E. Martin Sanpedro: "Aitzaki eta mamuak uxatu, ela kritikoagoak izan behar dugu literatura"


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
E. Martin Sanpedro idazleari elkarrizketa
"POLIFONIA", BERE HIRUGARREN NOBELAK AZKUE SARIA JASO DU
E. Martin Sanpedro: "Aitzaki eta mamuak uxatu, ela kritikoagoak izan behar dugu literatura"
Ezagutzen genizkion lehendanik Susak kaleratutako "Lau sasoitako zipristinak", eta "Amets bizia" Eukene Martin Sanpedrori. Izkiriatu duen hirugarren nobelarekin, "Polifonia", Azkue Saria eskuratu berri du. Bilbon lotu genuen elkar hizketa literaturaren inguruan mintzatzeko.
Batek baino gehiagok sarritan ahazten duen arren, euskal letretetan dexente dira dagoeneko emakumezko idazleak, urtetik urtera gainera oso kontutan hartzeko obrekin plazaratzen direnak. Eukene Martin Sanpedro bilbotarrak bi nobela ditu argitara emanak, eta idatzi duen hirugarrenaz Azkue Saria bereganatu zuen joan den abenduan.
ARGIA.–Ze eritzi duzu sariketa sistemaz?
E.MARTIN.–Bere alderdi onak eta txarrak ditu sariketa sistemak. Dirua inportantea da eta bidezkoa da idazle batentzat, beste pertsona normal batentzat bezala, helburu hori izatea. Euskal literaturan ez da erraza, eta nolabait aliziente bihurtzen da. Bestalde uste dut, ospea eta, batez ere, propaganda gisa oso baliagarria gertatzen dela, idazle berriontzat inportantea behintzat jendeak irakur zaitzan.
Aurrerago, propaganda behar hori gainditua delarik, ez duzu behar izango sariketara aurkeztea. Baina, hala ere, konturatuko gara hori ere ez dela egia, ze idazleok behar izaten bait dugu nola edo halako froga bat besteon aldamenean kalitatea edo neurtu ahal izateko.
A.–Nahiko berantiarra gertatu da zure literaturarako sarrera.
E.M.–Nire familian denak dira oso espresiboak eta kualitate handiak dauzkate adierazpen arloan zerbait egiteko. Nik txikitandik idazten nuen, eta buruan sartua neukan gainera idazle izan behar nuela, baina garai hartan gaztelerra. Aurrerago egin nuen euskararekiko apostua, bertan behera utziz hasierako asmo haiek. Euskaraz idazteari ekin diodanean ikusi dut, tarteka eta gaizki edo ondo, egin ahal dudala, eta berriro hartu dut orduko helburu hura.
A.–Emakumea konstante bat da zure lanetan.
E.M.–Bai, noski. Asko daukagu esateko, adierazteko, egiteko eta asmatzeko. Uste dut gainera denok ikusten dugula emakumeak jasaten duen zapalketa egoera, eta gure eginahaiak, arazoak eta desioak ezagutzera eman behar ditugu.
A.–Ze nolako balantzea aterako zenuke egungo euskal literaturaz?
E.M.–Inoiz baino hobeto gaudela pentsatzen dut. Baina nik ezin dut kendu burutik kendu inguruan dauzkagun literaturekiko konparaketak. Horregatik, marjinaltasuna gainditu behar dugu, gogorrak izanez kritika eta epaiketetan. Gehinetan ez gara batere kritikoak izaten geure buruarekin, eta aitzaki moduan jotzen dugu atzera pentsatzeko zerk baldintzatu izan gaituen historian zehar eta zergaitik gauden gauden egoeran. Bada ordua mamu horiek uxatzeko.
Ez dugu "Polifonia" irakurtzeko aukerarik izan, baina kontatu digu egitura bereziko nobela dela. Lau istorio desberdin tartekatu ditu istorio orokor baten barnean, ahots desberdinen ikuspundutik kontatuak. Hortik datorkio hain zuzen izenburua nobelari. "Bakarka irakur daitezke", aipatu zigun, "baina laurak irakurriz gero, bostgarren batetaz ohartuko zara". Lau istorioetako bi hitz lauz aurkezten omen ditu, hirugarren bat prosa poetikoaz, eta azkena antzerkiaren tankeraz. "Irakurketa aukera desberdinak, eta irakurlearena bostgarren ahotsa". Inprimatu eta laster irakurri ahalko dela espero dugu.
LAURA MINTEGI
Eukeneren hirugarren nobelan, "Polifonia", leu istorio lau ahots desberdinez kontatua.
51


GaiezKulturaLiteraturaIdazleakMARTIN4
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaSariakBesteak
PertsonaiazMARTIN4
EgileezMINTEGI1Kultura

Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#2
Ane Ablanedo Larrion
#3
Arkaitz Zarraga Azumendi
#4
Haizea Isasa
Azoka
Azkenak
800.000 euro gastatuko ditu EBk errusiar inbasioaren mamuari aurre egiteko

Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]


Gizakunde
Badator, esnatu da

Gizakunde (Inauteriak)
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Arizkun eta Erratzun. plazan.

------------------------------------------------

Amaitu dira inauteriak, sutan erre ditugu gaiztoak, gaizkiak, sardinak eta panpinak. Baina xomorroak esnatu dira eta badator... [+]


Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


Bizi testamentua: aurretiazko borondateen agiriaren gakoak

Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.


2025-03-07 | Uriola.eus
Iker Egiraun, Etxebarrieta Memoria Elkartea
“Bizi dugun testuingurua urteetan emandako borroken ondorioa dela sinbolizatu nahi dugu”

Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.


2025-03-07 | Aiaraldea
Ferosca I zentral eolikoaren kontrako alegazioak zabaldu ditu Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak

Laudion, Aiaran eta Okondon izango du eragina energia azpiegiturak eta plataformaren aburuz, proiektuak eta ingurumen-inpaktuaren azterketak gabezia garrantzitsuak dituzte.


2025-03-07 | Euskal Irratiak
Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak bere 90 urteak ospatuko ditu

"Entseatzen gira arnas gune bat sortzen Donibane Lohizunen, hain turistikoa den herri honetan". 250 kiderekin Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak 90 urte bete ditu aurten. Lau emaztek sortu zuten talde hauetan eramaile izan zen Madeleine de Jauregiberri... [+]


“Topaketa antiinperialistak” egingo ditu Askapenak martxoaren 15 eta 16an Bilbon

Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]


Legebiltzarrak 1936ko biktimen legea aldatu du, Erorien Monumentua birmoldatzeko

33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]


Bi eskumen berri bere gain hartu ditu Jaurlaritzak: atzerritarren lan-baimena eta meteorologia-zerbitzua

2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten. 


Duplak egin du aurtengo Herri Urratseko abestia

Elgarrekin izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen. 


2025-03-06 | Haizea Isasa
Kasu, ez gitxu lo!

“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.

Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]


Eskuin muturrarekin lotura duen alemaniar batek egin zuen Manheim hiriko auto harrapaketa, ez etorkin batek

Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]


2025-03-06 | Mara Altuna Díaz
Mary Kim Laragan-Uranga, AEB-etako euskalduna eta AEK-ko ikaslea
“Euskara ikasten dut AEBetara emigratu zuten nire aitona-amonen ahalegina eta sustraiak ohoratzeko”

“Bi pertsona mota daude munduan: euskaldunak, batetik, eta euskaldunak izan nahiko luketenak, bestetik”. Gaztea zela, Mary Kim Laragan-Urangak maiz entzuten omen zuen horrelako zerbait, Idahon (AEBak), hain zuzen. Ameriketan jaio, hazi, hezi eta bizi izandakoak 70... [+]


Feminismo antimilitarista: ezinbesteko borroka Martxoaren 8an eta beti

Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]


Eguneraketa berriak daude