Edorta Gonzalez: "Errejistro zientifikoa eta literarioa arras desberdinak dira"


2021eko uztailaren 23an
Edorta Gonzalez idazleari elkarrizketa

EUSKARAZKO LEHEN ZIENTZIA FIKZIOZKO NOBELA KALERATU
Edorta Gonzalez: "Errejistro zientifikoa eta literarioa arras desberdinak dira"
Biologo, irakasle, Elhayorren kolaboratzaile eta literaturzale dugu Edorta Gonzalez. Zuzenki joan da bere leben nobela argitaratzera, eta zientzia fikziozko lehena. Mayi Pelot eta bestek egin du lehendanik ere zenbait ipuin, baina ez hain saio luzea.
Literatura bere hobbya eta zientzia fikzioa bere droga dela dio. Ondorioz, "ikasirik euskaraz ez zela zientzia fikzioari buruzko ezer idatzi horretara ausartu naiz. Egia esan ez dabit ausardia edo suizida izatea den. Zientzia fikzioak beti du gaur egungo mundua oinarritzat; beti hartzen dira gaur egungo kontradizioak eta hauek izan dezaketeen bilakaera asmatu edo suposatu. Ehun urte barru gauzak izugarri aldaturik izango dira".
"aldaketa prozesu hau gero eta azkarrago doa eta hemendik ehun urtetara hemen bagaude ziur gizartea zeharo aldatuta egongo dela Edortaren ustetan.
2080 gizartea: Azken belaunaldia
Liburuaren haria:
"zientzilari bat protagonista; honek aurkikuntza handi bat egiten du: beste pertsonen burmuinetan biotxipak sar ditzazkeela. Eta honekin pertsona hauek izugarrizko inteligentzia lortzen dute. Eta gainera biotxip hauek ugalduz doazelarik espezie berri bat sortzen da. Hau izango da belaunaldi berria eta bestea tituluak dioen bezala azken belaunaldia.
Liburuan kontradizio eta arazo ugari azaltzen da:
"batetik kontrol sozial izugarria gobernu teknologizatu eta tiranoa arazo etikoak askatasunaren arazoa progresuaren kontrako jarrerak gizabanakoaren alienazioa... egoera nahiko gogorra. Beharbada hortara goaz".
Etika arazoak maila desberdinetan agertzen dira.
Zientzilariak dituen arazo pertsonalak bere lana aurrera eramateko bai gizartearekiko eta bai boterearekiko. Gero boterearen etika zeinak nahi duen bakarra botere eta kontrol gehiago izatea da eta bestetik herriaren etika nik uste gaur eguagocren nahiko antzekoa dena: superbizitzea .
Gai, kontzeptu eta errejistro berriak
Inoiz ez denez euskaraz zientzia fikziorik egin, errejistro berriak hala nola kontzeptu berriak sortu behar dira. Edortak dioskunez,
"errejistro zientifikoa eta literarioa arras desberdinak dira. Nire liburua bien arteko zerbait da ze oinarri zientifiko minimoa beharrezkoa bait da. Hizkuntzaren aldetik arazoak egon dira. Kontzeptu berriak sortu ditut ondorioz hiztegi berria sortu behar. Adibidez hologramagailua: hau da hiru dimentsiotan ikas dezakezan bideo-konferentzia bat. Bestetan asmaturiko objetu bat gure gizartean antzeko esanahia duen hitzaren izena jarri diot, hala hola Berlingo harresiko pasabidearen izena CPC astroportuko kontrol sistimaren izena da".
Nobelaren tratamenduan espazioa eta denboraren erabilera lineala da.
"zientzia fikzioa behintzat jendearentzat ulergarriagoa bait da".
Liburuan plasmatu nahi izan dituen berrikuntzatariko bat Onomatopeien erabilera da:
"uste dut euskal literaturan ez direla gehiegi erabiltzen eta honekin euskarak galtzen duela honela halako dokumentazio lan bat egin dut".
Liburua idazterakoan estiloa dela eta,
"modu nahiko zinematografikoan entseiatu naiz. Hots lehenik irudi bat eraibitzen dut eta gero hori isladatu. Errazagoa zait irudia sortzea hitzak baino".
Edortak helburu desberdinak ditu liburuarekiko. Batetik, zientzia fikzioaren zale den euskal irakurleari aukera bat ematea. Bestetik, idazle kontsagratuei desafioa egitea ea bide honi jarraitzen eta hobeagotzen ausartzen diren.
"ldazle hauen handicap–a zientzia izango da eta nirea agian euskara. Gutxienez halako eztabaida bat sortzen bada ez dago gaizki .
LOREA AGIRRE
67


GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakGONZALEZ4
PertsonaiazGONZALEZ4
EgileezAGIRRE9Kultura

Azkenak
2024-12-31 | Julene Flamarique
24 urteko espetxe-zigorra bete ostean libre da Guillermo Merino durangarra

Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.


2024-12-31 | Leire Ibar
Prezioek gora egingo dute urte berriarekin batera

Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.


2024-12-31 | ARGIA
Apirilaren 11n egingo da Aberri Egun bateratua, Euskal Herria Baterak deituta

Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.


2024-12-31 | ARGIA
Gontzal Fontaneda euskaltzale gasteiztarra hil da

Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.


2024-12-31 | ARGIA
Zarautzen terapia kontsulta duen gizon bat atxilotu dute, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita

Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.


2024-12-31 | Leire Ibar
Kataluniako emakume kazetarien erdiak baino gehiagok jasaten du sexuagatiko diskriminazioa

Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.


2024-12-31 | Julene Flamarique
Akusazioak hemezortzi urteko espetxe-zigorra eskatu du Mario Lopez Gernikako entrenatzaile ohiarentzat

Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]


Israelgo espetxerik ankerrenean atxiloturik dago Gazako azken ospitaleko zuzendaria

Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.


2024-12-31 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Obrak eta obrak, marra horia lausotzeko

Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]


Petardo eta bengalak, albo-kalteak dituen tradizioa

Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]


2024-12-31 | Usurbilgo Noaua
Beste sute bat izan zen erraustegian

Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.


2024-12-31 | Josu Iraeta
Borroka luzearen ametsak, egiazko nahi ditut

Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]


Bizilagunekin plataforma munduko futbol kopa Donostian jokatzearen aurka: “Ez dugu gure aurkako golik ospatuko!”

Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]


2024-12-31 | Sustatu
Max streaming plataforman ere euskarazko edukiak agertzen hasi dira

Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude