E. Martin Sanpedro: "Aitzaki eta mamuak uxatu, ela kritikoagoak izan behar dugu literatura"


2021eko uztailaren 23an
E. Martin Sanpedro idazleari elkarrizketa
"POLIFONIA", BERE HIRUGARREN NOBELAK AZKUE SARIA JASO DU
E. Martin Sanpedro: "Aitzaki eta mamuak uxatu, ela kritikoagoak izan behar dugu literatura"
Ezagutzen genizkion lehendanik Susak kaleratutako "Lau sasoitako zipristinak", eta "Amets bizia" Eukene Martin Sanpedrori. Izkiriatu duen hirugarren nobelarekin, "Polifonia", Azkue Saria eskuratu berri du. Bilbon lotu genuen elkar hizketa literaturaren inguruan mintzatzeko.
Batek baino gehiagok sarritan ahazten duen arren, euskal letretetan dexente dira dagoeneko emakumezko idazleak, urtetik urtera gainera oso kontutan hartzeko obrekin plazaratzen direnak. Eukene Martin Sanpedro bilbotarrak bi nobela ditu argitara emanak, eta idatzi duen hirugarrenaz Azkue Saria bereganatu zuen joan den abenduan.
ARGIA.–Ze eritzi duzu sariketa sistemaz?
E.MARTIN.–Bere alderdi onak eta txarrak ditu sariketa sistemak. Dirua inportantea da eta bidezkoa da idazle batentzat, beste pertsona normal batentzat bezala, helburu hori izatea. Euskal literaturan ez da erraza, eta nolabait aliziente bihurtzen da. Bestalde uste dut, ospea eta, batez ere, propaganda gisa oso baliagarria gertatzen dela, idazle berriontzat inportantea behintzat jendeak irakur zaitzan.
Aurrerago, propaganda behar hori gainditua delarik, ez duzu behar izango sariketara aurkeztea. Baina, hala ere, konturatuko gara hori ere ez dela egia, ze idazleok behar izaten bait dugu nola edo halako froga bat besteon aldamenean kalitatea edo neurtu ahal izateko.
A.–Nahiko berantiarra gertatu da zure literaturarako sarrera.
E.M.–Nire familian denak dira oso espresiboak eta kualitate handiak dauzkate adierazpen arloan zerbait egiteko. Nik txikitandik idazten nuen, eta buruan sartua neukan gainera idazle izan behar nuela, baina garai hartan gaztelerra. Aurrerago egin nuen euskararekiko apostua, bertan behera utziz hasierako asmo haiek. Euskaraz idazteari ekin diodanean ikusi dut, tarteka eta gaizki edo ondo, egin ahal dudala, eta berriro hartu dut orduko helburu hura.
A.–Emakumea konstante bat da zure lanetan.
E.M.–Bai, noski. Asko daukagu esateko, adierazteko, egiteko eta asmatzeko. Uste dut gainera denok ikusten dugula emakumeak jasaten duen zapalketa egoera, eta gure eginahaiak, arazoak eta desioak ezagutzera eman behar ditugu.
A.–Ze nolako balantzea aterako zenuke egungo euskal literaturaz?
E.M.–Inoiz baino hobeto gaudela pentsatzen dut. Baina nik ezin dut kendu burutik kendu inguruan dauzkagun literaturekiko konparaketak. Horregatik, marjinaltasuna gainditu behar dugu, gogorrak izanez kritika eta epaiketetan. Gehinetan ez gara batere kritikoak izaten geure buruarekin, eta aitzaki moduan jotzen dugu atzera pentsatzeko zerk baldintzatu izan gaituen historian zehar eta zergaitik gauden gauden egoeran. Bada ordua mamu horiek uxatzeko.
Ez dugu "Polifonia" irakurtzeko aukerarik izan, baina kontatu digu egitura bereziko nobela dela. Lau istorio desberdin tartekatu ditu istorio orokor baten barnean, ahots desberdinen ikuspundutik kontatuak. Hortik datorkio hain zuzen izenburua nobelari. "Bakarka irakur daitezke", aipatu zigun, "baina laurak irakurriz gero, bostgarren batetaz ohartuko zara". Lau istorioetako bi hitz lauz aurkezten omen ditu, hirugarren bat prosa poetikoaz, eta azkena antzerkiaren tankeraz. "Irakurketa aukera desberdinak, eta irakurlearena bostgarren ahotsa". Inprimatu eta laster irakurri ahalko dela espero dugu.
LAURA MINTEGI
Eukeneren hirugarren nobelan, "Polifonia", leu istorio lau ahots desberdinez kontatua.
51


GaiezKulturaLiteraturaIdazleakMARTIN4
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaSariakBesteak
PertsonaiazMARTIN4
EgileezMINTEGI1Kultura

Azkenak
“Yoga onkologikoa xamurtasunean eta errespetuan oinarritzen da”

Prozesu onkologikoetarako tresnak lantzen ditu Paula Barrio yoga onkologikoko irakasleak: “Gorputzarekin eta lesionatutako zonaldearekin konektatzen dugu”.


2025-01-31 | Uriola.eus
Sukalde eta garbiketako grebaren lehen egunak %70etik gorako jarraipena izan zuen atzo, sindikatuen arabera

Ehundaka langile elkartu ostegunean Bilbon egin den giza katean “Lan baldintzak hobetu, hemen eta orain erabakita” lelopean.


