deuseztatzailea, bideak emango dituena baizik sakontzen eta lan egiten jarraitzeko".
Lehiaketak direla eta bada zer esanik ze azken finean hori da ezagutzera emateko bide bakarra. Honek suposatzen duena argi eta garbi dago: aukeratu batzu bakarrik ahal izango dutela beren buruak ezagutzera eman.
"Beti fidatzen zara saritutako liburu batetaz saritua izan ez den beste batetaz baino. Gutxienez badakizu kritika izan duela, maila bat gainditu duela; ez dela oso txarra izango nahiz ez izan gustoko".
Bere proiektuei buruz badu hainbat ipuin argitaratzeko asmoa eta noski "
"poesia izkiratzen jarraitu, ze garrantzitsuena idaztea da".
Ametsa iturri
Poesiaren betiko leloa, inspirazioa. Baden edo ez den.
"Noski badela bestela nola idatziko nuke? Momentu egoki bat behar da, eretia. Beharbada euskaldunak garelako inspirazio berezia dugu, hain zuzen ere gure aurrekoekin dugun identifikazio hestua dela eta. Nirea amets hutsa da; irudimena".
Eta honako hau ametsa edo errealitatea ote?
"Untzia hondolera joan da
ur azalean leriguke odola
neurrigabetasun laztanezin honen gainean hilik
eta kaioen pausaleku bakarra ginateke"

LOREA AGIRRE
"Poesia idazten segituko dut ze idaztea da garrantzitsuena".
51

Gaiez\Kultura\Literatura\Idazleak\MADARIAGA6
Gaiez\Kultura\Literatura\Argitalpena\Poesia
Gaiez\Kultura\Literatura\Sariak\Besteak
Gaiez\Kultura\Argitalgint\Argitalpena\Liburuak\Literatur l
Pertsonaiaz\MADARIAGA6
Egileez\AGIRRE9\Kultura

Azkenak
2024-12-31 | Julene Flamarique
24 urteko espetxe-zigorra bete ostean libre da Guillermo Merino durangarra

Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.


2024-12-31 | Leire Ibar
Prezioek gora egingo dute urte berriarekin batera

Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.


2024-12-31 | ARGIA
Apirilaren 11n egingo da Aberri Egun bateratua, Euskal Herria Baterak deituta

Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.


2024-12-31 | ARGIA
Gontzal Fontaneda euskaltzale gasteiztarra hil da

Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.


2024-12-31 | ARGIA
Zarautzen terapia kontsulta duen gizon bat atxilotu dute, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita

Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


2024-12-31 | Julene Flamarique
Akusazioak hemezortzi urteko espetxe-zigorra eskatu du Mario Lopez Gernikako entrenatzaile ohiarentzat

Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


2024-12-31 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Obrak eta obrak, marra horia lausotzeko

Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]


Petardo eta bengalak, albo-kalteak dituen tradizioa

Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]


2024-12-31 | Usurbilgo Noaua
Beste sute bat izan zen erraustegian

Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.


2024-12-31 | Josu Iraeta
Borroka luzearen ametsak, egiazko nahi ditut

Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]


Bizilagunekin plataforma munduko futbol kopa Donostian jokatzearen aurka: “Ez dugu gure aurkako golik ospatuko!”

Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]


2024-12-31 | Sustatu
Max streaming plataforman ere euskarazko edukiak agertzen hasi dira

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude