Egin ARGIAkoa

Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia

astelehena 2024ko azaroaren 04an

"Ez dut Autodeterminaziorik nahi, oso ongi nago Hexagonoan"

2021eko uztailaren 27an

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Raphaël Lassallette, Hendaiako alkateari elkarrizketa

Raphaël Lassallette, Hendaiako auzapeza
"Ez dut Autodeterminaziorik nahi, oso ongi nago Hexagonoan"
Hendaian 1936an sortua, Donibane Lohizunen irakasle, Hendaiako alkatea dugu Lassallette 1981etik, bere aurreko jaun merak osasun arrazoinengatik dimisionatuta. Sozialistak, komunistak eta abertzaleak hartzen zituen lista batean izan da berriro hautatua 1983an. Duela gutxi, errefuxiatu presoekiko elkartasunez Herriko Etxean zerratu zituenak ateratzera polizia bidaliz biztu zuen polemika. Hurrengo hauteskundeetan Hendaian zer gertatuko denari asko begiratzen zaio.
ARGIA.–Badu interesa zure kasoak: PSF partiduko kide zara, eta aldi berean abertzaleak ere barnean dituen zerrendatik atera zara. Bitxia.
Raphaël Lassallette.– Ez da bitxia. Zer defenditzen dute nerekin diren hiru abertzaleek? Euskal kultura, euskara, Euskal Herria. Nik defenditzen dudan gauza bera defenditzen dute, hemen sortua izanik nik ere sentsibilitatea bai bait dut gauza horiekiko. Ba al da inkonpatibilitaterik horren eta ene sozialista sentimenduaren artean? Ez dut bakar bat ere ikusten. Ez naiz filosofia parisien baten bozeramale, inondik ere. Betiko ene desioa izan da ahalik eta jende gehien biltzea bere herria, justizia eta solidaritatea maite duena. Hori bait da ene sozialismoa, beste gauzei ez diet erreparatzen.
A.– Hurrengo hauteskundeetan segiko al du elkarlan politika horrek? Zure eta abertzaleen artean harremanak aldatu ote diren entzun dugu...
R.L.–Ez dut ikusten zertan aldatuko ziren. Gure zerrendan diren abertzaleekiko harremanak lehengoak berak dira, ez dago diberjentzia bakar bat ere. Orain, bada mundu abertzale bat, kanpoan, gure udal kontseiluak garatzen dituen ideiak automatikoki onartzen ez dituena, ni baino aurrerago doazenak errefuxiatu politikoei dagokienez, Euskal Herriaren autonomiaz edo independentziaz dituzten ideietan. Hauekin ere hitzegiten dut noizbenka, baina ez dakit zertan aldatuko ziren gure artekoak: lehen bezala konberjentzi puntuak baditugu, baina diberjentzi puntuak ere geratzen dira.
A.–Aurrekoan bezala, hiru izango al dira oraingoan ere zure listako abertzaleak?
R.L.–Ez dakit, gaur bertan ez dakit, erabakitzeke dago. Ostegunean izanen dugu hauteskunde aurreko lehen bilkura.
A.– Azken urteotako udal bizitzan, zer egin du Hendaiako herriko etxeak euskal kulturaren mailan?
R.L.–Udal mailan mila arazori egin behar diogu aurre, baina euskal kulturari dagokionez esango dizut duela bost urtetatik honuntza gure presupostuaren %la eskaintzen diogula. 1989ko aurrekontuarentzako, horrek 450.000 libera esan nahi du. Hurrengo hauteskundeetan horrek segiko du, dudarik gabe, hain bait da naturala gure herriaren aberastasuna zaintzea.
Orain, neuk hendaiarra izanik oso gutxi ulertzen dut euskaraz. Badaukat beraz zertan aurreratu. Baina ez naiz kaso bakarra, Hendaia oso deseuskaldunduta dago. Esfortzu bat egiten ari gara, dena dela, baina luze joko du.
A.– Mugaren gainetik, Irungo udalarekin zer nolako harremanak dituzue hemengoek?
R.L.–Irungoekin gero eta jarraipen handiagoko harremanak ditugu. Duela hamar egun bildu ginen azken aldiz, eta arazo oso bariatuak aztertu genituen: garraioari eta pasabideari lotutako gorabeherak, kulturazkoak, kirolari edo eskolari buruzkoak... Hil honen :13rako gelditu ginen, eta aurrerago joan nahi dugu. Halako jumelage batera iritsi nahi dugu, baina ez esanahi folkloriko batean: egun-pasa polit bat egin eta gero dena bertan behera uzteko, ez zaigu interesatzen. Bidasoaren bi aldeen artean harreman jarrai bat nahi dugu ezarri, eta gero eta gehiago Irundar edo Hendaiar izateko partez Bidasoako hiritar bezala bizitzea.
A.–Zertan bukatu da autoportuaren istilua? Irun aldetik sekulako lanak egin zituzten, gero berriz Mugerren egin behar omen dutela Baionako Grenet eta eskuindarren gerizpean...
R.L.–Aduanaren arazoa ez dago bukatua. eta Hendaian bezala Irunen horren itxaropena daukagu. Hendaian baditugu 500-600 pertsona garraioari eta pasabideari lotuak, eta Irunen horren bost halako. Hori bukatuko balitz, katastrofe bat litzateke guztiontzako.
A.–Ez al duzue hori bukatzeko posibilitatea gertu ikusten?
R.L.–Dudarik gabe: egun batean bukatu egingo da, noizbait ez bait da gehiago aduanarik izanen. Noiz, ordea, 1993an? Ez, beranduago. Baina egunen batean ez da gebiago aduanarik izango, eta beraz ezta horri lotuta ari den langilerik ere. Zer egin beharko du hainbeste jendek? Beren birmoldaketa prestatu behar dugu urteotan.
