Patri Urkizu: "Ahaleginak egingo ditugu euskal idazleen eskabideak zain daitezen"


2021eko uztailaren 23an
Petri Urkizuri elkarrizketa.

EUSKAL HERRIKO IDAZLEEN ELKARTEAK JADANIK HAUTATU DU BEHIN BEHINEKO BATZORDE BERRIA
Patri Urkizu: "Ahaleginak egingo ditugu euskal idazleen eskabideak zain daitezen"
Velez de Mendizabalek lau urte eta gero kargua utzi ostean, Patri Urkrzu izan zen Euskal Herriko Idazleen Elkarteko behin behineko lehendakaritzarako hautatua duela aste pare bat. Antza denez, Elkarteak oraindainoko dinamika indar eraginkorragoz bultzatzeko asmoa erakutsi bide du.
Lezoko bere etxean lotu genuen solasaldia Patri Urkizurekin, Gurutze Santu Plazako lehenengo pisu batetan. Piano bat sarreran. Lan-gela liburuz josia–berak izkiriatu eta prestatuak dozenatik gora–, alderik alde paretek eta baita mahai zabalaren gaina, non gure kaseta paratzeko lekua tentuz egin behar izan genuen. "Bada, bai, mordoxka bat; ezer jartzekotan baina: 'ez ditut denak irakurri' ", abisatu zigun apal.
Ezaguna da honez gero Euskal Herriko Idezleen Elkarteko zenbait batzordekidek (eta tartean Velez de Mendizabalek) beren dimisioa eskatu ondotik izendapen berriak egin behar izan dituztela. Horrela, behin behineko lehendakari hautatu dute oraintsu Patri Urkizu, ekainean burutuko duten kongresuan Elkartearen funtzionamendu berriaren norabidea erababi bitartean. Patri Urkizuren aldamenean, Elkarteko Batzorde Zuzentzailea osatuko dute: Pello Zabaleta (idazkaria), Xabier Mendiguren (diruzaina), Mariasun Landa, Koldo Izagirre, Josu Landa eta Xabier Azarmendik.
"Datozen hilabeteotako bileretan pentsatuko dugu urtean zehar eta hemendik aurrerako egitasmoa nola moldatu. Uste dut egokiena izango dela, kataluniarrek egiten duten arauera, hamabostean behin biltzartu eta azken batean, Elkarteak dituen egiteko horiek indar berriz bultzatu, agian martxa pixka bat gehiago eraginez".
Orain artean gutxienez sei bat liburu eman ditu argitara Elkarteak, aldizkako Hegats boletina (azken urtebetean atera ez baldin bada ere), hainbat ihardunaldi apailatu izan ditu, eta idazleei suerta dakizkiekeen arazoen defentsarako abogatu zerbitzu bat eskaintzen du, besteak beste.
"Ni ez nago zatiketen alde"
Euskal Herriko Idazleen Elkarteak badu bere historia. "83an sortu zen. Baina aspaldiko gogoa zen hori, Zaitegi eta Andima gerraondoan hasi baitziren euskal idazleak bildu nahian, Euzko Gogoan egin zutela leku aproposa lehendabizikoz. Zaitegi Guatemalatik Baionara itzuli zenean, pentsatu zuen euskal idazleen etxea edo sortzea, baina pott egin zuen 56. urteko asmo hark. Hortaz, 83a arte ez zen halakorik moldatu, ordukoan Anjel Lertxundi lehendakari bezala. Hala ere, gero badira beste bi elkarte gutxienez: Euskal PEN delakoa –J.L. Davant duela buru– eta bestetik Bizkaitar Idazleen Elkartea".
Dena den, hiruetarik Euskal Herriko Idazleen Elkartea da bazkiderik gehiena biltzen dituena, baita halaber euskal herrialde guztietako idazleen bilkurarik esanguratsuena.
"Ni ez nago zatiketen alde, baina ez dut zalantzan jartzen bakoitzak bere zeregin propioa ere baduenik. Nola ez, elkarrekin biltzeko ere prest gaude noski, betiere behar diren kontuok aurrera ateratzeko ahaleginean".
ARGIA.–Horixe litzateke, adibidez, Elkarteko lehendakariaren zeregina?
P.URKIZU.–Tira, lehendakariaren kezkak beste idazle guztien berdintsuak dira. Berez egitekoa izango litzateke, batez ere, Batzorde Zuzentzailean beste bat gehiago bezala talde lanean aritzea, moderatzaile moduan agian, eta azaleratzen diren proposamenak lotu eta bateratze bidea egokitzea. Bestetik, agerpen publikoetan erantzunkizuna bere gain hartu beharko du lehendakariak, Elkarteko ordezkari buru den neurrian; baita edozein modutako erakunde nahiz elkarteekin harremanak ordezkatzerakoan. Berez batzordeko beste edozein kideren zeregina bete beharko dudala uste dut.
