Edorta Gonzalez: "Errejistro zientifikoa eta literarioa arras desberdinak dira"


2021eko uztailaren 23an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Edorta Gonzalez idazleari elkarrizketa

EUSKARAZKO LEHEN ZIENTZIA FIKZIOZKO NOBELA KALERATU
Edorta Gonzalez: "Errejistro zientifikoa eta literarioa arras desberdinak dira"
Biologo, irakasle, Elhayorren kolaboratzaile eta literaturzale dugu Edorta Gonzalez. Zuzenki joan da bere leben nobela argitaratzera, eta zientzia fikziozko lehena. Mayi Pelot eta bestek egin du lehendanik ere zenbait ipuin, baina ez hain saio luzea.
Literatura bere hobbya eta zientzia fikzioa bere droga dela dio. Ondorioz, "ikasirik euskaraz ez zela zientzia fikzioari buruzko ezer idatzi horretara ausartu naiz. Egia esan ez dabit ausardia edo suizida izatea den. Zientzia fikzioak beti du gaur egungo mundua oinarritzat; beti hartzen dira gaur egungo kontradizioak eta hauek izan dezaketeen bilakaera asmatu edo suposatu. Ehun urte barru gauzak izugarri aldaturik izango dira".
"aldaketa prozesu hau gero eta azkarrago doa eta hemendik ehun urtetara hemen bagaude ziur gizartea zeharo aldatuta egongo dela Edortaren ustetan.
2080 gizartea: Azken belaunaldia
Liburuaren haria:
"zientzilari bat protagonista; honek aurkikuntza handi bat egiten du: beste pertsonen burmuinetan biotxipak sar ditzazkeela. Eta honekin pertsona hauek izugarrizko inteligentzia lortzen dute. Eta gainera biotxip hauek ugalduz doazelarik espezie berri bat sortzen da. Hau izango da belaunaldi berria eta bestea tituluak dioen bezala azken belaunaldia.
Liburuan kontradizio eta arazo ugari azaltzen da:
"batetik kontrol sozial izugarria gobernu teknologizatu eta tiranoa arazo etikoak askatasunaren arazoa progresuaren kontrako jarrerak gizabanakoaren alienazioa... egoera nahiko gogorra. Beharbada hortara goaz".
Etika arazoak maila desberdinetan agertzen dira.
Zientzilariak dituen arazo pertsonalak bere lana aurrera eramateko bai gizartearekiko eta bai boterearekiko. Gero boterearen etika zeinak nahi duen bakarra botere eta kontrol gehiago izatea da eta bestetik herriaren etika nik uste gaur eguagocren nahiko antzekoa dena: superbizitzea .
Gai, kontzeptu eta errejistro berriak
Inoiz ez denez euskaraz zientzia fikziorik egin, errejistro berriak hala nola kontzeptu berriak sortu behar dira. Edortak dioskunez,
"errejistro zientifikoa eta literarioa arras desberdinak dira. Nire liburua bien arteko zerbait da ze oinarri zientifiko minimoa beharrezkoa bait da. Hizkuntzaren aldetik arazoak egon dira. Kontzeptu berriak sortu ditut ondorioz hiztegi berria sortu behar. Adibidez hologramagailua: hau da hiru dimentsiotan ikas dezakezan bideo-konferentzia bat. Bestetan asmaturiko objetu bat gure gizartean antzeko esanahia duen hitzaren izena jarri diot, hala hola Berlingo harresiko pasabidearen izena CPC astroportuko kontrol sistimaren izena da".
Nobelaren tratamenduan espazioa eta denboraren erabilera lineala da.
"zientzia fikzioa behintzat jendearentzat ulergarriagoa bait da".
Liburuan plasmatu nahi izan dituen berrikuntzatariko bat Onomatopeien erabilera da:
"uste dut euskal literaturan ez direla gehiegi erabiltzen eta honekin euskarak galtzen duela honela halako dokumentazio lan bat egin dut".
Liburua idazterakoan estiloa dela eta,
"modu nahiko zinematografikoan entseiatu naiz. Hots lehenik irudi bat eraibitzen dut eta gero hori isladatu. Errazagoa zait irudia sortzea hitzak baino".
Edortak helburu desberdinak ditu liburuarekiko. Batetik, zientzia fikzioaren zale den euskal irakurleari aukera bat ematea. Bestetik, idazle kontsagratuei desafioa egitea ea bide honi jarraitzen eta hobeagotzen ausartzen diren.
"ldazle hauen handicap–a zientzia izango da eta nirea agian euskara. Gutxienez halako eztabaida bat sortzen bada ez dago gaizki .
LOREA AGIRRE
67


GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakGONZALEZ4
PertsonaiazGONZALEZ4
EgileezAGIRRE9Kultura

Azkenak
Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


2024-11-22 | Julene Flamarique
Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]


2024-11-22 | Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

 Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.


2024-11-22 | Sustatu
Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.


Nazioarteko Zigor Auzitegiak Netanyahu eta Israelgo Defentsa ministro ohi Gallant atxilotzeko agindu du

Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".


Umandi izena eta izana

Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]


Eguneraketa berriak daude