A.–Horrek zerikusirik ba al du Hendaian turismoaren inguruan aipatzen den projektu handi batekin? Zeren eta kirol-portu bat egin behar omen duzue hemen, beste bat aldiz Hondarribiako aldetik...
R.L.–Ongi entzun duzu. Dena dena, Hendaian turismoa potentziatzeak ez du konponduko garraioak eta trantsitoa hondoratzearen ondorio guztia, erantzun txarra litzateke. Aduanei beste irtenbide bat bilatu zaie, baina pareleloki turismoa ere sendotu nahi dugu, nabiz eta badakigun aktibitate hori urtean hilabete batzuetakoa bakarrik dela. Baina ahuidade batzuk moldatzen lagun lezake.
A.– Politikara itzulita, ARGIAn aipatu den hipotesi bat jakineraziko dizut: Destradek PSFn markatzen zuen ildoak etorkizun kaxkarra erakusten du eta behar bada Lassallettek erakusten duen ibilkera hobeki apreziatuko da...
R. L.–Ni ez naiz jainko bat . Lassalletteren ekipoak egiten duena da inguruko errealitatea aztertu eta hor ikusten diren arazoei konponbideak aurkitzen saiatzea. Hemendik lau edo bost urtetara zer izango den nik ez dakit.
A.–Lassallette estradizioen aurka mintzatu da, Lassallettek politika jakin bat darama abertzaleekin bere herrian... eta sozialistak agintera igota, Lassalletteren herritik kanporatzen dute lehenbiziko errefuxiatua estradiziorik gabe. Kalkulu gehiegi?
R.L.–Kalkulu txarrak. Ez dut erlaziorik ikusten.
A.–Errefuxiatuen kasoan gertatu eta gertatzen direnak ikusita, baina ez horretan bakarrik, politika ekonomikoan eta beste 1981etik gaurdaino gertatu direnak ikusita, gustora sentitzen al zara PSF barruan?
R.L.–Gustora eta oso ondo sentitzen naiz. bai. Partidu batean ezin da ehunetik ehun ados egon, hori garbi dago. Defentsa nazionala aipatzen delarik. batzuetaan pentsatzen dut ez ote naizen serioa izango, borrokatzeko jaina ez naizelako, eta Armada bat egotea oso ondo konprenitzen ez dudalako. Sozialistak independentzia nazionalaren aldekoak dira, eta Armada sendo baten aldekoak beraz, arma sofistikatu batzuekin eta disuasio ahalmen handi batekin, nuklearra barne. Asko kezkatzen nau horrek, ez dakit zertarako baiio duen gaur Armadak zenbait milaka gazte langabeziatik kentzeaz aparte.
Baina ez naiz borrokatzeko sortu. Ene soldadugoa egin dut besteek bezala, gerra garaian egin nuen gainera, Aljerian, paratxutisten errejimentu batean. Gerra klase hori zer den ere badakit, beraz. Horrek ez nau tesi oso gerrazale eta militaristetara eraman. Eta hala eta guztiz ere, ez naiz sekula inkomodo sentitu PSF barruan, beste beste herrietako jendeekin harremanetan sartzerakoan eta ezta arazo zehatzei buruz ene eritzia ematerakoan ere. Ongi naiz Hendaiako auzapez bezala eta sozialista bezala.
A.–Jarrera horretatik, konpon biderik ikusten al dinzu euskal arazoa deitzen denari?
R.L.– Arazoak beti elkarrizketaren bidez konpontzen saiatzen naiz, ez mitraileten edo bonben bidez. Alde guztiek elkarrizketa nahi izatekotan, konponbidea posible da. Orain, ez naiz sartuko horretarako borondaterik baden ala ez, edo nork ez duen, eztabaidatzera.
A.– Hegoaldeko errefuxiatuekiko agintari frantsesek daramaten politika, PSFko gobernuarena, nola ikusten duzu?
R.L. - "Statu quo", egoera bat dela iruditzen zait, azken asteotan errefuxiatu politikoen egoeraren inguruan ez da halako hots berezirik izan alde honetan. Errefuxiatu horiek honuntza datozen unetik, eta beren paperak xuxen dituztela bizi diren heinean, ez dut ikusten zergatik hartu eta beste aldean jarri behar diren, gaiztakeria zehatzen errudun direla erakusteko inor gai ez den artean behintzat. Inolako delitu biolentorik egin ez duen edozein gizonek behar du hemen bizitzeko eskubidea.
A.– Badira Iparraldeko herritarrak errefuxiatuei laguntzeagatik espetxean.
R.L.–Bigarren graduko ekintzak dira. Ene ideiak baditut horretaz, baina bada justizia bat eta berak erabaki behar du. Zein momentutan inplikatzen da norbait atera batean edo noiz egiten dio alde? Ez dakit muga non dagoen.
A.– Terrorista hitza asko aipatzen da, baina ezkutuan edo ihesi dabilena, edo preso dagoena, ez da gustoz ari. Hor dago autodeterminazio eskubidearen falta, Herriari nortasuna ukatzea... Estatu Espainolean ez dago eskubide hori onartua, bere Konstituzioan ere ez zen sartu.
R.L.–Begira, ni ez noa beste herrietan sartzera. Baina gauza bat dago garbi: Madrilen dago Espainia guztian agintzen duen Gobernua. Euskal espezifizitate badaguela mugaz bestalde, hemen baino askoz senduagoa. Ados. Baina euskaldunek badute botoa, badute Euskal Gobernua, ala ez dute Autodeterminazioari dagokionez hemen ere ez dugu, e? Eta ez dut nahi ere, oso ondo nago Hexagonoaren barruan. Ez diet madrildarrei aurpegiratuko euskaldunei autodeterminazio eskubidea ez emana, neronek ere ez bait dut Iparraldeko euskaldunontzako eskatzen Parisen.
IÑAKI ZUBIONDO
9-11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakPSF
GaiezPolitikaEuskal HerrErakundeakUdalak
PertsonaiazLASSALLETT1
EgileezUBIONDO1Politika

