Patri Urkizu: "Ahaleginak egingo ditugu euskal idazleen eskabideak zain daitezen"


2021eko uztailaren 23an
Petri Urkizuri elkarrizketa.

EUSKAL HERRIKO IDAZLEEN ELKARTEAK JADANIK HAUTATU DU BEHIN BEHINEKO BATZORDE BERRIA
Patri Urkizu: "Ahaleginak egingo ditugu euskal idazleen eskabideak zain daitezen"
Velez de Mendizabalek lau urte eta gero kargua utzi ostean, Patri Urkrzu izan zen Euskal Herriko Idazleen Elkarteko behin behineko lehendakaritzarako hautatua duela aste pare bat. Antza denez, Elkarteak oraindainoko dinamika indar eraginkorragoz bultzatzeko asmoa erakutsi bide du.
Lezoko bere etxean lotu genuen solasaldia Patri Urkizurekin, Gurutze Santu Plazako lehenengo pisu batetan. Piano bat sarreran. Lan-gela liburuz josia–berak izkiriatu eta prestatuak dozenatik gora–, alderik alde paretek eta baita mahai zabalaren gaina, non gure kaseta paratzeko lekua tentuz egin behar izan genuen. "Bada, bai, mordoxka bat; ezer jartzekotan baina: 'ez ditut denak irakurri' ", abisatu zigun apal.
Ezaguna da honez gero Euskal Herriko Idezleen Elkarteko zenbait batzordekidek (eta tartean Velez de Mendizabalek) beren dimisioa eskatu ondotik izendapen berriak egin behar izan dituztela. Horrela, behin behineko lehendakari hautatu dute oraintsu Patri Urkizu, ekainean burutuko duten kongresuan Elkartearen funtzionamendu berriaren norabidea erababi bitartean. Patri Urkizuren aldamenean, Elkarteko Batzorde Zuzentzailea osatuko dute: Pello Zabaleta (idazkaria), Xabier Mendiguren (diruzaina), Mariasun Landa, Koldo Izagirre, Josu Landa eta Xabier Azarmendik.
"Datozen hilabeteotako bileretan pentsatuko dugu urtean zehar eta hemendik aurrerako egitasmoa nola moldatu. Uste dut egokiena izango dela, kataluniarrek egiten duten arauera, hamabostean behin biltzartu eta azken batean, Elkarteak dituen egiteko horiek indar berriz bultzatu, agian martxa pixka bat gehiago eraginez".
Orain artean gutxienez sei bat liburu eman ditu argitara Elkarteak, aldizkako Hegats boletina (azken urtebetean atera ez baldin bada ere), hainbat ihardunaldi apailatu izan ditu, eta idazleei suerta dakizkiekeen arazoen defentsarako abogatu zerbitzu bat eskaintzen du, besteak beste.
"Ni ez nago zatiketen alde"
Euskal Herriko Idazleen Elkarteak badu bere historia. "83an sortu zen. Baina aspaldiko gogoa zen hori, Zaitegi eta Andima gerraondoan hasi baitziren euskal idazleak bildu nahian, Euzko Gogoan egin zutela leku aproposa lehendabizikoz. Zaitegi Guatemalatik Baionara itzuli zenean, pentsatu zuen euskal idazleen etxea edo sortzea, baina pott egin zuen 56. urteko asmo hark. Hortaz, 83a arte ez zen halakorik moldatu, ordukoan Anjel Lertxundi lehendakari bezala. Hala ere, gero badira beste bi elkarte gutxienez: Euskal PEN delakoa –J.L. Davant duela buru– eta bestetik Bizkaitar Idazleen Elkartea".
Dena den, hiruetarik Euskal Herriko Idazleen Elkartea da bazkiderik gehiena biltzen dituena, baita halaber euskal herrialde guztietako idazleen bilkurarik esanguratsuena.
"Ni ez nago zatiketen alde, baina ez dut zalantzan jartzen bakoitzak bere zeregin propioa ere baduenik. Nola ez, elkarrekin biltzeko ere prest gaude noski, betiere behar diren kontuok aurrera ateratzeko ahaleginean".
ARGIA.–Horixe litzateke, adibidez, Elkarteko lehendakariaren zeregina?
P.URKIZU.–Tira, lehendakariaren kezkak beste idazle guztien berdintsuak dira. Berez egitekoa izango litzateke, batez ere, Batzorde Zuzentzailean beste bat gehiago bezala talde lanean aritzea, moderatzaile moduan agian, eta azaleratzen diren proposamenak lotu eta bateratze bidea egokitzea. Bestetik, agerpen publikoetan erantzunkizuna bere gain hartu beharko du lehendakariak, Elkarteko ordezkari buru den neurrian; baita edozein modutako erakunde nahiz elkarteekin harremanak ordezkatzerakoan. Berez batzordeko beste edozein kideren zeregina bete beharko dudala uste dut.