A.–Egituraketa berezirik atonduko dea?
P.U.–Bai, batzordeak pentsatua dauka, eta interesgarri bezala ikusi zuen, bai Baionan bai Bilbon, Iruñean eta Gasteizen ordezkari bana edukitzea suerta daitezkeen kultur ekintzetan Euskal Herriko Idazleen Elkarteak zuzenki parte hartu ahal dezan.
A.–Esparru dexentetara hedatzen da Elkartearen zeregina...
P.U.–Esate baterako, oso komenigarria da mementu honetan euskal idazleak beste herrialdeetan ezagutaraztea, harreman bideak zabalduz elkar aberasteko helburuz. Horretarako zenbait topaketa egiten dira, sonatua da kasura datorrela Galeusca, literatura desberdinon hala kezka nola arazo amankomunen aztertzeko eta konponbideak abiarazteko. Jakina, idazleek literaturaren ekintzan badituzte makina bat arazo, eta guzti horiek nolazpait konpontzeko sorturik da Elkartea.
Aurten hain zuzen, Galeusca Lehen Saria antolatu nahi da, hiru hizkuntzetako literaturen arteko nazioarteko saria. Gogoratu, halaber, Galeuscako ihardunaldietan asmo gisan agertu zela hiru literaturon arteko aldizkari bat moldatzea. Gerra garaian eta aurretik ateratzen zen aldizkari hori berpiztea interesgarri litzateke, bigarren aro baten moduan.
Beste herrialdeetako idazleen ezaguera dela-eta, Donostian antolatu zen 86an Eremu Urriko Hizkuntzen Topaketak. Han bederatzi hizkuntza desberdinetan izkiriatzen zuten idazleak bildu ginen: bretoiak, frisiarrak, suomiarrak, finlandesak, suizarrak eta georgiarrak, gehi galegoak, katalandarrak eta euskaldunak. Interesgarria gertatu zen hura ere, eta aurten guri dagokigu horren antolakuntza.
Ekainean burutuko Elkarteko Batzarre Nagusia
Momentukoz, Elkartearen lehen egitekoa hala ere, uda baino lehen euskal idezleen arteko topaketa bat izango da, hor behin behineko karguak aztertuko direla, ea aurtengo egitasmoaren moldaketak oneritzia jasotzen duen, proposamen berriak badiren.
"Onarpenaren ondotik letozke beraz, Elkartearen programa martxan jartzeko lanak. Horien artean, udazken aldean behintzat, Eremu Urriko Hizkuntzen II. Topaketen antolakuntza legoke".
A.- "Hegats" boletina ez da gaur egun argitara ematen, ezta?
P.U.–Pentsatu da, bai, Elkartearen aldizkari baten argitaratze egitasmoan. Aipatu izan dugu hor dagoela Gipuzkoako Diputazioak kaleratzen duen egungo euskal literatur aldizkari zaharrena: Egan (49koa lehen zenbakia). Itxuraz, orain geldirik da, baina bene-benetan tamalgarria litzateke gehiago ez plazaratzea eta Elkarteko batzuk prest gaude aldizkari hortan parte hartzeko.
A.–Funtzionamendu egitasmo berriaren arauera eraginkortasun handiagoa sortuko du Elkarteak?
P.U.–Esango nuke idazlea berez oso pertsona berekoia izaten dela, eta beraz, ez dela batere bilerazale izaten. Orduan, bere egitekoa ikusten du bakar-lana bezala. Orain, agerikoa da zenbait arazoren aurrean elkarren artean eraikitako literatur politika baten beharra ere. Badirudi kezka horiek areagotzen ari direla egun: direla eskubideak, argitaletxeekiko kontratuak, instituzioen dirulaguntzak, lehiaketen funtzionamendua (inflazio antzeko zerbait ere esango genukeena), zabalkundea eta beste.
Egun 160tik gora bazkidek osatzen dute Euskal Herriko Idazleen Elkartea, bakoitzak kuota bat ordaintzen duela, hain zuzen aurrekontuaren %10 edo babesten duena, geinerantzekoan Jaurlaritzaren dirulaguntzaz baliatuz (7 milioi pezeta). Epe laburreko xedeen artean dauzkate dokumentazio zerbitzua, biblioteka, topaketak, antologien moldaketak, boletin edo aldizkaria. Ekintzen ugaritzearekin batera, berriketak somatzen hasiak dira dagoeneko.
GORKA ARRESE
Elkarteak agertu du aldizkari bat argitaratzeko asmoa. Garai bateko Galeuska berpiztuko ote den, Egan aldizkaria baliatuko edo besterik sortuko, erabakiko da.
46-47