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Donostiako Egiako eta Gasteizko Errotako mobilizazio arrazistak (eta etorriko direnak): kointzidentziak eta galderak

Zigor Olabarria Oleaga

Liturgia ez-katoliko bat Urdozeko kaperan

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Lokatza

Gorka Bereziartua

Murrizketak, bazterkeria eta negozio interesak: hondamendi batentzako koktel hilgarria Valentzian

Urko Apaolaza Avila

Ipuin bat kiskaltzeaz

Behe Banda

Segurtasuna ala eskuin mutur berriaren amua?

Xalba Ramirez | Irutxuloko Hitza

Azkenak

2024-11-04 | ARGIA

GKSk nazioartean “botere sozialista gaurkotu bat” antolatzeko deia egin du Gazte Topagune Sozialistan

Urriaren 31tik azaroaren 2ra Gazte Koordinadora Sozialistak eta Ikasle Abertzaleak-ek Gazte Topagune Sozialista egin dute Altsasun (Nafarroa). Europan eta Euskal Herrian hedatzen ari diren “proiektu atzerakoiak” jarri dituzte jomugan eta joera horiei ez dietela... [+]

2024-11-04 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

52 herrialdek NBEri eskatu diote Israel armaz ez hornitzeko

Turkiaren ekimena babestu dute nazioarteko herrialde ugarik, gehienak arabiarrak edo islamiarrak, baita Hegoafrika, Brasil, Kuba, Errusia, Norvegia eta Vietnamek ere, besteren artean.

2024-11-04 | Bertsozale.eus

Osatu dira Gipuzkoako Bertsolari Txapelketako finalaurrekoak

Azken final-laurdena jokatuta, erabakita geratu da hurrengo fasean nortzuk ariko diren.