2025-01-31 | Euskal Irratiak
Ramuntxo Labat-Aramendi
“Duintasunez arituko gira; Ahetzeko herriko etxearen egoera egonkortu nahi dugu”

Lehen itzulitik bigarrenera, auzapezgotzara jauzi egin zuen Ramuntxo Labat-Aramendi abertzalearen zerrendak. Erdiespena "xinaurri lanari esker" egin zela uste du Labat-Aramendik. Ahetzen zerrendak bozen %44,39 lortu zuen urtarrilaren 12an eginiko behin betiko bozketan... [+]


Iruñean Laba elkartearen eta Windsor tabernaren lokalak bateratuko dituzte

Modu horretan, euskara eta euskal kultura hiriaren bihotzera eraman duen proiektuari egonkortasuna eta sendotasuna emanen diote.


Langile bat hil da Arbizun, lanean ari zela kamioi batetik karga gainera erorita

52 urteko altsasuar bat hil da ostegunean Arbizun lan istripua izan ostean, Nafarroako Foruzaingoak jakinarazi duenez. Urtea hasi zenetik Euskal Herrian lan istripu batean hildako laugarren langilea da. Ezbeharra herriko erdigunean dagoen etxebizitza bat zaharberritzeko lanetan... [+]


Greba Nafarroako hezkuntza publikoan
Ikasturteko hirugarren greba deialdia ere arrakastatsua izan dela diote sindikatuek

Ikasturtea hasi denetik hirugarren greba eguna izan da ostegunekoa Nafarroako Hezkuntza Publikoan eta goizeko mobilizazioen ondoren, LAB, Steilas, ELA eta CCOO –protestaren deitzaileak– pozik agertu dira. Euri jasak eta hotzak lagundu ditu etengabe irakasleak... [+]


Jerusalem ekialdean UNRWA debekatu izanak are gehiago zailduko du Gazarako laguntza

Urtarrilaren 30 honetan abian jarri du Israelek Jerusalem ekialderako UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren debekua. Urtarrilaren 15ean adosturiko su-etenari segi, bahituen eta presoen hirugarren trukea dute ostegun honetan.


2025-01-30 | Julene Flamarique
Erantzukizunak eskatuko dituzte Zaldibarko tragediaren bosgarren urteurrenean

Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze gogoratzeko eta hondamendiaren erantzukizunak eskatzeko elkarretaratzea egingo dute igandean Zaldibarko Eitzaga auzoan. Luizia “enpresarien diru goseak” eragin zuela, eta Eusko Jaurlaritzak “ardura txikiena ere ez duela... [+]


Zigor gehiago espero dituzte Zarauzko EAJko zinegotzi ohiaren etxearen auzian

EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiak ez duela "zirrikiturik utzi" dio SOS Talaimendi plataformak, eta "oraindik merezi duten legezko zehapena jaso ez duten zenbait erabaki arbitrario eta ia delituzko" geratzen direla adierazi du. Besteak beste, Zarauzko Udalak... [+]


2025-01-30 | Leire Ibar
Osasun publikoaren alde otsailaren 1ean Bilbon, Gasteizen eta Donostian kaleak betetzera deitu dute

Osasun Publikoaren Aldeko Herri Plataformak (OPA) manifestazioak deitu ditu otsailaren 1erako. Mobilizatzeko deia egin dute osasunaren pribatizazioari aurre egiteko, lehen arreta indartzeko, osasun arloko langileen baldintzak hobetzeko, prekaritateari aurre egiteko eta kudeaketa... [+]


2025-01-30 | Julene Flamarique
“Irabazi egin dugu”: Burlatako etxegabetzea gelditu du Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak

Genero-indarkeriaren biktima den emakume bat eta haren bost seme-alabak, horietatik hiru hemezortzi urte beherakoak, etxetik bota nahi izan dituzte ostegunean. Erabakia aurrera eramateko baldintzarik ez zegoela argudiatuta ez dute kaleratzea burutu, baina beste data bat... [+]


Isunak kendu dizkiete ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortutako donostiarrei

Eusko Jaurlaritzak isunak kendu dizkie ertzainei euskaraz hitz egiteagatik zigortuak izan ziren Donostiako herritarrei. Manex Ralla eta Amaia Abendaño dira herritar horiek, isunak kendu dizkietela baieztatu diote hedabide honi.


2025-01-30 | Leire Ibar
EITBko Euskara Batzordeak salatu du euskararen eskakizuna baztertu dela zuzendaritza postuetan

EITBko Euskara Batzordeak gaitzespena adierazi du azken hilabeteetan egindako zuzendaritza postuetarako hautaketa prozesuak direla eta. Salatu dutenez, euskarazko C1 maila ez duten hiru pertsona hautatu dituzte postu garrantzitsuetarako: EITB Mediaren zuzendaritzarako, Social... [+]


Adifek dio AHTko obretan salatutako lan-esklabotza egoerak “gezurra” direla

AHT Geldituk Nafarroako Abiadura Handiko Trenaren obretan lan esklabotza egoerak daudela salatzen duen lekukotza eskandalagarria jaso ondoren, obra horiek sustatzen dituen Adif sozietateak publikoki erantzun behar izan du: "Gezurra dira".


2025-01-30 | Aiaraldea
Amurrioko Udalak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza 2025eko udal aurrekontuetan sartzeari

Ostegun honetako Udal Osoko Bilkuran eztabaidatu eta bozkatuko dira Amurrioko Udaleko 2025erako aurrekontuak eta, beste behin ere, Udal Gobernuak uko egin dio Aiaraldea Komunikabidearen hitzarmen eta dirulaguntza berrezartzeari.


Eguneraketa berriak daude