EgileezKulturaLiteraturaElkarteakEHIE
PertsonaiazURKIZU1
EgileezARRESE1Kultura

Azkenak
Osakidetzan euskaldunak identifikatuta: arta euskaraz bermatzeko bidean pauso bat?

Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]


“Udalak onartu duen HAPOaren ondorioz, Kabia egoera ezegonkorrean dago”

Kabia gune okupatuaren 19. urteurrena ospatzeko jarduerak egingo dituzte gaurtik domekara bitartean, apirilaren 24tik 26ra. Bi hamarkada betetzear dagoen gune autogestionatu honek hainbat gorabehera izan ditu bere ibilbidean, eta, Udala bultzatzen ari den Hiria Antolatzeko Plan... [+]


Anestesia, Delirium Tremens, Zea Mays, Talco, Zetak eta Naxker Hatortxu Rockeko iragarpen berrien artean

24 talde berri iragarri ditu Hatortxu Rock elkartasun jaialdiak. 63 talde iragarri dituzte dagoeneko eta guztira, 100 talde izango dira jaialdiko bost eszenatokietan.


Izaki Gardenak
Kantuak euria atertu zuenekoa

Izaki Gardenak
Noiz: apirilaren 20an.
Non: Iruñeko Gazteluko Plazan.

-----------------------------------------------

Ordu erdia baino ez da falta Iruñeko Gazteluko Plazan kontzertua hasteko; baina erdi hutsik da oraindik, euria ari baitu. Porlanezkoa nahiz ez den,... [+]


Trumpek gelditzeko eskatu dio Putini, eta Errusiak dio bake akordiorako ia prest dagoela

Zelenskiri Ukrainako gerra amaitu behar duen bake akordioa "arriskuan" jartzea leporatu ostean, Putini egin dio errieta Trumpek bere sare sozial Truth Socialen. Sergei Lavrov Atzerri Ministroak adierazi du bake akordioa adosteko prest dagoela Errusia. Kievek jakinarazi... [+]


Eguneko zentro publiko baten beharra aldarrikatu dute Uribe Kostako herritarrek

Bizkaian eguneko zentro publikorik ez duen eskualde bakarra da. Elkarretaratzea eginen dute apirilaren 27an, 12:00etan, Sopelako (Bizkaia) Udaletxeko plazan.


2025-04-25 | Enbata
Herriek (ere) asko egin dezakete euskararen alde

2026ko hauteskundeei begira, zutabe bat ireki du Enbata-k. Plantan emanak izanen diren zerrenda abertzaleen hautagaiei ideia kutxa bat eskaini nahi die, beren programak Herriko Etxeen eskumeneko sail ezberdinetan eraikitzeko. Hilabete honetan, Herriko Etxeek euskararen alde egin... [+]


2025-04-25 | Aiaraldea
Baso Erresilentea proiektua martxan, mendietako jasangarritasunaren mesedetan

Urduñako 2022-2042 Onura Publikoko Mendia Antolatzeko Planaren parte da ekintza, eta Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailaren babesa eta Bizkaiko Foru Aldundiko Mendi Zerbitzuaren laguntza jaso du.


Frantziako lehen ministroaren alabak ere salatu du “bortizki jipoitu” zutela Betharramgo ikastetxean

Alain Esquerrek idatziriko Le silence de Bétharram (Betharramgo isiltasuna) liburuan eman du lekukotza Helene Perlantek, François Bayrouren alabak. 1980ko hamarkadan egon zen ikastetxe katolikoan ikasle eta berrogei urte luzeetan isilik atxiki ditu bertan jasandako... [+]


Analisia
Denok gaude katean

Urtarrilaren 29an, gaur egungo mundu berekoi honetan ohituta ez gauden zerbait gertatu zen Laudioko Guardian lantegiaren atarian. Zuzendaritzak hango labea itzaltzeko asmoa erakutsi zuen, eta horri aurre egiteko, langileek atea blokeatu zuten pankarten bidez. Baina ez zeuden... [+]


Espainiako Gobernuak atzera egin du Israelgo balen erosketan

Israelgo IMI Systems enpresarekin Espainiako Barne Ministerioak egindako bala erosketa bertan behera uztea agindu du Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko lehendakariak. PSOEren eta Sumar-en arteko gobernu koalizioan zegoen apurketa arriskua baretu du erabakiak.


‘Elgarrekin’ lelopean ospatuko dute aurtengo Herri Urrats maiatzaren 11n

Ipar Euskal Herriko ikastolen aldeko bestaren 42. edizioa iraganen da maiatzaren 11n Senperen.


Aurrekontu militarren handitzea salatzeko bizikleta martxa egingo dute Bilbon

Bilbotik abiatu eta Barakaldoko ITP Aero eta Getxoko Sener enpresen paretik pasako da bizikleta martxa, bi enpresa horiek "ekoizpen militarraz arduratzen direlako", antolatzaileen aburuz. Azken aldian ematen ari den armamentu gastuen hazkundea salatzeko protesta izango... [+]


Artzain Egun jendetsua, Ordizian

Aurten 1.500 ardi inguruk zeharkatu dute Kale Nagusia, bost artaldetan banatuta. Idiazabal Gaztaren denboraldi berriaren aurkezpen ofiziala egin da, udaletxean. Garena Jatetxeko Julen Bazek eta Peli Perez de Anuzitak moztu dute gazta.


Eguneraketa berriak daude