Edorta Gonzalez: "Errejistro zientifikoa eta literarioa arras desberdinak dira"


2021eko uztailaren 23an
Edorta Gonzalez idazleari elkarrizketa

EUSKARAZKO LEHEN ZIENTZIA FIKZIOZKO NOBELA KALERATU
Edorta Gonzalez: "Errejistro zientifikoa eta literarioa arras desberdinak dira"
Biologo, irakasle, Elhayorren kolaboratzaile eta literaturzale dugu Edorta Gonzalez. Zuzenki joan da bere leben nobela argitaratzera, eta zientzia fikziozko lehena. Mayi Pelot eta bestek egin du lehendanik ere zenbait ipuin, baina ez hain saio luzea.
Literatura bere hobbya eta zientzia fikzioa bere droga dela dio. Ondorioz, "ikasirik euskaraz ez zela zientzia fikzioari buruzko ezer idatzi horretara ausartu naiz. Egia esan ez dabit ausardia edo suizida izatea den. Zientzia fikzioak beti du gaur egungo mundua oinarritzat; beti hartzen dira gaur egungo kontradizioak eta hauek izan dezaketeen bilakaera asmatu edo suposatu. Ehun urte barru gauzak izugarri aldaturik izango dira".
"aldaketa prozesu hau gero eta azkarrago doa eta hemendik ehun urtetara hemen bagaude ziur gizartea zeharo aldatuta egongo dela Edortaren ustetan.
2080 gizartea: Azken belaunaldia
Liburuaren haria:
"zientzilari bat protagonista; honek aurkikuntza handi bat egiten du: beste pertsonen burmuinetan biotxipak sar ditzazkeela. Eta honekin pertsona hauek izugarrizko inteligentzia lortzen dute. Eta gainera biotxip hauek ugalduz doazelarik espezie berri bat sortzen da. Hau izango da belaunaldi berria eta bestea tituluak dioen bezala azken belaunaldia.
Liburuan kontradizio eta arazo ugari azaltzen da:
"batetik kontrol sozial izugarria gobernu teknologizatu eta tiranoa arazo etikoak askatasunaren arazoa progresuaren kontrako jarrerak gizabanakoaren alienazioa... egoera nahiko gogorra. Beharbada hortara goaz".
Etika arazoak maila desberdinetan agertzen dira.
Zientzilariak dituen arazo pertsonalak bere lana aurrera eramateko bai gizartearekiko eta bai boterearekiko. Gero boterearen etika zeinak nahi duen bakarra botere eta kontrol gehiago izatea da eta bestetik herriaren etika nik uste gaur eguagocren nahiko antzekoa dena: superbizitzea .
Gai, kontzeptu eta errejistro berriak
Inoiz ez denez euskaraz zientzia fikziorik egin, errejistro berriak hala nola kontzeptu berriak sortu behar dira. Edortak dioskunez,
"errejistro zientifikoa eta literarioa arras desberdinak dira. Nire liburua bien arteko zerbait da ze oinarri zientifiko minimoa beharrezkoa bait da. Hizkuntzaren aldetik arazoak egon dira. Kontzeptu berriak sortu ditut ondorioz hiztegi berria sortu behar. Adibidez hologramagailua: hau da hiru dimentsiotan ikas dezakezan bideo-konferentzia bat. Bestetan asmaturiko objetu bat gure gizartean antzeko esanahia duen hitzaren izena jarri diot, hala hola Berlingo harresiko pasabidearen izena CPC astroportuko kontrol sistimaren izena da".
Nobelaren tratamenduan espazioa eta denboraren erabilera lineala da.
"zientzia fikzioa behintzat jendearentzat ulergarriagoa bait da".
Liburuan plasmatu nahi izan dituen berrikuntzatariko bat Onomatopeien erabilera da:
"uste dut euskal literaturan ez direla gehiegi erabiltzen eta honekin euskarak galtzen duela honela halako dokumentazio lan bat egin dut".
Liburua idazterakoan estiloa dela eta,
"modu nahiko zinematografikoan entseiatu naiz. Hots lehenik irudi bat eraibitzen dut eta gero hori isladatu. Errazagoa zait irudia sortzea hitzak baino".
Edortak helburu desberdinak ditu liburuarekiko. Batetik, zientzia fikzioaren zale den euskal irakurleari aukera bat ematea. Bestetik, idazle kontsagratuei desafioa egitea ea bide honi jarraitzen eta hobeagotzen ausartzen diren.
"ldazle hauen handicap–a zientzia izango da eta nirea agian euskara. Gutxienez halako eztabaida bat sortzen bada ez dago gaizki .
LOREA AGIRRE
67


GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakGONZALEZ4
PertsonaiazGONZALEZ4
EgileezAGIRRE9Kultura

Azkenak
2024-10-17 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez die etxebizitza-alternatibarik eskaintzen Gasteizen dauden Gazako bost familiari

Gobernuak aberriratu ondoren, ia urtebetez bizi behar izan dute aterpetxeetan eta ostatu pribatuetan, eta etengabe lekualdatu dituzte. Gaur egun erabiltzen duten aterpetxea urriaren 31n utzi beharko zutela esan zieten azkenekoz, nahiz eta badirudien beste luzapen bat ezarriko... [+]


2024-10-17 | Hiruka .eus
Lan-esplotazioa eta sexu-erasoak egotzita atxilotutako pertsonen taberna margotu dute, Getxon

Hainbat emakume-langile esplotatu eta horiei sexualki eraso egin dieten jabeen taberna pinturaz margotu zuten ezezagunek domeka gauean Getxoko Areeta auzoan. Pinturaz gainera, aldarri bat ere margotu zuten ondoko horman: "Erasoen aurrean klase batasuna".