A.–Egituraketa berezirik atonduko dea?
P.U.–Bai, batzordeak pentsatua dauka, eta interesgarri bezala ikusi zuen, bai Baionan bai Bilbon, Iruñean eta Gasteizen ordezkari bana edukitzea suerta daitezkeen kultur ekintzetan Euskal Herriko Idazleen Elkarteak zuzenki parte hartu ahal dezan.
A.–Esparru dexentetara hedatzen da Elkartearen zeregina...
P.U.–Esate baterako, oso komenigarria da mementu honetan euskal idazleak beste herrialdeetan ezagutaraztea, harreman bideak zabalduz elkar aberasteko helburuz. Horretarako zenbait topaketa egiten dira, sonatua da kasura datorrela Galeusca, literatura desberdinon hala kezka nola arazo amankomunen aztertzeko eta konponbideak abiarazteko. Jakina, idazleek literaturaren ekintzan badituzte makina bat arazo, eta guzti horiek nolazpait konpontzeko sorturik da Elkartea.
Aurten hain zuzen, Galeusca Lehen Saria antolatu nahi da, hiru hizkuntzetako literaturen arteko nazioarteko saria. Gogoratu, halaber, Galeuscako ihardunaldietan asmo gisan agertu zela hiru literaturon arteko aldizkari bat moldatzea. Gerra garaian eta aurretik ateratzen zen aldizkari hori berpiztea interesgarri litzateke, bigarren aro baten moduan.
Beste herrialdeetako idazleen ezaguera dela-eta, Donostian antolatu zen 86an Eremu Urriko Hizkuntzen Topaketak. Han bederatzi hizkuntza desberdinetan izkiriatzen zuten idazleak bildu ginen: bretoiak, frisiarrak, suomiarrak, finlandesak, suizarrak eta georgiarrak, gehi galegoak, katalandarrak eta euskaldunak. Interesgarria gertatu zen hura ere, eta aurten guri dagokigu horren antolakuntza.
Ekainean burutuko Elkarteko Batzarre Nagusia
Momentukoz, Elkartearen lehen egitekoa hala ere, uda baino lehen euskal idezleen arteko topaketa bat izango da, hor behin behineko karguak aztertuko direla, ea aurtengo egitasmoaren moldaketak oneritzia jasotzen duen, proposamen berriak badiren.
"Onarpenaren ondotik letozke beraz, Elkartearen programa martxan jartzeko lanak. Horien artean, udazken aldean behintzat, Eremu Urriko Hizkuntzen II. Topaketen antolakuntza legoke".
A.- "Hegats" boletina ez da gaur egun argitara ematen, ezta?
P.U.–Pentsatu da, bai, Elkartearen aldizkari baten argitaratze egitasmoan. Aipatu izan dugu hor dagoela Gipuzkoako Diputazioak kaleratzen duen egungo euskal literatur aldizkari zaharrena: Egan (49koa lehen zenbakia). Itxuraz, orain geldirik da, baina bene-benetan tamalgarria litzateke gehiago ez plazaratzea eta Elkarteko batzuk prest gaude aldizkari hortan parte hartzeko.
A.–Funtzionamendu egitasmo berriaren arauera eraginkortasun handiagoa sortuko du Elkarteak?
P.U.–Esango nuke idazlea berez oso pertsona berekoia izaten dela, eta beraz, ez dela batere bilerazale izaten. Orduan, bere egitekoa ikusten du bakar-lana bezala. Orain, agerikoa da zenbait arazoren aurrean elkarren artean eraikitako literatur politika baten beharra ere. Badirudi kezka horiek areagotzen ari direla egun: direla eskubideak, argitaletxeekiko kontratuak, instituzioen dirulaguntzak, lehiaketen funtzionamendua (inflazio antzeko zerbait ere esango genukeena), zabalkundea eta beste.
Egun 160tik gora bazkidek osatzen dute Euskal Herriko Idazleen Elkartea, bakoitzak kuota bat ordaintzen duela, hain zuzen aurrekontuaren %10 edo babesten duena, geinerantzekoan Jaurlaritzaren dirulaguntzaz baliatuz (7 milioi pezeta). Epe laburreko xedeen artean dauzkate dokumentazio zerbitzua, biblioteka, topaketak, antologien moldaketak, boletin edo aldizkaria. Ekintzen ugaritzearekin batera, berriketak somatzen hasiak dira dagoeneko.
GORKA ARRESE
Elkarteak agertu du aldizkari bat argitaratzeko asmoa. Garai bateko Galeuska berpiztuko ote den, Egan aldizkaria baliatuko edo besterik sortuko, erabakiko da.
46-47