2024-11-04 | Gorka Bereziartua Mitxelena

Lokatza

2024-11-04 | Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Baigorri-Tafalla senidetze eguna

Liturgia ez-katoliko bat Urdozeko kaperan

Kasu Hegoaldeko begirada horri. Lehen-lehenik desmitifikatu larre berde, etxe zuri eta teila gorrien lur ederrekiko miresmen itsua, halako maitasun inkondizionala, hizkerari eta ustezko bizitzeko manerari loturiko fetitxismoa. Utz, Ruper Ordorikari sarri entzun gisan,... [+]

2024-11-04 | Behe Banda

Barra warroak |

Ipuin bat kiskaltzeaz

Korrika eta presaka ekarri dute megafonoa. Hau onartezina da. Hau ezin da onartu. Denok batera oihu egin dezagun, ezin dugu honela jarraitu. Zurean ere sartu direla? Bai arrazoi duzu, jo ditzagun txaloak zuretzat. Hurrengo astean hemen batuko gara denok eta aurre egingo diegu,... [+]

2024-11-04 | Xalba Ramirez | Irutxuloko Hitza

Segurtasuna ala eskuin mutur berriaren amua?

Iragarritako heriotza baten kronika. Donostiako Udalak Egiako Kaleko Afari Solidarioak debekatu ditu, «segurtasunaren» aitzakian. Bizpahiru urte dira Egian segurtasuna guztien ahotan dagoela, eta azken hilabeteotan, talde eskuindarren gorakadarekin, egoerak okerrera... [+]

2024-11-04 | Zigor Olabarria Oleaga

ANALISIA

Donostiako Egiako eta Gasteizko Errotako mobilizazio arrazistak (eta etorriko direnak): kointzidentziak eta galderak

Azken asteetan mobilizazio arrazistak piztu dira Gasteizko Errota eta Donostiako Egia auzoetan, eta biek iragarri dute asteroko deialdiei eusteko asmoa. Haien artean desberdintasunak daude, baita antzekotasun asko ere: sustatzaileak anonimoak izatea, konfrontazioa bilatzea, edo... [+]

2024-11-04 | Garazi Zabaleta

Mimogoxo

Edertasuna baino osasuna helburu duen proiektua Ezkion

Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]

2024-11-04 | Jakoba Errekondo

Eguzki-lore meteorologoa

Mendirik altuenetako okoilu gordeetan. Ziztu biziz haize hotzak zazpi hilabetez neguztatzen duen zokoan. Udan igotzen dituzten azienda saldoek motzean eusten dioten belaze bazterretako zuhaixken altzoan. Bertan ezin biziraunari eutsi eta basoak ere txil egin eta urrun-urrunera... [+]

2024-11-04 | Eneko Bachiller Otamendi

Sardina europarra

Mugarik gabe, baina ez mugagabe

Sardina bat... bi sardina... topatu ziren...

Atlantikoan, Mediterraneoan, Indikoan, Pazifikoan… Gauez bada, 25-55 metroko sakoneran; egunez sakonago, 100 metrorainokoan, harrapariengandik babesteko.

2024-11-04 | Garbiñe Larrea Iturralde

Birika-belarra

Udazken betean gaudela arnas bideei erreparatu beharra daukagu, garai honetan ia gehienok izango baitugu katarroren bat. Hori bakarrik denean gustura, arnasbideetako gaitz larriagoak zeharo gaiztotuta dabilzkigulako azkenaldian. Gure artean aurre zaintza egitea ohitura zabaldua... [+]

2024-11-02 | ARGIA

Saihestu daitezkeen zaratak

MULTIMEDIA - BTN

2024-11-01 | Sustatu | Sustatu

Wikipedia AA eduki okerretik (baina ez AA orotatik) askatzeko premia eta proiektua

WikiProject AI Cleanup proiektuari ekin diote Wikipedian: "Adimen Artifizialaren garbiketa", nolabait esatearren. Wikilari boluntarioak momentuz ingelesez, frantsesez eta alemanez hasi dira adimen artifizialaren bidez sortutako materialak detektatu eta (okerrak... [+]

2024-11-01 | Irutxuloko Hitza | Xalba Ramirez

‘Lo que no te cuentan de Donosti’-ren kontrako elkarretaratzea antolatu dute, beren deialdiarekin bat eginez

Hainbat eragile antifaxista eta antirrazistak antolatuta, Lo que no te cuentan de Donosti (LQNTCDD) taldearen kontrako elkarretaratzea antolatu dute, datorren astelehenean 20:00etan, Amarako Easo plazan. Telegram kanal horretatik, leku horretan deitua dute asteroko... [+]

Eguneraketa berriak daude