2024-10-17 | Cira Crespo
Herriaren ahotsa onartuko duzu

Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]


Lanaldi murrizketaren aurka agertu da Carrefour, Ikea eta Eroski parte dituen banaketa-enpresen elkartea

Espainiako Lan ministro Yolanda Diazen proiektuaren aurka agertu da Banaketa Enpresa Handien Elkartea (Anged): "Joko-arauen aldaketa" ez du onartzen.


Adur Larrea eta Gorka Bereziartua
“Haurrek errazago barneratzen dute magia eta ezustekoa”

"Erraldoiei buruzko ipuina nahi dugu, haur txiki nahiz koskortuagoentzat". ARGIAk enkargua egin zien etxekoak ditugun Gorka Bereziartua kazetariari eta Adur Larrea ilustratzaileari. Emaitza: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira. "Gauza berriak probatzeko... [+]


2024-10-16 | Leire Ibar
TikTokek bazekien neska nerabeak gizonezkoen aurrean diru truke biluzten zirela

TikTok enpresaren barne-dokumentuen filtrazio batek adierazi duenez, enpresa jakitun zen 15 urteko hainbat neska zuzenekoetan biluzten zirela gizonezko helduek bidalitako txanpon birtualen truke. Sare sozialeko hainbat dokumentutarako sarbidea ahalbidetu zuen akats bati esker... [+]


2024-10-16 | Julene Flamarique
Italiak lehen migratzaileak deportatu ditu Albaniara eta Von der Leyenek ekimena Europa osora zabaltzea proposatu du

Kritiken artean deportatu ditu Italiak hamasei errefuxiatu Albanian eraiki duen "harrera-zentro" batera. Proiektua 2023. urtean erabaki zen Meloniren Italiaren eta Albaniako Ramaren arteko akordio bat izan zela eta, eta "migrazio-kudeaketak bizkortzea" du... [+]


2024-10-16 | Iñaki Murua
On Ángel!

Goiburu hori soilik irakurri eta ezinezkoa nor den edo nor zen asmatzea, baina bazen nor!

Ángel González Olvera, Mexikon ezagutu genuen duela 11 urte bertsolariok hango inprobisatzaileekin jardunaldi batzuetara gonbidatu gintuztenean. Mendi gain batean bizi zen,... [+]


Tlatelolcoko sarraskiaren aitortza

Mexiko Hiria, 1968ko urriaren 2a. Hilabete batzuk lehenago, ekainaren 22an abiatutako ikasle mugimenduak mitin bat antolatu zuen Hiru Kulturen Plazan, hiriko Nonoalco-Tlatelolco unitatean. Mexikoko ejertzitoak eta Batallón Olimpia talde paramilitarrak bildutako ikasleei... [+]


Merkatu librearen mitoa

Erdi Aroan Jaungoikoa jaun eta jabe zen bezala, garai modernotan merkatuaren eta bere lege zurrunen menpe bizi gara. Goi mailako soldata erraldoiak merkatuak zehazten omen ditu; izan ere, Iberdrola edo BBVAko CEO-en sariak beraien arloko merkatuek finkatzen omen dituzte, nahiz... [+]


Hezitopia dinagu zain

Tomas Mororen Utopia liburuko utopiarrek leitzea maite omen zuten. Hizkien bueltako hezkuntza onaren ondorioz, haurtzaroan hasi eta helduaroan ere aritzen ei ziren, inork manatu beharrik gabe, leitzen eta ikasten eta gehiago leitzen. Pentsa, aisialdia horretara emanak bizi zuten... [+]


2024-10-16 | Edu Zelaieta Anta
Bira osoa

Sandra Cisnerosek idatzitako The House on Mango Street mugaldeko liburuan pertsonaia baten txakurrak bi izen ditu: bat, espainolez; bat, ingelesez. Beharbada kontu harrigarria gerta liteke lehen begiratuan, baita liburu baterako ere, baina lasaiago pentsatuz gero ohartuko gara... [+]


Popuerzakoa

Iraileko igandeetan ohitura da gure inguruetan Erniora igotzea, Zelatunen dantzan aritzea eta txorizo muturra, edo, jatea. Eguraldi txarrenaz ere ez da jenderik falta izaten. Aurten lagunak goizago abiatu eta ni berandututa, bakarrik nindoan estratan gora, beherantz zetozen... [+]


Abdallah: Israelen lagun amerikarrek kartzelan hilik nahiko luketen libanoarra

Berrogei urte eginen du urriaren 24an Georges Ibrahim Abdallah libanoarra atxilotu eta preso sartu zuela Frantziako Estatuak, eta horrenbestez Europako preso politiko zaharrena da. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea... [+]


Eguneraketa berriak daude