EgileezKulturaLiteraturaElkarteakEHIE
PertsonaiazURKIZU1
EgileezARRESE1Kultura

Azkenak
LAB: “Klase elkartasunaren oinarrizko printzipioa da langile migranteei harrera egitea”

Botere sindikalaren inguruko bigarren azterlana argitaratu du Ipar Hegoa fundazioak. 2016an argitaratu zuen lehena eta, beraz, orain 2016 eta 2023 arteko eboluzioa ikus daiteke. Ondorio nagusien berri emateko prentsa agerraldia egin dute ostiral honetan LABeko koordinatzaile... [+]


2025-01-03 | Leire Ibar
Etxegabetzeko arriskuan daude bi familia Burlatan

Burlatan, Nafarroan, bi familia euren etxeetatik kaleratuak izateko arriskuan daude. Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak azaldu duenez, familia bat putre-funts batek bota nahi du, alokairu kontratua berritzea ukatu diolako; beste familia, berriz, etxejabeak bota... [+]


WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms plugina euskaratu du Iametzak

WordPress-en formularioak sortzeko Ninja Forms pluginaren euskaratzea utzita zegoela ikusita, Iametzak bere gain hartu du itzulpena eguneratzeko lana.


Analisia
2025ean etxebizitza zer?

Urte berria hasi dugu, baina etxebizitza arazo oso potoloa bihurtu zaigula aspaldi honetan, hori ez da berria. Hala ere, azkenaldian zabaldu diren datuak ikusita, 2025a mugarri bat markatzekotan dela esan daiteke, eta iragar ezinak diren ondorio sozial eta politikoak antzeman... [+]


Boli Kosta: Frantziako armada kanporatzen duen zazpigarren estatu afrikarra

Joan den asteartean, hilaren 31n, Boli Kostako presidente Alassane Ouattarak iragarri zuen bertan behera utziko zituela Frantziarekiko harreman militarrak. Horren ondorioz, datozen asteetan 1.000 bat soldadu frantses atera beharko dira herrialdetik.


2025-01-03 | Leire Ibar
2025etik aurrera, Hego Euskal Herrian alokairuak gehienez %2,2 igoko dira berritzean

Espainiako Estatistika Institutuak erreferentziazko indize berria argitaratu du urtarrilaren 2an. Horren arabera, alokairuen prezioak gehienez %2,2 garestitu ahalko dira urtean. Indize hau 2023ko maiatzaren 25ean indarrean sartu zen Etxebizitza Legearen ondorio da, eta data... [+]


2025-01-03 | Gedar
Pertsona afroamerikar bat kolpeka erail dute kartzelariek AEBetako espetxe batean

Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.


2025-01-03 | ARGIA
Surf irakasle batentzat 85 urteko kartzela zigor-eskaera, adin txikikoei sexu gehiegikeriak egiteagatik

Gipuzkoako Fiskaltzaren ustez, 40 urteko irakasle hondarribiarrak 9 eta 17 urte arteko hamaika adin txikikori sexu gehiegikeriak egin zizkien 2011 eta 2021 urte artean. 2021ean kartzelatu zuten, bere sei ikaslek salaketa jarri eta gero.


2025-01-03 | Jon Torner Zabala
Espainiako Pilota Federazioa
“Eskura dauzkagun lege-erreminta guztiak baliatuko ditugu Espainiaren eskubideak babesteko”

Askok espero zuen moduan, Nazioarteko Pilota Federazioak Euskadikoa onartu ostean eskubide osoko kide gisa, Espainiako kirol-erakunde, alderdi politiko edota hedabideek erabakiaren aurkako oldarraldia hasi dute, nork beretik presioa eginez. Ostegunean, Espainiako Pilota... [+]


Euskararen kontrako oldarraldia salatzeko pintaketak egin dituzte epaitegietan eta CCOO eta UGTren egoitzetan

Baionako eta Donostiako epaitegiak margotu ostean, ostegun gauean Eibarko epaitegian pintaketa egin dute zenbait ekintzailek. "Oldarraldia gelditu" idatzi dute eta pintura berdea jaurti diote eraikinari. Abenduan, CCOO sindikatuaren egoitza ugari margotu dituzte, baita... [+]


Segi dezala akelarre antifaxistak

FERMIN MUGURUZA  40. URTEURRENA
Noiz: abenduaren 21ean.
Non: Bilbo Arenan.

-------------------------------------------

Urtero janzten da festa giroz Bilbo abenduaren 21ean. Sagardoa eta taloa protagonista, San Tomas eguneko azoka eguna da. Aurten, gainera,... [+]


Zunda bat Eguzkitik inoizko gertuen igaro da, arrakastaz

NASAren Parker zunda 6,1 milioi kilometroko distantziara arte gerturatu da Eguzkiaren azalera, bere misioaren lehen gerturatzean. Hala, Eguzkitik inoizko gertuen egon den objeku artifiziala bilakatu da. 692.000 kilometro orduko abiaduran igaro da, eta jasotako datuak funtsezkoak... [+]


Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Eguneraketa berriak daude